"ριναάμ" του Γιάννη Φαρμακίδη
μανία θεάτρου
nobody, not even the rain, has such small hands
κανένας, ούτε ακόμη η βρόχη, δεν έχει τόσο μικρά χέρια
E. E. Cummings
Τα πρόσωπα
Η ΓΛΥΠΤΡΙΑ
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ
Ο ΑΛΛΟΣ ΑΝΤΡΑΣ
Η ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΟΥ ΑΛΛΟΥ ΑΝΤΡΑ
ΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ
Πρώτη Σκηνή
Στο εργαστήριο της ΓΛΥΠΤΡΙΑΣ.
ΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ποζάρει.
Η ΓΛΥΠΤΡΙΑ (Καθώς δημιουργεί.) Άρχισε σιγά-σιγά να χάνει την ικανότητά της να ερμηνεύει αυτόν τον ρόλο. Κατάντησε μια κακή ηθοποιός. Την μέρα που οριστικά το διαπίστωσε και επειδή όλη της η ψυχή ήταν γεμάτη μελανιές, έγραψε στο ημερολόγιό της: «ἰδεῖν τὸ τέλος». Εγώ όμως, όταν ποζάρισε, παράβλεψα αυτά τα σημάδια. Ο ρόλος ήταν που της προκάλεσε αυτή την απαίσια διάθεση και ο ρόλος ήταν που την διατηρούσε στη ζωή. Αν σταματούσε τις πρόβες, θα έχανε τη ζωή της και το ρόλο. Αν συνέχιζε, θα ζούσε, αλλά θα έπαιζε άσχημα.
Δευτέρα Σκηνή
Στο καθιστικό.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ μπαίνει, κουβαλώντας μιά κούπα καφέ, κάθεται στον καναπέ, ανάβει τσιγάρο και λιμάρει τα νύχια της. Κάπου σε μιαν άκρη του καθιστικού υπάρχει ένα μικρό χαρτοκιβώτιο.
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ (Ο οποίος κάθεται στην πλατεία.) Όταν τελειώσεις με τα νύχια σου, μπορείς να μας παίξεις κάτι;
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Έχεις καμιά ιδέα τι θα ήθελαν να δουν και οι υπόλοιποι θεατές;
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Το αγαπημένο σου θέμα είναι το σεξ. Έναν αυτοσχεδιασμό λοιπόν χωρίς σεξ.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Μες το χαρτοκιβώτιο αυτό υπάρχουν παλιές φωτογραφίες. Να τις δείξω στους θεατές;
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Τι είδους φωτογραφίες;
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Δικές μου.
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Μόνον;
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Εικονίζονται και μερικά ακόμη πρόσωπα. (Μια μικρή παύση.) Λοιπόν, να τις δείξω; ( Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ σιωπά) Πάλι δεν μιλάς; Πάλι πρέπει να μαντέψω τι έχεις στο μυαλό σου; Πάλι θα κάνεις ώρα να μου απαντήσεις; ( Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ εξακολουθεί να σιωπά.) Σου κάνω αυτή την απλή ερώτηση, δεν ρωτάω φιλοσοφικά θέματα, σε ρωτάω να δείξω τις φωτογραφίες στους θεατές, ναι ή όχι; Και ξέρω ότι δεν είσαι χαζός για να μην καταλαβαίνεις. (Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ παραμένει πάντα σιωπηλός.) Πάντα αυτό γίνεται. Στα καλά καθούμενα σταματάς να μιλάς, να επικοινωνείς. Σου μιλώ κι εσύ δεν αντιδράς, αισθάνομαι σαν ηλίθια. Και ξέρω βέβαια ότι κάποια στιγμή, ύστερα από ώρες ή και ύστερα από μέρες, εντελώς ξαφνικά, θα μου πεις ότι σου φταίει το τάδε πράγμα που είπα ή έκανα. Πάντα εγώ στο τέλος φταίω. Λοιπόν θα μιλήσεις ναι ή όχι; (Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ παραμένει πάντα σιωπηλός.)
Τρίτη Σκηνή
Στο καθιστικό.
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ (Μονολογώντας) Μετά τον γάμο μας, σ’ όλο το διάστημα που έλλειπε στο εξωτερικό για να συμπληρώσει τις σπουδές της, της έγραψα μιά σειρά από γράμματα. Σ’ ένα απ’ αυτά ολόκληρο σχεδόν το κείμενο αποτελούνταν από μόνον ένα από τα δέκα μέρη του λόγου. Αποκλειστικά από ουσιαστικά. Στην μοναδική φράση που περιείχε και ρήματα της εξηγούσα ότι αφού εκείνη ήταν η ουσία της ζωής μου, ταίριαζε να μιλώ για ’κείνη μόνον με ουσιαστικά. Δεν το ’χω αυτό το γράμμα, ούτε και το καλοθυμάμαι. Αλλά πάνω-κάτω πρέπει να αρχινούσε έτσι: Ευσέβεια, πνοή, αιώρηση, κραυγή, μυρουδιά, γεύση, ιδρώτας, σάλιο, μαλλιά, γλώσσα, θυσία, εσπέρας, θυμίαμα, έπαρσις χειρών. Θυμάμαι αντίθετα πολύ καλά την απάντησή της. Μου ανέφερε ότι είχε πληγωθεί από ένα περιστατικό, το οποίο όμως είχε συμβεί χρόνια πριν. Ένα βράδυ τοποθέτησα ένα κουτί με γλυκά στο πάτωμα και της ζήτησα να γονατίσει, να σταθεί στα τέσσερα και να τα φάει χωρίς να χρησιμοποιήσει τα χέρια της. Κι έτσι έκανε.
