14ος αι

1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309

Διαρκώς διψασμένος για εξουσία, ο Ιωάννης Στ' Καντακουζηνός (1347-54) βλάπτει την Ρωμανία, εκχωρώντας προνόμια και χάρες σε περιστασιακούς του συμμάχους όπως οι Αϊδινίδες Τούρκοι, οι Σέρβοι, και οι Οθωμανοί. Ειδικά οι Οθωμανοί, θα κατακτήσουν το φρούριο της Τζύμπης (1352), στην Χερσόνησο της Καλλίπολης, ενώ ύστερα από καταστρεπτικό για τα τείχη της πόλης σεισμό, θα κυριεύσουν και την ίδια την Καλλίπολη (1354).

--> 4) Εκλείπει η διαλλακτική μογγολική δυναστεία των Ιλχανιδών το 1335, επί της ουσίας με τον θάνατο του Αμπού Σαΐντ - Μπαχαντούρ Χαν, που συμπέφτει χρονικώς με μαζική εισβολή του Οζ Μπεγ, χάνου του Οίκου Ζότσι. Οι σαρωτικές Κυμτσάκ ορδές του Οζ Μπεγ από τον Βορρά αποκρούονται τελικά, αλλά και οι Ιλχανίδες εξακολουθούν να υπάρχουν και να δρουν, όμως το χανάτο τους καταρρέει ραγδαία, με την ισχύ του να διαμοιράζεται, μεταξύ άλλων σε Τσομπανίδες, Τζαλαγιρίδες, Μουζαφαρίδες, Καρτίδες, Ινζουΐδες, Μιχραμπανίδες, Σαρμπαδάρους!

Στον ισλαμικό τομέα της Ανατολίας, η σταθερότητα της Μογγολικής Αρχής οφείλεται στους Οϊγούρους Ερετνίδες, που με έδρα την Σεβάστεια, αποτελούν αγωγούς των ήπιων πολιτικών των Ιλχανιδών. Δυστυχώς όμως, η εξουσία των Ερέτνα αμφισβηστείται ανοικτά από έτερους πολέμαρχους, όπως οι Τσομπανίδες (1227-1309), οι ΤσανταρΟγκιουλαρί (1292-1461), οι Καραμάνοι/Καραμανλάρ (1256-1461), και οι Οθωμανοί/Σογουτλάρ (1288-1924).

--> 5) Οι άρχοντες των Σέρβων διεκδικούν την πορφύρα και την ηγεμονία ανάμεσα στους λαούς της Ρωμανίας (1331-46), για πρώτη φορά, και με αξιοσημείωτο δυναμισμό, αν και σε πολύ κακή χρονική στιγμή. Τους Σέρβους θα τους βοηθήσουν οι άριστες σχέσεις τους με το ελληνικό έθνος, που πιστοποιούνται και από την ύπαρξη διγενών, ή τουλάχιστον δίγλωσσων, αρχόντων, όπως ο Γιοβαν Ολιβερ Γκρτσινιτς, όπως και η καθοριστική αποστασία του αυτοκρατορικού τοποτηρητή στα Βαλκάνια, του πανίσχυρου Κουμανο- Ρωμιού δεσπότη (με οικόσημο έναν γρύπα, κοινό πολιτισμικό σύμβολο, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Κεντρική Ασία) Συργιάννη Παλαιολόγου, πριν αυτός φονευτεί από τον συνάδελφό του, τον στρατηγό Σφραντζή Παλαιολόγο, εντός σερβικού στρατοπέδου.

Αξίζει να σημειωθεί ότι όπως συνέβη και με τους Κομνηνούς, έτσι και το «Παλαιολόγος» ενδύεται τώρα με εξαιρετική αίγλη, και ως εκ τούτου η χρήση του ως επώνυμο δεν σημαίνει και άμεση συγγένεια με την αυτοκρατορική δυναστεία. Στους χρόνους της παντοδυναμίας των Παλαιολόγων, εμφανίζονται πλείστοι Παλαιολόγοι, αλλοεθνείς μέσω επιγαμιών, ή απλώς κουμπάροι τους, ή ακόμα και βασσάλοι του κυβερνώντος οίκου, ή κάτι παρόμοιο. Στην κατηγορία αυτή, των άμεσα άσχετων με την δυναστεία εμπίπτουν και ο Συργιάννης Παλαιολόγος, και ο Σφραντζής Παλαιολόγος, όπως και ο οίκος Γραίτζα Παλαιολόγων, αν και όλοι βέβαια συνήθως στηρίζουν το παλαιολόγειο καθεστώς.

η στέψη του πανύψηλου μεγάλου ζουπάνου Στεφάνου Ουρώς Δ΄ Ντουσαν στα Σκόπια,

ως «κράλη και αυτοκράτορα Σέρβων και Ρωμιών»

Πάντως η διεκδίκηση της αυτοκρατορικής υπεροχής, που αποτελεί επίτευγμα του Σέρβου φέρελπι αυτοκράτορα Στεφάνου Ουρώς Δ΄ Ντούσαν (1331-55), εγγονού του Βούλγαρου τσάρου & αυτοκράτορα Σμίλετς, θα εκμηδενιστεί, αφού πολύ γρήγορα η Σερβική Αυτοκρατορία θα διασπαστεί σε τουλάχιστον 7 διάδοχα μορφώματα. Ένας από τους επιγόνους του πρώτου Σέρβου κράλη & αυτοκράτορα, είναι ο ανηψιός του, Κωνσταντίνος Ντραγκάς, δεσπότης της ανατολικής Δρουγουβιτίας (1355-95), γιος του σεβαστοκράτορα Ντεγιάννη, παππούς του τελευταίου αυτοκράτορα, του Κωνσταντίνου ΙΒ΄ Δραγάση Παλαιολόγου, αλλά και πατέρας του εξισλαμισμένου Γιακούπ (Ιάκωβος), ο οποίος και θα τον διαδεχτεί όταν αυτός θα πεθάνει πολεμώντας μαζί με το συνάδελφό του, Μάρκο Мрњавчевић (Mrnjavčević), δεσπότη της δυτικής Δρουγουβιτίας, με έδρα στο Πρίλαπον (επίσης, Πρίλεπον ή Περλεπές), τους εχθρούς του αφέντη τους πλέον, του σουλτάνου Γιλντιρίμ Μπαγιαζίτ, κοντά στην Κράϊοβα της Μαύρης Βλαχίας, στην σημερινή Ρουμανία.

Προς τιμήν του Σέρβου δεσπότη Κωνσταντίνου Ντραγκάς, η πρωτεύσουσά του, Βελέβουσδος, ονομάστηκε και Κωνσταντινούπολη, ενώ μέχρι σήμερα αποκαλείται «Κιουστεντίλ», ύστερα από παραφθορά του «Κωνσταντινούπολη» από τους τουρκόφωνους του 14ου αι. Δεύτερη σύζυγός του Κωνσταντίνου Ντραγκάς ήταν η Ευδοκία, κόρη του Αλεξίου Γ΄ ΜεγαλοΚομνηνού, βασιλέα αυτοκράτορα των Ποντίων.

