InZicht video niet beschikbaar

naar alle andere InZicht video's

Geschiedenis van Westeremden. 

Westeremden is ontstaan rond het begin van de jaartelling aan de toenmalige monding van de rivier de Fivel in de Fivel-zeeboezem. Het is een radiaal wierdedorp dat oploopt tot 5,5 meter boven NAP en is gelegen op een kwelderwal die van Usquert, Kantens en Middelstum via Huizinge en Westeremden naar Zeerijp ('Zeerand') en Spijk loopt. Volgens de gemeentewebsite van Loppersum werden de onbebouwde delen van de wierde aan west- en zuidzijde tussen 1903 en 1910 afgegraven voor de verkoop van de vruchtbare wierdegrond. Bij archeologische opgravingen, waarbij professor Albert van Giffen was betrokken, zijn destijds twee runeninscripties gevonden. In 1917 werd een tekst gevonden op een staafje van taxushout. In 1928 vond men een weefzwaardje met het korte opschrift voor Adegisl en Gisehild. Ondanks de afgravingen is het wierdepatroon nog goed zichtbaar.

De plaats komt in de middeleeuwen eerst voor onder de namen Emedun (944), Amuthon (10e-12e eeuw), en Emetha (of Emethe of Emutha; 13e eeuw). Mutha betekent: monding van de rivier. Later is het voorvoegsel 'wester' toegevoegd om de plaats te onderscheiden van het Oost-Friese Emden. Als zodanig komt de plaats voor het eerst voor in 1379. Onder de naam Embden komt de plaats echter nog voor tot de 17e eeuw.

Tot ongeveer 1000 had het dorp een haven, maar waarschijnlijk midden 10e eeuw slibde de Fivel dicht. Onduidelijk is of dit werd veroorzaakt door het graven van de Delf. Nadat het omliggende gebied in 1192 was bedijkt werd de haven uiteindelijk in 1219 gedempt. Het verdwijnen van de scheepvaart uit Westeremden leidde tot de opkomst van Garreweer. Na het dempen van de haven werd de Westeremdermaar gegraven. Een klein haventje bevindt zich nog aan de Molenweg. Het dorp breidde zich in de loop der eeuwen vooral uit langs de noordzijde van de dorpsweg. De wierdeafgravingen zorgden ervoor dat deze uitbreiding aan noordzijde zich doorzette.

Na de Tweede Wereldoorlog zijn veel voorzieningen uit het dorp verdwenen (winkels, scholen en ambachten) en zijn veel van de oude woningen gesloopt of gecombineerd tot grotere woningen. De weggetjes en (kerken)paden in het dorp geven nog een goed beeld van de vroegere indeling (radiaire wierde). Westeremden is nu een vriendelijk dorpje (beschermd dorpsgezicht) met bijna 500 inwoners, met mooie karakteristieke bebouwing op een groene wierde. Er is nog een klein schooltje de 'Abt Emoschool' en een kleine dorpswinkel, daarnaast zijn er boerenbedrijven, maar ook een tweewielerwinkel, een auto-garage, een kwekerij, en nog enkele kleine bedrijfjes.