Γιάννη Φαρμακίδη
Ένας φιλόδοξος συγγραφέας
Βόλος 1992
Τα πρόσωπα
Ο κύριος Πρόεδρος, ντυμένος με συντηρητικό κοστούμι, γραβάτα.
Η κυρία Λαΐς, γραμματέας, με εντυπωσιακή εμφάνιση.
Ο Ευριπίδης, νεαρός με ύφος και εμφάνιση διανοουμένου.
Η σκηνή δείχνει το εσωτερικό ενός γραφείου. Δεξιά ένα τραπέζι σκεπασμένο με φακέλλους, έγγραφα. Αριστερά δυό-τρεις πολυθρόνες. Στη μέση της σκηνής μιά καρέκλα χωρίς πλάτη.
Με το άνοιγμα της αυλαίας φαίνεται ο κ. Πρόεδρος να διαβάζει κάτι στο γραφείο του. Μπαίνει η κ. Λαΐς κρατώντας μιά δέσμη από χαρτιά, τυλιγμένα καθένα ρολό και δεμένα με σκοινί, σαν αρχαίοι πάπυροι.
ΛΑΪΣ Καλημέρα, κύριε Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Καλημέρα, κυρία Λαΐς.
ΛΑΪΣ Σας έφερα την αλληλογραφία σας. (Ακουμπά τα χαρτιά στο γραφείο.)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Υπάρχει τίποτα το ενδιαφέρον;
ΛΑΪΣ Ένα γράμμα από την Βουλή των Πεντακοσίων και ένα από τον Άρχοντα τον Επώνυμο.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Τα άλλα τι είναι;
ΛΑΪΣ Εξώδικα, κύριε Πρόεδρε. Είναι από αυτούς που τους κόβετε τα έργα τους και διαμαρτύρονται.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Καλά, άσε να διαμαρτύρονται. Αφού γράφουν αηδίες. Πόσα έχουμε σήμερα;
ΛΑΪΣ Αυξάνονται, κύριε Πρόεδρε. Χθες είχαμε δεκατρία, σήμερα έχουμε δεκαεφτά.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο δούλος γύρισε;
ΛΑΪΣ Όχι, κύριε Πρόεδρε. Είναι ακόμη στην Αγορά. Πήγε να μάθει τα πρωϊνά νέα για να σας τα πει.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ε, ρε, πόσο καθυστερημένοι είμαστε! Να μην υπάρχει κάποιος να βγάλει μιά εφημερίδα, αντί να αμολάμε κάθε πρωΐ τον δούλο να μαζέψει ειδήσεις!
ΛΑΪΣ Κύριε Πρόεδρε, έξω περιμένει ένας τραγικός ποιητής.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Τι θέλει;
ΛΑΪΣ Έχει υποβάλει μιά τετραλογία για τους δραματικούς αγώνες και θέλει να σας δει ως πρόεδρο της προκριματικής επιτροπής. Ευριπίδης λέγεται. Να περάσει;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Καλά, πες του να περάσει. (Βγαίνει η Λαΐς.)
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ (Μπαίνοντας, χαρούμενος, αλλά και ευγενικός) Καλημέρα, κύριε Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Με ύφος βλοσυρό) Σας ακούω. Να είστε σύντομος.
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Μάλιστα, κύριε Πρόεδρε. (Πάει να καθίσει σε μιά πολυθρόνα. Ο Πρόεδρος του φωνάζει...)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Όχι εκεί. Εδώ θα καθίσετε. (Του δείχνει την καρέκλα χωρίς πλάτη. Ο Ευριπίδης κάθεται συνεσταλμένα.)