Βέβαια επίδοξος δεσπότης της Ρωμανίας, παραμένει και ο έτερος διαπρεπής Αλβανός πολέμαρχος, ο Πέτρος Λιόσας. Όταν το 1416/7 οι Αλβανοί θα εκδιωχθούν από την Μικροβλαχία (Αιτωλία - Ακαρνανία - Ευρυτανία), από τον νέο Ιταλό δεσπότη της Ρωμανίας, Κάρολο Α' Τόκκο, ενώ λίγο αργότερα θα εκδιωχθούν και από την Μεγαλοβλαχία (Θεσσαλία - Φθιώτιδα), φάρες όπως αυτές των Σπάτα, των Λιόσα και των Μαλακάσα θ'αναζητήσουν καταφύγιο νοτιότερα. Συγκεκριμένα, το δουκάτο των Αθηνών των Acciaioli/Ατζαγιόλων, αλλά και τα δεσποτάτα του Μορέως των Παλαιολόγων, θα ενθαρρύνουν την μετανάστευσή τους στις κτήσεις τους. Απόγονοι αυτών των αλλογλώσσων Χριστιανών Ρωμιών μετοίκων είναι οι «Αρβανίτες».

Ο οθωμανός δυνάστης Μουράτ Α' θα εκμηδενίσει την αυτοκρατορική ψευδαίσθηση των Σέρβων ύστερα από την μάχη του Τσερνομιανού (στην κοιλάδα του π. Έβρου), και τον θάνατο του Στεφάνου Ουρώς Ε΄ Ντουσαν του Ασθενούς το 1371, ενώ και το 1389, στην μάχη του Κοσσυφοπεδίου (στις πεδιάδες του Κοσόβου), το ασκέρι του θα συντρίψει την επιβλητική στρατιά Σέρβων, Αλβανών, Βόσνιων, Βλάχων και Βουλγάρων, της οποίας θα ηγείται ο Σέρβος πρίγκηπας Λάζαρος, αν και ο ίδιος ο Μουράτ Α' θα φονευτεί στην σκηνή του. Όμως ο Οσμανλής διάδοχος, Μπαγιαζίτ, θα εκτελέσει τον Λάζαρο, διαψεύδοντας οριστικά τις φιλοδοξίες των Σέρβων.

Η κυριαρχία των Οθωμανών επί των υποτελών κρατών θα είναι πλέον ολοκληρωτική, αν και αρχικώς διακριτική, περίπου όπως ήταν η κυριαρχία της Ρώμης επί των κρατών της Ανατολής ύστερα από τον Αντιοχικό Πόλεμο (192-188 π.Χ.). Όμως, η χωρίς άδεια επίσκεψη του Σέρβου πρίγκηπα Μανουήλ στην Κωνσταντινούπολη, θα προκαλέσει την οργή του εκρηκτικού Μπαγιαζίτ, ο οποίος θ' ακυρώσει εκστρατεία του εναντίον της Ουγγαρίας, για να προβεί σε στραγγαλιστική πολιορκία της Βασιλεύουσας, από ξηρά και θάλασσα, το 1391. Σημειωτέον ότι αυτά συνέβησαν, παρόλο που ο Μανουήλ είχε βοηθήσει καθοριστικά τον αφέντη του, Μπαγιαζίτ, κατά την διάρκεια της εκστρατείας εναντίον των Τούρκων της Καραμανίας.

ιππέας του Ιλ Χανάτου

(πηγή ~ source)

--> 6) Την ίδια εποχή σημειώνεται και ο Γ΄ Βενετο - Γενουατικός Πόλεμος (1347-55), που διαδραματίζεται πάνω στο κουφάρι της Ρωμανίας. Οι Βενετοί δέχονται ισχυρό πλήγμα, με την καταστροφή του στόλου τους στην Γλαρέντζα (σημ. Κυλλήνη). Γενικά όμως βγαίνουν κερδισμένοι αφού αποσπούν την Τένεδο από τους Ρωμιούς, αποκρούουν τους Γενοβέζους στην Πόλα της Ιστρίας και συνθηκολογούν με την ταταρική Ορδή του Γιάννη Μπεγ. Βέβαια η ανατροπή αυτή μάλλον οφείλεται στο γεγονός ότι η πανούκλα πλήττει χειρότερα τους Έλληνες, τους χορηγούς τους, τους Γενουάτες, και τους συμμάχους αυτών, τους Τάταρους της Δεξιάς Ορδής.

1300

μεταφορά καζανιού-συμβόλου

από ορτά/τάγμα γενίτσαρων

Γενίτσαροι συνήθως επανδρώνουν και την τυποποιημένη στρατιωτική μπάντα, την «Μεχτεράν», με πρότυπο τους αντίστοιχους «Μαχταράν», από την πολιτιστική σφαίρα επιρροής του Ιράν. Κάθε μέλος αυτής της μπάντας, ο «μεχτέρ», συμμετέχει σε ορχηστρικό σύνολο, κατά την ίδια στιγμή που βαδίζει προς την μάχη. Οι Μεχτεράν εμψυχώνουν τους μαχητές των οθωμανικών ασκεριών, είτε σε παρατάξεις, είτε σε παρελάσεις, και παίζουν μιαν ιδιαίτερη ορχηστρική μουσική, πηγάζουσα από ποικίλα φορητά όργανα, όπως τύμπανα και άλλα κρουστά («κως», «νακκαρέ», και «νταβούλ»), κύμβαλα («ζιλ» <-- προτουρκικός ρωμέικος όρος, με πληθυντικό: ζίλια, εξού και jingle), κωδωνοειδή («τσευγάν») και πνευστές σάλπιγγες (ξύλινα όργανα όπως ο «ζουρνάς», και χάλκινα όπως το «μπορού», εξού και η ελληνική λέξη μπουρού, δηλαδή βούκινο ή σειρήνα).

Οι μπάντες των ευρωπαϊκών στρατών έλκουν την καταγωγή τους, απευθείας από τους οθωμανικούς μεχτεράν, όταν κατά την διάρκεια του 18ου αι, οι δυτικοί Ευρωπαίοι αντίγραφαν καινοτομίες και ήθη από την εξωτική Γραικοτουρκία, όπως συνέβη π.χ. και με τον τουρκικό/ελληνικό καφέ, εφεύρεση Χριστιανών καλογέρων/βοσκών στα υψίπεδα της Αιθιοπίας, που θα γίνει γνωστή στην Ευρώπη του 16ου αι, μέσω επαφών της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας με την Υψηλή Πύλη, ήτοι την οθωμανική αυλή.

Την μουσική των γενιτσάρων υπαινίσσεται ανάμεσα στους αλληγορισμούς του και ο Μάνος Λοΐζος, ως αναφορά στην αέναη καταπίεση Ελλήνων από αυτοδίκαιους Έλληνες:

Όταν οι μεν τσακώνονται με τους δε (π.χ στην εμφύλια φαγωμάρα, κατά την διάρκεια της Χούντας, 1967-74), είθισται να κερδίζει η παράταξη που χρησιμοποιεί «γιαννίτσαρους», δηλαδή αποστάτες που διδασκαλεύονται καταλλήλως, και ενστερνίζονται τις ιδέες και την υπόθεση του αντιπάλου.