Τετάρτη Σκηνή
Στον δρόμο.
Ο ΑΛΛΟΣ ΑΝΤΡΑΣ και Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ περπατούν αγκαλιασμένοι.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Στην πραγματικότητα εσύ είσαι ο πρωταγωνιστής. Κρίμα που ποτέ, πουθενά δεν θα γραφεί τ’ όνομά σου.
Ο ΑΛΛΟΣ ΑΝΤΡΑΣ Τι σημασία έχει; Αρκεί που ξέρω εγώ ότι μέσα στ’ όνομά σου υπάρχει το δικό μου.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Όταν μιλώ σε κάποιον στις πρόβες, βλέπω μόνον εσένα μπροστά μου, σε σένα απευθύνομαι. Και στις σκηνές που μισώ, εσένα μισώ. Θα ήταν αδύνατο να σε μισήσω τόσο πολύ, αν δεν σ’ αγαπούσα τόσο πολύ. Σ’ ευχαριστώ που μ’ αφήνεις να σ’ αγαπώ.
Ο ΑΛΛΟΣ ΑΝΤΡΑΣ Εσύ μπορείς να παίζεις πάντοτε καλά. Και χωρίς εμένα. Έχεις υποκριτικές ικανότητες. Το έβλεπα πάντοτε αυτό. Και πριν γνωριστούμε.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Όχι. Παίζω καλά τότε μόνον, όταν προσδοκώ την γεύση του σπέρματός σου.
Πέμπτη Σκηνή
Στο καθιστικό.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Δεν το αρνιέμαι, είναι αλήθεια αυτό που σου είπανε. Άρχισε να έρχεται πότε-πότε να με βλέπει στις πρόβες. Μετά πύκνωσαν οι επισκέψεις. Συζητούσαμε για ο,τιδήποτε εκτός από προσωπικά. Κάποια φορά, εντελώς ξαφνικά, μου είπε ότι δεν αισθάνονταν τίποτα για σένα.
Η ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΟΥ ΑΛΛΟΥ ΑΝΤΡΑ Και συ προσφέρθηκες να τον βοηθήσεις να αισθανθεί κάτι για σένα. Παρ’ όλη τη φιλία μας.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Μου είπε ότι ήθελε να χωρίσετε. Στην πραγματικότητα ήταν έτοιμος να φύγει κρυφά από το σπίτι. Εγώ τον έπεισα να μείνει.
Η ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΟΥ ΑΛΛΟΥ ΑΝΤΡΑ Θες να σ’ ευχαριστήσω γι’ αυτό;
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Δεν ήθελα να χωρίσετε. Ούτε τώρα το θέλω.
Η ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΟΥ ΑΛΛΟΥ ΑΝΤΡΑ Πολύ καλά λοιπόν. Αφού δεν θέλεις να χωρίσουμε, σταμάτα να τον βλέπεις.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Αν σταματήσω να τον βλέπω, θα φύγει.
Η ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΟΥ ΑΛΛΟΥ ΑΝΤΡΑ Μ’ εκβιάζεις;
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Όχι, βέβαια, δεν σ’ εκβιάζω, απλά σου λέω τι πρόκειται να συμβεί. Μένει για χατίρι μου.
Η ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΟΥ ΑΛΛΟΥ ΑΝΤΡΑ Τολμάς να μου πεις ότι μου έκανες χάρη; Στο τέλος θα μου πεις ότι δεν το ήθελες καθόλου να πας μαζί του, αλλά το κάνεις για χατίρι μου, ενώ υποφέρεις.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Εντάξει λοιπόν, θα σταματήσω. Αλλά μην έρθεις να με παρακαλέσεις να πάω μαζί του.
Έκτη Σκηνή
Κάπου στον δρόμο.
Ο ΑΛΛΟΣ ΑΝΤΡΑΣ Πες μου, τι εννοείς;
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Από την αρχή αισθανόμουνα πάντα αμήχανη μαζί σου. Δεν κατάφερα ποτέ να πείσω τον εαυτό μου να αφεθεί όσο θα ’θελα. Όλη αυτή η ζωή σου... Αλλά δεν μπόρεσα ποτέ να σου τα πω όλα αυτά μέχρι σήμερα.
