Οι Ρωμιοί των Παλαιολόγων εισβάλλουν εκ νέου στο δεσποτάτο της Ρωμανίας, και πολιορκούν την πρωτεύουσα, Γιάννινα (επίσης Ιωάννινα ή Γιάννενα, πόλη που ονομάστηκε έτσι επειδή κατά τον πρώιμο Μεσαίωνα κατοικούνταν από Βαγενίτες ή Βοϊουανίτες).
Όμως, αντιμετωπίζονται με επιτυχία από τους ντόπιους Ρωμιούς, κατόπιν συνδρομής από το ιταλικό παλατινό κομιτάτο της Κεφαλονιάς, και το φράγκικο πριγκηπάτο της Αχαΐας. Πάντως, λόγω του επικείμενου κινδύνου, το δεσποτάτο αναγκάζεται να συνάψει παρτίδες και με τον αλαζονικό Φράγκο ρήγα της Νάπολης, Σαρλ B' ντ' Ανζού (Κάρολος Β' Ανδεγαυικός). Στήνεται στα γρήγορα συμμαχία με τον ατυχή γάμο της Θαμάριδος Αγγελίνας Δούκαινας Κομνηνής με το διάδοχο Φίλιππο ντ' Ανζού. Ο ευτυχής πεθερός, ο Κάρολος Β', λαμβάνει 100.000 Υπέρπυρα, και μεγάλο τμήμα από την Μικροβλαχία, περιλαμβανομένων των Αγγελόκαστρο, Αγρίνιο, Βόνιτσα και Βλοχό, όλα ως προίκα.
Γεννιέται ο Βαρλαάμ ο Καλαβρός, ένας από τους θεμελιωτές της Αναγέννησης. Θα γίνει επιφανής θεολόγος και λόγιος. Η φήμη του διαπρεπούς ελληνιστή θα του επιτρέψει να εργαστεί ως καθηγητής στην Κ/πολη επί Ανδρονίκου Β΄ Παλαιολόγου, ενώ μετά από την πτώση του Ανδρονίκου Β΄ θα ιδρύσει δική του σχολή στην Σαλονίκη. Ως εκπρόσωπος της Ανατολικής Εκκλησίας, θα λάβει αρκετές φορές μέρος σε συζητήσεις για την επανένωση των Εκκλησιών. Παράλληλα, θ’αποτελέσει τον κύριο πολέμιο των νεωτερισμών που επινοούν μυστικιστές μοναχοί του Αγίου Όρους, οι Ησυχαστές.
Η έριδα που θα προκαλέσει το παρεκλίνον κίνημα των Ησυχαστών, θα συνταράξει γι’αρκετές δεκαετίες την Ρωμανία. Τελικά, όταν με σύνοδο στην Κωνσταντινούπολη το 1341, θα δικαιωθούν οι Ησυχαστές με ηγέτη το Γρηγόριο Παλαμά (Άγιος, σήμερα), ο Βαρλαάμ θα επιστρέψει απογοητευμένος στην πατρίδα του, την Καλαβρία, όπου σαν Ουνίτης θ’αποδεχτεί την θέση του επισκόπου της πόλεως Ιέρακας (Gerace, Ιέραξ, Αγία Κυριακή), όταν αυτή θα του προταθεί από την Αγία Έδρα. Κύρια ασχολία του πάντως θα παραμείνει η διδασκαλία της Ελληνικής Φιλοσοφίας και Φιλολογίας.
Ο Βαρλαάμ ανήκει σε μια σειρά Ελλήνων λογίων που μέσω της αγνοημένης στην Δύση, Πλατωνικής διδασκαλίας, θ’ανατρέψουν τον δογματικό Σχολαστικισμό, που επικρατεί στην Δύση κατά τον Ύστερο Μεσαίωνα, και που αποτελεί ένα κράμα του Χριστιανισμού με ιδέες του Αριστοτέλους. Μέσω της μελέτης του Πλάτωνος, θα επέλθει η αμφισβήτηση του κατεστημένου συστήματος ιδεών, μια διαδικασία που θα οδηγήσει στην πνευματική άνθιση της Αναγέννησης.
Γνωστότερος μαθητής του Βαρλαάμ στην Ιταλία θα γίνει ο κορυφαίος ποιητής Πετράρχης, που θεωρείται ως ο πρώτος φορέας του πνεύματος του Ουμανισμού στην Δύση. Ο Βαρλαάμ θ’αφήσει αρκετά θεολογικά έργα. Όμως, θα γράψει και για άλλα θέματα, όπως, μεταξύ άλλων πραγματείες περί Αστρονομίας, Μουσικής, Αριθμητικής και της Ηθικής των Στωικών. Στην αντιπαράθεσή του με τους Ησυχαστές, θα τον διαδεχτεί ένας σλαυικής καταγωγής διανοητής, άξιος μαθητής των Θωμά Μαγίστρου και Γρηγορίου Βρυέννιου, και θαυμαστής του Νικηφόρου Γρηγορά, ο εκ Πριλάπου (Πρίλεπ, ο μτγ Περλεπές) Γρηγόριος Ακίνδυνος, ο οποίος αφού θα ξεκινήσει ως μετριοπαθής παρατηρητής, προσπαθώντας να συμβιβάσει τους Ησυχαστές με τους Βαρλααμίτες. Τελικά, ο Ακίνδυνος θα στραφεί εξ ολοκλήρου εναντίον των παρεκλίνοντων τάσεων των Ησυχαστών. Εν τούτοις, σε σύνοδο του 1347, θα δικαιωθεί εκ νέου ο Γρηγόριος Παλαμάς και οι ζηλωτές Ησυχαστές, ενώ ο Ακίνδυνος θα καθαιρεθεί από μοναχός! Θ'ακολουθήσουν άλλες έξι ιερατικές σύνοδοι, από το 1451, μέχρι το 1531, που επίσης θα δικαιώσουν τους Ησυχαστές.
Πεθαίνει ο βασιλιάς της Ουγγαρίας, Λάζλο (Λαδισλαύος) Δ΄, και τον διαδέχεται ο Ανδρέας Γ΄, ο τελευταίος του οίκου Αρπαντ.
Η κοιτίδα του οίκου ντ’Ανζού, Ανδεγαυία ή Ανζού, θα δοθεί αυτή την χρονιά ως προίκα για τον γάμο της κόρης του Καρόλου Β΄, Μαργαρίτας της Νάπολης, με τον Κάρολο Βαλουά, αδελφό του Φιλίππου Δ΄ του Ωραίου της Φραγκίας. Έτσι δημιουργείται ο οίκος Βαλουά, που θ’αποτελέσει την επόμενη δυναστεία που θα κυβερνήσει την Γαλλία (1328-1498, ενώ ο κλάδος Βαλουά-Αγκουλέμ το διάστημα 1498-1589).
le drapeau de France = η σημαία της Φραγκίας επί Βαλουά,
οι οποίοι μειώνουν τα κρινάκια των Καπέτ σε τρία
Πάντως, επίσης μέσω γάμου, κλάδος του οίκου ντ’Ανζού θα κυβερνήσει με επιτυχία και το βασίλειο της Ουγγαρίας (1308-86). Αποκορύφωμα της ανδεγαυικής περιόδου στην Ουγγαρία θα αποτελέσει η βασιλεία του Λουδοβίκου Α΄ (1342-82), όταν η Ουγγαρία θα αποτελεί νησίδα σταθερότητας και ακμής σε μια Ευρώπη ανάστατη.