Ύστερα από τις μεθοδικές διαδικασίες του Ντεβσιρμέ, οι νεαροί Ρωμιοί περνούν πλέον σε ανώτερα κοινωνικά στρώματα της οθωμανικής κοινωνίας, όμως συνήθως αποκτούν πλήρη περιφρόνηση για το Χριστιανισμό. Γι'αυτό και οι συγγενείς τους τους ξεγράφουν και τους πενθούν. Γενικά οι εναπομείναντες Χριστιανοί απεχθάνονται τον αξιοκρατικό θεσμό του Ντεβσιρμέ, τον οποίο αποκαλούν Παιδομάζωμα, συγχέοντάς τον με το εμπόριο λευκής σαρκός, που επίσης λαμβάνει χώρα, αν και ανεπίσημα. Ως Παιδομάζωμα αυτού του είδους νοείται κυρίως ο ταπεινωτικός θεσμός των Κιουτσεκλέρ (= τα μικρούλικα), δηλαδή η παιδική εκπόρνευση των ραγιαδόπουλων.

Στην Προύσα, εκτελείται ένας Ρωμιός που εργάζονταν για την κατασκευή τζαμιού, επειδή με τα «καραγκιοζιλίκια» του διασκέδαζε υπέρ του δέοντος τους συναδέλφους του, κωλυσιεργώντας έτσι τις εργασίες ανέγερσης. Όμως τα καμώματά του δεν ξεχνιούνται από τους Προυσιώτες που τ'απαθανάτισαν, αποτυπώνοντας την προσωπικότητά του σ'ένα δυναμικό νέο μέσον μαζικής ψυχαγωγίας, που καταφτάνει από την Άπω Ανατολή, όπου ευημερεί σε όλους τους λαούς της περιοχής, από την Κίνα της δυναστείας Σογκ, έως και την Ινδονησία. Είναι το Θέατρο Σκιών, που θα γίνει αγαπημένη διασκέδαση για Ρωμιούς και Τούρκους, με ήρωες το συγχωρεμένο τον Καραγκιόζη (= Μαυρομμάτης) και τον Χατζηαβάτη. Η διάδοση του Θεάτρου Σκιών διευκολύνεται κι επειδή οι δρόμοι της Ασίας είναι εκ νέου αρκετά προσπελάσιμοι, λόγω της ευρείας εξάπλωσης της μογγολικής κατοχής (Pax Mongolica). Δυστυχώς τις ίδιες οδούς θ'ακολουθήσει λίαν συντόμως και ο Μαύρος Θάνατος.

Ο βαcιλεύς αυτοκράτωρ Ανατολής Ιβήρων και Περατείας, Αλέξιος Β' Μεγαλοκομνηνός, λαμβάνει ουσιαστικά μέτρα για την άμυνα της Χαλδίας, κτίζοντας κάστρο σε στρατηγικό παραλιακό σημείο, ενώ ενισχύει και τα τείχη της πρωτεύουσάς του, Τραπεζούντας. Όμως, παραδόξως έρχεται σε ανοικτή ρήξη με την Υπέροχη Δημοκρατία του Αγίου Γεωργίου της Γένοβας, θεσμικούς συμμάχους αμφοτέρων των ελληνικών κρατών, και της Κωνσταντινουπόλεως και της Τραπεζούντος. Βέβαια, οι Γενοβέζοι έχουν πια αποθρασυνθεί εις βάρος των συμφερόντων, αλλά και αυτής ακόμα της εδαφικής ακεραιότητας του ποντιακού βασιλείου. Στα πλαίσια της αντιγενουατικής του πολιτικής, ο Αλέξιος Β' τακιμιάζει με τον Τούρκο εμίρη της Παφλαγονίας, Ντεμίρ Γιαμάν Τζαντάρ, σε κοινή επιχείρηση εναντίον των γενοβέζικων εγκαταστάσεων στην Περατεία, την σημ. Κριμέα. Όμως, η ναυτική υπεροχή των Γενουατών υποχρεώνει τον Αλέξιο Β', να εγκαταλείψει το εγχείρημα, συνάπτοντας συνθήκες με την Υπέροχη Δημοκρατία του Αγίου Γεωργίου της Γένουας, το 1314 και το 1316. Δυστυχώς όμως, ο Αλέξιος Β' έχει ήδη συναινέσει στο ίδιο σφάλμα που γιγάντωσε την ισχύ της Βενετίας κατά την διάρκεια του 11ου και του 12ου αι: δίνοντας προνόμια στους εχθρούς των Γενοβέζων, ήτοι στους παμπόνηρους Βενετσιάνους πραγματάδες. Ακόμα χειρότερα το 1327, η Τραπεζούντα καταλαμβάνεται από καταδρομική ενέργεια της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας του Σαν Μάρκου της Βενέτσιας, γεγονός που γίνεται αφορμή για την αποδέσμευση της αὐθεντίας πόλεως Θεοδωροῦς καὶ παραθαλασσίας από την υπαγωγή της στην Τραπεζούντα των Μεγάλων Κομνηνών, αντ'αυτής αναγνωρίζοντας την κυριαρχία της Κωνσταντινουπόλεως των Παλαιολόγων. Πάντως οι Θεοδωρανοί Πόντιοι δράττονται της γενικής αναστάτωσης, και ανακαταλαμβάνουν κάποιες από τις θέσεις των Γενουέζων στην Περατεία (Κριμέα). Το κράτος των Θεοδωρανών, η Γοτθία, έχει διαδεχθεί την μακραίωνη δημοκρατική πολιτεία των Χερσωνιτών (5ος πΧ - 13ος αι), αν και ως δεσποτάτο πια, από το 1332 και μετά ως κληρονομική κτήση κλάδου των Γαβράδων, του επιφανέστερου οίκου του Πόντου. Το Γοτθία αποτελεί αναχρονιστική ονομασία του δεσποτάτου στην νοτιοανατολική Κριμέα, όπου συμβιώνουν οι Χερσωνίτες Ρωμιοί ιθαγενείς με Αγγλοσάξωνες πρόσφυγες, υπό την διακυβέρνηση του ποντιακού οίκου των Γαβράδων (1332-1475), με έδρα την Θεοδωρού ή Δώρον

--> 8) Ξεσπά η βουβωνική πανώλη με συμβατική αφετηρία για την Ευρώπη την Κριμέα (Κριμαία), ο Μαύρος Θάνατος, που αποδεκατίζει τον πληθυσμό στις παραθαλάσσιες και εμπορικά πολυσύχναστες περιοχές της Ευρώπης, ενώ δεν διαδίδεται με τον ίδιο ρυθμό π.χ στους ορεσίβιους Αλβανούς ή στους απολίτιστους Οθωμανούς, που δεν ενδιαφέρονται ακόμα για βιοτεχνία, εμπόριο και ναυτιλία. Όμως, λέγεται ότι στις απώλειες συγκαταλέγονται τα εννέα δέκατα του πληθυσμού της Κ/πόλεως, και το ένα τρίτο από το σύνολο των πολιτών της Ρωμανίας. Μια επιπλέον συνέπεια αυτής της πανδημικής πανούκλας, είναι η στροφή των Ρωμιών στον αναχωρητισμό και την πνευματικότητα. Έτσι οι πολίτες χειραγωγούνται ευκολώτερα στο να σταματήσουν να ενδιαφέρονται για τα εγκόσμια. Ωθούνται στο ν'ασχολούνται με την σωτηρία της ψυχής τους και την προάσπιση της παρωπίδουσας Εκκλησίας τους. Έτσι ιδρύεται μοναστική κοινότητα στα Μετέωρα, και επεκτείνεται η υπάρχουσα στο Άγιον Όρος.

