μανία θεάτρου
Les cheveux du soleil sont nos mains aussi.
Και τα μαλλιά του ήλιου είναι χέρια μας επίσης.
Sophie Podolski
Σκηνή από παράσταση του έργου στο Λονδίνο τον Οκτώβριο του 1991, από τον θίασο Almeida Theatre Company
Χάρολντ Πίντερ
Harold Pinter
Ώρα για πάρτυ
Party time
(αποσπάσματα)
μετάφραση Γιάννη Φαρμακίδη
Η μετάφραση έγινε από το αγγλικό πρωτότυπο όπως υπάρχει στην έκδοση του οίκου Faber and Faber του 1991.
Χάρολντ Πίντερ
(1930 - 2008)
Χάρολντ Πίντερ
Ώρα για πάρτυ
μετάφραση Γιάννη Φαρμακίδη
Τα πρόσωπα
ΝΤΑΣΤΥ γυναίκα στα είκοσι
ΜΕΛΙΣΣΑ γυναίκα εβδομήντα ετών
ΛΙΖ γυναίκα στα τριάντα
ΚΑΡΛΟΤΑ γυναίκα στα τριάντα
ΠΑΜΕΛΑ γυναίκα στα πενήντα
ΕΜΙΛΥ γυναίκα στα τριάντα
ΣΟΥΚΙ γυναίκα στα είκοσι
ΤΕΡΡΥ άντρας στα σαράντα
ΓΚΑΒΙΝ άντρας στα πενήντα
ΦΡΕΝΤ άντρας στα σαράντα
ΝΤΑΓΚΛΑΣ άντρας στα πενήντα
ΤΖΙΜΜΥ νεαρός
ΣΑΜ άντρας στα σαράντα
ΧΑΡΛΟΟΥ άντρας στα τριάντα
ΣΜΙΘ άντρας στα είκοσι
σερβιτόρες
Σκηνή 1η
Το διαμέρισμα του ΓΚΑΒΙΝ. Μακρινός ήχος από ελικόπτερο. Άνθρωποι στέκονται, κάθονται. Σερβιτόρες με ποτά σε δίσκους. Ένα μπαρ. Μιά μεγάλη εξώπορτα. Ο ΓΚΑΒΙΝ και ο ΤΕΡΡΥ στέκονται με ποτά. Ο ΧΑΡΛΟΟΥ και ο ΣΜΙΘ ακούνε.
ΤΕΡΡΥ Σου λέω, έχει τα πάντα.
ΓΚΑΒΙΝ Ναι, ε;
ΤΕΡΡΥ Βεβαίως. Αληθινά κλασάτο.
ΓΚΑΒΙΝ Αλήθεια;
ΤΕΡΡΥ Αληθινά κλασάτο. Θέλω να πω, αυτό που θέλω να πω, παίζεις μιά παρτίδα τένις, κάνεις ένα ωραίο κολύμπι, έχουνε ακριβώς δίπλα ένα μπαρ -
ΓΚΑΒΙΝ Που;
ΤΕΡΡΥ Δίπλα στην πισίνα. Μπορείς να πάρεις έναν χυμό ακριβώς εκεί, χωρίς πρόσθετη πληρωμή, έπειτα σου δίνουν μιά φανταστική, καυτή πετσέτα -
ΓΚΑΒΙΝ Καυτή;
ΤΕΡΡΥ Υπέροχη. Και εννοώ καυτή. Δεν κάνω πλάκα.
ΓΚΑΒΙΝ Όπως ο κουρέας.
ΤΕΡΡΥ Ο κουρέας;
ΓΚΑΒΙΝ Στο κουρείο. Όταν ήμουνα πιτσιρικάς.
ΤΕΡΡΥ Ναι, ε; (Παύση.) Τι εννοείς;
ΓΚΑΒΙΝ Σου έβαζαν μιά καυτή πετσέτα στο πρόσωπό σου, δηλαδή, πάνω στη μύτη σου και τα μάτια. Εγώ το έκανα αυτό χιλιάδες φορές. Σου καθάριζε όλα τα μαυραδάκια, όλα τα μαυραδάκια από το πρόσωπό σου.