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Ήρθα για την τετραλογία που υπέβαλα στην προκριματική επιτροπή για συμμετοχή στα Μεγάλα Διονύσια.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Μάλιστα. Πως είπαμε λέγεστε;
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Ευριπίδης, κύριε Πρόεδρε, υιός Μνησάρχου.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Α, μάλιστα, μάλιστα, μάλιστα. (Ψάχνει τους φακέλους. Βρίσκει αυτόν που θέλει, τον ανοίγει, διαβάζει.) Ναι, ναι, ναι, έχετε υποβάλει τις τραγωδίες Μήδεια, Φιλοκτήτης, Δήκτυς και το σατυρικό δράμα Θεριστές. Μάλιστα, μάλιστα, μάλιστα. (Ξαφνικά αγριεύει, βάζει τις φωνές.) Είστε με τα καλά σας; (Ο Ευριπίδης αναπηδά στην καρέκλα.) Μ’ αυτές τις αηδίες που γράφετε θέλετε να πάρετε μέρος στους αγώνες; (Σηκώνεται και βηματίζει γύρω από τον Ευριπίδη με ύφος ανακριτή. Ο Ευριπίδης τον παρακολουθεί γυρίζοντας συνεχώς όχι μόνο το κεφάλι, παρά και το υπόλοιπο σώμα, πάντα όμως καθιστός. Αυτό γίνεται σ’ όλη τη διάρκεια της σκηνής.)
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Συγγνώμη, κύριε Πρόεδρε, αλλά κατά την ταπεινή μου άποψη, η τραγωδία δεν είναι αηδίες, η τραγωδία εξυψώνει το πνευματικό επίπεδο των πολιτών, δημιουργεί καλλιεργημένους, προβληματισμένους ανθρώπους με ευγενικά συναισθήματα και συμβάλλει στην πολιτιστική ανάπτυξη της χώρας. Είναι σχολείο του λαού. Γι’ αυτό η Εργατική Εστία δίνει δωρεάν εισιτήρια.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Εμ, τόσο μυαλό έχουν στην Εργατική Εστία. Τι να διδαχτούν οι πολίτες απ’ την τραγωδία; Ο σύζυγος πάει στον πόλεμο, η γυναίκα του τον κερατώνει. Μετά γυρνάει ο σύζυγος, η γυναίκα του τον περνάει μαχαίρι και μετά έρχεται ο γιός και καθαρίζει τη μάνα και λεγάμενό της. Πακετάκι, μιά μοιχεία και τρεις φόνοι. Αμ, το άλλο; Για ψύλλου πήδημα σκοτώνει ο γιός τον πατέρα, τα φιάχνει με τη μάνα του και βγάζει τα μάτια του. Και φόνος και αιμομιξία.
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Ναι, αλλά στο τέλος, κύριε Πρόεδρε, αποκαθίσταται πάντοτε η ηθική τάξη, γίνεται κάθαρση.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Πως, πως, είδα πως γίνεται η κάθαρση. Τον πάνε τον άλλον στον Άρειο Πάγο για φόνο, την πέφτει η Αθηνά στους δικαστές και τον αθωώνουν.
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Μα, κύριε Πρόεδρε...
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Τον διακόπτει) Σιωπή. Και σεις δεν πάτε πίσω. Το μυαλό σας όλο στους φόνους και τις μοιχείες το έχετε. Παραδείγματος χάριν, στην πρώτη τραγωδία, την Μήδεια, θυμάστε τι έχετε κάνει; Μιά μοιχεία και τέσσερες φόνους εκ των οποίων οι δύο παιδοκτονίες και κάτι άλλο... μου διαφεύγει... α, ναι και ένας ανίκανος. Αλήθεια αυτόν τον ανίκανο, ανάμεσα στο δεύτερο και το τρίτο στάσιμο, τι τον θέλετε;
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Προσφέρει πολιτικό άσυλο στην Μήδεια, κύριε Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Γιατί, ένας καρπερός δεν μπορούσε να προσφέρει πολιτικό άσυλο;
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Να σας εξηγήσω. Εάν ο Αιγέας ήταν σε θέση να... καταλαβαίνετε, η προσφορά του στην Μήδεια δεν θα φαίνονταν καθαρά ανθρωπιστική, αλλά...