σημαία των ύστερων Παλαιολόγων,

που συνδυάζει την ναυτική παντιέρα της Ρωμανίας, με το ερυθρόλευκο λάβαρο του Αγίου Γεωργίου,

το οποίο, μεταξύ άλλων, αποτελεί και το έμβλημα της διαπλεκομένης συμμάχου,

της Υπέροχης Δημοκρατίας του Αγίου Γεωργίου της Γένουας.

Την ίδια εποχή, οι επαφές Ρωμιών λογίων με την Δύση (κυρίως την Ιταλία), αποτελούν το έναυσμα της Αναγέννησης (Renaissance). Οι Έλληνες λόγιοι μεταδίδουν το ενδιαφέρον τους για την, έως τώρα αγνοημένη, Πλατωνική διδασκαλία, ανατρέποντας το δογματικό Σχολαστικισμό, που επικρατεί στην Δύση κατά τον Ύστερο Μεσαίωνα, και που αποτελεί ένα κράμα του Χριστιανισμού με ιδέες του Αριστοτέλους. Μέσω της μελέτης του Πλάτωνος, θα επέλθει η αμφισβήτηση του κατεστημένου συστήματος ιδεών, μια διαδικασία που θα οδηγήσει στην πνευματική άνθιση της Αναγέννησης.

Ενδιαφέρον από ιστορικής και κοινωνιολογικής απόψεως παρουσιάζει και η επανάσταση της Θεσσαλονίκης, η οποία καθίσταται αυτοκυβέρνητος Δημοκρατία (1342-49), αρχικά στα πλαίσια της σύγκρουσης των δύο Ιωαννών. Στη συνέχεια επικρατούν εκεί οι Ζηλωτές, κίνημα πολιτικών Ζηλωτών, με τ'όνομά τους εμπνευσμένο από την Ιουδαϊκή παράδοση, αν και αποτελούν ιδεολογικούς αντιπάλους των μίζερων Ζηλωτών και των Ησυχαστών του Αγίου Όρους. Πάντως, η αυτοτέλεια της Σαλονίκης από την Βασιλεύουσα υποδηλώνεται αρκετά νωρίτερα, ήδη από το 1320, σε άτλαντα του Γενοβέζου χαρτογράφου Πιέτρο Βεσκόντε.

~Salloniq versus Constantinopoli~

η ερυθρόχρυση σημαία της Σαλονίκης ("Σαλλονίκ"..!), διακριτή από απλούστερη εκδοχή που βρίσκεται σε χρήση στην Σταμπόλη!

Στον ίδιο άτλαντα του 1320, στην Τραπεζούντα κυματίζει ο ερυθρόχρυσος Δικέφαλος Αετός των Κομνηνών

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Οι αντικαταστάτες των Βενετών στις αυτοκρατορικές προτιμήσεις, οι Γενουάτες, έχουν αντικαταστήσει και το αυτοκρατορικό ναυτικό. Όμως ο Ιωάννης Στ΄ Καντακουζηνός (1341-54) καταφέρνει να επιτάξει αρκετά πλεούμενα ώστε ν'αποβιβάσει στην Θράκη (σε *.pdf μορφή) χιλιάδες μαχητές του οθωμανού μπέη Ορχάν (1326-59), για να τον βοηθήσουν εναντίον του γαμπρού του, του μαλθακού Ιωάννου Ε΄ Παλαιολόγου (1341-91). Εννοείται ότι τα επικουρικά αυτά στρατεύματα υπηρετούν πιστότερα τον Ορχάν Γαζή, την κυριαρχία του οποίου και σπεύδουν να εδραιώσουν στην περιοχή (1352-54).

Ο εμίρης Ορχάν Γαζή Οσμάνογλου εκμεταλλεύεται ενδοδυναστικές έριδες και στο ισλαμικό αρχοντάτο (τουρκιστί: μπεϊλίκι, αραβιστί: αμιράτο) του Καρασι ή Καρεσί, κυριεύοντάς το από τους Σαρουχάνογλου, το 1345. Τότε προσεταιρίζεται και την αφοσίωση του ήδη εξισλαμισμένου οίκου των Ουρανών (Εβρενόζ Ογκιουλαρί ή Εβρενόζογλου). Ο Γαζί Εβρένος μπέης υπήρξε ιδρυτής του οθωμανικού οίκου Εβρενόζογλου, τουρκικού κλάδου του ρωμαίικου οίκου των Ουρανών. Υπήρξε επίσης και ο κύριος κατακτητής των Βαλκανίων (ως uc beyi, ήτοι αρχιστράτηγος, με την συμβολή άλλων Οθωμανών πολεμάρχων, όπως οι σεχζαντέ Μουσταφά, Χατζή Ιλ Μπεγί και ούτς μπεγί Τουραχάν, μάλλον συμπληρωματική), με θρυλική -αν και μάλλον απίθανη- μακροβιότητα 129 χρόνων (1288-1417!). Φαίνεται ότι μεταξύ των πολυάριθμων απογόνων του άρχοντα Εβρενός Γαζή, μεταξύ των οποίων και ο Γαζή Αχμέτ, προφανώς η μνήμη κάποιων χάθηκε στην λήθη, με τα κατορθώματά τους να ενσωματώνονται στα επιτεύγματα του ένδοξου προγόνου τους.

Σύντομα, πριν από την αλλαγή του αιώνα, οι Οθωμανοί επικρατούν σαρωτικά στην Ελλάδα και σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή Ρωμανία, κυρίως ύστερα από τις νικηφόρες εκστρατείες του αρχιστρατήγου (= ουτς μπεγί) της Ρούμελης (ευρωπαϊκή Ρωμανία, η Ρουμ Ιλί) Γαζή Εβρενόζ μπέη (συνειδητοποιημένος απογόνος του άρχοντα Νικηφόρου Ουρανού, του άξιου στρατηγού του Βασιλείου Β΄ του Πορφυρογέννητου), μπέη από το Καρασί, ο οποίος μαζί με τον Χατζή Ιλμπέη είχε προσχωρήσει στις δυνάμεις των Οθωμανών, ύστερα από την κατάληψη της πατρίδας του, το 1345. Ο Γαζή Εβρενός θα πρωτοστατήσει στην κατάκτηση της ευρωπαϊκής Ρωμανίας (δηλαδή τα σημ. Βαλκάνια), ενώ αποτελεί και τον ιδρυτή και αρχικό πολιούχο στα Γιαννιτσά (<-- Γενιτσέ ι Βαρντάρ), επί της προϋπάρχουσας πολίχνης Βαρδάριον, στην οποία και θα εγκαταστήσει το επιτελικό του αρχηγείο.

