gepubliceerd:  20-03-2021

Fotoblog 1109

Pictura Groningen, sinds 1832

de openingstentoonstelling veranderde plotseling in een nagedachtenis.

Het Kunstlievend Genootschap Pictura in Groningen werd opgericht in 1832 met als doel: 'de beeldende kunst en de nijverheidskunst in de ruimste zin van het woord aan te moedigen en te bevorderen.' Door middel van bijdragen, subsidies en donaties zet Pictura zich nog steeds in, om op non-profit basis de kunst in het Noorden te promoten in een museale omgeving. Pictura is gehuisvest in een mooi, monumentaal pand aan het Martinikerkhof in Groningen. In de sfeervolle zalen exposeren professionele kunstenaars van uiteenlopende richtingen en disciplines, maar de hoofdmoot is figuratief. Het aanbod varieert van solo- tot thema-exposities. Verkoop- overzicht- en historische exposities wisselen elkaar af.

Op 6 maart 1832 werd het Kunstlievend Genootschap Pictura door Gedeputeerde Staten van Groningen officieel erkend. Het is één van de oudste genootschappen "ter bevordering der kunsten" in Nederland. Vanaf het begin is Pictura, zoals de naam aangeeft, vooral een "kunstlievend" genootschap geweest. Veruit het leeuwendeel der leden bestond uit kunstliefhebbers. Daarnaast hebben altijd kunstenaars tot de leden behoord. In de 19e eeuw werd door het genootschap een verscheidenheid aan activiteiten ontwikkeld: schilderwedstrijden voor kunstenaars, kunstbeschouwingen, het opbouwen van een eigen kunstverzameling en een eigen bibliotheek en tentoonstellingen. In de 20e en 21e eeuw ligt de nadruk op het organiseren van exposities om kunstenaars een podium te bieden hun kunsten te vertonen en dan vooral op een heel mooi podium in een monumentaal pand aan het Martinikerkhof.

De eerste honderd jaar van haar bestaan leidde Pictura een zwervend bestaan. Her en der in de stad Groningen werden tentoonstellingen georganiseerd en vergaderingen gehouden. Pas in 1934 kwam hier een eind aan. Toen werd op een algemene ledenvergadering een bijzondere mededeling gedaan: een Groninger kunstliefhebber, die overigens onbekend wenste te blijven, had het mogelijk gemaakt dat het genootschap de beschikking kreeg over een eigen gebouw. De schenker zou tevens de verbouwing daarvan bekostigen. Het ging om een pand op de hoek van de St. Walburgstraat en het Martinikerkhof, één van de oudste bebouwde gebieden van de stad Groningen. Door dit genereuze gebaar zag Pictura eindelijk een reeds lang gekoesterde wens in vervulling gaan.

De onbekende weldoener bleek de heer F.F. Beukema te zijn, die in 1903 J.A. Feith als voorzitter van Pictura was opgevolgd. In 1923 had hij om gezondheidsredenen voor het voorzitterschap moeten bedanken; hij bleef echter wel deel uitmaken van het bestuur. De huisvestingsperikelen van Pictura had hij dus steeds van nabij meegemaakt. Om aan de voor het genootschap zo onzekere situatie definitief een einde te maken, besloot hij tenslotte de koop van het gebouw door het genootschap mogelijk te maken.

Beukema was een zeer bescheiden man die beslist niet wilde dat hij als schenker bekend zou worden. Hij weigerde om bij de opening van het gebouw aanwezig te zijn en onttrok zich ook verder aan alle dankbetuigingen. Desondanks wilde het bestuur, dat uiteraard steeds met de identiteit van de schenker op de hoogte was geweest, hem eren. In de ledenvergadering van 28 mei 1934 - waarin tevens de schenking werd aangekondigd - stelde het bestuur daarom voor hem tot erelid te benoemen "op grond van zijn warme belangstelling en blijvende verdienste voor Pictura". Ook had hij "op onbekrompen wijze door aankoop van kunstwerken de kunst bevorderd". De belangrijkste aanleiding voor dit eerbewijs, namelijk de schenking van het gebouw, werd onvermeld gelaten.

Ter gelegenheid van de ingebruikneming van het fraai verbouwde pand in 1934 richtte het bestuur een tentoonstelling van werken van Isaäc Israëls, de zoon van Jozef Israëls, in. Israëls zelf had voor de tentoonstelling een aantal werken geselecteerd. Deze feestelijke tentoonstelling veranderde  - onbedoeld -  in een huldiging ter nagedachtenis omdat Israëls plotseling overleed aan de verwondingen die hij kort daarvoor bij een aanrijding had opgelopen. 

Nog steeds kan men de bovenzaal, genaamd de Beukemazaal, betreden en aandacht geven aan de kunst, die Pictura sinds 1832 onder de aandacht van belangstellenden probeert te brengen.

tekst: deverhalenvangroningen.nl
foto: microtoerisme.nl
foto: microtoerisme.nl
foto: hardscarf op wikimedia

Pronkkamer - Bestuurskamer

foto: dagblad van het noorden

Iedere week een mooie stad bekijken? Abonneer u op de Microtoerisme Nieuwsbrief!

Vul uw email adres in en bevestig met 'Subscribe'. U krijgt daarna op dat email adres eerst nog een mailtje dat u moet bevestigen. Pas dan is de inschrijving voltooid.