~ ατενίζοντας πέραν από το Στερέωμα, ήτοι ερμηνεύοντας το Σύμπαντα Κόσμο, στην πορεία αμφισβητώντας δόγματα και παραδοχές ~
Γέννηση του Θεοδώρου Μετοχίτου, σοφού λογίου και συγγραφέα. Θα ενδιαφέρεται επί παντός επιστητού, εκτός από Θεολογία. Θα γράψει για ποικίλα θέματα όπως Πλατωνική Φιλοσοφία, Παιδεία, Αστρονομία και Θετικές Επιστήμες. Στην Ιστοριογραφία, ο Μετοχίτης θα προτιμά την ειλικρινή αντικειμενικότητα. Θα διατελέσει μέγας λογοθέτης του Ανδρονίκου Β΄ Παλαιολόγου, το διάστημα 1320-28.
Γενικώς, με το πέρασμα των αιώνων αλλάζει ο αξιωματούχος που τηρεί καθήκοντα πρωθυπουργού, ως εκτελεστική αρχή, και ο πρώτος βοηθός του αυτοκράτορος. Είναι που αυτή η θέση μεταβάλλεται διαρκώς, από αξίωμα σε αξίωμα, ακολουθώντας την εύνοια του τρέχοντος αυτοκράτορος:
Praefectus Praetorio, Έπαρχος/Ύπαρχος τῶν Πραιτωρίων: 69~324
Magister Officiorum, Μάγιστρος Οφφικίων: 324~552
Praepositus Sacri Cubiculi, Πραιπόσιτος τοῦ Εὐσεβεστάτου Κοιτῶνος: 337~559
Κουροπαλάτης: 552~919
Παρακοιμώμενος: 552~1100
Λογοθέτης του Δρόμου: 797-802, 842-856, 886-912, 963-969, 1042-55, 1071-78
Πρωτοβεστιάριος (στην Αυτοκρατορία Ρωμαίων, Ιβήρων, και Περατείας, στην Τραπεζούντα, μέχρι τέλους, το 1461): 1100~1250
Μέγας Λογοθέτης: 1250~1350
Μέγας Δουξ (αρχικά αρχηγός του αυτοκρατορικού ναυτικού, όπως ο Βρετανός Lord High Admiral): 1350~1461
Ρωμαίικη δύναμη μ'επικεφαλής τον σεβαστό Παύλο Νοτάριο (ο πρώτος διακεκριμένος απ'τον οίκο των Νοταρίων) κατακτά φέτος τα Κύθηρα απ'τον ρωμιοβενετσιάνικο οίκο Βενιέρι.
Λήγει ο Α΄ Βενετο – Γενουατικός Πόλεμος (1256-70), εις βάρος της Βενετίας. Μεταξύ άλλων, η Γένοβα ανακτά τις θέσεις της στο Λεβάντε, π.χ. την συνοικία της στην -καθημαγμένη πια- Άκρα.
Στην Ουγγαρία, πεθαίνει ο βασιλιάς Μπέλα Δ΄ Αρπαντ, ενώ δύο μήνες μετά, τον ακολουθά και η Ρωμιά σύζυγός του, Μαρία Λασκαρίνα. Στα 52 έτη του ευτυχούς τους γάμου, ο Ούγγρος ρήγας Μπέλος και η Ρωμιά πριγκήπισσα Μαρία αποκτούν δέκα παιδιά.
Στον θρόνο κάθεται ο μοναχογιός τους, Στέφανος (Ιστβαν Ε΄ του οίκου Αρπάντ), που είχε στασιάσει και ήδη κυβερνούσε ως βασιλιάς σε τμήμα της χώρας. Από τα παιδιά του Στεφάνου Ε΄, η Κατερίνα, θα παντρευτεί τον βασιλιά της Σερβίας, Στέφανο Δραγούτιν, και η Άννα θα παντρευτεί τον διάδοχο του αυτοκράτορα Μιχαήλ Η΄, Ανδρόνικο (Β΄) Παλαιολόγο, ενώ στα πλαίσια της παλαιάς συμμαχίας ο Στέφανος Ε΄ θα αναγνωρισθεί και ως συναυτοκράτωρ των Ρωμαίων. Όμως η τρίτη Ουγγαρέζα κόρη, η Μαρία θα νυμφευτεί τον γιο και διάδοχο του Καρόλου Ανδεγαυικού, Κάρολο (Β΄) του Σαλέρνου, μετέπειτα ρήγα της Νάπολης (και διεκδικητή της Σικελίας), πρίγκηπα της Αχαΐας και κόμητα της Προβηγγίας. Τα επόμενα χρόνια λοιπόν, η Ουγγαρία θα προσεγγιστεί από τον, εχθρικό για τους Ρωμιούς, οίκο ντ’Ανζού.
Επικείμενη εκστρατεία του Καρόλου του Ανδεγαβικού (Σαρλ ντ'Ανζού) εναντίον της ελληνικής Ρωμανίας αποτρέπεται κατόπιν ενεργειών του πάπα Νικόλα Γ', όταν αυτός δωροδοκείται πλουσιοπάροχα από τον Μιχαήλ Η' Παλαιολόγο, με αποστολή ικανού φορτίου από χρυσό. Έτσι, αντί της διάπραξης νέου ανοσιουργήματος εναντίον των ομοδόξων της Ανατολής, τούτος ο πάπας προτρέπει τον αλαζονικό Κάρολο να διοχετεύσει τις φιλοδοξίες του, σε πραγματική σταυροφορία, και δη εναντίον ισλαμικής χώρας. Οπότε, ο Κάρολος στοχοποιεί τις κοντινότερες ακτές της Βορείου Αφρικής, και συγκεκριμένα την αδύναμη στρατιωτικά, όσο και πλούσια, Τυνησία. Ξεσηκώνει τα πλήθη τόσο στην διεσπαρμένη του επικράτεια, όσο και στην Φραγκία, όπου βασιλεύει ο ενάρετος αδελφός του, ο Λουδοβίκος Θ' (ο Άγιος), με τον οποίο και εξαπολύει από κοινού την σταυροφορία.
