InZicht video niet beschikbaar

naar alle andere InZicht video's

Geschiedenis van 'de Dellen'

De Dellen kent een rijke cultuurhistorie. Verschillende landheren hebben het ontgonnen en bewoont. Ook was er hier een belangrijk kruispunt van handelswegen over de Veluwe. De naam van het landgoed stamt van het woord ‘Del’ dat laagte in het terrein betekent. Rond 1800 kreeg oud-generaal van de Bataafse republiek de heer Daendels De Dellen in erfpacht. Landheer Daendels maakte van de heide landbouwgrond en fokte schapen. Het boerenbedrijf is nooit een succes geworden door gebrek aan goede koeienmest. Vanaf 1851 heeft professor Buys Ballot (weerkundige en oprichter van het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut) De Dellen verder ontgonnen. Hij legde nieuwe bossen aan van eik, beuk en fijnspar. Zijn oudste zoon heeft dit later uitgebreid met exotische boomsoorten en de aanleg van lanen. Tenslotte heeft Geldersch Landschap De Dellen aangekocht  in 1929. Dit was de eerste aankoop van de stichting.

De eerste levenstekenen stammen uit de prehistorie. Een grafheuvel uit de steentijd is nog steeds te zien tijdens uw bezoek aan De Dellen. Tevens zijn er enkele voorwerpen bewaard gebleven uit de bronstijd die u kunt bekijken in Historisch Museum Arnhem. Pas vanaf de 9e eeuw ontstonden de eerste dorpen aan de randen van de Veluwe. De hoger gelegen gronden werden later ontgonnen. Intensieve bewoning op deze gronden was niet mogelijk omdat er weinig water was. De Dellen werd destijds beheerd door de hertog van Gelre, vervolgens door de Rekenkamer van de Staten van Gelre en eind 18e eeuw werden deze gronden staatsdomein.  

Hoogteverschillen in het landschap zijn ontstaan in de ijstijd van meer dan 10.000 jaar geleden. Poolstormen hebben toen de bodem verstoven tot een groot duinsysteem van 20 km lang. Nog steeds zijn deze speciale duinen zichtbaar in het landschap. Het mooist kunt u deze waarnemen bij De Renderklippen, ten zuiden van De Dellen.