Ο ΑΛΛΟΣ ΑΝΤΡΑΣ Δεν σε καταλαβαίνω.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Όταν δεν είμαστε μαζί, σκέφτομαι πως όλα πρέπει να τελειώσουν. Αλλά όταν βρίσκομαι κοντά σου αυτή η επιθυμία της φυγής σβύνει. Και τότε σ’ αγαπώ ξανά.
Ο ΑΛΛΟΣ ΑΝΤΡΑΣ Αν εσύ το θες αυτό, να χωρίσουμε, εγώ δεν θα σου φέρω αντίρρηση.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Κι αν όλα αυτά που σου λέω είναι μόνον θέατρο;
Ο ΑΛΛΟΣ ΑΝΤΡΑΣ Εγώ δεν το θέλω, αλλά αν πραγματικά θες εσύ να φύγεις, δεν θα σε παρακαλέσω να μείνεις.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Δεν μ’ αγαπάς;
Ο ΑΛΛΟΣ ΑΝΤΡΑΣ Μου ζητάς να χωρίσουμε και μετά με ρωτάς αν σ’ αγαπώ;
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Σου λέω ότι θέλω να χωρίσουμε, θα ’πρεπε για σένα τώρα να έχει καταρρεύσει ο κόσμος και μου λες ότι δεν θα με παρακαλέσεις να μείνω. Θες να πεις ότι τόσο καιρό δεν ήμουνα όλος ο κόσμος για σένα, όπως είσαι εσύ για μένα;
Ο ΑΛΛΟΣ ΑΝΤΡΑΣ Ήσουνα η γυναίκα που αγαπούσα.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Που «αγαπούσες»; Παρατατικός; Παρελθών χρόνος; «αγαπούσες»; Δηλαδή μ’ έναν λόγο που σου είπα σταμάτησες να μ’ αγαπάς;
Ο ΑΛΛΟΣ ΑΝΤΡΑΣ Μήπως εγώ ήρθα πρώτος να σου πω «από την αρχή αισθανόμουνα αμήχανη μαζί σου»; Εσύ ήρθες και ξαφνικά άρχισες να μου λες αυτά τα περίεργα.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Κι αν σου τα ’πα όλα αυτά για να σε δοκιμάσω; Δεν το σκέφτηκες αυτό;
Ο ΑΛΛΟΣ ΑΝΤΡΑΣ Τι να με δοκιμάσεις; Παιδί είμαι;
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Και συ το μόνο που βρήκες να μου πεις ήταν «δεν θα σου φέρω αντίρρηση»;
Ο ΑΛΛΟΣ ΑΝΤΡΑΣ Ναι.
Εβδόμη Σκηνή
Στο καθιστικό.
Σ’ όλη τη διάρκεια της σκηνής Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ κρατά ένα σφυρί και μπήγει καρφιά σ’ ένα κομμάτι ξύλου που είναι ακουμπισμένο στο πάτωμα.
Πρέπει να πονέσω, πρέπει να ματώσω, πρέπει να σπαράξω. Αυτό δεν κάνει η ηρωΐδα; Αυτό πρέπει να κάνω κι εγώ. Τι με νοιάζει εμένα τι θα πουν οι άλλοι; Εγώ είμαι υποχρεωμένη να το κάνω. Από δω και πέρα πρέπει να στηριχτώ μόνον σε μένα. Δεν αντέχω άλλο ν’ ακούω τον σκηνοθέτη να μου λέει ειρωνικά «μα τι έπαθες; μα τι έπαθες;». Αφού η τύχη θέλησε να πνίξει την πρόσκαιρη χαρά που μου ’δωσε, στο διάολο να πάει η τύχη. Εγώ θα τα καταφέρω μόνη μου. Μόνη μου. Αν πονέσω, θα το πετύχω. Θέλω να πονέσω. Θάρρος... θάρρος... τώρα... ναι... ναι... ΝΑΙ! (Ακουμπά το αριστερό της χέρι πάνω στο ξύλο, με τα δάχτυλα του ίδιου χεριού κρατά όρθιο ένα καρφί με τη αιχμή να αγγίζει το εσωτερικό της παλάμης της και κτυπά το καρφί με το σφυρί, ώστε να καρφωθεί το χέρι της πάνω στο ξύλο.)
Ογδόη Σκηνή
Στο καθιστικό.
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ είναι όρθιος. Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ κάθεται στον καναπέ. Το αριστερό της χέρι είναι με επιδέσμους. Απ’ αυτή τη στιγμή και μέχρι το τέλος του έργου θα έχει έτσι το χέρι της.
