!! Μπρεχτ, συναίσθημα, υλισμός
μανία θεάτρου
Les cheveux du soleil sont nos mains aussi.
Και τα μαλλιά του ήλιου είναι χέρια μας επίσης.
Sophie Podolski
Μπρεχτ, συναίσθημα, υλισμόςΟ Μπρεχτ πραγματοποίησε ένα ενδιαφέρον πείραμα για να δείξει ότι το συναίσθημα δεν χρειάζεται κανέναν ψυχισμό, καμιά πνευματικότητα για να φανεί. Όλα είναι ύλη. Ιδού! Ο Μπρεχτ στην δεκαετία του 1930 και αρχές της δεκαετίας του 1940 συνέθεσε το διαλογικό σύγγραμμα «Διάλογοι από το εμπόριο ορείχαλκου» (Dialoge aus dem Messingkauf). Στο κείμενο αυτό, όπως και σε άλλα κείμενά του, παρουσιάζει τις απόψεις του για ό,τι ονόμασε /αποξένωση/ /Verfremdung/. Προσοχή! Πρέπει να σημειωθεί ότι η απόδοση στα ελληνικά ως /αποστασιοποίηση/ του όρου //Verfremdung/ είναι λανθασμένη.
Η μετάφραση έγινε από τον Γιάννη Φαρμακίδη, από το γερμανικό πρωτότυπο όπως υπάρχει στην έκδοση «Dialoge aus dem Messingkauf», στο κεφάλαιο «Η τρίτη νύχτα» (Die dritte Nacht), σελίδες 101-102, της εκδόσεως Suhrkamp, του 1964
Der Stückeschreiber nahm einen Film von der Weigel beim Schminken. Er zerschnitt ihn, und jades einzelne Bildchen zeigte einen vollendeten Ausdruck, in sich abgeschlossen und mit eigener Bedeutung. “Man sieht, was für eine Schauspielerin sie ist”, sagte er bewunderend. “Jede Geste kann in beliebig viel Gesten zerlegt werden, die alle für sich vollkommen sind. Da ist eines für das andere da und auch den Anlauf”. Aber das wichtigste schien ihm, daß jede Muskelverschiebung beim Schminken einen volkommenen seelischen Ausdruck hervorrief. Die Leute, denen er die Bildchen zeigte und dia Frage vorlegte, was die verschiedenen Ausdrücke bedeuteten, rieten bald auf Zorn, bald aud Heiterkeit, bald auf Neid, bald auf Mitleid. Er zeigte ihn auch der Weigel und erklärte ihr, wie sie nur ihre Ausdrücke zu kennen können, ohne sie jedesmal zu empfinden.
Ο συγγραφέας (ο ίδιος ο Μπρεχτ) κινηματογράφησε την (ηθοποιό Έλενα) Βάϊγκελ να μακιγιάρεται. Έπειτα έκοψε ένα-ένα τα καρρέ. Κάθε ιδιαίτερη εικόνα έδειχνε μιά ξεχωριστή έκφραση, ολοκληρωμένη και με την δική της σημασία. «Τι ηθοποιός είναι αυτή», είπε θαυμάζοντας. «Μια πράξη (το μακιγιάρισμα) μπορεί να αναλυθεί σε πολλές χειρονομίες και κάθε μιά (χειρονομία) να είναι ολοκληρωμένη. Η κάθε μιά (χειρονομία) συνδέεται με τις άλλες και ταυτόχρονα είναι ανεξάρτητη. Η εκκίνηση και η απότομη μετάβαση (από εικόνα σε εικόνα) είναι όμορφες». Αλλά το σπουδαιότερο για αυτόν (τον συγγραφέα) ήταν ότι κάθε μεταβολή των μυών στην διάρκεια του μακιγιαρίσματος παρουσίαζε, (έκανε να φαίνεται), μία ολοκληρωμένη ψυχική έκφραση. Οι άνθρωποι, στους οποίους αυτός έδειξε τις εικόνες και τούς έθεσε το ερώτημα τι σήμαιναν οι διάφορες εκφράσεις, είπαν (ότι οι εικόνες έδειχναν) είτε θυμό, είτε χαρά, είτε ζήλεια, είτε συμπόνια. Έδειξε και στην Βάϊγκελ τις εικόνες και τής εξήγησε ότι εκείνη απλώς χρειάζονταν να ξέρει αυτές τις εκφράσεις (του προσώπου της), ώστε να εκφράζει τα αντίστοιχα συναισθήματα, χωρίς κάθε φορά να τα αισθάνεται.