Það eru að líkindum liðin meir en 40 ár síðan ég fór í heimsókn í fjárhús, þar til í morgun að ég heimsótti Hafstein Hólm. 

Hafsteinn er með þau sérréttindi að vera eini fjárbóndinn á Siglufirði sem fær að hafa kindurnar sínar innan bæjarmarkanna, en samkvæmt lögreglusamþykkt bæjarins er slíkt óheimilt. En undanfarnar bæjarstjórnir- og núverandi hafa leyft þetta. (skriflegt)   --  Hafsteinn hefur alist upp við svona búskap frá barnæsku. - 

Er mig bar að garði voru þeir feðgar að rýja eina kindina af þeim 7 sem þarna eru, en burður hefur staðið yfir hjá þeim - og allt gengið að óskum. 

Á annarri myndinni er Jón Hólm Hafsteinsson og faðir hans  Hafsteinn Hólm Þorleifsson, sem heldur á þrílembingum. Hin myndin er af einmanna nýrúinni kind,  en lömb hennar skruppu undir "garðann"  og yfir í hlöðu.  (sennilega ? hrædd við "rollu hatarann"=

 9. maí 2004  - -Aðsend grein.   8. maí 2004

Athygliverð grein, sem ég fékk senda í gærkveldi, grein sem varðar ferðamál á Siglufirði. Greinin hefst með þessum orðum: 

Ferðamál 2004  

Ferðamálefni Siglufjarðar

 Ég hef um nokkurt skeið haft í hyggju að skjóta ýmsum hugmyndum að heimamönnum hvernig festa má Siglufjörð betur í huga manna sem verðugan áfangastaða ferðamanna. Þetta geri ég að sjálfsögðu til að ég og mínir geti haft það ennþá betra þegar við dveljum á Siglufirði, en líklegt er að þetta geti dregið miklu fleiri ferðamenn til Siglufjarðar, sem margfaldar áhrifin.

Það er ekki aðeins álit mitt og annarra brottfluttra Siglfirðinga að Siglufjörður er stórkostlegur sumarleyfisstaður. Í sumar mun ensk fjölskylda dvelja í okkar húsi  á Siglufirði í tvær vikur á meðan við fjölskyldan munum búa í þeirra húsi í London. Við urðum að hafna mörgum tilboðum um íbúðaskipti. Í ljósi þessara atriða tel ég Siglufjörð hafa mikla og einstaka yfirburði í ferðamálum og hefjast þarf markvisst vinnu í þeim málum.

 Ástæða fyrir því að ég valdi þennan vettvangi til að viðra þær hugmyndir sem undirritaður hefur gengið með er sú að mjög margir eru farnir að skoða þennan ágæta vef Steingríms Kristinssonar, bæði Siglfirðingar og brottfluttir. Ég tel því að þessar hugmyndir muni ná til þeirra sem þær þurfa að ná til, en tel óþarft að þær séu viðraðar víðar.

 Hér er haft að leiðarljósi að þessi skref mega ekki kosta mikið og helst ekki neitt. Þegar menn síðan fá reynslu af viðtökum geta menn tekið áhættu og kostaða meiru til.

 Sérstaða Siglufjarðar er mikil, en ekki er víst að allir heimamenn sé meðvitaðir um hana eða áhrif hennar á ákvörðun ferðamanna fara þangað, en ekki eitthvert annað.  

Hér er lítið dæmi;  

Fyrir nokkrum árum vissi ég af fjölskyldu sem ákvað að verja verslunarmannahelgi á Siglufirði vegna þess að á dagskrá var sigling á firðinum og börnin voru afar spennt fyrir því. Börn af höfuðborgarsvæðinu hafa svo til engin tækifæri til að sigla, því lítið er um að boðið sé upp á slíkt í tengslum td við Sjómannadaginn. Að öðru leyti var dagskráin nákvæmlega eins og á öðrum stöðum.  En svo illa tókst til að þrátt fyrir að þetta væri auglýstur dagskrárliður þá féll hann niður án þess að tilkynnt væri um það. Fólk mætti í hópum niður á bryggju þrisvar sinnum í veikri von um að nú yrði farið. Næsta ár lögðu börnin enga áherslu á að farið yrði til Siglufjarðar, þeim var orðið ljóst að sérstaðan umfram aðra staði um verslunarmannahelgi var engin. Uppblásnir hopp kastalar og leiktækjasirkus eru alls staðar og skemmtiatriði eins Stuðmannaböll fara um allt land.

