Geschiedenis van Leiden

Rond het jaar 800 bestond Leiden uit drie gehuchten aan de voet van een heuvel, die samen Leithon werden genoemd. Vanaf de elfde eeuw (of eerder) werd Leiden de hofplaats van de graven van Holland. Het ontwikkelde zich al snel tot hoofdplaats van het Rijnland. In 1266 bevestigde graaf Floris V de al bestaande stadsrechten en breidde ze uit. Leiden maakte in deze periode, dankzij zijn bloeiende lakennijverheid, een grote groei door. In de veertiende eeuw had het zich ontwikkeld tot een van de grootste steden van Zuid-Holland. In de vijftiende eeuw moest Leiden, door de Hoekse en Kabeljauwse twisten en de teruggang van de lakenhandel, aan aanzien inboeten.

De Opstand maakte van Leiden opnieuw een belangrijke plaats. De meest schokkende gebeurtenis was het beleg, dat eind 1573 begon en op 3 oktober 1574 eindigde met het ontzet (dat nog ieder jaar wordt gevierd). In de jaren na dit 'Leidens ontzet' maakte de stad haar grootste ontwikkeling door. Uit dank voor de steun en de trouw van de inwoners schonk Willem van Oranje de stad in 1575 het recht een universiteit op te richten. Deze is daarmee de oudste van Nederland. Door de impuls van vluchtelingen uit Vlaanderen en Noord-Frankrijk ging het ook met de lakennijverheid weer beter en nam het inwonersaantal fors toe.

Naast een belangrijke textielstad was Leiden ook een toonaangevend cultuurcentrum. Bekend is de Leidse schilderschool met kunstenaars als Rembrandt, Jan Steen en Gerard Dou. In 1705 opende de Leidse schouwburg haar deuren, de oudste nog bestaande schouwburg van Nederland. Ondanks de bloeiende cultuur was de achttiende eeuw opnieuw een periode van verval en armoede, waardoor het inwoneraantal van Leiden sterk daalde. In de tweede helft van de negentiende eeuw verbeterde de situatie weer, zodat rond de eeuwwisseling begonnen werd aan een nieuwe stadsuitbreiding. Na de Tweede Wereldoorlog werden er compleet nieuwe wijken gebouwd in de stad die dankzij haar universiteit tegenwoordig bekend staat als centrum van wetenschap.