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Λοιπόν θα το δεχτείς το δώρο μου; (Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ δεν απαντά.) Θα σου κάνει καλό ν’ ασχοληθείς και με κάτι άλλο. Και μπορεί αυτό να γίνει αφορμή να σου έρθουν νέες ιδέες, νέοι τρόποι για να ερμηνεύσεις καλύτερα τον ρόλο. Και μην ξεχνάς ότι κι αυτός, στην ουσία, είναι ένας ρόλος. Πάλι θα δανείσεις το σώμα σου και την ψυχή σου και μάλιστα αυτή τη φορά θα δεις με τα μάτια σου την υλική υπόσταση του ρόλου σου. Πότε θες να κλείσω το ραντεβού με τη γλύπτρια;
Ενάτη Σκηνή
Στο εργαστήριο της ΓΛΥΠΤΡΙΑΣ.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ (Στην ΓΛΥΠΤΡΙΑ, καθώς ποζάρει.) Κάπου να στηριχτώ. Κάποιος άνθρωπος που να ξέρω ότι είναι εντελώς δικός μου και να μου το δείχνει ότι είναι εντελώς δικός μου. Θέλω να υπάρξει αυτός ο άνθρωπος κι όσο καιρό δεν θα υπάρχει, θα μου είναι αδύνατον να παίξω αυτόν τον ρόλο. Ξέρω πολύ καλά τι πρέπει να κάνω για να ερμηνεύσω σωστά. Αλλά κάτι μέσα μου, ένα σφίξιμο, μιά αγωνία που μου τρώει το στήθος μ’ εμποδίζει να κάνω αυτό που έχω στο μυαλό μου. Ο σύζυγος μου; Με λατρεύει; Με μισεί; Και λοιπόν, τι με νοιάζει εμένα τι κάνει; Λαχταρώ να ξαναζήσω τη στιγμή της αρχής, τότε που ένα δευτερόλεπτο πριν το άλλο πρόσωπο είναι ξένο και το επόμενο δευτερόλεπτο, μ’ έναν λόγο, ένα νεύμα, μιά κίνηση δέχεται να γίνει δικό σου, να σου ανήκει και ξαφνικά αυτό το σώμα που μιά ανάσα πριν φαίνονταν απρόσιτο, μπορείς τώρα να τ’ αγγίξεις, να το φιλήσεις στο στόμα, να γευτείς για πρώτη φορά το σάλιο του, να νοιώσεις την προσπάθεια του να δαγκώσει τα χείλια σου. Πως να παίξω αυτόν τον ρόλο χωρίς να ξέρω ότι κάποιος με περιμένει λαχταρώντας για μένα;
Δεκάτη Σκηνή
Στο καθιστικό. Σε κάποιο σημείο του δωματίου υπάρχει τώρα το άγαλμα της ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ. Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ κάθεται. Μπαίνει Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ .
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Όλα άλλαξαν. Μπορούσα να παίξω ακριβώς όπως μου είχαν ζητήσει.
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Πολύ ωραία. Επί τέλους, ξαναβρίσκεις τον παλιό σου εαυτό. Ίσως σου έκανε καλό που ποζάρισες, ήταν μια χρήσιμη αλλαγή.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Θα κάνω ένα μπάνιο. Αισθάνομαι πολύ βρώμικη. Ίδρωσα πολύ. Ας ελπίσουμε ότι από δω και πέρα θα τα πάω καλύτερα. Δεν μπορώ, όμως, να καταλάβω πως έγινε αυτό. Τις ώρες που ποζάριζα εξακολουθούσα να νοιώθω ανίκανη να ερμηνεύσω. Έφερνα στο μυαλό μου τα λόγια του ρόλου και μου ήταν αδύνατο να αισθανθώ στο στήθος μου το συναίσθημα που χρειάζονταν. Αντίθετα ήμουνα σε άσχημη διάθεση. Κι εξακολουθούσα να είμαι στην ίδια διάθεση ακόμη και τη στιγμή που άρχισε η πρόβα. Εκείνη ακριβώς τη στιγμή μου ’ρθε ένας πολύ δυνατός πόνος στην κοιλιά, σαν να με μαχαίρωναν, μου κόπηκε η ανάσα, έκανα να μιλήσω για να τους πω ότι πονούσα κι αμέσως μετά όχι μόνο σταμάτησε ο πόνος, αλλά ένοιωσα την ευφορία που έχει κάποιος που έχει πιεί, αλλά πριν ζαλιστεί.
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Σου χύθηκε κάτι πάνω στο άγαλμα;
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Όχι, τι να χύθηκε, γιατί ρωτάς;
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Έλα να δεις. (Της δείχνει ένα λευκό χαρτομάντηλο, κοκκινισμένο.) Είχε χυθεί κάτι κόκκινο. Το σκούπισα μ’ αυτό το χαρτομάντηλο.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ (Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ παίρνει το μαντήλι, το περιεργάζεται και στο τέλος το μυρίζει.) Δεν ξέρω τι είναι. Πάω στο μπάνιο. (Φεύγει.)
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Είσαι βέβαιη ότι δεν έριξες κάτι πάνω του;
Ενδεκάτη Σκηνή
Στο εργαστήριο της γλύπτριας. ΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ποζάρει.
