Hoe kwam het kleine plaatsje Lochem aan zijn relatief grote schouwburg? (21-12-2025). Klik hier->>
In 1815 werd de Nieuwe Hollandse Waterlinie geïntroduceerd en delen van de Oude Hollandse Waterlinie, waaronder Nieuwersluis, werden hierin opgenomen. Op 18 december 1843 werd de spoorlijn Utrecht-Amsterdam in gebruik genomen door de Nederlandsche Rhijnspoorweg-Maatschappij. De spoorlijn lag achter de nieuwe Hollandse waterlinie en was een belangrijk acces dat gedekt diende te worden. Dat gebeurde door de bouw in 1850 van een Torenfort: een toren met op het dak kanonnen waarmee, als het voor de verdediging van Holland nodig was, de spoorlijn, de Vecht en de hoofdweg Utrecht - Amsterdam konden worden beschoten.
Door de introductie van nieuw geschut en granaten was het torenfort kwetsbaar geworden. In 1880-1882 werd het fort gebied weer ingrijpend onderhanden genomen en kreeg de huidige vorm: een forteneiland. Er kwam een zeven meter hoge aarden wal met opstelplaatsen voor geschut, drie bomvrije remises voor de stalling van kanonnen met in de kelder een munitieopslag, en een bomvrije kazerne. De kazerne heeft twee verdiepingen voor de bezetting van ruim 400 man. Het Torenfort werd grotendeels aangeaard, inclusief het dak.
Het fort is driemaal gemobiliseerd, tijdens de Frans-Duitse Oorlog van 1870-71, gedurende de Eerste Wereldoorlog en aan het begin van de Tweede Wereldoorlog. In geen van de drie gevallen is daadwerkelijk gevochten bij het fort. Bij Koninklijk besluit van 16 augustus 1960 werd Nieuwersluis als vesting opgeheven. Tijdens de Koude Oorlog was er op het fort een kringcommandopost van de Bescherming Bevolking (BB) gevestigd. Voor de commandopost werd een deel van het bestaande kazernegebouw aangepast. Er kwam een speciale ruimte met een grote luchtzuiveringsinstallatie, gasdichte en drukbestendige deuren en veel communicatie apparatuur. Veel van deze uitrusting is bewaard gebleven.
Het fort bleef nog tot 1997 in handen van het Ministerie van Defensie en kwam vervolgens in handen van Natuurmonumenten. Het heeft een recreatieve bestemming en is toegankelijk ook met rondleidingen. Er resteren nog veel militaire bouwwerken uit de 19e en 20e eeuw. Het torenfort is dichtgemaakt en dient als schuilplaatsen voor vleermuizen.
Forteneiland Nieuwersluis na 1880
voorbeeld van een Torenfort (Muiden)
Luchtfoto Nieuwersluis met Forteneiland (na 1880)
voormalige bomvrije Kazerne
restanten Torenfort
Vergaderkamer in de oude bomvrije kazerne.
gasdichte deur uit de koude oorlog
Vul uw email adres in en bevestig met 'Subscribe'. U krijgt daarna op dat email adres eerst nog een mailtje dat u moet bevestigen. Pas dan is de inschrijving voltooid.