2000 - La sidejo de "Frateco"

LA SIDEJO DE "FRATECO" INTER LA LEGENDO KAJ LA HISTORIO

Prelegita en "Frateco" - Zaragozo, 2013

Antonio Marco Botella

La strato de "La Cadena" de Zaragozo, kie situas nun la sidejo de "Frateco" kaj "Fundación Esperanto", estis antaŭ pluraj jarcentoj paradiza loko plena da verdo, floroj kaj arbaroj, tute apude al la rivero Huerva, kiun la reĝo Johano la 1ª de Aragono elektis por starigi sian vilaon. Tie li amis loĝi kiel eble plej longe…

Diras antikvaj legendoj, ke lia vilao, la mirinda kampodomo nomata "Artal de Foces" posedis luksajn salonojn, estis ĉirkaŭata de altaj muroj kaj havis ĉe la ĉefpordo ferĉenon, kio tiuepoke signifis ke en la domo aŭ palaco loĝas reĝo.

Johano la 1ª, reĝo de Aragono (1350-1396), ŝatis astrologion, ĉasadon kaj muzikon, kaj li protektis la poezion kaj beletron, sed speciale li helpis la medicinon. Dank' al tio li sukcesis mildigi epidemion, kiu terure disvastigis tiuepoke en aliaj regionoj. Li ne estis lerta reganto, ĉar li ne bone sciis administri siajn teritoriojn, sed li strebis ĉiam por la Paco. Ja la problemoj, kiuj prezentiĝis al li, ne estis facilaj: li heredis la komplikajn problemojn de la ekspansia politiko de la Aragona Krono ĉe Mediteraneo.

Tiutempe Aragono perdis plurajn gravajn teritoriojn, inter ili la belan Ateno. Li eĉ pretendis starigi, en propraj teritorioj, la Papon de Avinjono, la aragonanon Benedikto la 13an.

Senlaca bibliofilo, Johano la 1ª, efike helpis la progreson kaj kulturon dum sia naŭjara regado. Lia kortego estis humanisma fokuso kie ĉiam trovis protekton la trobadoroj, muzikistoj kaj sciencistoj. Elmontro de tiu politiko kaj agado estis la sukcesa restarigo de la Floraj Ludoj en 1393.

Kiam forpasis la reĝo kaj malaperis la belega kampodomo "Artal de Foces", okupis la lokon dometoj, kiuj baldaŭ formis unu el la Zaragozaj kvartaloj, tamen la popolo neniam forgesis la ferĉenon de la reĝa vilao, kaj daŭre nomas la lokon "de la Cadena" (de la ferĉeno), kie nun situas la domo de la zaragozaj geesperantistoj.

Sur tiu loko parfumita de kultura etoso, nun ĉe la urbocentro, aĉetis sian domon la Centro "Frateco" kaj "Fundación Esperanto". Volu la dioj, ke Esperanto trovu en tiu iama paradizejo de la Kulturo, apud rivero Huerva, la inspiron kiun ni de longe sopiras kaj nepre bezonas, ne nur nun, sed por eterne!!!

Kaj poezie ni tion esprimas:

La nuna Esperanto-domo

Estis tiuj tre, tre doloraj tagoj

kiam la zaragozaj esperantistoj

restis sen hejmo kaj sen mono

suferantaj tian grandan malfeliĉon

ke ni devis peti al la potencaj dioj

al la homoj kaj eĉ al la fejnoj

multe da mono, kelkajn milionojn

por aĉeti belan reĝo-domon….

Kiel tre povra almoz-petanto

mi iris de unu hom' al la alia,

eĉ al la fejnoj, kaj ĉiopovaj dioj

kiuj nur sciis respondi "nenion",

kaj per tiu negativa vorto

la problemo ne trovis solvon…

Fine,

la miraklo estis du esperantistoj,

esperantistoj ĝis la medolo,

modestaj, malriĉaj, solidaraj,

kiuj komprenis la problemon

kaj promesis donaci eĉ milionojn

por aĉeti konfortan reĝodomon!!

Venis la mono, ni trovis domon,

mi studis l' antikvan historion

kaj sendube kun granda ĝojo

mi sciis ke en la strato ferĉeno,

la nuna kiun ni jam nun loĝas,

estis vilao de l' Aragona reĝo,

loko plena de verdoj kaj floroj

apud de rivero nomata Huerva

kiun ornamis centoj da arboj

kaj la scio plenigis mian koron

de granda ĝojo!!!!

Ni neniam forgesos al tiuj donacintoj!!

Ni neniam forgesos la historion

de la ferĉeno, nun, de la esperantistoj!!

Antonio Marco Botella