Το κράτος επί Ισαάκιου Β΄ βρίσκει το παλαιό κακό εαυτό του, αφού οι μεταρρυθμίσεις του Ανδρονίκου ακυρώνονται: Επιστρέφει η διαφθορά, με γνωρίσματα όπως η πώληση αξιωμάτων, ο χρηματισμός αξιωματούχων και ο εκβιασμός των πολιτών από τους φοροεισπράκτορες. Συγγραφέας της εποχής αναφέρει χαρακτηριστικά ότι “επί Ισαάκιου Β΄ αξιώματα και αναθέσεις πωλούνταν όπως τα λαχανικά στην αγορά”.
Ο αυτοκράτωρ εκστρατεύει προσωπικά στο Παρίστριο (η κυρίως Βουλγαρία), όπου και νικά τους αδελφούς Ασάνες. Όμως αποσύρεται γρήγορα στην Κ/πολη, για να κινηθεί εναντίον άλλων ανταρτών στη Μ. Ασία. Βρίσκοντας την περιοχή αφύλακτη, οι Βλαχο-Βούλγαροι επαναστάτες δράττονται της ευκαιρίας κι ανασυντάσσονται. Ο ηγέτης τους, ο Φιοντώρ (= Θεόδωρος) Ασάν, στέφεται τσάρος (= καίσαρ) και αυτοκράτωρ Ρωμαίων και Βουλγάρων, ως Πέτρος Δ΄, από τον επίσκοπο Τυρνόβου, Βασίλειο. Σε αντίθεση με τον ρουσφετολόγο Έλληνα αυτοκράτορα, οι Βλάχοι αδελφοί Ασάνες μοιράζουν κρατικές γαίες ως “πρόνοιες”, εφαρμόζοντας το παλαιό σοσιαλειδές σύστημα του Βασιλείου Β΄ του Πορφυρογέννητου, κατά το οποίο στηρίζονται οι φτωχοί αγρότες, αλλά συνάμα ανανεώνεται το φρόνημα του μάχιμου δυναμικού.
Οι κουμανικής καταγωγής Βλάχοι αδελφοί Ασάνες, υποκινούν τα πλήθη που συγκεντρώνονται στα εγκαίνια του ιερού ναού του Αγ. Δημητρίου στην πόλη Τάρνοβο/Τύρνοβο της Βουλγαρίας, με αφορμή την επαχθή φορολογία, την οποία εντείνει ο Ισαάκ Β΄ επί τη ευκαιρία του γάμου του με την Μαργαρίτα Αρπαντ, αλλά και της προετοιμασίας του για την ριζική αντιμετώπιση των Νορμαννών.
Βέβαια, λέγεται ότι πραγματική αιτία της εξέγερσης του οίκου Ασεν/Ασαν, στάθηκε η προσβλητική συμπεριφορά του Ισαάκιου Β' Αγγέλου προς τους αδελφούς Ασαν, όταν τον συνάντησαν στα Κύψελα της Θράκης για να του ζητήσουν την παραχώρηση κτημάτων στο Αιμιμόντο, υπό την μορφή «προνοίας». Ο Ισαάκ Β΄ υπήρξε εριστικός και φέρεται ότι χαστούκισε τον Ιβάν Ασσεν.
ο εν λόγω ναός του Αγίου Δημητρίου, στο Τύρνοβο
Επιχείρηση που οργανώνει ο Ισαάκ Β΄ εναντίον του Ισαάκιου Κομνηνού της Κύπρου, καταλήγει σε οικτρή αποτυχία. Την ίδια εποχή, ο Αρμένιος Λέων (B' ο Μέγας) διαδέχεται τον αδελφό του Ρούπεν Γ΄ στην Κιλικία, όπου το αρχοντάτο της Μικρής Αρμενίας, όχι μόνο αψηφά την Ρωμανία, αλλά έχει πλέον απορροφήσει και τις αυτοκρατορικές κτήσεις στην περιοχή.
Ο ρήγας της Ουγγαρίας, Μπέλος Γ΄, υιοθετεί επιπλέον ένα σύμβολο της Ρωμανίας, το διπλό σταυρό, τον οποίο και ενσωματώνει στα ερυθρόλευκα λάβαρά του. Επίσης προσεταιρίζεται την αφοσίωση της αυτοδιοικούμενης, με δημοκρατικό καθεστώς, πόλης Ζάρα.
Ο Ισαάκ Β΄ παντρεύει την ανηψιά του, Ευδοκία Αγγελίνα, με τον διάδοχο Στέφανο (Β΄) της Ρασκίας (Σερβία).
Ο διάδοχος του Φρειδερίκου Μπαρμπαρόσσα, Ερρίκος ο Σκληρός, νυμφεύεται τη θεία του ρήγα της Σιτσίλιας, Γουλιέλμου Β΄ του Αγαθού, την Κωνσταντία, και αξιώνει για τον εαυτό του τον τίτλο του “καίσαρος”.
Ο σουλτάνος της Ρωμανίας, Ιτζεντίν Κιλίτζ Αρσλάν Β΄, μοιράζει την διοίκηση της διευρυμένης πια επικράτειάς του σε 10 γιους του, έναν αδελφό και έναν ανηψιό. Κάποιοι από αυτούς τους μαλίκ ή μελίκ (= βασιλείς, στ’αραβικά) κόβουν δικά τους νομίσματα, ένδειξη μεγάλης αυτονομίας.
Στους Αγίους Τόπους, ξεσπά φέτος εκ νέου πολεμικός συναγερμός στα σταυροφορικά κράτη, όταν ο εξτρεμιστής Ρεϊνάλδος του Σατιγιόν (Renaud de Châtillon) λεηλατεί μεγάλο καραβάνι στην διαδρομή Κάιρο - Δαμασκός, ακυρώνοντας έτσι την τετραετή ανακωχή των Χριστιανών με τους Μουσουλμάνους (1185-89). Ο Σαλαδίνος εγείρει οργισμένος τις δυνάμεις του...
Στην Πενταποταμία (Παντζάμπ) και το Χωρασάν (που στα φαρσί σημαίνει «Ανατολία», περίπου το σημερινό Αφγανιστάν), ο τουρκικός οίκος των Γουριδών (1148–1215) ανατρέπει τον επίσης τουρκικό οίκο των Γαζναβιδών (997-1186). Η βραχύβια αυτοκρατορία των Γαζναβιδών (που ξεκίνησε από γουλάμ/γιλμάν γραμμή παλληκαριών, που αναδείχτηκε εκθρονίζοντας την ιρανική δυναστεία των Σαμανιδών, 819-1005) υπήρξε σημαντική για την εθνολογική σύνθεση της Ευρώπης, αφού ο 2ος εκπρόσωπος της δυναστείας, ο Μαχμούντ της Γάζνα, είχε υποδουλώσει, σε επιδρομή του στις Ινδίες, τους νομάδες παρίες προγόνους των Τσιγγάνων γύρω στο 1000.