μανία θεάτρου
κανένας, ούτε ακόμη η βροχή, δεν έχει τόσο μικρά χέρια
nobode, not even the rain, has such small hands
e e cummings
Χάουορντ Μπάρκερ
Αυτή βλέπει το επιχείρημα αλλά
μετάφραση Γιάννη Φαρμακίδη
Η μετάφραση έγινε από το αγγλικό πρωτότυπο όπως υπάρχει στην έκδοση BARKER PLAYS ONE του οίκου OBERON MODERN PLAYWRIGHTS, Λονδίνο 2012
πρωτότυπος τίτλος: She Sees the Argument But
Δείτε εδώ την παράσταση του έργου στον Βόλο, τον Απρίλιο του 2016, σκηνοθεσία Γιάννη Φαρμακίδη.
Χάουορντ Μπάρκερ Αγγλία (1946 -)
Χάουορντ Μπάρκερ
Αυτή βλέπει το επιχείρημα αλλά
τα πρόσωπα
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ
Η ΓΥΝΑΙΚΑ
ΑΝΤΡΑΣ
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ κάθεται πίσω από ένα γραφείο. Η ΓΥΝΑΙΚΑ μπαίνει, στέκεται μπροστά της.
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ Χαιρόμαστε που ήρθατε.
Η ΓΥΝΑΙΚΑ Ήταν - (Ανασηκώνει τους ώμους.)
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ Πολύ χαιρόμαστε. (Παύση) Βλέπω τον αστράγαλό σας. (Παύση) Το καταλαβαίνετε αυτό; (Παύση) Φυσικά το καταλαβαίνετε. (Παύση) Και τα μάτια σας φαίνονται έντονα με -
Η ΓΥΝΑΙΚΑ Με τη μάσκαρα.
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ Με τη μάσκαρα, ναι. (Παύση) Είμαστε πολύ χαρούμενοι που ήρθατε διότι θέλουμε να καταλάβουμε και υποθέτω θέλετε κι εσείς. Πάρα πολύ θέλουμε να καταλάβουμε! (Παύση) Βλέπετε, όλα αυτό είναι, πιστεύουμε, μιά θετική ενθάρρυνση της εγκληματικότητας. Μιλήστε, αν θέλετε. (Παύση) Νομίζουμε ότι βοηθάτε τους εχθρούς της κοινωνίας. Βάζετε τον εαυτό σας σε κίνδυνο, αλλά βάζετε και άλλους. Ο αστράγαλος είναι – ο αστράγαλός σας ειδικά είναι – απίστευτα διεγερτικός, και νομίζω το ξέρετε.
Η ΓΥΝΑΙΚΑ Έχω καλούς αστραγάλους.
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ Καλοί; Εγώ δεν ξέρω τι θα πει «καλοί», ή μήπως ξέρετε εσείς; Με ποιό τρόπο «καλοί»; Με μια άλλη έννοια είναι κακοί επειδή διεγείρουν αυτά τα συναισθήματα στα οποία αναφέρομαι.
Η ΓΥΝΑΙΚΑ Δεν μ’ αρέσει να φοράω φόρμες.
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ Είναι αλήθεια δεν τα καταφέραμε με τις φόρμες. Τα κορίτσια τις στενεύουν τόσο που τις κάνουν κολλητές και ξεκουμπώνουν πολύ περισσότερα κουμπιά απ’ όσα χρειάζονται για να μην ζεσταίνονται. Γι’ αυτό, πραγματικά, καταλαβαίνω την αντιπάθειά σας για τις φόρμες. Αλλά ο αστράγαλος; Τι προσπαθείτε να κάνετε; (Παύση) Μπορείτε να μού μιλήσετε ελεύθερα. Θέλουμε απλώς να καταλάβουμε.
Η ΓΥΝΑΙΚΑ (Παύση) Θα ήθελα να – είναι κάπως δύσκολο
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ Δύσκολο; Έχετε συγκεντρώσει την προσοχή των άλλων στον αστράγαλο σας, και λογικά πρέπει να ξέρετε γιατί. (Παύση)
Η ΓΥΝΑΙΚΑ Όχι, πραγματικά όχι.