Αναμενόμενα, ο εξασθενημένος ρήγας της Φραγκίας, Λουδοβίκος Θ΄, πεθαίνει από δυσεντερία, κατά την διάρκεια αυτής της H΄ σταυροφορίας, η οποία δεν θα εξελιχθεί παρά ως μια σύντομη καταδρομική ενέργεια εναντίον της Τυνησίας, που πάντως κυβερνάται ήπια & διαλλακτικά από την βερβερική δυναστεία των Χαφσιδών. Κατά την κηδεία του, θα σκεπαστεί με την ερυθρόλευκη σημαία των Φράγκων σταυροφόρων. Είναι βεβαιωμένο ιστορικά ότι, τον ενάρετο και αγνό, αλλά καταπτοημένο, Λουδοβίκο Θ΄ τον Άγιο, τον παρέσυρε σε αυτήν την ανούσια ύστατη εκστρατεία ο πανούργος αδελφός του, και πατέρας του Καρόλου (Β΄), ο Κάρολος ο Ανδεγαυικός.
Πάντως, το ρηγάτο της Σικελίας διοργάνωνε σαφώς αποτελεσματικότερες επιχειρήσεις εναντίον της ισλαμικής Αφρικής, όταν τελούσε υπό νορμαννική διοίκηση και με Έλληνες αμιράλες.
Στην Αφρική εμφανίζεται και εξαπλώνεται ραγδαία, η [Κοπτική Χριστιανική] αυτοκρατορία της Αβυσσηνίας/Αιθιοπίας, της Αμχαρικής δυναστείας των Σολομωνιδών. Μάλιστα ο πρώτος μονάρχης αυτής της δυναστείας, Τασφα Ιγιασούς (=Ιησούς), επιδιώκει αγαθές σχέσεις και συμμαχία με την μακρινή αδελφή αυτοκρατορία της Ρωμανίας. Έτσι αποστέλλει πρέσβεις με πλούσια δώρα, όπως π.χ ζωραφάδες/καμηλοπαρδάλεις, οι οποίες όντως και παραλαμβάνονται στην αυλή του βασιλέως αυτοκράτορος Μιχαήλ Η' Παλαιολόγου. Η χριστιανική, αν και αποκομμένη από την υπόλοιπη Χριστιανοσύνη ήδη από τον 7ο αι μ.Χ., Αβησσυνία (η χώρα Χαμπέσα, επίσης γνωστή και με το μυθικό, αλλά εξ ορισμού ανακριβές, όνομα Αιθιοπία), διεκδικεί θεσμική συνέχεια με το βασίλειο της Αξώμης (1ος-10ος αι), παρά την έκδηλη και τραυματική ρήξη της βασιλείας της πολεμάρχισσας Ιουδήθ/Γουντιτ, η οποία και κατέκτησε την Αξώμη (~940-960), αντικαθιστώντας την Γε'έζ με την ιδική της γλώσσα (Αγάου) και δυναστείες (Ιουδήντ 940-1137, και Ζάγβε, 1137-1270).
Οι Αιθίοπες αξιώνουν από φέτος την πολιτειακή συνέχεια της αυτοκρατορίας τους με το «αρχαίο» βασίλειο Αξούμ/Αξώμης, της Δαυιδικής Δυναστείας (1ος-10ος αι), παρά την διαφορετική γλώσσα (Γε'έζ οι Αξωμίτες, γλώσσα προγονική των σημερινών γλωσσών Τιγρέ και Τιγρινύα, αλλά Αμχαρική οι μετά το 1270 Αβησσύνιοι αυτοκράτορες της Σολομωνικής Δυναστείας), και παρά τις αντιρρήσεις της σύγχρονης Ερυθραίας.
αριστερά:
ο Μάνσα Μωυσής υποδέχεται με χρυσό και εξ καθέδρας λευκό ταξιδιώτη, αναβάτη καμήλας δρομάδος, στον περίφημο Καταλανικό Άτλαντα των Cresques, του 1375
Φέτος επίσης, πεθαίνει ο μαύρος ρήγας Μανσα Βαλι, ο ιδρυτής του θρυλικού μαλίνκε/μαντίκα (ομογλωσσίας Νίγηρ-Κογκο) ισλαμικού κράτους του Μάλι που τροφοδοτεί με χρυσό τις αγορές του Ισλαμικού Κόσμου.
δεξιά:
σύγχρονη απεικόνιση του πολυχρύσου μονάρχου
ο απόγονος του Μανσα Βαλι,
βασιλεύς βασιλέων Μάνσα Μούσα, θα προκαλέσει ακουσίως πτώση της τιμής του χρυσού στον Ισλαμικό Κόσμο και την Ευρώπη, με την γενναιοδωρία του,
κατά την διάρκεια προσκυνήματός του
στην Μέκκα (= χατζ) το 1325