Η ΓΛΥΠΤΡΙΑ Μιά γυναίκα γυμνή, μόλις έχει βγει απ’ την θάλασσα, ξαπλωμένη ανάσκελα στην άμμο, μετά μπρούμυτα, έπειτα ανάσκελα, μετά πάλι μπρούμυτα, μέχρι που να τυλιχτεί καλά-καλά στην άμμο, μέχρι που να γίνει ένα άγαλμα από άμμο. Στο τέλος μένει ακίνητη, ανάσκελη στον ήλιο. Και κάποια στιγμή απ’ την αρχέγονη πληγή αρχινά να ρέει αίμα. Το άγαλμα μάτωσε.
Δωδεκάτη Σκηνή
Στο καθιστικό. Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ κάθεται στον καναπέ. Μπαίνει Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ.
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Πως πήγε η πρόβα;
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Τώρα πλέον πάνε καλά οι πρόβες.
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Πεινάς; Εγώ έχω πεινάσει. Αγόρασα φαγητό.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Πεινώ. Θα φάμε μετά. Τώρα άσε με να μείνω για λίγο στην αγκαλιά σου. (Ξαπλώνει στην αγκαλιά του.) Τις τελευταίες μέρες μου φαίνεσαι άλλος άνθρωπος.
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Ναι, ε; Σε τι έχω αλλάξει;
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Εσύ σε τίποτα. Εγώ έχω αλλάξει. Εγώ έχω γίνει διαφορετική και σε βλέπω διαφορετικά. Μπορώ να ξαναπαίζω.
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Δηλαδή μόνον όταν παίζεις καλά ενδιαφέρεσαι για μένα;
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Δεν θες να ’μαι ευτυχισμένη; Όταν είμαι ευτυχισμένη μπορώ να σε ποθώ περισσότερο, να σου δίνω πιό πολλά.
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Δηλαδή η ζωή μου εξαρτιέται απ’ την υποκριτική σου;
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Εγώ εξαρτιέμαι απ’ αυτήν.
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Είναι εντυπωσιακή η μεταμόρφωσή σου μέσα σε λίγες μέρες.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Δεν είπες ότι πεινάς;
Δεκάτη Τρίτη Σκηνή
Στο καθιστικό. Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ κάθεται στον καναπέ. Μπαίνει Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ.
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Άρχισες πάλι να ρίχνεις κάτι πάνω στο άγαλμα;
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Τίποτα δεν έριξα.
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Τόσες μέρες δεν υπήρχε τίποτα, ένα μήνα τώρα τίποτα δεν εύρισκα και ξαφνικά σήμερα πάλι αυτό το κόκκινο.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Ματώνει κάθε μήνα όπως εγώ.
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Επίτηδες το κάνεις;
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Τι κάνω επίτηδες;
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Αυτό, να ρίχνεις κάτι κόκκινο.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Το άγαλμα ματώνει όπως κι εγώ.
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Δεν μπορώ να καταλάβω τι σημαίνουν όλα αυτά που κάνεις.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Είναι αίμα. Δικό του.
Δεκάτη Τετάρτη Σκηνή
Στο καθιστικό. Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ και Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ κάθονται στον καναπέ.
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Να σου βάλω λίγο ακόμη ποτό;
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Όχι, άλλο. Πρέπει να πάω στην πρόβα. Αν και θα ’θελα ακόμη λίγο για να χαλαρώσω. Είμαι ακόμη πολύ ταραγμένη απ’ την συμπεριφορά σου.
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Που βρίσκεις ότι έχω άδικο; Σε ρωτώ για κάτι ανεξήγητο που συμβαίνει και μου απαντάς με το φυσικότερο ύφος ότι δεν πειράζει, θα το σκουπίζεις εσύ. Και γιατί τα κρατάς τα μαντήλια και δεν τα πετάς; Τι είναι αυτό πάλι; Θα τα πετάξω εγώ.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Όχι!
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ κάνει να σηκωθεί από τον καναπέ, αλλά διαπιστώνει ότι δεν μπορεί να σηκωθεί.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Δεν μπορώ να σηκωθώ. Έχουν παραλύσει τα πόδια μου.
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Σε καταλαβαίνω. Έχεις ταραχτεί πολύ. Πιές λίγο ακόμη να ηρεμήσεις. Πάω να ξαπλώσω. Καλή πρόβα. Λοιπόν, θα τα πετάξω τα λερωμένα μαντήλια, εντάξει;
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ εξακολουθεί να προσπαθεί να σηκωθεί, χωρίς να το καταφέρνει.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ (Φωνάζει.) Όχι! Όχι! - Δεν μπορώ.
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ (Ξανάρχεται.) Μα τι συμβαίνει;
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Δεν μπορώ να κουνήσω τα πόδια μου.
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ (Απλώνει τα χέρια.) Έλα να σε βοηθήσω.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ (Διώχνει από μακριά της τα χέρια του.) Τι είχε το ποτό;
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Τι να είχε;
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Εσύ δεν ήπιες.