Οι Ουρανοί, μαζί με άλλες οικογένειες εξισλαμισθέντων Ρωμιών που προσχωρούν στην υπηρεσία των Οθωμανών, όπως οι Μαλκοζ Ογκιουλαρί ή Μάλκοζογλου (Σέρβος ο Μάρκος. Οι Μαρκόπουλοι αυτοί, παραδοσιακώς επικεφαλής στους ακιντζήδες), οι Μιχάλ Ογκιουλαρί ή Μιχαλλί (Μιχαλόπουλοι, συνήθως επικεφαλής σπαχήδων) και οι Τουραχάν Ογκιουλαρί ή Τουραχανλί, αναδεικνύονται σε συνεταίρους της δυναστείας των Οσμανλιδών, αναλαμβάνοντας νευραλγικά διοικητικά και στρατηγικά καθήκοντα. Κυρίως, όμως, ασχολούνται με την διοίκηση του αυτοκρατορικού Ιππικού, αρχικά επικεφαλής των ακιντζήδων, ελαφρών ιπποτοξοτών που επανδρώνονται από γνήσιους Τούρκους, αργότερα και επικεφαλής των σπαχήδων ή σπαΐδων, που επανδρώνονται από Ρωμιούς, και μάχονται όπως οι σχολάριοι, οι χονσάριοι και άλλες μονάδες του ύστερου ρωμαϊκού ιππικού.

Οι Οθωμανοί δυνάστες σε κάθε ευκαιρία θα τιμούν αυτούς τους Ρωμιούς άρχοντες, τους στυλοβάτες του κράτους τους, αν και θ'αποφύγουν οποιαδήποτε επιγαμία μαζί τους, αφού θα μπορούσε ν'αποβεί μοιραία για την δυναστεία τους. Ιστορικό ανάλογο αποτελούν οι πέντε Σπαρτοί (Εχίων, Ουδαίος, Χθόνιος, Υπερήνωρ και Πέλωρος), ιθαγενείς άρχοντες που διευκόλυναν την εδραίωση του Κάδμου στην Ελλάδα, κατά τα μέσα του 14ου αι πΧ.

σελίδα από τον περίφημο Καταλανικό Άτλαντα,

πόνημα των Σεφαραδιτών Ιουδαίων Αβραάμ & Ιούδα Cresques, εκ του Σωτηρίου Έτους 1375.

Σήμερα που αισίως διανύουμε τον Αιώνα της Πληροφορίας, ίσως αυτός ο Άτλας να φαντάζει χαμηλής ποιότητας,

αν και ο τρόπος που προβάλλει τις πόλεις ως αναφορά των χωρών τους, θυμίζει πλατφόρμα βιντεοπαιχνιδιού στρατηγικής /strategy videogame,

όπως π.χ. το Total War. Όμως για την εποχή του υπήρξε έκδοση ιδιαιτέρως προσεγμένη, με αξιοθαύμαστη ακρίβεια στην καταγραφή των ακτογραμμών,

αν και υπάρχουν εξαιρέσεις, σε σημεία όπου είναι προφανές ότι οι χαρτογράφοι δούλεψαν περισσότερο με εικασίες, παρά με στοιχεία.

Τέτοιες άγνωστες περιοχές (terrae incognitae) είναι οι ακτές της Βόρειας Θάλασσας, αλλά και οι κατά τόπους βενετσιάνικες κτήσεις,

όπως π.χ. η Κρήτη. Από αγανάκτηση για τα μη-συνεργάσιμα κράτη, οι χαρτογράφοι απαξιούν να καταχωρήσουν π.χ. τον

Φτερωτό Λέοντα, την παντιέρα της Γαληνοτάτης, όπως και την τριπλή Ημισέληνο, το μπαϊράκι του

οθωμανικού εμιράτου. Εκτός από την εξόφθαλμα άλικη Ερυθρά Θάλασσα, απεικονίζονται

εκδοχές από τις σημαίες ποικίλων κρατών της εποχής, όπως π.χ:

i. της Ρωμανίας

(στην ακόμα ελληνοκρατούμενη Σαλονίκη,

όπως και στην βασιλεύουσα Κωνσταντινούπολη),

ii. της Φιλαδελφείας

(συνδυασμός λαβάρου του Αγίου Γεωργίου με γαλανόλευκη)

iii. της Γένοβας

(το κλασικό & δημοφιλές ανά τους αιώνες

λάβαρο του Αγίου Γεωργίου, στο Πέραν),

iv. της Αμάστριδος

(η αυτοκρατορική σημαία με την εκδοχή ημισελήνων

στην γενοβεζοκρατούμενη Αμαστρίδα, στην Παφλαγονία),

v. της Γαζαρίας,

γενοβέζικο αποικιακό κράτος στην Περατεία, σημ. Κριμέα

(με παντιέρα στα χρώματα του Αγίου Γεωργίου, αλλά δίχως σταυρό,

προφανώς για την απόσπαση αφοσίωσης και μη-Χριστιανών της περιοχής),

vi. της Ρωμανίας του Πόντου

(λευκός δικέφαλος αετός σε ερυθρό πεδίο για την Τραπεζούντα)

vii. των τζανταρλήδων

του οίκου Ισφεντιάρογλου, επίσης στην Παφλαγονία,

viii. της Καραμανίας

(προφανώς εντός της λογικής για προσεταιρισμό

των πιστών όλων των θρησκειών της Βίβλου)

ix. της Κύπρου των Λουζινιάν

(συνδυασμός της χρυσολεύκου σημαίας

της Ιερουσαλήμ, με λωριδάτη γαλανόλευκη)

x. της Κάτω Αρμενίας

(μέχρι φέτος, ύστερα Ραμαντάνογλου ή Ραμαζάν),

xi. της Ρόδου

(ο σταυρός της Αναστάσεως, λευκός σ'ερυθρό πεδίο),

xii. της Σικελίας

(η αραγονέζικη εκδοχή σιτσιλιάνικης παντιέρας,

με συνδυασμό της Σενυέρας, με αετούς των Χοενστάουφεν)

xiii. της Λευκής Ορδής

(των Μογγόλων της Ευρώπης, Χρυσή Ορδή από το 1381 και μέχρι το 1502)

η εκδοχή του Καταλανικού Άτλαντος ~1375

xiv. Ερέτνα,

Αλτάιοι αφεντάδες της ισλαμικής Ρωμανίας,

για λογαριασμό της μογγολικής αρχής, που είναι το Ιλ Χανάτο

των απογόνων του Χιουλαγκιού Χααν -1256-1335 [1356].

(με μπαϊράκι από τα βάθη της Ασίας: ερυθρό τετράγωνο σε χρυσό πεδίο.

Και όμως στην πρωτεύουσα, Σεβάστεια, η σημαία αυτή συνδυάζεται

με εκδοχή του λαβάρου του Αγίου Γεωργίου)

η εκδοχή της καστιγιάνικης Βίβλου Όλων Των Ρηγάτων ~1350

η εκδοχή του Καταλανικού Άτλαντος ~1375:

ο Ερετνίδης αρμοστής της μογγολικής αρχής στην Εγγύς Ανατολή (το κραταιό, αν και βραχύβιο, Ιλ Χανάτο),

Αλής (1366-80), ενδεδυμένος την πορφύρα, στον Καταλανικό Άτλαντα

Εν τω μεταξύ, η Νέα (ή Μικρή) Αρμενία κυριεύεται από τους Μαμελούκους της Αιγύπτου το 1375, και η διοίκησή της παραχωρείται στον ισλαμικό οίκο των Ραμαζάν Ογκιουλαρί. Η Κύπρος των Λουζινιάν, με τους οποίους είχαν διαπλεχθεί δυναστικά οι Αρμένιοι βασιλείς, αδυνατεί να τους βοηθήσει.

