1204

~απεικόνιση του ιερού ναού των Αγίων Αποστόλων της Κ/πόλεως,

σε ρωμέικο χειρόγραφο κώδικα του Ιωάννου Κοκκινόβαφου, από το 12ο αι~

-

Πρόκειται για χριστιανικό ναό σε ρυθμό πεντάτρουλης σταυρωτής Βασιλικής,

με χρήση και ως πάνθεον, ήτοι μαυσωλείο για εκλιπόντες αυτοκράτορες.

Αν κι έχει αποτελέσει πρότυπο τόσο για τον Σαν Μάρκο, τον καθεδρικό ναό της Βενετίας,

όσο και για τον Σαιν Φρον του Περιγκώ, στη Νότια Γαλλία, δεν θα σωθεί μέχρι σήμερα, αφού λεηλατείται

και καίγεται φέτος από τους σταυροφόρους, ενώ στην θέση του θα χτιστούν δυο διαδοχικές εκδοχές του

Φατίχ Τζαμιού (1463 & 1771) με αρχιτεκτονικό πρότυπο πλέον, την Αγιά Σοφιά.

-

Οι πλουμιστοί σταυροί στις κορυφές των τρούλων αποτελούσαν τις άκρες εμπειρικών αλεξικέραυνων

Σε λαϊκή συνέλευση στο ναό της του Θεού Αγίας Σοφίας εκθρονίζεται ο Αλέξιος Δ΄ και ο τυφλός Ισαάκ Β΄, ενώ αυτοκράτωρ ανακηρύσσεται από την Σύγκλητο ο Νικόλαος Καναβός (αυτοκράτωρ μόλις από 28 Ιανουαρίου, έως 5 Φεβρουαρίου 1204!). Ο Αλέξιος Δ΄ συλλαμβάνεται και φυλακίζεται, ενώ ο Ισαάκ Β΄ πεθαίνει. Και όμως, παρά την επισφαλή μοίρα των αυτοκρατόρων αυτόν τον καιρό, ο άρχων Αλέξιος Δούκας ο Μούρτζουφλος πετυχαίνει ν'αναγνωριστεί ο ίδιος αυτοκράτωρ από την Σύγκλητο, εκμεταλλευόμενος την λαϊκή δυσαρέσκεια για τους Λατίνους, ενώ οργανώνει στρατό 4.000 αντρών για την άμυνα της Πόλης, κατά των σταυροφόρων.

Οι Βενετοί και οι σταυροφόροι μόλις έχουν καταστρέψει τον κραταιό ανατολικό προμαχώνα της Χριστιανοσύνης, την Ρωμανία, για την οποία θα έπρεπε κανονικά να είναι σε θέση να δώσουν ακόμα και το αίμα τους για να υπερασπίσουν. Αντιθέτως αυτοί ακονίζουν τα μαχαίρια τους για να την τεμαχίσουν και να την καταβροχθίσουν. Συστήνεται επιτροπή 6 σταυροφόρων και 6 Βενετών για να εκλέξουν τον επόμενο αυτοκράτορα Ρωμανίας. Ο Βονιφάτιος ντ’Αλεράμο, ο Μομφερρατικός, παντρεύεται την Ουγγαρέζα Μαρία (Μαργαρίτα), χήρα του αυτοκράτορα Ισαάκιου Β΄, επιδιώκοντας να επιλεχθεί ο ίδιος ιμπεράτωρ. Όμως οι Βενετοί αντιδρούν σε τέτοιο ενδεχόμενο, προτιμώντας ένα λιγότερο δυναμικό και πιο υποχωρητικό πρόσωπο, και σίγουρα κάποιον που να μην διατηρεί εγκάρδιες σχέσεις με τους αντιπάλους τους, τους Γενουάτες, όπως ο Βονιφάτιος. Οπότε, ιμπεράτωρ Ρωμανίας ανακηρύσσεται ο Βαλδουΐνος Θ΄, κόμης της Φλάνδρας και του Αινώ. Αυτός και οι Φλαμανδοί του παραλαμβάνουν τα 5/8 της Σταμπόλης και το 1/4 της Ρωμανίας.

Για να συμβιβαστεί η κατάσταση και να φανούν γενναιόδωροι, οι Βενετοί ανακηρύσσουν το Βονιφάτιο, ρήγα της Θεσσαλονίκης, ενώ δέχονται να τον “απαλλάξουν” από την κυριότητα της Κρήτης, την οποία του είχε παραχωρήσει ο Αλέξιος Δ΄, αρκεί βέβαια να την αγοράσουν οι ίδιοι για μόλις εκατό αργυρά μάρκα. Γενικά ο πονηρός δόγης Δάνδολος αποσπά επισήμως τα 3/8 από τα εδάφη της Ρωμανίας για λογαριασμό της Βενετίας, κατά την μοιρασιά της Αυτοκρατορίας (Partitio terrarvm Imperii Romaniae), ενώ και για πατριάρχης τοποθετείται πάλι Βενετός, ο Θωμάς Μοροζίνι (<-- Μαυρογένης. Λόγω της ρωμέικης ταυτότητας της πρώιμης Βενετίας (421-811), πολλοί βενετσιάνικοι οίκοι έχουν επώνυμα με ελληνική προέλευση, π.χ. Τιέπολο <-- Θειόπουλος). Οι Βενετοί καταλαμβάνουν την ευημερούσα συνοικία των Γενουατών, οι οποίοι δεν είχαν συμμετάσχει στο ανοσιούργημα της αλώσεως της πολέως. Παράλληλα, ο Βενετός προβλεπτής απαλλάσσεται από την υποχρέωση του να δίνει όρκο υποτέλειας στον αυτοκράτορα, διατηρώντας όμως το δικαίωμα αρνησικυρίας (βέτο) κατά την εκλογή του.

