Geschiedenis van Gorinchem

Gorinchem is omstreeks 1000 ontstaan op een oeverwal langs de Merwede aan de monding van de Linge. De nederzetting werd al spoedig van belang. In 1382 ontving Gorinchem stadsrechten van Otto van Arkel. In de middeleeuwen werd het leven in Gorinchem bepaald door water. Veel mensen leefden van de visserij, handel en landbouw. In de dertiende eeuw werden dijken aangelegd om de stad tegen wateroverlast te beschermen. Gorinchem groeide uit tot een belangrijke handelsstad en kreeg het daardoor regelmatig aan de stok met Dordrecht. De stad had begin vijftiende eeuw veel te lijden van de strijd met Holland tijdens de Arkelse Oorlog. Gorinchem werd bij Holland ingelijfd. In 1572, tijdens de Opstand, werd de stad ingenomen door de geuzen. Negentien priesters werden gevangengenomen, naar Den Briel (Brielle) vervoerd en daar in een turfschuur buiten de stad opgehangen. Zij staan bekend als de martelaren van Gorinchem.

De Gorcumse welvaart nam in de Gouden Eeuw verder toe. Veel producten uit het omringende gebied, zoals vee, kaas en boter, werden in Gorinchem op de markt gebracht. In de achttiende eeuw stagneerde de groei. De stad werd in 1813 zwaar beschadigd door geallieerde aanvallen op de Franse bezetting. In de loop van de negentiende eeuw kwam de industrie op. Met de aanleg van het Kanaal van Steenenhoek, het Zederikkanaal (later Merwedekanaal) en de spoorlijn Dordrecht-Geldermalsen kreeg de stad er goede water- en wegverbindingen bij.

Vanaf het begin van de twintigste eeuw vonden verschillende stadsuitbreidingen plaats. Veel mensen vonden werk in de scheepsbouw, metaalindustrie en kalkzandsteenfabricage. De groei werd in de jaren zeventig afgeremd door de teloorgang van het Nederhorstconcern, een grote werkgever in de stad. Wel streken veel forensen uit de Randstad neer in de Arkelstad. Momenteel heeft Gorinchem ongeveer 35.000 inwoners, inclusief Dalem dat in 1986 bij de stad werd gevoegd.