ΤΕΡΡΥ Μαυραδάκια;
ΓΚΑΒΙΝ Τα έκαιγε εντελώς. Οι πετσέτες, βλέπεις, ήταν τόσο καυτές, όσο μπορούσες να αντέξεις. Αυτό ακριβώς σου έλεγε ο κουρέας: «Είναι καυτή όσο τη θέλετε, κύριε;». Έκαιγε όλα τα μαυραδάκια από το δέρμα σου. (Παύση.) Γεννήθηκα στην Δυτική Περιοχή, φυσικά. Άρα μπορώ να μιλώ μόνον για τα κουρεία της Δυτικής Περιοχής. Αλλά είμαι σχεδόν βέβαιος ότι καυτές πετσέτες για τα μαυραδάκια χρησιμοποιούνταν στα κουρεία όλης της χώρας εκείνο τον καιρό. Ναι, πιστεύω ότι ήταν κοινή πρακτική εκείνο τον καιρό.
ΤΕΡΡΥ Λοιπόν, εγώ είμαι βέβαιος ότι ήταν. Είμαι βέβαιος ότι ήταν. Όμως όχι, οι πετσέτες για τις οποίες μιλάω είναι μεγάλες πετσέτες μπάνιου, πετσέτες για το σώμα, μιλάω για την τέλεια απαλότητα, γι’ αυτό σου λέω, το μέρος είναι κλασάτο, έχει τα πάντα. Και σκέψου ότι υπάρχει κατάλογος αναμονής μεγάλος σαν - δηλαδή πρέπει να σε προτείνει ένας και μετά ακόμη ένας και πάλι θα ερευνήσουν για σένα, δεν αφήνουν να περάσει κανένας πούστης εκεί και καλά κάνουν.
ΓΚΑΒΙΝ Πολύ σωστά.
ΤΕΡΡΥ Αλλά δεν χρειάζεται ερώτημα ότι κάποιον σαν εσένα θα τον υποδέχονταν θερμά - ως επίτιμο μέλος.
ΓΚΑΒΙΝ Πολύ ευγενικό.
Η ΝΤΑΣΤΥ μπαίνει από τον πόρτα και τους πλησιάζει.
ΝΤΑΣΤΥ Μήπως ακούσατε τι συνέβη στον Τζίμμυ; Τι συνέβη στον Τζίμμυ;
ΤΕΡΡΥ Τίποτα δεν συνέβη.
ΝΤΑΣΤΥ Τίποτα;
ΤΕΡΡΥ Κανένας δεν το συζητά αυτό. Κανένας δεν το συζητά, γλύκα μου. Με παρακολουθείς; Τίποτα δεν συνέβη στον Τζίμμυ. Κι άμα δεν είσαι καλό κορίτσι θα σου δείρω το κωλαράκι.
ΝΤΑΣΤΥ Και τώρα τι κάνετε εδώ;
ΤΕΡΡΥ Του λέω για την καινούρια λέσχη. Αυτό ακριβώς του έλεγα για τη λέσχη. Η κοπέλα από δω είναι μέλος.
ΓΚΑΒΙΝ Πως είναι η λέσχη;
ΝΤΑΣΤΥ Α, είναι καταπληκτική. Έχει τα πάντα. Είναι καταπληκτική. Ο φωτισμός είναι υπέροχος. Δεν είναι; Του είπες για την τζαμαρία;
ΤΕΡΡΥ Α, ναι, το μπαρ έχει μπροστά μιά τζαμαρία και μπορείς να βλέπεις κάτω από το νερό.
ΝΤΑΣΤΥ Οι άνθρωποι κολυμπάνε μπροστά σου, ενώ εσύ παίρνεις το πότο σου.
ΤΕΡΡΥ Όμορφα κορίτσια.
ΝΤΑΣΤΥ Και άντρες.
ΤΕΡΡΥ Κυρίως κορίτσια.
ΝΤΑΣΤΥ Του είπες για το φαγητό;
ΤΕΡΡΥ Τα κανελόνια είναι το κάτι άλλο.
ΝΤΑΣΤΥ Πρώτης κατηγορίας. Το φαγητό είναι πραγματικά πρώτης κατηγορίας.
ΤΕΡΡΥ Σερβίρουν ακόμη και ψιλοκομμένο συκώτι.
ΓΚΑΒΙΝ Δεν θα το έλεγε κανείς τοπικό πιάτο.
Η ΜΕΛΙΣΣΑ μπαίνει από την πόρτα και τους πλησιάζει.
ΜΕΛΙΣΣΑ Μα τι συμβαίνει επί τέλους εκεί έξω; Σαν να έπεσε πανώλης.