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Τον διακόπτει) Ενώ τώρα που ο Αιγέας δεν μπορεί να... κάνετε ρεζίλι όλους τους άντρες της Αθήνας με το να έχουν βασιλιά έναν που δεν μπορεί να... Σας ξέρω εγώ εσάς τους κουλτουριάρηδες. Όλοι σας τέτοιοι είστε.
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Παρεξήγηση, κύριε Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Σιωπή. Και καλά τον ανίκανο, αλλά τις δύο παιδοκτονίες τι τις θέλετε; Δεν μπορούσε να τα πάρει τα παιδιά η Μήδεια και να την κάνει πραφ στα κρυφά; Έπρεπε να τα σκοτώσει;
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Σ’ αυτήν την περίπτωση δεν θα υπήρχε επαρκής δραματικότητα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ενώ τώρα που σηκώνεται η τρίχα κάγκελο, υπάρχει. Πτωματολάγνε! Λοιπόν, αν θες να σου περάσω την τραγωδία στην επιτροπή, να βγάλεις τους φόνους.
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Μα δεν γίνεται, κύριε Πρόεδρε. Καταρρέει η δομή.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Θα σε καταρεύσω εγώ σαν συγγραφέα, άμα συνεχίσεις να γράφεις τέτοια ανατριχιαστικά πράγματα.
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Θέλετε να κάνουμε μιά συμφωνία φίφτυ-φίφτυ; Αφήστε μου μιά παιδοκτονία, να κάνω κι εγώ το κομμάτι μου, και θα βάλω, για σας, την Μήδεια να παίρνει το άλλο παιδί και να φεύγει.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Αποκλείεται. Τη θέλω την τραγωδία εκατό τοις εκατό χωρίς φόνους.
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Ε, τότε να βάλω τη Μήδεια να μαχαιρώνει το ένα παιδί, να φαίνεται στην αρχή ότι είναι νεκρό, για να έχει σασπένς, και μετά θα το πηγαίνουν στην εντατική και θα σώζεται.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Μμ, αυτό κάπως τρώγεται.
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Δηλαδή συμφωνείτε;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ας πούμε ναι.
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ (Διστακτικά) Ε, τότε, αφού είναι να μαχαιρώσει το ένα, να βάλω να μαχαιρώσει και τα δύο και μετά να σωθούν στην εντατική;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Πάλι μου ξεφεύγετε.
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Τι ένα, τι δύο μαχαιρώματα; Αφού στο τέλος θα σωθούν, κύριε Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Και με τους άλλους φόνους τι θα γίνει;
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Μα τι σας πειράζουν οι άλλοι φόνοι; Ενήλικες σκοτώνονται.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Λοιπόν τελείωσε. Στον χιτώνα που στέλνει η Μήδεια στην κόρη του Κρέοντα δεν θα βάλετε δηλητήριο.
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Τι να βάλω;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Φαγουρόσκονη.
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Συγνώμη, κύριε Πρόεδρε, αλλά αυτό είναι αναχρονισμός. Δεν είχε εφευρεθεί τότε η φαγουρόσκονη.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ε, τότε βάλτε την Μήδεια να ξεμαλλιάζει την πριγκίπισσα.