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Δεν ήθελα.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Πιες τώρα.
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Έχω πιεί τόσες φορές απ’ αυτό το μπουκάλι.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Πιές όσο έμεινε απ’ το δικό μου.
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ φεύγει.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ (Φωνάζει.) Πιές!
(Επιστρέφει Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ )
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Να ηρεμήσεις. Αυτό χρειάζεσαι. (Ξαναφεύγει.)
Δεκάτη Πέμπτη Σκηνή
Στο εργαστήριο της ΓΛΥΠΤΡΙΑΣ.
Ποζάρει ΤΟ ΜΟΝΤEΛΟ.
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Λοιπόν, πως σου φαίνονται όλα αυτά που συμβαίνουν με το άγαλμα;
Η ΓΛΥΠΤΡΙΑ Γιατί ρωτάς εμένα;
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Εσύ το έκανες.
Η ΓΛΥΠΤΡΙΑ Ναι, εγώ το έκανα. Συμφωνείς ότι κάθε καλλιτέχνημα έχει μέσα σου την πνοή του δημιουργού του;
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Ναι και λοιπόν;
Η ΓΛΥΠΤΡΙΑ Εσύ πιστεύεις στο θεό, έτσι δεν είναι;
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Μα τι με ρωτάς τώρα;
Η ΓΛΥΠΤΡΙΑ Άρα αποδέχεσαι την μεταφυσική.
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Δεν είναι ώρα...
Η ΓΛΥΠΤΡΙΑ (Τον διακόπτει.) Ζούμε, όπως λέτε, γιατί έχουμε μέσα μας την πνοή του θεού, του δημιουργού.
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Εγώ θέλω να...
Η ΓΛΥΠΤΡΙΑ (Τον διακόπτει.) Το ίδιο συμβαίνει και με το άγαλμα. Ζει γιατί έχει τη δική μου πνοή.
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Μα σοβαρά, αιμορραγεί το άγαλμα;
Η ΓΛΥΠΤΡΙΑ Μα σοβαρά, υπάρχει θεός; Γιατί δέχεσαι το ένα θαύμα και απορρίπτεις το άλλο;
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Άσε τον θεό εκεί που βρίσκεται και πες μου...
Η ΓΛΥΠΤΡΙΑ (Τον διακόπτει.) Οι γραφές λένε ότι εάν έχεις πίστη, ακόμη και τόσο μικρή όσο ένας κόκκος σινάπεως, μπορείς να κινήσεις όρη. Ή να ζωντανέψεις ένα άγαλμα.
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Τι έχετε σχεδιάσει με την γυναίκα μου;
Η ΓΛΥΠΤΡΙΑ Η γυναίκα σου για να ζήσει πρέπει να υποδυθεί σωστά τον ρόλο της. Αυτό είναι που δίνει νόημα στη ζωή της. Και για να σωθεί το παίξιμό της χρειάζεται αίμα.
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Ανοησίες.
Η ΓΛΥΠΤΡΙΑ Ανοησίες, ε; Εσείς δεν λέτε ότι ο κόσμος σώθηκε χάρις στο αίμα της σταυρικής θυσίας; Η Τέχνη πως θα σωθεί;
Δεκάτη Έκτη Σκηνή
Στο καθιστικό.
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ στον καναπέ. Μπαίνει Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ .
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Τι συμβαίνει ανάμεσα σε σένα και την γλύπτρια;
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Τι να συμβαίνει;
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Κάνεις περίεργα πράγματα με το άγαλμα και προσπαθείς να με πείσεις ότι ματώνει μόνο του και ότι εγώ πρέπει να το δεχτώ αυτό σαν το πιό φυσικό πράγμα στον κόσμο. Πήγα στην γλύπτρια...
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ (Τον διακόπτει) Πήγες και την είδες;
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Ναι, γιατί; Δεν σου το ’πε;
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Πως να μου το πει; Δεν την έχω ξαναδεί από τότε που ποζάρισα.
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Περίεργο. Νόμιζα ότι βλεπόσαστε. Πήγα, λοιπόν, να της ζητήσω εξηγήσεις και μου έλεγε αλλόκοτα πράγματα. Τι σημαίνουν όλα αυτά;
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Μα τι θες; Δεν είμαι καλή μαζί σου; Δεν είμαι ήρεμη, ευτυχισμένη; Δεν σου σφουγγίζω καθημερινά το δηλητήριο σου;
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Δηλητήριο; Α, ναι; Τώρα έγινε δηλητήριο;
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Έλα, αστειευόμουνα. Θυμήθηκα μια ταινία, νομίζω ήτανε «Η ΩΡΑΙΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ», όπου ο σύζυγος εξηγεί στην σύζυγο ότι «σπέρμα κατακρατούμενο δηλητήριο εστί». Θα φάμε; Πείνασα. Εσύ;
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Όχι. - Το άγαλμα θα φύγει από δω.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Γιατί;
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Ή μάλλον δεν θα φύγει, θα το σπάσω.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Δεν το λες σοβαρά;
Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ Τώρα αμέσως. (Κινείται για να πάρει το άγαλμα. Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Προσπαθεί να τον εμποδίσει.) Άσε με. Θα σε κτυπήσω.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ ΟΧΙ! ΟΧΙ! ΟΧΙ! (Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ την κτυπά στο πρόσωπο. Αυτή απομακρύνεται σκεπάζοντάς το με τα χέρια της. Αυτός παίρνει το άγαλμα, βγαίνει και ακούγεται να το σπάζει.)