 Það er þó alltaf gaman á Siglufirði um verslunarmannahelgi. En þessi helgi hefur þróast í þá átt að uppistaðan í hópi gesta er fólk með tengsl við staðinn sem notar þessa helgi sem allsherjar heimsóknartíma.

 En hver er sérstaðan sem getur dregið að ferðamenn?  

 Sérstaðan felst í umhverfinu og sögu þess. Ég ætla ekki að fara að lýsa hér umhverfi og sögu staðarins heldur koma með tillögur um hvernig menn geta hagnýtt sér þetta staðnum og íbúum til hagsbóta.  Markmiðið sem menn eiga að setja sér er að fólk sjái ástæðu til að tefja meira á staðnum en í þær tvær klst sem tekur að skoða Síldarminjasafnið, skreppa á klósett á bensínstöðinni og kaupa þar einn ís. Best væri að fá sem flesta til að gista, þannig margfaldast tekjur af hverjum einstaklingi. 

 Hér á eftir verða taldir upp nokkrir framkvæmdaliðir sem auðvelt og ódýrt er að gera að veruleika, en geta haft margföld áhrif á ferðamennsku Siglufjarðar.

  Göngubrýr.

Til að auðvelda göngufólki að fara um svæðið þarf að koma upp aðstöðu til að fara yfir ár. Þetta geta verið göngubrýr eða steinar í ám sem unnt er að nota til að stikla yfir. Slíkir staðir þurfa að vera merktir bæði á göngukortum og með snyrtilegum skiltum á stöðunum. 

Mikilvægt er að koma slíkri aðstöðu yfir Héðinsfjarðará, bæði við ósinn og Vatnsenda. Þá er komin skemmtileg hringleið um vatnið.  Við ósinn er nægjanlegt að koma grjóthrúgu fyrir í miðri á og skorða síðan rekaviðardrumba yfir ána. Sama mætti gera við vatnsendann.

Einnig væri æskilegt að koma slíkri “brú“ yfir Skarðsána í beinu framhaldi af skógræktarsvæðinu. Þá myndu menn komast yfir í hlíðina með auðveldum hætti. Ennfremur mætti athuga stiklur á Hólsá en hún er þó mun auðveldari fyrir göngufólk þegar innar dregur í dalinn.

   Upplýsingamiðstöð

Æskilegt er að til sé einn staður í bænum þar sem menn geta aflað upplýsinga um  hvað menn geta gert á staðnum, upplýsingar um heimagistingu eða í sumarhúsum, skráð sig í ferðir eða keypt veiðileyfi. Einhver vísir af þessari þjónustu hefur verið staðar, en þar var vísað á bensínstöðina varðandi veiðileyfi í Héðinsfirði og um veiðileyfi í Miklavatni  var ekkert að hafa. Þetta þarf að taka mjög föstum tökum.

Ég tel að auðvelt væri að koma upp þessari aðstöðu upp í bókasafninu. Þar myndi einn starfsmaður ferðamála nýtast vel við afleysingar bókavarðar sem auðveldar að halda bókasafninu opnu yfir sumartímann þegar margir dvelja í sínum sumarhúsum og vilja liggja í bókum þegar rignir. Á staðnum mætti bjóða upp á góða netþjónustu fyrir ferðamenn, en nú þegar er netaðgangur þar. Þessi starfsmaður þarf að vera nokkuð öflugur og góður sölumaður því hann er lykill að því að unnt sé að selja þjónustu til þeirra sem rekast kunna inn.

Útbúa þarf bækling sem upplýsir ferðamenn um það sem staðurinn hefur upp á að bjóða og hvernig eigi að nálgast það.

 Ef einhver þjónusta eða ferðamanna viðburðir krefjast lágmarksfjölda, gætu menn skráð sig þar og fengið síðan SMS boð þegar nægur fjöldi er kominn.

  Göngukort

Vinna þarf gott göngukort fyrir svæðið. Þetta kort þarf að ná inn í Fljót og hugsanlega til Ólafsfjarðar Það þarf að ná yfir allar fornar gönguleiðir á svæðinu.  Á þetta kort þarf að sjálfsögðu að merkja bæi og merka staði, ennfremur vettvang þjóðsagna og hrakfara. Þar sem sífellt fækkar þeim sem smala fé yrði unnið ákveðið varðveisluverk um rétta staðsetningu örnefna og staða.