Εντείνεται και η παρουσία Τόσκηδων Αλβανών επιδρομέων και προσφύγων στον Ελλαδικό χώρο, κυρίως στην επικράτεια του «δεσποτάτου της Ρωμανίας» στην Άρτα, του Νικηφόρου Β' Ορσίνι, όπου και επικρατούν για μερικά έτη (1359-1416), αν και ως φεουδαλικώς κείμενοι του Σέρβου «δεσπότου της Ρωμανίας» στα Γιάννενα.

Όταν το 1416-17 ο Φιορεντινέζος τραπεζίτης, παλατινός κόμης Κεφαλονιάς και Ζακύνθου (1376-1429), «δεσπότης Ρωμανίας»-Ιωάννινα (1411-29), «δεσπότης Ρωμανίας»-Άρτα (1416-29), Κάρολος Τόκκος, αποπέμπει ομαδόν τους Αρβανίτες απ'την επικράτειά του, και λόγω της λειψανδρίας, αυτοί γρήγορα γίνονται ευπρόσδεκτοι ως μετανάστες νοτιότερα, και συγκεκριμένα στο εξίσου φλωρεντινό, πλέον, δουκάτο των Αθηνών, αλλά και στα ελληνικά δεσποτάτα του Μορέα.

Σε μιαν κίνηση εκδηλώσεως της ανερχόμενης ισχύος της, η Ορθόδοξος Εκκλησία των Ρώσων παύει να μνημονεύει τον βασιλέα αυτοκράτορα των Ρωμαίων το 1392. Έχει προηγηθεί η βασιλεία του δυναμικού ηγεμόνα της Μόσκβας και μεγάλου ηγεμόνα (βέλικιυ κνυάζ, που επίσης ερμηνεύεται ως μέγας δουξ, ιδίως στην ιεραρχία των Ρομανώφ, των Holstein-Gottorp-Romanov) του Βλάντιμιρ, Δημήτρη (1359-89). Επωφελούμενος από εσωτερικές διχόνοιες των Τατάρων, ο Ντμήτρη θα επιδιώξει ν'αποτινάξει τον μογγολικό ζυγό του Μαμάι Χαν. Νικώντας σε μάχη στον π. Βόζα το 1378, και σε μάχη στο Κουλίκοβο (επί του π. Ντον) το 1380, ο Ντμήτρη Ντονσκόυ θα εξασφαλίσει το δέος των Μογγόλων για το ρωσικό έθνος, γεγονός που τελικά θα οδηγήσει στην αναγνώριση αυξημένης αυτονομίας εκ μέρους του Τοχταμυς Χαν της Χρυσής Ορδής.

Πόντιος τζαγράρης & Βοσποριανός καβαλάρης

Πάντως κατά την διάρκεια της μάχης του Κουλίκοβου, ύστερα από την οποία ο Ντμήτρη θα λάβει θριαμβευτικά το προσωνύμιο «Ντονσκόυ», οι Ρώσοι θα ενισχυθούν από άγημα Χερσωνιτών μαχητών από το «δεσποτάτο της Θεοδωρούς (επίσης Θεοδωρίτσι ή Δωρώ)», υπό την προσωπική διοίκηση του δεσπότη Κοσμά Γαβρά. Κατά την διάρκεια της ίδιας μάχης, η αντίπαλη στρατιά των Τατάρων του Μαμάι Χαν, θα ενισχυθεί από Βοσπορανούς από την «Γαζαρία», δηλαδή από το αποικιακό κράτος που έχει ιδρύσει η Δημοκρατία της Γένουας στην Μαύρη Θάλασσα, και που προσπαθεί μάταια εδώ και δεκαετίες να προσαρτήσει τόσο την αυτοκρατορία της Τραπεζούντας, όσο και το γειτονικό δεσποτάτο της Θεοδωρούς.

Γοτθία ή Θεόδωρον,

αυτόνομο δεσποτάτο

Όμως, ενώ η σφριγηλή ρωσική ηγεμονία της Σουσδαλίας (Σουζντάλ) ή Μοσχοβίας (Μόσκβα), θα εμπεδώνει την αυτοτέλειά της, και την ισχύ της, η κάποτε κραταιά πρωτο-ουκρανική ηγεμονία της Ερυθρής Ρωσίας ή Ρουθηνίας ή Γαλικίας & Βολυνίας, προσαρτάται πια εξουθενωμένη από την Πολωνία του οίκου Πιαστ.

ο Άγιος Σέργιος/Σεργκέι ευλογεί τον Δημήτρη Ντονσκόι,

πριν από την μάχη του Κουλικόβου

Πάντως, ενώ αυξάνεται διαρκώς η αυτοπεποίθηση του ανερχόμενου ρωσικού έθνους, μειώνεται αντιστρόφως ανάλογα ο δυναμισμός των Ρωμιών, οι οποίοι βυθίζονται ολοένα και περισσότερο στην μοιρολατρεία και την απουσία συνοχής. Έτσι κατά το ίδιο έτος (1392, μόλις μερικούς μήνες ύστερα από την πρώτη πολιορκία της Σταμπόλης), προσαρτάται από τους Οθωμανούς η τελευταία ονομαστική κτήση των Παλαιολόγων στην Ασία, η πολυπληθής Φιλαδέλφεια, πόλη του μεγέθους της Σταμπόλης, της Τραπεζούντας και της Σαλονίκης, που είχε επιβιώσει ισορροπώντας επιδέξια ανάμεσα στα ισλαμικά αρχοντάτα του Αϊδινίου, του Γερμιγιάν και του Μεντεσέ.

Μαζί με την υποταγή του ρωμέικου θύλακα της Φιλαδέλφειας, κατά την διάρκεια αυτής της σαρωτικής εκστρατείας (1390-93), ο ικανός, αν και βάναυσος, σουλτάνος Γιλντιρίμ Μπαγιαζίτ, που συνοδεύεται και από πολυάριθμο, αλλά ...διχασμένο, ρωμέικο φουσάτο με επικεφαλής τους Παλαιολόγους, Ιωάννη Ζ΄ και Μανουήλ (Β΄), υποτάσσει και το μεγαλύτερο μέρος της ισλαμικής Ανατολίας (Σαρουχάν, Αϊντίν, Μεντεσέ, Τεκκέ, Γιαντάρ και Κάραμαν).