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ Δεν ξέρετε γιατί! Απίστευτο! Πήγατε κι αγοράσατε ένα κάπως λεπτό μάλλινο ύφασμα – που στοίχισε τον μισθό αρκετών εβδομάδων μιάς δακτυλογράφου, υποθέτω – και ράψατε ένα φόρεμα έτσι που να φαίνεται ο αστράγαλος – και δεν ξέρω γιατί το κάνατε αυτό. Ειλικρινά, έτσι δεν έγιναν τα πράγματα; (Παύση) Χαίρομαι πολύ που ήρθατε.
Η ΓΥΝΑΙΚΑ (Παύση) Ήθελα άντρες να υποφέρουν εξ αιτίας μου.
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ (Παύση) Να υποφέρουν;
Η ΓΥΝΑΙΚΑ Να βασανίζονται, ναι.
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ (Παύση) Δεν μπορώ να σκεφτώ ότι θέλετε κάτι τέτοιο την στιγμή που η κοινωνία αντιμετωπίζει μιά κρίση, την στιγμή που χρειάζονται τόσες προσπάθειες για ανακούφιση. Η μία κρίση μετά την άλλη. Επισιτιστική κρίση, υγειονομική κρίση, δημοσιογραφική κρίση, επιδημία αυτοκτονιών, επιδημία ψυχασθενειών. Τόση πολλή απελπισία και τόση μεγάλη ανάγκη για ανακούφιση. Και εσείς, μπροστά σε όλη αυτήν την απελπισία, λέτε θα βάλω λίγη ακόμη απελπισία, μιά απελπισία δικής μου δημιουργίας, διότι αυτό που κάνετε είναι να προσθέτετε απελπισία, έτσι δεν είναι; Η επίδραση του αστραγάλου σας στο πρωϊνό τραμ είναι η απελπισία.
Η ΓΥΝΑΙΚΑ Ναι, πόθος και απελπισία.
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ Αλλά, φυσικά, μέσα στην απελπισία καραδοκεί ο εγκληματίας. Και αυτός, βασανισμένος όπως τον θέλετε, δεν επιστρέφει σπίτι του σιωπηλός, στην σύζυγό του, για να πάρει τα παιδιά στην αγκαλιά του μ’ ένα ελαφρά απλανές βλέμμα… Όχι, ο εγκληματίας θέλει να κατέχει. Ούτε ένας τραπεζίτης δεν έχει περισσότερο πάθος για κατοχή. Και γι’ αυτόν τον λόγο, επιβάλλαμε για ένα διάστημα τις φόρμες. Αυτό μείωσε τους αριθμούς των εγκληματικών πράξεων. Αλλά μετά ανέβηκαν πάλι, χάρις στις κολλητές φόρμες και στα χωρίς λόγο ξεκούμπωτα κουμπιά. Διαφημίζετε την σεξουαλικότητά σας.
Η ΓΥΝΑΙΚΑ Ναι.
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ Χαίρομαι τόσο πολύ που ήρθατε! (Παύση) Γιατί δεν παντρεύεστε ώστε να δείχνετε τον αστράγαλο στον σύζυγό σας;
Η ΓΥΝΑΙΚΑ Είμαι παντρεμένη.
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ Είστε παντρεμένη! Τότε γιατί δεν είστε ικανοποιημένη με το να δείχνετε ιδιωτικά τον αστράγαλο στο σπίτι σας;
Η ΓΥΝΑΙΚΑ Δεν ξέρω.
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ Μήπως έχετε μια κρυφή επιθυμία να απατήσετε τον σύζυγό σας;
Η ΓΥΝΑΙΚΑ Είμαι βέβαιη γι’ αυτό.
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ Δεν τον αγαπάτε πλέον;
Η ΓΥΝΑΙΚΑ Τον αγαπώ.
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ Αγαπάτε τον σύζυγό σας, αλλά δείχνετε τον αστράγαλό σας στον οποιονδήποτε άγνωστο με την προσδοκία να τον βασανίσετε, σωστά δεν μιλάω;
Η ΓΥΝΑΙΚΑ Νομίζω, ναι.
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ Και πού είναι η υπευθυνότητά σας απέναντι στο αρσενικό που δεν μπορεί να συγκρατήσει την λαγνεία την οποία εσείς τού εξάπτετε;
Η ΓΥΝΑΙΚΑ Πρέπει να αντέχει το βασανιστήριό του.
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ Το οποίο, όμως, εσείς τού επιβάλετε!
Η ΓΥΝΑΙΚΑ Ναι, και πρέπει να το υπομείνει. Και μπορεί να με δελεάσει. Το κατάλληλο βλέμμα ή χειρονομία, ακόμη κι ένα σημάδι μετριοφροσύνης, μπορεί να είναι καθοριστικά.