Göngukortið gæti þróast upp í handhæga handbók um svæðið. Þótt alltaf sé best að fara um svæði í fylgd kunnugra þá er lítil peningaleg framlegð af slíku og framboð af fólki sem er bæði mjög staðkunnugt og gönguglatt kann að vera takmarkað þegar gönguhópar vilja fara. Best er að ganga frá hlutum þannig að ferðafólk geti bjargað sér sjálft á svæðinu og skaffa þá aðstöðu að það sé mögulegt.

Ferðamannaviðburðir 

   Síldarminjasafnið hefur þegar unnið sér verðugan sess, sömuleiðis pæjumótin.

  En möguleikarnir eru miklu meiri. Hér verður nokkrum hugmyndum varpað fram.

  a)      Reglubundinn akstur með göngufólk inn að Siglufjarðarskarði og innar í Fljót fyrir þá sem vilja ganga Skarðið eða fara Botnaleið. Þá geta menn skilið bíla sína eftir á Siglufirði og gengið aðra leiðina, það er til Siglufjarðar.

  b)      Reglubundin sigling í Héðinsfjörð með göngufólk líkt og Ólafsfirðingar hafa boðið upp á laugardögum yfir sumartímann.

  c)      Sjóstangaveiði fyrir ferðamenn. Sjóstangveiðimót virðist vera haldið um verslunarmannahelgar en virðist lokað fyrir öðrum en heimamönnum. Aðstaðan og búnaður virðist þó vera til staðar og þetta yrði eflaust vinsælt af ferðamönnum.

 d)      Þjóðsagnasigling inni á firðinum. Siglt verði yfir að Staðarhólsbökkum og síðan nálægt landi út í Neskrók og síðan til baka. Hugsanlega mætti koma upp aðstöðu í Neskróknum þannig að unnt sé hleypa göngufólki í land sem gæti síðan gengið Nesdalinn eða tekið sé göngufólk sem komið er á Siglunes. Í siglingunni yrði sagan kynnt; snjóflóðin 1919, draugasögur af Staðarhóli, reið klerksins út Nesskriður, dráp Melbreiðar á Siglunesi og þannig mætti lengi telja. Þessi siglingaleið býður upp á einstaka samsetningu á skemmtisiglingu og sögum þar sem benda má á sögustaði jafnharðan og þeir bera fyrir augu. Brottför gæti verið frá Síldarminjasafninu og rekstur tengdur því.

 e)      Kajakamót Siglufjarðar. Kajakaeign Íslendingar er þegar orðin nokkuð algeng. Lygn fjörður á borð við Siglufjörð býður upp á einstaka aðstöðu fyrir þessa íþrótt. Halda mætti mót fyrir eigendur Kajaka, þetta gæti bæði verið keppnismót eða almennt mót áhugamanna. Þess má geta að keppni á kajak er Ólympíugrein og Siglufjörður gæti sett sig rækilega á kortið með reglulegu Íslandsmeistaramóti ef menn eru  snemma á ferðinni. Unnt væri að fá styrki eða stuðning frá seljendum búnaðar til slíkra siglinga. Slíkur atburður myndi kalla á fjölda gesta, þátttakenda og áhorfenda. Selja mætti áhorfendum aðstöðu í bátum til að horfa á slíka keppni. Merking “keppnisbrauta” felst aðallega í belgjum og baujum sem komið yrði fyrir á ákveðnum stöðum í firðinum. Stofnkostnaður fyrir mótin yrði því mjög lágur miðað við aðra fjölmenna íþróttaatburði.

 Mjög er margt er til staðar á Siglufirði, bátar, sjór, fjöll, þjóðsögur og sagan. Margir staðir í Evrópu mundu gefa mikið til að hafa úr slíkum pakka að moða. Sem dæmi má nefna að flestir vita að Siglunes var síðasta vígi heiðni á Íslandi. En það þýðir einnig að Siglunes var síðasta heiðna svæðið á Norðurlöndunum ef ekki í allri Evrópu. Þetta atriði getur haft aðdráttarafl  fyrir norræna ferðamenn og jafnvel fleiri.  Saga síldaráranna og  hlutverk Siglufjarðar í þeim atburðum er afar merkileg. En það er engin ástæða til að staðnæmast eingöngu við það tímabil eða þá atburði sem tengdust síld með beinum eða óbeinum hætti.

 Ég vona að menn taki þessi skrif mín ekki illa upp. Hugmyndirnar eru settar fram með jákvæðu hugarfari og velvilja í garð staðarins.  Megintilgangur er að benda á hversu lítið í raun þarf að gera til þess að stórauka aðdráttarafl staðarins á sumrin. 

 Reykjavík 8 maí 2004 -  Með sumarkveðju 

 Hlynur Jónsson Arndal