InZicht video niet beschikbaar

naar alle andere InZicht video's

Geschiedenis van Veendam

Veendam heeft in het gebied van de Oost-Groninger Veenkoloniën altijd een aparte plaats ingenomen. De geschiedenis is ruim 350 jaar geleden begonnen met turfafgravingen. Veendam heeft voor een deel de typische veenkoloniale lintstructuur, behalve in de buurt van het centrum. Die structuur is veroorzaakt door de aanwezigheid van het riviertje de Oude AE, waardoor het parallel lopende Ooster- en Westerdiep in noordelijke richting van elkaar moesten wijken. Hieraan dankt Veendam de vorkstructuur, waartussen komvorming kon ontstaan. Daardoor kreeg Veendam een echt centrum in plaats van een langgerekt bebouwingslint. Het centrum wordt gekenmerkt door ruimte, groen en waterpartijen (Parkstad Veendam). Dit bijzondere karakter heeft van oudsher aantrekkingskracht uitgeoefend op mensen die eisen stellen aan hun woonomgeving.

In 1655 wordt het kerspel (= kerkdorp) boven Muntendam afgescheiden van Zuidbroek en Muntendam. Het nieuwe kerkdorp komt Veendam en Wildervank te heten. In 1702 worden Veendam en Wildervank zelfstandige kerspels. Veendam gaat bij die gelegenheid strijken met het wapen, dat zijn betekenis eerder aan de geschiedenis van Wildervank ontleent dan aan die van Veendam. 

Uit de oorspronkelijke turfvaart ontstond in de loop der tijden een zo belangrijke kustvaart, dat Lloyds verzekeringen haar eerste kantoor op het vaste land oprichtte in Veendam. Na de vervening werd de grond gebruikt voor landbouw. Uit die landbouw kwam een belangrijke agrarische industrie voort. De huidige aardappelmeel- en derivatenindustrie is daarvan afgeleid. In de tweede helft van de 19e eeuw verliezen de scheepvaart en de scheepsbouw zoveel betekenis dat werd overgeschakeld op onder andere metaalverwerkende industrie.

In 1877 heeft de gemeenteraad van Veendam een stuk grond gekocht t.w.v. 4000 gulden met de intentie hierop een gemeentehuis te laten bouwen. Na een jaar was het gebouw gereed. In 1913 is het nog verder verbouwd en vergroot. Sindsdien is het oude gedeelte nauwelijks meer veranderd.