ΤΕΡΡΥ Δηλαδή;
ΜΕΛΙΣΣΑ Η πόλη είναι πεθαμένη. Δεν υπάρχει κανένας στους δρόμους, ψυχή δεν φαίνεται, εκτός από μερικούς... στρατιώτες. Ο οδηγός μου αναγκάστηκε να σταματήσει σ’ ένα... ξέρετε... πως το λένε;... σ’ ένα μπλόκο. Χρειάστηκε να πούμε ποίοι ήμασταν... ήταν πραγματικά λίγο...
ΓΚΑΒΙΝ Ναι, υπάρχει απλώς λίγο.. ξέρετε...
ΤΕΡΡΥ Δεν είναι τίποτα. Να σας συστήσω; Ο κύριος Γκάβιν Ουάϊτ - ο οικοδεσπότης μας. Η Λαίδη Μελίσσα.
ΓΚΑΒΙΝ Είμαι τόσο ευτυχής που ήρθατε.
ΤΕΡΡΥ Τι πίνετε; (Μια σερβιτόρα πλησιάζει.) Θα πάρετε ένα ποτήρι σαμπάνιας; (Δίνει στην Μελίσσα ένα ποτήρι.)
ΝΤΑΣΤΥ Ακούω συνέχεια όλα αυτά τα πράγματα. Δεν ξέρω τι να πιστέψω.
ΤΕΡΡΥ Τι είπες;
ΝΤΑΣΤΥ Είπα ότι δεν ξέρω τι να πιστέψω.
ΤΕΡΡΥ Δεν χρειάζεται να πιστέψεις τίποτα. Απλά χρειάζεται να το βουλώνεις και να κυττάς τη δουλειά σου, πόσες φορές πρέπει να σου το πω; Έρχεσαι σ’ ένα θαυμάσιο πάρτυ σαν κι αυτό, το μόνο που χρειάζεται είναι να το βουλώσεις και να απολαύσεις την φιλοξενία και να κυττάς μόνον την σκατοδουλειά σου. Πόσες ακόμη φορές πρέπει να σου το πω; Ακούς συνέχεια όλα αυτά τα πράγματα. Ακούς συνέχεια όλα αυτά τα πράγματα από αρχίδια για αρχίδια. Ποιό είναι το πρόβλημά σου;
ΓΚΑΒΙΝ (Στην ΜΕΛΙΣΣΑ) Έλα να χαιρετήσεις... (Απομακρύνει την ΜΕΛΙΣΣΑ. Ο ΤΕΡΡΥ κυττά αυστηρά την ΜΕΛΙΣΣΑ.)
Σκηνή 16η
ΤΕΡΡΥ, ΝΤΑΣΤΥ, ΓΚΑΒΙΝ, ΜΕΛΙΣΣΑ, ΦΡΕΝΤ, ΚΑΡΛΟΤΑ, ΝΤΑΓΚΛΑΣ, ΛΙΖ, ΣΑΜ, ΠΑΜΕΛΑ, ΕΜΙΛΥ, ΣΟΥΚΙ,ΧΑΡΛΟΟΥ και ΣΜΙΘ.
ΤΕΡΡΥ Το θέμα είναι ότι αξίζει πραγματικά τα λεφτά του. Κι αυτό είναι πολύ, πολύ ασυνήθιστο πράγμα. Είναι εξαιρετικά ασυνήθιστο σήμερα να διαπιστώνεις ότι παίρνεις κάτι που να αξίζει πραγματικά τα λεφτά του. Βγάζεις το χέρι σου από την τσέπη και ακουμπάς κάτω τα λεφτά σου και ξέρεις τι παίρνεις. Κι αυτό που παίρνεις είναι μιά υπηρεσία ανωτάτης ποιότητος. Ανωτάτη ποιότης σε όλα τα τμήματα. Παίρνεις πραγματική τροφοδοσία. Παίρνεις τροφοδοσία σε όλα τα επίπεδα. Δεν παίρνεις μόνον πολύ καλή τροφοδοσία, αυτή καθ’ εαυτή - ξέρεις, φαγητά, τέτοια πράγματα - και πετσέτες - ξέρεις, όλα αυτά υπέροχα, πρώτης τάξεως - αλλά παίρνεις επίσης και καλλιτεχνική τροφοδοσία - δηλαδή υπάρχει μιά ατμόσφαιρα - σ’ αυτή τη λέσχη εδώ - η οποία τροφοδοτεί πνευματικά την πελατεία της. Αναφέρομαι στο τάδε είδος φωτισμού, στο τάδε είδος βαψίματος, στο τάδε είδος μουσικής που προσφέρει η λέσχη. Μιλάω για ένα αληθινά ζεστό και αρμονικό περιβάλλον. Δεν θα ακούσεις να φωνάζουν στη λέσχη μας. Οι άνθρωποι δεν κάνουν χοντράδες, χυδαιότητες, προσβλητικά πράγματα. Κι αν κάνουν, τους ρίχνουμε μιά κλωτσιά στ’ αρχίδια και τους πετάμε από τη σκάλα χωρίς πολύ φασαρία.