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ (Με τον κρότο του σπασίματος ουρλιάζει σαν να κτύπησαν την ίδια.)
Δεκάτη Εβδόμη Σκηνή
Στο καθιστικό.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Όταν έσπασε το άγαλμα, η αυλή γέμισε αίματα. Κι αυτός, σαν να μην συνέβη τίποτα, σκούπισε τα αίματα και πέταξε τα κομμάτια στα σκουπίδια. Μετά ήρθε μέσα, στάθηκε μπροστά μου, και πλημμυρισμένος από γλυκύτητα και τρυφερότητα, άρχισε να με χαϊδεύει για να μου εξάψει την επιθυμία του έρωτος.
Δεκάτη Ογδόη Σκηνή
Στο καθιστικό. Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ κρατά ένα πιάτο γεμάτο αλεύρι, και καθώς Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ αρχινά να ερμηνεύει το παρακάτω απόσπασμα, αυτός της βάζει κάθε τόσο μιά κουταλιά αλευριού στο στόμα της μέχρι που να απορροφηθεί όλο το σάλιο της και να μην μπορεί να αρθρώσει. Τότε εκείνη αρχινά να βγάζει άναρθρους ήχους.
«Αυτός συμπεριφέρεται σα ζώο. Έχει συνήθειες ζώου. Τρώει σα ζώο, κινείται σα ζώο, μιλάει σα ζώο. Έχει κάτι - υπάνθρωπο - δεν είναι ακόμη στο επίπεδο του ανθρώπου. Ναι, κάτι - σαν πίθηκος, σαν τις φωτογραφίες που έχω δει στη βιολογία! Έχουν περάσει χιλιάδες χρόνια , αλλά αυτός είναι εκεί - ο Στάνλεϋ Κοβάλσκι - επιζών απ’ την παλαιολιθική εποχή! Κουβαλάει στην οικογένεια ωμό κρέας που σκότωσε στη ζούγκλα. Και συ - εσύ εδώ - να τον περιμένεις. Ίσως σε χτυπήσει, ίσως σου μουγκρίσει και σε φιλήσει. Δηλαδή, αν έχουν ανακαλυφθεί στο μεταξύ τα φιλιά.»
Δεκάτη Ενάτη Σκηνή
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ επισκέπτεται την ΓΛΥΠΤΡΙΑ.
Η ΓΛΥΠΤΡΙΑ Δεν τον εμπόδισες.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Με χτύπησε στο πρόσωπο.
Η ΓΛΥΠΤΡΙΑ Πόσες φορές;
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Μία.
Η ΓΛΥΠΤΡΙΑ Δεν άξιζα να δεχτείς και δεύτερο χτύπημα;
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Άξιζες.
Η ΓΛΥΠΤΡΙΑ Και τώρα;
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Ζήτα μου ό,τι θες γι’ αντάλλαγμα, αλλά ξαναφιάξε το άγαλμα.
Η ΓΛΥΠΤΡΙΑ Δεν μπορεί δυό φορές να γεννηθεί το ίδιο παιδί.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Και ποιανού το αίμα θα χυθεί για μένα; Πες μου.
Η ΓΛΥΠΤΡΙΑ Ας περάσει αυτή η νύχτα και θα μιλήσουμε ξανά αύριο.
Εικοστή Σκηνή
Στο καθιστικό. Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ γράφει.
Δεν θα σταματήσω ποτέ να γράφω για σένα επειδή πρέπει να υπάρξεις, επειδή πρέπει να σε δημιουργήσω, αφού μέχρι τώρα δεν μπορείς να ’ρθείς από μόνος σου. Νόμιζα ότι ήταν δυνατό να σε αντικρίσω στην ακτή του Ναυτικού Ομίλου Γαλαξιδίου, στο μπαράκι. Και μετά θα ήταν δυνατό να φύγεις, ξυπόλητος, αυτή η λεπτομέρεια θα μου έκανε εντύπωση και θα πήγαινες για φαγητό στην ταβέρνα Μπάρκο Μαρίτσα. Εκεί, περιμένοντας να σε σερβίρουν, έβγαλες, ή μάλλον θα μπορούσες να βγάλεις από τον σάκκο σου το βιβλίο του Roland Barthes «L’ aventure sémiologique». Tότε έκανα κι εγώ το ίδιο. Ή μάλλον θα μπορούσα να έκανα το ίδιο. Σε πλησίασα κι ακούμπησα το βιβλίο μου πάνω στο τραπέζι σου, πλάϊ στο δικό σου ίδιο βιβλίο. Χαμογέλασες.