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Δεν το βρίσκετε αυτό λίγο μπανάλ;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ε, βάλε κάτι άλλο, ρε παιδάκι μου. Εγώ θα σου πω πως θα γράψεις τραγωδία;
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Με συγχωρείτε, κύριε Πρόεδρε. μ’ όλο το θάρρος, αλλά μου φαίνεται ότι όλα αυτά αγγίζουν τα όρια της λογοκρισίας.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Εξαγριωμένος, πιάνει τον Ευριπίδη από τον γιακά.) Τι είπες ρε; Ποίον σε έπος ’φύγεν έρκος οδόντων; Εγώ, λογοκρισία; Εγώ που ποτέ δεν διανοήθηκα να παρέμβω στην καλλιτεχνική δημιουργία; Εγώ που σέβομαι τις απόψεις και το έργο των τραγικών ποιητών;
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Ναι, αλλά προηγουμένως θέλατε να αλλάξω την Μήδεια.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Γιατί, εσύ περνιέσαι για τραγικός ποιητής; (Κυττάζοντας τον ουρανό, με υψωμένα χέρια) Μεγάλε Δία, τι αμαρτίες έκανα και με βασανίζεις μ’ αυτόν τον ηλίθιο; (Πιάνει το στήθος του) Αχ, η καρδιά μου. Πονάω. Η καρδιά μου. (Σωριάζεται κάτω.)
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ (Γονατίζει δίπλα του, τον σκουντά.) Κύριε Πρόεδρε, τι πάθατε; Μιλήστε μου. Σας στεναχώρησα. Σας ζητώ συγνώμη. Θα τη βάλω την φαγουρόσκονη. (Τον κυττά αμίλητος, μετά ακουμπά το αυτί του στο στήθος του Προέδρου.) Πέθανε. Κυρία Λαΐς, κυρία Λαΐς.
ΛΑΪΣ (Μπαίνει τρέχοντας) Μα τι έγινε; Γιατί φωνάζετε;
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Ο κύριος Πρόεδρος πέθανε. Εκεί που μιλούσε.
ΛΑΪΣ (Με απορία) Πέθανε; (Γονατίζει, ακουμπά το αυτί της στο στήθος του Προέδρου, σηκώνεται μετά γρήγορα, με ύφος θριαμβευτικό.) Πέθανε! Έκτακτά! Έκτακτα!
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Δεν σας καταλαβαίνω. Ο κύριος Πρόεδρος πέθανε.
ΛΑΪΣ Έκτακτα! Έκτακτα! Τα συγχαρητήρια μου! Κερδίσατε!
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Και πάλι δεν σας καταλαβαίνω.
ΛΑΪΣ Λοιπόν, ακούστε. Είχα πάρει κρυφά την τραγωδία σας, την Μήδεια και τη διάβασα. Καταπληκτική. Έριξα ένα κλάμα... (Κλαίγοντας) Η ιστορία της Μήδειας είναι ίδια με την δική μου. Ξέρετε, ο άντρας μου με απατάει και έχουμε δύο παιδιά.
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Θεός φυλάξει! Και τα μαχαιρώσατε;
ΛΑΪΣ Όχι ακόμη. Και τώρα που μιλούσατε με τον κύριο Πρόεδρο, με είχε πιάσει αγωνία. Ξέρετε τι μεγάλο ψαλίδι ήτανε. Φοβόμουνα ότι θα σας έκοβε την τραγωδία σας. (Ξανά με χαρούμενο ύφος) Αλλά τώρα την γλυτώσατε. Η τραγωδία σας θα παιχτεί όπως είναι.
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ (Δείχνει τον Πρόεδρο)Και μ’ αυτόν τι θα κάνουμε;
ΛΑΪΣ Τι σας νοιάζει γι’ αυτόν; Σημασία έχει ότι πέρασε το δικό σας.
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Ναι, αλλά εσείς θέλετε να μαχαιρώσετε τα παιδάκια σας. Μ’ έχετε βάλει σε ανησυχία.
ΛΑΪΣ Να σας πω. Τώρα που το ξανασκέφτομαι, βλέπω ότι δεν συμφέρει να σφάξω τα παιδιά μου γι’ αυτόν τον παλιάνθρωπο, τον άντρα μου. Θα τον εκδικηθώ αλλοιώς.
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Δηλαδή πως;
ΛΑΪΣ Αλήθεια, ξέρετε ότι είστε πολύ συμπαθητικός; Τι κάνετε απόψε;
Αυλαία