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ Είστε παντρεμένη γυναίκα και λέτε ότι μπορεί να σάς δελεάσει κάποιος -
Η ΓΥΝΑΙΚΑ Ναι, προσπαθώ να είμαι ειλικρινής -
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ Περίεργη ειλικρίνεια!
Η ΓΥΝΑΙΚΑ Λοιπόν, θέλετε να είμαι ειλικρινής ή όχι; (Παύση) Δεν έχω ακόμη συναντήσει τέτοιον άντρα. Αλλά είμαι βέβαιη ότι υπάρχει.
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ Και τον αναζητάτε;
Η ΓΥΝΑΙΚΑ (Παύση) Νομίζω, ναι.
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ (Παύση) Συμβαίνουν τόσα στον κόσμο, κρίσεις συμβαίνουν, παλεύουμε να τελειοποιήσουμε την δημοκρατία, κι εσείς, μιά παντρεμένη γυναίκα, κουνάτε τον αστράγαλό σας στο λεωφορείο.
Η ΓΥΝΑΙΚΑ (Παύση) Ναι.
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ ΑΞΙΖΕΤΕ ΚΑΘΕ ΤΙ ΔΥΣΑΡΕΣΤΟ ΠΟΥ ΠΑΘΑΙΝΕΤΕ.
Η ΓΥΝΑΙΚΑ Α!
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ Και πρέπει να σάς πω ότι εάν μού φέρουν κάποια τέρατα με την κατηγορία του βιασμού, θα πω μερικώς ένοχοι, μόνον μερικώς ένοχοι! (Παύση) Μ’ έχετε κάνει ν’ αλλάξω συναισθήματα.
Η ΓΥΝΑΙΚΑ Ωραία.
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ Παρακαλώ, μη σάς παρασύρει ο ενθουσιασμός σας για ειλικρίνεια σε υπερβολές και -
(Έχει μπει ένας ΑΝΤΡΑΣ και κάθεται πίσω.)
Η ΓΥΝΑΙΚΑ Ποιός είναι αυτός;
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ Το ερώτημα είναι, είστε τρελή;
Η ΓΥΝΑΙΚΑ Ποιός είναι αυτός;
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ Είμαι παντρεμένη, έχω επίσης παιδιά, μπορώ να αγαπήσω, έχω σεξουαλική ζωή, αλλά δεν επιδεικνύομαι δημοσίως, όχι. Ίσως να είστε τρελή, το έχετε σκεφτεί -
Η ΓΥΝΑΙΚΑ Ποιός είναι αυτός;
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ Βλέπετε; Δεν μπορείτε να κυττάξετε ένας άντρα χωρίς -
Η ΓΥΝΑΙΚΑ Ήθελα απλώς να -
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ Και μόνη η παρουσία ενός άντρα προκαλεί μέσα σας μιά -
Η ΓΥΝΑΙΚΑ Πώς μπορώ να συνεχίσω να είμαι ειλικρινής όταν υπάρχει -
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ ΑΥΤΟΣ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΟΠΩΣ ΟΛΟΙ ΜΑΣ. (Παύση.) Τέτοιο είναι το μέγεθος των εμμονών σας που αρνείστε να πιστέψετε ότι αυτός μπορεί να σάς παρατηρεί απλά ως ένα πρόσωπο. Εσείς σκέφτεστε, ο αστράγαλός μου θα τον εμποδίζει από το να είναι αυτός ένα ΠΡΟΣΩΠΟ και θα τον υποχρεώσει να είναι ένας ΑΝΤΡΑΣ. Διαρκώς υπονομεύετε το δικαίωμά του να είναι ένα απλό πρόσωπο, ΤΟΝ ΚΑΤΑΠΙΕΖΕΤΕ. (Παύση.) Αλλά αυτός σάς αρνείται. Αυτός είναι ελεύθερος. Πόσο ήρεμος είναι. Σάς παρατηρεί με μιά θαυμάσια και αντικειμενική συντροφικότητα. Ο αστράγαλός σας είναι απλά ένα εκτεθειμένο και κατά συνέπεια ένα κάπως παράλογο κομμάτι σάρκας. Αυτός σάς δείχνει τον δικό του; Έχει κι αυτός αστράγαλο.
