Geschiedenis van Goes

Goes is in de tiende eeuw ontstaan aan de rand van een kreek genaamd de Korte Gos. Het op een kreekrug gebouwde dorp groeide snel en reeds in de 12de eeuw was er sprake van een marktplein en een aan Maria gewijde kerk. Door de snelle groei kreeg Goes in 1405 stadsrechten van de graaf van Zeeland: Guillaume IV d'Ostrevant - die ook graaf van Henegouwen was en ook Willem VI van Holland werd genoemd - en in 1417 officieel toestemming om zich te versterken met stadsmuren en een stadsgracht. De welvaart van de stad was gebaseerd op lakennijverheid en de winning van zout, dat uit veen gewonnen wordt. In de zestiende eeuw ging het Goes minder voor de wind. De verbinding met zee verzandde en in 1554 vernietigde een grote stadsbrand het noordwestelijk deel van de stad. De oorzaak was een in brand geraakte zoutkeet in combinatie met een straffe noordoostenwind.

Begin 1572 namen de Spanjaarden de stad in; de op dat moment heersende gouverneur van Walcheren (in naam van Willem de Zwijger), Jerome Tseraerts, ondernam met Engelse huurlingen een poging de stad te heroveren. Dit werd geen succes door voedsel- en munitietekorten en de belegering werd ontbonden. In 1577 verlieten de Spaanse troepen die op dat moment de stad bestuurden Goes, en de stad werd door Prins Maurits van Nassau ingenomen. Deze liet een verdedigingsgordel om Goes aanleggen die tegenwoordig nog gedeeltelijk aanwezig is. In de eeuwen hierna speelde Goes geen belangrijke rol behalve die van agrarisch centrum van Zuid-Beveland. In 1868 kreeg Goes een treinverbinding. Dit leidde echter niet zoals bij veel steden tot industrialisatie. De economie bleef zich richten op dienstverlening en distributie. Eveneens bleef de agrarische sector een belangrijke rol spelen, tot op de dag van vandaag.

Van de wereldoorlogen heeft Goes niet veel last gehad. Tijdens de Eerste Wereldoorlog raakten 7 bommen Goes en Kloetinge; dit was een vergissing van de bemanning van een Brits vliegtuig. In Kloetinge vielen 3 bommen, de schade viel mee. In Goes werd een huis aan de Magdalenastraat verwoest, er viel 1 dode. Ook een aantal vrachtschepen in de haven werd geraakt en liep grote schade op. Tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft Goes niet veel gemerkt van het oorlogsgeweld dat toch vlak naast de stad (de Sloedam en de slag om de Schelde) plaatsvond. Er werd in Goes weinig vernield, wel stond de stad tot de bevrijding op 29 oktober 1944 onder bevel van de Duitsers.

Tijdens de watersnood van 1953 bleef Goes droog. De dijken ten noorden van de stad hielden het, al scheelde het niet veel, zoals de dijk bij Kattendijke die door versterking door zandzakken overeind bleef. Als dit niet zo was geweest waren de gevolgen voor Goes en de rest van Zuid-Beveland niet te overzien geweest. Wel getroffen werden Wolphaartsdijk en Oud-Sabbinge, toen nog een eigen gemeente, nu onderdeel van de gemeente Goes. In die dorpen kwamen in totaal 14 mensen om. De stad Goes gold in de ramptijd als opvangplaats voor de vele mensen die uit overstroomde dorpen als Wolphaartsdijk, Kortgene en Kruiningen geëvacueerd werden. In de Grote kerk in Goes werden bovendien lijken opgebaard.

De eerstvolgende groeistuipen kreeg Goes pas weer in de jaren 60 en 70 van de twintigste eeuw. De industrie nam toe en de rol van dienstencentrum werd versterkt. Het noordwestelijk deel van de binnenstad, de Smallegangesbuurt, werd grotendeels gesloopt. Vanaf 1982 werd het wijkje herbouwd. De stad groeide sterk door de aanbouw van nieuwe wijken als de Noordhoek, het Goese Meer, Oostmolenpark, Overzuid en Ouverture. Sindsdien gaat het Goes voor de wind; het is nu na Middelburg, Terneuzen en Vlissingen, volgens CBS-gegevens, een aanzienlijk economisch centrum in Zeeland en dat valt te zien aan het moderne kantorenpark 'Stationspark'. Volgens het CBS is Goes wat bedrijfshuisvesting, commerciële dienstverlening en cultuur/recreatie betreft na Middelburg en Terneuzen de derde stad van Zeeland. Wat detailhandel betreft is het zelfs, na Middelburg, de tweede stad. Op onderwijsgebied (aantal leerlingen voortgezet, hoger en wetenschappelijk onderwijs) moet Goes de eer laten aan Middelburg, Terneuzen en Vlissingen. Na Terneuzen en Vlissingen is Goes de grootste Zeeuwse industriestad.