ΜΕΛΙΣΣΑ Μπορώ να προσυπογράψω όλα αυτά που έχουν ειπωθεί; (Παύση.) Θα ήθελα να προσυπογράψω όλα αυτά τα οποία έχουν ειπωθεί. Θα ήθελα να προσθέσω τη φωνή μου. Ήμουνα μέλος σε πολλές λέσχες κολυμβήσεως και τένις. Και σε μερικές από αυτές τις λέσχες συνάντησα για πρώτη φορά μερικούς από τους πιό αγαπημένους φίλους μου. Όλοι τους έχουν πεθάνει τώρα. Κάθε φίλος που είχα ποτέ. Ή που συνάντησα ποτέ. Έχει πεθάνει. Όλοι τους είναι πεθαμένοι. Καθένας τους είναι πεθαμένος. Δεν μου έχει μείνει απολύτως κανένας. Κανένας δεν έμεινε. Τίποτα δεν έμεινε. Γιατί υπήρχαν όλα αυτά; Οι λέσχες κολυμβήσεως και τένις; Γιατί υπήρχαν όλα αυτά; Γιατί; (Σιωπή.) Αλλά και οι λέσχες πέθαναν και δικαιολογημένα. Δηλαδή πρέπει να γίνει ένας διαχωρισμός. Στους φίλους μου συνέβη ό,τι συμβαίνει σε κάθε σάρκα και δεν λυπάμαι που έφυγαν. Έτσι κι αλλιώς δεν ήταν φίλοι μου. Τους μισούς απ’ αυτούς δεν τους χώνευα. Αλλά οι λέσχες! Οι λέσχες πέθαναν, οι λέσχες κολυμβήσεως και τένις πέθαναν επειδή βασίζονταν σε ιδέες που δεν είχαν ηθικό θεμέλιο, κανένα ηθικό θεμέλιο. Αλλά η δική μας λέσχη, η δική μας λέσχη - είναι μιά λέσχη που δραστηριοποιείται, που εμπνέεται από μιά ηθική αίσθηση, μια ηθική γνώση, ένα σύνολο από ηθικές αξίες που είναι - πρέπει να πω - αδιάσειστο, αυστηρό, θεμελιώδες, σταθερό. Σας ευχαριστώ.
Επιδοκιμασίες.
Σκηνή 17η
Κτυπά το τηλέφωνο. Ο ΧΑΡΛΟΟΥ το σηκώνει.
ΧΑΡΛΟΟΥ Ναι;... Ευχαριστώ.
Κατεβάζει το τηλέφωνο.
Σκηνή 18η
Όλο το πλήθος.
ΓΚΑΒΙΝ Μάλιστα, είμαι τρομερά χαρούμενος που είπατε όλα αυτά. (Ο ΧΑΡΛΟΟΥ πλησιάζει τον ΓΚΑΒΙΝ και του ψιθυρίζει στο αυτί. Ο ΓΚΑΒΙΝ κάνει ένα νεύμα και πλησιάζει τους άλλους.) Εσείς δεν είστε χαρούμενοι;
ΝΤΑΓΚΛΑΣ Πρώτης τάξεως.
ΛΙΖ Εμπνευσμένα.
ΠΑΜΕΛΑ Απόλυτα σωστά.
ΤΕΡΡΥ Φανταστικά.
ΕΜΙΛΥ Υπέροχα!
ΦΡΕΝΤ Ακριβώς στην ουσία.
ΣΟΥΚΙ Διάνα!
ΚΑΡΛΟΤΑ Τόσο αληθινά.
ΣΜΙΘ Τέλεια.
ΝΤΑΣΤΥ Α, ναι. (Κτυπά τα χέρια της.) Α, ναι.
ΣΑΜ Τρομερά.
ΝΤΑΓΚΛΑΣ Απολύτως πρώτης τάξεως.