κτήσεις και σφαίρα επιρροής

της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας του Αγίου Μάρκου της Βενετίας:

Τον 13ο και το 14ο αι διεκδικήθηκε με λύσσα, αλλά ανεπιτυχώς,

η προσοδοφόρα περίμετρος της Μαύρης Θάλασσας,

που βρίσκονταν υπό την επιρροή της Ρωμανίας και της Γένουας.

Ο Μοριάς αποτέλεσε το βασικό ορμητήριο της αντεπίθεσης

της Βενετίας εναντίον της Γραικοτουρκίας κατά το 1685-1718,

τότε που επιδιώκονταν η δημιουργία μιας αναγεννημένης "Ρωμανίας",

βενετσιάνικης αυτή την φορά, με έδρα το Ανάπλι (ή Napoli di Romania, το Ναύπλιο).

Ο Βονιφάτιος συλλαμβάνει τον Αλέξιο Γ΄, τον οποίο στέλνει να φυλακιστεί στο Μονφερράτο της Ιταλίας. Αλλά και ο τυφλός πια Αλέξιος Ε΄ αιχμαλωτίζεται αργότερα (~1208) με την βοήθεια Αρμενίων της Τρωάδος, δικάζεται και εκτελείται με πτώση από τον Κίονα του Θεοδοσίου, στο Φόρο (= Αγορά) των Ταύρων. Ο Λατίνος αυτοκράτωρ Βαλδουίνος και ο αδελφός του Ερρίκος εισβάλλουν στην Ασία και νικούν στην τοποθεσία Ποιμανηνόν το Θεόδωρο Λάσκαρη. Το επόμενο έτος προσαρτούν εκτεταμένα εδάφη γύρω από την Προποντίδα (Θάλασσα του Μαρμαρά).

Έτσι, η Φραγκοκρατία είναι πλέον γεγονός για την Ρωμανία. Αλλά και στην Μάλτα, πεθαίνει ο ελληνικής καταγωγής κόμης Γουλιέλμος ο Γράσσος, και τον διαδέχεται ο γαμπρός του, ο Γενουάτης κουρσάρος, όσο και de facto αφέντης της Κρήτης, Αρρίγκος Πεσκατόρε ή Πιστόρε.

Αναγνωρίζοντας το παπικό πρωτείο, όσο και την στρατιωτική ισχύ των «Λατίνων», ο τσάρος των Βλάχο-Βουλγάρων, Καλογιάννης Ασάν (1197-1207), στέφεται και επίσημα βασιλεύς από τον καρδινάλιο Λέοντα, αντιπρόσωπο του πάπα Ιννοκέντιου Γ΄. Εν τούτοις, μακροπρόθεσμα η Βουλγαρία δεν θα ενταχθεί στην Δυτική Χριστιανοσύνη.

Προφανώς ικανοποιημένος από το αποτέλεσμα της Δ΄ σταυροφορίας και αδιαφορώντας για το ότι οι σταυροφόροι απαξίωσαν να εμφανιστούν στους Αγίους Τόπους για να υπερασπιστούν την Χριστιανοσύνη, ο Ιννοκέντιος Γ΄ προχωράει στην υλοποίηση νέου σχεδίου (project) εξουσιοδοτώντας τον Πέτρο του Καστελναου και τον Αρνόλδο-Αμαλάριχο, ηγούμενο της Μονής του Citeaux να πατάξουν την αίρεση των Καθαρών, ή Αλβιγηνών, στη νότια Γαλλία (Occitanie), και συγκεκριμένα στο Λαγκεντόκ, την Προβηγκία και το Μιντί, στέλνοντάς τους ως λεγάτους (= αντιπρόσωποι της παπικής βούλησης) στην Τουλούζη.

Εν τω μεταξύ στην Γαλλία, ύστερα από σκληρές μάχες, ο ρήγας Φίλιππος Αύγουστος της Φραγκίας ολοκληρώνει την κατάκτηση του δουκάτου της Νορμανδίας, κοιτίδας των Αγγλο-Νορμαννών που αποτελούν την άρχουσα τάξη στις Βρετανικές Νήσους, ενώ προσαρτά και την κομητεία της Ανδεγαυίας ή Ανζού, πατρίδα των φραγκικής προέλευσης Πλανταγενετών (οίκος Πλανταζενέτ), που κυβερνούν πλέον την Αγγλία.

Στην Ανατολία, πεθαίνει ο Σελτζούκος σουλτάνος Ρουκναλντίν Σουλεϊμάν Β΄ και τον διαδέχεται ο Ιτζεντίν Κιλίτζ Αρσλάν Γ΄.

Στην Αίγυπτο (Μισίρι), πεθαίνει ο Μωυσής Μαϊμονίδης (Μοσέ μπεν Μαϊμών), Σεφαραδίτης Ιουδαίος γιατρός, διδάσκαλος (= ραββίνος) και φιλόσοφος. Με ποικίλες επιρροές όπως Αριστοτέλης, Γαληνός, Αβιτζιανός (Αβικένας), και με έργα όπως τον «Οδηγό για τους μπερδεμένους», την «Πραγματεία περί Λογικής», την «Μνεία του Νόμου (Μισνέ Τορά)», και την «Βίβλο των Εντολών», ο Μαϊμωνίδης έχει αποδειχτεί μέγιστος διανοητής.

13ος αι

1203

1205

πίσω στην αρχική σελίδα