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Ενώ κατά την διάρκεια του 1393, ο Μπαγιαζίτ ασχολείται με την καθυπόταξη του ισλαμικού τομέα της Ανατολίας, ο αυτοκράτωρ του Πόντου Μανουήλ Γ' Μεγαλοκομνηνός, ως "βαcιλεύς Ανατολής, Ιβήρων, και Περατείας" που είναι, καταπιάνεται με την ανανέωση της εξουσίας του στην Περατεία, όπου και εκθρονίζει τον δεσπότη της Γοτθίας (Θεόδωρον ή Δώρος), Στέφανο Γαβρά. Ο έκπτωτος δεσπότης προσφεύγει στην Μόσχα, ως Στεπάν Βασίλυεβιτς Γοβρά, μαζί με τον μεγαλύτερο γιο του, Γρηγόριο, όπου και εντάσσονται στους βογιάρους της Μοσχοβίας. Απόγονοι τους θα σχηματίσουν τους αριστοκρατικούς οίκους των Χόβριν/Khovrin και των Γόλοβιν/Golovin. Αντ'αυτού, ο Μανουήλ Γ' εγκαθιστά ως δεσπότη στην Γοτθία, τον μικρό -και ίσως ανήλικο- γιο του Στεφάνου, τον Αλέξιο Γαβρά που θα διοικήσει το δεσποτάτο μέχρι τα μέσα του 15ου αι, με τους Γενοβέζους να τον "πολιορκούν" διαρκώς με δώρα, χρηματικά και μη, με σκοπό να τον αποσπάσουν από την ηγεμονική κηδεμονία της Τραπεζούντος.

Είναι που αυτήν την εποχή ο Μανουήλ Γ' τα σπάει με την Υπέροχη Δημοκρατία του Αγίου Γεωργίου της Γένουας, ύστερα από δεκαετίες οικονομικού ανταγωνισμού. Στα πλαίσια λοιπόν αντιγενουατικής πολιτικής, το 1396 ο Μανουήλ Γ' ανανεώνει εμπορικά προνόμια των Βενετών εντός της δικαιοδοσίας του. Δηλαδή, οι Βενετοί πραματευτάδες αποκτούν το δικαίωμα να συναλλάσσονται απεριόριστα σε όλη την «Ανατολή, Ιβηρία και Περατεία». Τα προνόμια αυτά παραχωρούνται από τους Ποντίους, επειδή οι ανταγωνιστές πια, Γενουάτες, έχουν προβεί σε διαρκή κλιμάκωση, μέχρι και σε τακτικές οικονομικού πολέμου εναντίον της Τραπεζούντας, έχοντας μάλιστα διακόψει κάθε [απευθείας] συναλλαγή μαζί της, προσαρτώντας τους Βοσπορανούς, και επιχειρώντας να προσεταιριστούν και τους Χερσωνίτες του δεσπότη Αλεξίου Γαβρά.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Σύμφωνα με την συνήθη για την ασιατική Ρωμανία έκβαση, της οποίας μόνο ο Πόντος θ'αποτελέσει εξαίρεση λόγω της ζωντανής ανάμνησης του ανένδοτου Αγίου Θεοδώρου Γαβρά, η περιοχή της Φιλαδελφείας θα εξισλαμιστεί πλήρως, όπως προδίδει η ανάθεση του Ορθοδόξου ποιμνίου της Βενετίας, στον εκάστοτε μητροπολίτη Φιλαδελφείας, με πρώτο το Γαβριήλ Σεβήρο. O Γαβριήλ Σεβήρος, στο έργο του «Περί ιερωσύνης», αναφέρει ότι «μητροπολίτης καλείται ο επίσκοπος δια τι είναι ως μήτηρ της πόλεώς του». Είναι λοιπόν προφανές ότι ο λόγιος Γαβριήλ Φιλαδελφείας δεν διέθετε πλέον πιστούς στην αρχική περιοχή δικαιοδοσίας του (1577). Όμως θα διατηρήσει τον τίτλο, επειδή η Φιλαδέλφεια ανήκει στις 7 εκκλησίες που αναφέρει η Αποκάλυψη του Ιωάννου. Ομοίως και ο μητροπολίτης Θυατείρων θα τοποθετηθεί στην Βρετανία, αρκετά αργότερα όμως.

Μονάχα αργότερα θα εγκατασταθούν Χριστιανοί μετανάστες στην περιοχή της Φιλαδέλφειας. Για την ασιατική Ρωμανία, ο εκτουρκισμός είναι λοιπόν η συνήθης έκβαση. Και αυτοί που σήμερα θεωρούνται Τούρκοι και Τουρκαλάδες, ουσιαστικά αποτελούν άμεσους απογόνους Ρωμιών (π.χ Έλληνες, Φρύγες, «Γότθοι»/Αγγλοσάξονες εμιγκρέδες,Ρωμανιώτες), όπως και Αρμενίων (π.χ Γρηγοριανοί Αρμένιοι, Χαϊχορούμ, Καππαδόκες), και Καυκάσιων (π.χ Ταόχοι, Καρτβέλοι και Κιρκάσσιοι). Εξαίρεση στον εκτουρκισμό & τον εξισλαμισμό, αποτελούν οι Πόντιοι που αντιστάθηκαν περισσότερο στην αφομοίωση, πιστοί στην εθνική παρακαταθήκη του οίκου των Γαβράδων.

Όμως μέχρι και σε πεδία στα οποία σαφώς υπερείχε η Ρωμιοσύνη, ιδίως σε σχέση με οποιοδήποτε πολεμόχαρο, νομαδικό λαό, παραδόξως επικράτησε η τουρκική ορολογία. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν η Μαγειρική και η Ζαχαροπλαστική. Εξαιρέσεις υπάρχουν μόνο σε λέξεις που χρησιμοποιούσαν οι Ρωμιοί πριν εγκαταλείψουν την γλώσσα τους για την τουρκική, και που διατήρησαν οι απόγονοί τους μέχρι σήμερα. Αφορούν αριοευρωπαϊκά αντιδάνεια, όπως η ελληνο-συριακή υβριδική λέξη «μπαμπάς», όπως φυσικά και η λέξη «κεφτέ», που προέρχεται είτε από το ελληνικό «σύγκοφτον», είτε πιθανότερα από το περσικό «κουφτέ».

Γενικά όμως, από την εποχή των Σελτζουκιδών (1077 - 1307) και των Δανισμενιδών (1086 - 1178) και μετά, οι λαοί της Ανατολίας σταδιακά υιοθετούν ορολογίες που ταιριάζουν περισσότερο στην νέα τους γλώσσα, παρόλο που συνέχισαν να απολαμβάνουν τις χαρές της ελληνικής κουλτούρας, ακόμα και κάποιες που δυστυχώς εξέλιπαν από τον Ελλαδικό χώρο, όπως βεβαιώνουν με αλαζονεία και τοπικισμό πρωτευουσιάνοι συγγραφείς του 10ου αι, εξαιτίας της πολιτιστικής φθοράς που έχουν προκαλέσει οι αβαροσλαβικές επιδρομές (570 ~ 790) και οι αραβικές καταδρομές (654, 670, 674-78, 717-18, 824 - 961). Μια χαρακτηριστική εντρύφηση που παρείχε η ελληνική (ήτοι ελληνιστική) κουλτούρα, είναι τα λουτρά. Τα «μπάνια», αυτά που οι Τούρκοι αποκαλούν και «χαμάμ», αποτελούν εξέλιξη των «ρωμαϊκών λουτρών», η προέλευση των οποίων, όμως, επίσης ανάγεται στην πολιτισμική περιοχή του Αιγαίου. Π.χ στα μέσα του 5ου αι πΧ, ο Ηρόδοτος αντιπαραβάλλει το «σκυθικό» τρόπο λουσίματος, δηλαδή την «σάουνα», με το «δικό μας» τρόπο λουσίματος, αυτό που σήμερα μέχρι κι εμείς αποκαλούμε «χαμάμ».

