Geschiedenis van Ammerzoden

In de 11e eeuw ontwikkelt zich langs de Maas, in het woelige grensgebied tussen het Hertogdom Brabant en het Graafschap Gelre, rondom Kasteel Ammersoyen een hoge heerlijkheid. Eeuwenlang zou Ammerzoden een katholiek boerendorp blijven. In de decennia na de Tweede Wereldoorlog, een oorlog waarin het dorp forse schade opliep, verandert Ammerzoden langzaam in een dorp met een gevarieerde economie, min of meer aan de rand van de grootstedelijke omgeving van 's-Hertogenbosch. Na zo'n tweehonderd jaar samen met Well en enkele gehuchten een aparte gemeente te hebben gevormd, maakt Ammerzoden vanaf 1999 deel uit van de gemeente Maasdriel.

Kasteel Ammersoyen is een van de best bewaarde middeleeuwse kastelen in Nederland. Het kasteel heeft vier hoektorens, een voorburcht en is geheel omgracht. Een typische Hollandse waterburcht. Ook het interieur heeft een middeleeuws karakter met een ridderzaal en een zolder vol wapens en grachtvondsten. Alles bij elkaar biedt het een mooi beeld van het leven op een kasteel.

Waterburcht

Bij de bouw rond 1350 lag kasteel Ammersoyen aan de Maas. Niet veel later werd de rivier verlegd, maar bleef het kasteel met zijn voorburcht door water omgeven. Het kasteel met zijn vierkante grondplan en vier hoektorens is een goed voorbeeld van het door graaf Floris V van Holland geïntroduceerd kasteeltype. Opvallend is dat het kasteel als één geheel is gebouwd, terwijl de meeste kastelen zijn opgetrokken in verschillende fases.

Belegering en brand

In 1386 werd het kasteel veroverd door de Gelderse hertog Willem van Gulik, omdat de kasteelheer was overgelopen naar aartsvijand Brabant. Voor Gelre was er alles aangelegen de grens met Brabant aan de Maas te handhaven. In 1513, tijdens de Gelderse oorlogen, kwam het gevaar van over de Maas. Nu werd het kasteel belegerd door de Habsburgers. Maar uiteindelijk was het een ordinaire huisbrand in 1590 die het kasteel echt zwaar beschadigde. Het duurde lang voor de schade daarvan was hersteld. Bij de restauratie in 1667 bracht de familie Van Arkel het kasteel in middeleeuwse staat terug.

600 jaar kasteelleven

In 1876 werd Ammersoyen een Clarissenklooster. De zusters lieten de gracht dempen en bouwden er een kapel aan vast. In 1944-1945 liep het kasteel zware oorlogsschade op. De zusters vertrokken en het kasteel kwam in bezit van de Stichting Vrienden der Geldersche Kasteelen. De restauratie duurde zestien jaar. Het kasteel werd zoveel mogelijk teruggebracht naar zijn middeleeuwse vorm. De gedempte gracht bleek een archeologische schatkamer van aardewerk, glas, zilver, tin en brons. Op zolder is hiervan een expositie ingericht. In combinatie met de middeleeuwse vertrekken krijgt de bezoeker van Ammersoyen een mooi beeld van 600 jaar kasteelleven.