ΓΚΑΒΙΝ Ναι, ήταν πρώτης τάξεως. Κι έπρεπε οπωσδήποτε να ειπωθεί. Και πόσο υπέροχα που ειπώθηκε απόψε, σ’ ένα τόσο ευχάριστο πάρτυ, σε μιά τόσο ταιριαστή συντροφιά. Πρέπει να πω ότι μιλώ ως ένας πολύ ευτυχισμένος οικοδεσπότης. Κι επί τη ευκαιρία, πραγματικά πρέπει να γίνω μέλος της λέσχης σας, έτσι δεν είναι;
ΤΕΡΡΥ Εκλέγεσαι αμέσως. Είσαι επίτιμο μέλος. Από σήμερα.
Γέλια και επιδοκιμασίες.
ΓΚΑΒΙΝ Σας ευχαριστώ πραγματικά πάρα πολύ. Πιστεύω τώρα ένας η δύο από τους καλεσμένους μας συνάντησαν κυκλοφοριακά προβλήματα στο δρόμο τους απόψε. Ζητώ συγνώμη γι’ αυτό, αλλά θα ήθελα να σας διαβεβαιώσω ότι όλα αυτά τα προβλήματα και όλα τα συγγενή προβλήματα θα λυθούν πολύ σύντομα. Μεταξύ μας, κάναμε μερικά μπλόκα απόψε. Αυτή η τακτική με τα μπλόκα πλησιάζει προς το τέλος της. Στην πραγματικότητα, η κανονική λειτουργία των υπηρεσιών θα συνεχιστεί πολύ σύντομα. Στο κάτω-κάτω αυτός είναι ο στόχος μας. Κανονική λειτουργία των υπηρεσιών. Εμείς, εάν θέλετε, επιμένουμε σ’ αυτό. Θα επιμείνουμε σ’ αυτό. Βεβαίως. Αυτό είναι όλο κι όλο που ζητάμε, οι υπηρεσίες που έχει αυτή η χώρα να λειτουργήσουν κανονικά, με ασφάλεια και νομίμως και ο κοινός πολίτης να είναι ελεύθερος να ασχοληθεί, μέσα σε κλίμα ειρήνης, με την εργασία του και την διασκέδασή του. Ευχαριστώ όλους σας πάρα πού που ήρθατε απόψε εδώ. Ήταν πολύ όμορφο που σας είδα, υπέροχο.
Μπαίνουν σερβιτόρες με σαμπάνια. Γέλια. Οχλοβοή.
Σκηνή 19η
Τα γέλια συνεχίζονται. Κόσμος πάει πέρα δώθε. Στην άκρη του διαδρόμου φαίνεται η μπροστινή πόρτα. Είναι εντελώς ανοικτή. Το φως χύνεται στο δωμάτιο. Ένας νεαρός άντρας στέκεται στην πόρτα. Είναι ελαφρά ντυμένος.
ΤΖΙΜΜΥ Μερικές φορές ακούω κάποια πράγματα. Μετά γίνεται ησυχία. Είχα ένα όνομα. Ήμουνα ο Τζίμμυ. Οι άνθρωποι με έλεγαν Τζίμμυ. Αυτό ήταν το όνομά μου.
Μερικές φορές ακούω κάποια πράγματα. Μετά όλα ησυχάζουν. Όταν όλα ησυχάζουν, ακούω την καρδιά μου. Όταν έρχονται οι τρομεροί θόρυβοι, δεν ακούω τίποτα. Ούτε ακούω, ούτε αναπνέω, είμαι τυφλός.
Μετά όλα ησυχάζουν. Ακούω έναν κτύπο καρδιάς. Μάλλον δεν είναι η δική μου καρδιά. Μάλλον είναι η καρδιά κάποιου άλλου.
Τι είμαι εγώ;
Μερικές φορές κλείνει με θόρυβο μιά πόρτα, ακούω φωνές, μετά σταματούν. Όλα σταματούν. Όλα αυτά σταματούν. Όλα αυτά σταματούν. Όλα αυτά κλείνουν. Κλείνουν εντελώς. Σφραγίζονται. Όλα σφραγίζονται. Σφραγίζονται εντελώς. Δεν βλέπω πλέον τίποτα. Κάθομαι και βυζαίνω το σκοτάδι.
Αυτό είναι ό,τι έχω. Το σκοτάδι είναι στο στόμα μου και το βυζαίνω. Είναι το μόνο πράγμα που έχω. Είναι δικό μου. Εντελώς δικό μου. Το βυζαίνω.
Αυλαία