Η ΓΥΝΑΙΚΑ (Παύση.) Προσπαθείτε να καταστρέψετε την διανοητική μας υγεία.
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ Α, ακούστε, εάν ένα λογικό επιχείρημα ερμηνευτεί ως απόπειρα εναντίον της διανοητική σας υγείας, τότε υπάρχουν αμφιβολίες για την δική σας διανοητική υγεία. Ώστε καταστρέφει την διανοητική σας υγεία εάν ένας άντρας δεν υποφέρει από την σεξουαλικότητά σας;
Η ΓΥΝΑΙΚΑ Ίσως.
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ Δηλαδή για σάς το βασικό σας χαρακτηριστικό είναι η σεξουαλικότητα;
Η ΓΥΝΑΙΚΑ Ναι -
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ Παραδέχεστε ότι είστε σκλάβα σε κάποιες ευκαιριακές συνευρέσεις;
Η ΓΥΝΑΙΚΑ Ναι -
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ Πολύ περίεργο!
Η ΓΥΝΑΙΚΑ Νομίζω – αυτός ο άντρας – αυτό το πρόσωπο – με τρομάζει περισσότερο απ’ όσο θα με τρόμαζε ένας βιαστής -
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ Α!
Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΠΡΟΣΠΑΘΩ ΝΑ ΕΙΜΑΙ ΕΙΛΙΚΡΙΝΗΣ.
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ ΟΜΩΣ ΑΥΤΌ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΡΚΕΤΟ! (Παύση.) Αυτό είναι απλά αυταρέσκεια. Θέλετε να σάς θαυμάσουμε. Αλλά εμείς νομίζουμε ότι μάλλον είστε τρελλή.
Η ΓΥΝΑΙΚΑ (Παύση.) Πρέπει να φύγω.
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ Το ερώτημα είναι, έχουμε τα μέσα να διαθέσουμε μια ολόκληρη αστυνομική δύναμη που να καταναλώνει τον χρόνο της και την ενέργειά της για να ψάχνει τον βιαστή γυναικών σαν κι εσάς; Μην ξεχνάτε, είμαστε σε κρίση.
(Παύση. Η ΓΥΝΑΙΚΑ πηγαίνει στον ΑΝΤΡΑ.)
Η ΓΥΝΑΙΚΑ Πρέπει να προσπαθήσεις να σωθείς.
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ Χα!
Η ΓΥΝΑΙΚΑ Ναι, πρέπει να προσπαθήσεις -
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ Φαίνεστε ηλίθια μ’ αυτά τα ψηλοτάκουνα -
Η ΓΥΝΑΙΚΑ Κύτταξε με – κύτταξέ με -
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ Αυτός δεν ταράζεται – απλά δοκιμάζει την αμηχανία που κάθε άντρας αισθάνεται μπροστά σε μιά γυναίκα που είναι τρελλή -
Η ΓΥΝΑΙΚΑ Κύτταξέ με - (Τον χαστουκίζει στο πρόσωπο.)
ΑΝΤΡΑΣ Αυτή με χτύπησε!
(Παύση. Η ΓΥΝΑΙΚΑ πηγαίνει στο τραπέζι, σκύβει από πάνω.)
Η ΓΥΝΑΙΚΑ Θες εγώ να είμαι η τρελλή, τη στιγμή που εσύ είσαι η τρελλή.
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ Εγώ φοράω γελοία ψηλοτάκουνα; Τα δικά μου τα ρούχα μου είναι τόσο στενά που δεν μπορώ να κινηθώ με φυσικότητα; Βρες έναν καθρέφτη… κύττα μέσα στον καθρέφτη και ρώτα τον εαυτό σου ποιά είναι τρελλή. Κύττα τα μάτια σου που είναι πασαλειμμένα με φούμο και ρώτα τον εαυτό σου ποιά είναι η τρελλή.
Η ΓΥΝΑΙΚΑ (Παύση. Η ΓΥΝΑΙΚΑ μένει ακίνητη.) Με κάνεις να ντρέπομαι… για πράγματα που δεν θα έπρεπε να ντρέπομαι…
Η ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ Εμείς απλά θέλουμε να καταλάβουμε…
(Παύση. Η ΓΥΝΑΙΚΑ απομακρύνεται από το τραπέζι, βγαίνει. Ακούγεται ο ήχος από τα ψηλοτάκουνα καθώς κατεβαίνει στις σκάλες.)