Ώρες αργότερα, όταν πίναμε καφέ στην Ερατεινή, ή θα μπορούσαμε να πίναμε καφέ, τα πόδια από τις πολυθρόνες βυθισμένα στα χαλίκια, η θάλασσα στο επόμενο μέτρο, μου είπες ότι είχες ξαναπάει εκεί πριν χρόνια, συνοδεύοντας την μοιραία κοπέλα, αυτήν για την οποία έκανες την ανθρωποθυσία, αυτήν που σου χάρισε τον κόσμο κι έγινε η αιτία να χάσεις την ψυχή σου.
Εκείνο το βράδυ, 30 Μαΐου 1999, είχε πανσέληνο. Πήγαμε πρώτα στο κάμπινγκ «Απόλλων» για να πάρουμε τον υπνόσακκό μου και μετά πήγαμε στους Δελφούς. Μπήκαμε σαν κλέφτες στον αρχαιολογικό χώρο και κατευθυνθήκαμε στην Θόλο.
Έχεις ποτέ καταλάβει πόσο σ’ αγάπησα ή μάλλον θα μπορούσα να σ’ αγαπήσω; Όχι, όχι, λάθος, αυτή η αγάπη υπάρχει στην πραγματικότητα. Η σωστή φράση είναι η πρώτη. Έχεις ποτέ καταλάβει πόσο σ’ αγάπησα; Κι εξακολουθώ να σ’ αγαπώ. Κι ας υποθέσουμε ότι εγώ δεν σου ταιριάζω καθόλου. Και γι’ αυτό μένεις διστακτικός. Δεν είσαι ικανός να πεις ένα ψέμα; Ότι μ’ αγαπάς; Ένα ψέμα. Τι σου ζητώ; Μιά ψευδαίσθηση. Δεν χρειάζεται να αισθανθείς τίποτα για μένα. Απλά να παίξεις. Να υποκριθείς. Ξέρω τι θα μου φέρεις ως αντίρρηση. Ότι το συναίσθημα στο θέατρο πρέπει να είναι αληθινό. Καλά, λοιπόν, παίξε κακό θέατρο. Αλλά παίξε. Κι εγώ θα πιστέψω τα πάντα.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ σταματά να γράφει, αλλά συνεχίζει να μιλά απευθυνόμενη στο ίδιο πρόσωπο του κειμένου που έγραφε.
Όταν τέλειωσα τούτο το κείμενο, το γραμμένο για σένα, ένοιωσα γαλήνη, παρ’ όλο που τίποτα δεν είχε αλλάξει, παρ’ όλο που με παραμόνευε, σε κάθε ανάσα μου, εκείνο το απαίσιο αίσθημα της μοναξιάς. Είχα πλέον, κι εξακολουθώ να ’χω, εγκαταλείψει κάθε ελπίδα, αλλά για να επιζώ, αυτοαπατώμουνα, έπειθα, όχι χωρίς δυσκολία, τον εαυτό μου ότι μπορούσε να ανατείλει, ας πούμε, ο δικός σου έρωτας. Κατανοούσα μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια όλες τις δυσκολίες, το πιθανότερο ανυπέρβλητες, αλλά δεν είχα τίποτ’ άλλο να στηριχτώ παρά μόνον αυτήν την τρελή ελπίδα, να αγαπηθούμε.
Τι μπορεί κανείς να γράψει για έναν ανύπαρκτο έρωτα;
Ό,τι και να συμβεί σημασία έχουν τα γκρίζα μάτια σου. Δεν φανερώνονται μέσα από το πρόσωπό σου, αλλά κάποιος έσκισε εκεί με ξυράφι το δέρμα σου και τα τοποθέτησε, όπως τοποθετεί κανείς ένα κόσμημα, όπως, ας πούμε, ένα σκουλαρίκι στην μύτη. Το ξέρω ότι είναι γοητευτικό αυτό που θα σκεφτώ στη συνέχεια. Γι’ αυτό άλλωστε θα το βάλω ανεξίτηλα στο μυαλό μου. Ποζάρεις. Χωρίς περιττά πράγματα πάνω σου. Εγώ, παίρνοντας μορφή θεραπαινίδος της αρχαίας τέχνης της γλυπτικής, αρχινώ να δημιουργώ. Τα χέρια μου. Μ’ αυτά αγγίζω το σώμα σου. Μ’ αυτά χαϊδεύω τα γκρίζα μάτια σου. Ψαύω το σκουλαρίκι στη μύτη σου. Με δημιουργείς εσύ. Ερωτεύομαι. Σε θέλω.
Οι άλλοι δεν καταλαβαίνουν τίποτα απ’ όλα αυτά. Μόνον εσύ ξέρεις τι λέω, Ριναάμ.
Αυλαία