Όμως είναι απορίας άξιον που συνέβη κάτι τέτοιο σ'ένα κράτος που ξεχάστηκε ακόμα και το ίδιο του το όνομα; Και ακόμα χειρότερα, ο λαός του, δηλαδή το σύνολο των εναπομεινάντων ελληνοφώνων Ρωμιών, αναπαράγει την πετυχημένη προπαγάνδα των Αψβούργων που βάπτισε την Ρωμανία, «Βυζάντιο» για να νομιμοποιηθεί η δική τους αξίωση συνέχειας με το ρωμαϊκό μεγαλείο.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Η Υπέροχη Δημοκρατία του Αγίου Γεωργίου της Γένουας (Repubblica Superba di San Giorgio della Genova) χρεοκοπεί εξαιτίας της έντονης πολεμικής προσπάθειας εναντίον της Βενετίας και της Γραικοτουρκίας, αλλά κι εξαιτίας της πολιτικής παρακμής που θα επακολουθήσει (δέκα δούκες σε πέντε χρόνια), οπότε αναγκάζεται να υποπέσει σε καθεστώς υποτέλειας (προτεκτοράτο, 1396-1409 [1528]) ως προς το βασίλειο της Φραγκίας. Η Γένουα δεν θα συνέλθει ποτέ πλήρως, ενώ η οριστική επικράτηση των Οθωμανών επί των ρωμέικων χωρών (1392-1475), θα την βρει μάλλον ανήμπορη να βοηθήσει αποτελεσματικά.

Ο Τσεχο-Γερμανός ρήγας της Ουγγαρίας, Σιγισμούνδος των Λούξεμπουργκ (1387-1437), αδελφός του αυτοκράτορα της Νιμιτζίας και της Δύσης, Βενσεσλάβου ή Βάκλαβ (1378-1400), και κατοπινός αυτοκράτωρ και ο ίδιος, προσπαθεί να περιφρουρήσει την Ευρώπη από την προέλαση του ελληνικής καταγωγής οθωμανού σουλτάνου Γιλντιρίμ Μπεγιαζίτ (Μπαγιαζίτ ο Κεραυνός), έναν υπερδραστήριο στρατηλάτη, αλλά και παρανοϊκά βίαιο, που πολιορκεί επίμονα την Σταμπόλη, για δεύτερη φορά (1394-1402).

Ο φιλότιμος Σιγισμούνδος [αυτοκράτωρ 1410-37, πρίγκηψ-εκλέκτωρ του Βρανδεβούργου (1378-88 & 1411-15), βασιλεύς της Ουγγαρίας (1387-1437), ρήγας της Γερμανίας (1411-37), ρήγας της Βοημίας (1419-37), ρήγας της Ιταλίας (1431-37)] συνασπίζει τους Χριστιανούς, περιλαμβάνοντας και τους «αιρετικούς (Ορθόδοξοι)» της ευρύτερης περιοχής της Ρωμανίας (π.χ. ο βασιλεύς αυτοκράτωρ Ρωμαίων, Μανουήλ Β' Παλαιολόγος, συνεισφέρει στόλο 10 πολεμικών πλοίων), ιδρύει το Τάγμα του Δράκοντος, και ηγούμενος ενός πανευρωπαϊκού σταυροφορικού συνασπισμού από στρατούς που συνολικά εκτιμάται ότι αριθμεί περί τους 130.000 (6-8.000 μαχητές από Ουγγαρία, 10.000 από Γαλλία-Αγγλία-Βουργουνδία, 10.000 από τις υπερίστριες Βλαχίες, 6.000 από Γερμανία, και άλλοι από Βουλγαρία, Ολλανδία, Βοημία, Καστίγια (Καστίλη), Ναβάρρα, Λομβαρδία (Βόρειος Ιταλία), Πολωνία, Σκοτία, Σβιτσέρα, όπως και Βενετσιάνοι, Γενοβέζοι, Χοσπιταλιέροι και Ρωμιοί από θαλάσσης), δηλαδή ουσιαστικά παρατάσσει την μεγαλύτερη στρατιά που θ'αντιμετωπίσει ποτέ η Οθωμανική Αυτοκρατορία (1288-1918), εισέρχεται στην «Ρωμανία», και επιχειρεί να ενισχύσει τον τσάρο των Βουλγάρων, Ιβάν Στράτσιμιρ. Όμως, ο Σιγισμούνδος ηττάται οικτρά από τον Μπαγιαζίτ στην μάχη της Νικοπόλεως το 1396, και αποχωρεί άπρακτος. Κύριος σύμμαχος του Μπαγιαζίτ, που μάλιστα συνέβαλλε στην νικηφόρον έκβαση της Νικοπόλεως, είναι ο δούκας (κνυάζ) Στέφανος Λαζάρεβιτς (κνυάζ/ηγεμών 1389-1402, δεσπότης 1402-27), που κυβερνά το μεγαλύτερο από τα επτά διάδοχα κράτη που διαδέχτηκαν την Σερβική Αυτοκρατορία το 1355, η Μοραβική Σερβία, επί της ουσίας η κυρίως Σερβία.

Νικόπολη

Στη συνέχεια, ο στρατηλάτης (= ουτς μπεγί) των Οθωμανών στα Βαλκάνια, ο Ρωμιός κυρ Νικηφόρος Ουρανός (Γαζή Εβρενόζ μπέη), ή κάποιος νεώτερος συγγενής του, σαρώνει ότι έχει μείνει ανυπότακτο ή αυτόνομο στην ηπειρωτική Ελλάδα, περιλαμβανομένου και του Μοριά. Πανικόβλητος εξαιτίας των εξελίξεων, ο βασιλεύς αυτοκράτωρ Ρωμανίας, Μανουήλ Β΄ Παλαιολόγος (1391-1425), περιοδεύει στην Ευρώπη (π.χ Ρώμη (Αγία Έδρα), Αραγών, Γαλλία, Αγγλία, Νεμιτζία (Γερμανία), Δανία, κατά το διάστημα 1399-1403), εκλιπαρώντας για μια νέα προσπάθεια αναχαίτισης των Οθωμανών. Ο Μανουήλ Β' πείθει μονάχα τον ρήγα της Φραγκίας (βασιλιάς της Γαλλίας), Κάρολο Στ' τον Αγαπημένο, αλλά και ...Τρελό, ο οποίος και στέλνει άμεσα στολίσκο 6 πλοίων, δύναμης 1200 Γάλλων πολεμιστών, για την προάσπιση της Σταμπόλης (θα σταλούν το 1399, αν και τελικά στην Βασιλεύουσα θα παραμείνει μόνιμη φρουρά 300 μόλις Φράγκων μαχητών). Πλέον η Ρωμανία έχει υποταχθεί στον Οθωμανό σουλτάνο Μπαγιαζίτ, όμως σύντομα εισβολή του περιβόητου Ταμερλάνου στην Ανατολία, προσφέρει την δυνατότητα ανεξαρτησίας σε αρκετά υποτελή κράτη, σε Ανατολία και Ρουμελία, σε Χριστιανούς και Μουσουλμάνους.

© Copyright Euratlas Nüssli – www.euratlas.com, reproduction prohibited

13ος αι

15ος αι

πίσω στην αρχική σελίδα

friesian.org regarding Romania

protostrator.blogspot.com