Vooral na de Eerste Wereldoorlog trokken veel protestantse werkzoekenden vanuit het noorden en oosten van ons land naar de overwegend katholieke mijnstreek. Er ontstonden protestantse enclaves met eigen kerken, verenigingen en scholen. De protestantse minderheid voelde zich vaak vreemdeling in de katholieke omgeving: het waren “Hollanders”.

Al in 1914 werd de eerste gereformeerde kerk in Heerlen in gebruik genomen. Wat later ontstonden er ook ideeën voor de bouw van een hervormde kerk met kosterswoning.  Het Tempsplein maakte onderdeel uit van de stadsvisie Jan Stuyt en het daarop gebaseerde uitbreidingsplan, waarin de stad Heerlen planologisch werd ontwikkeld. Rond 1930 zocht de afdeling stedenbouw van de gemeente Heerlen een passende bestemming voor het laatste nog lege kavel op de noordoostelijke hoek van het nieuwe Tempsplein. Een hervormde kerk met kosterswoning konden hier prima ingepast worden. De kerk en de kosterswoning zijn in 1931-1932 gereedgekomen. De kerk is middels een gang onder een zadeldak verbonden met de kosterswoning.

De architecten en geloofsgenoten Jan en Theo Stuivinga uit Zeist ontwierpen een verfijnde stadskerk die aan 8oo gelovigen plaats moest bieden. De hoeken van het plein zijn optimaal benut met de twee grote, in elkaar geschoven bouwvolumes onder zadeldaken, die zich perfect voegen naar de bestaande woonhuizen. De slanke vierkante toren lijkt hier nauwelijks boven uit te steken. Ook het interieur is verrassend. Via de voorstellingsloze glas-in-loodvensters stroomt rijkelijk licht naar binnen. In het mooie notenhouten gewelf hangt een grote twaalfhoekige lichtkroon.

Op 1 september 1988 zijn de hervormde en gereformeerde kerk federatief samengegaan.  Als gezamenlijke PKN kerk werd gekozen voor het kerkgebouw aan het Tempsplein. 

Van 1915 tot 1949 was Gerard Pontier voorganger van de gereformeerde kerk in Heerlen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog probeerde de van oorsprong Amsterdamse verzetsgroep NV zoveel mogelijk joodse kinderen onder te laten duiken. Via Pontier wist men in Heerlen en omgeving vele onderduikadressen te organiseren. “Ik kom van ds. Pontier” was vaak voldoende om gastvrij onthaald te worden.

Wederom via Pontier werd door zijn collega H. Bouma een netwerk in Treebeek-Brussum opgezet. Tot de hulpverleners behoorden ook steeds meer katholieken. Pontier die onderdak bood aan de joodse familie Silber, werd in november 1943 gearresteerd, opgesloten en mishandeld. Na de oorlog werd Pontier in Nederland en in Israël onderscheiden voor zijn moed.

Op 25 augustus 2012 werden de eerste Stolpersteine ter nagedachtenis van de weggevoerde joden in Heerlen gelegd. De herdenkingsdienst bij die gelegenheid vond plaats in de PKN kerk aan het Tempsplein.

Iedere week een mooie stad bekijken? Abonneer u op de Microtoerisme Nieuwsbrief!

Klik hier voor gratis abonnement Microtoerisme nieuwsbrief

Vul uw email adres in en bevestig met 'Subscribe'. U krijgt daarna op dat email adres eerst nog een mailtje dat u moet bevestigen. Pas dan is de inschrijving voltooid.