Ούγγροι & Ρωμιοσύνη

~ βασιλικά κειμήλια της Ουγγαρίας: στέμμα, ξίφος, σκήπτρο και σφαίρα ~

Στο εθνόσημο των Μαγυάρων & της Ουγγαρίας,

είναι εμφανές τόσο το στέμμα του Αγίου Στεφάνου (πάνω τμήμα),

όσο και η ναυτική παντιέρα (αριστερά) και ο ρωμέικος σταυρός (δεξιά).

Ύστερα από σύντομη προστριβή λόγω του Μοραβικού ζητήματος, η ουραλική Ουγγαρία και η ελληνική Ρωμανία καταλήγουν σε συμμαχία από τα μέσα του 10ου αι και μετά. Οι Ούγγροι προσηλυτίζονται σταδιακά στον Χριστιανισμό (αρχικά ομόδοξος Χριστιανισμός, τελικά ρωμαιοκαθολικός [945]-973 [1000]), ενώ ως «Τούρκοι», επανδρώνουν και βασιλικές εταιρίες, την δύναμη κρούσης του στρατού εκστρατείας της Ρωμανίας.

η Μαγυάρα σύζυγος του [πρώτου] Καλογιάννη, και μητέρα του Μανουήλ Κομνηνού,

η ευcεβεcτάτη αυγούcτα Ειρήνη, née Πιρόσκα/Πρίσκα/Πυρίσκα, Αγία της Χριστιανοσύνης,

γόνος του βασιλικού οίκου Αρπαντ της Ουγγαρίας, και του οίκου των Ράινφελτ/Rheinfeld που ηγεμονεύει στην Σουαβία/Schwaben,

οι Ράινφέλτεν που ήδη έχουν επιχειρήσει να αντικαταστήσουν τους Σάλιους στην Δυτική Αυτοκρατορία

(Σάλιοι/Zάλιεν, οι οποίοι κυβερνούν την Αλαμανία/Νεμιτζία/Γερμανία ως η Φραγκονική Δυναστεία, 1024-1125)

Η ρωμιο-μαγυαρική φιλία θ'αποδειχτεί ιδιαίτερα σταθερή και μακροχρόνια, αφού θα διαρκέσει με μικρά διαλείμματα φαγωμάρας από το 945 έως το 1453, με αποκορύφωμα κατά τα μέσα του 12ου αι, όταν εξετάζονταν σοβαρά το ενδεχόμενο συγχώνευσης των δύο κρατών από τον Ελληνο-Μαγυάρο αυτοκράτορα Μανουήλ Κομνηνό (1143-80). Εν τούτοις, η ρωμαιο-χαζαρική συμμαχία (610-920), αλλά και η ρωμαιο-πετσενεγική συμμαχία (~ 940-1050) αποδείχτηκαν κατά πολύ αποδοτικότερες για τους Ρωμιούς.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Προβλέποντας την μογγολική επέλαση στην Ευρώπη κατά την διάρκεια του πρώτου μισού του 13ου αι, ο βασιλιάς Μπέλα Δ' των Αρπάντ (ρηξ Μπέλος Δ΄), είχε υποδεχτεί στην χώρα του τον χάνο των Κουμάνων, τον Κουθεν ή Κοτγιαν, πασχίζοντας να πετύχει συνασπισμό Μαγυάρων και Κουμάνων. Όμως, οι ατίθασοι πλέον αριστοκράτες της Ουγγαρίας, φονεύουν τον Κούθεν Χαν στην Πέστη (τμήμα της σημ. Βουδαπέστης), πριν από την μογγολική εισβολή του 1241.

Οι Τάταροι της Μπλε Ορδής του Σούμπουταϊ Χαν σαρώνουν τότε την "Σαρματία" (η Ανατολική Ευρώπη), συντρίβουν γερμανικές και πολωνικές δυνάμεις, ενώ στη συνέχεια εισβάλλουν και στην Ουγγαρία από τρία διαφορετικά σημεία, και με άψογο σχεδιασμό κατακτούν την χώρα. Κατά την διάρκεια των επιχειρήσεων γίνεται φανερή η στρατηγική διάνοια του Σούμπουταϊ. Ο ρήγας της Ουγγαρίας, Μπέλος (Μπέλα) Δ΄ και η σύζυγός του, Μαρία Λασκαρίνα, καταφεύγουν στην Δαλματία, απ'όπου συντονίζουν την αντίσταση κατά του κατακτητή, η οποία χαρακτηρίζεται πλέον από τακτικές πολέμου φθοράς.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Στη συνέχεια, ο Μογγόλος πολέμαρχος της Λευκής Ορδής, και κληρονόμος των ορδών του Ζότσι, Μπατού Χαν, εξαπολύει τους ιππείς του εναντίον της Κουμανίας (σημ. Ρουμανία & Ουκρανία), της Βουλγαρίας του τσάρου Κάλιμαν Ασέν Α' (1241-46) και της Σερβίας του Στεφάνου Δ΄ Βλάντισλαβ (1234-1243), όμως τελικά αποσύρει τους στρατούς του από την Ανατολική Ευρώπη, εξαιτίας δυναστικής διαμάχης που προκύπτει στην πρωτεύουσά των Μογγόλων, Καρακορούμ, λόγω του θανάτου του θείου του, μεγάλου χάνου Ογκατάι.

Οπότε ο Μπέλος Δ΄ επιστρέφει στην Ουγγαρία το 1242, και αναλαμβάνει την ανοικοδόμηση της χώρας του. Αντίθετα η Βουλγαρία του οίκου Ασάν εισέρχεται σε περίοδο μεγάλης αναταραχής, λόγω αδιάκοπων δυναστικών εριδών, που εξασθενούν το κράτος και προκαλούν κοινωνική αστάθεια, δηλαδή περίπου ό,τι θα γίνεται αργότερα και στην Ρωμανία των Παλαιολόγων.

Ο Μιχαήλ Β΄Ασάν έχει γίνει τσάρος & αυτοκράτωρ Βλάχων και Βουλγάρων, ύστερα από τον θάνατο του ετεροθαλούς αδελφού του, του κατά τι μεγαλύτερου Κάλιμαν Ασέν Α'. Όμως, η Βουλγαρία, ήδη υποταγμένη στην Μπλε Ορδή των Μογγόλων, έχει παρακμάσει ραγδαία, ενώ επί της βασιλείας του Μιχαήλ Ασέν (1246-56), συνεχίζει να χάνει κτήσεις κι επιρροή. Συγκεκριμένα, η [ασιατική] Ρωμανία των Δουκών Λασκάρεων έχει αποσπάσει εδάφη στην Θράκη και το Αιμιμόντο (η σημ. νότιος Βουλγαρία), οι πρώην υποτελείς από τα δεσποτάτα της [ευρωπαϊκής] Ρωμανίας είχαν αποσπάσει εδάφη στην Μακεδονία, την Ήπειρο και την Αλβανία (τα οποία όμως τώρα ελέγχει απευθείας ο νέος επικυρίαρχος των δεσποτάτων, δηλαδή η [ασιατική] Ρωμανία), ενώ η Ουγγαρία έχει αποσπάσει την περιοχή του Βελιγραδίου και του Μπρανίτσεβου (περιοχή που οι Ούγγροι οργανώνουν ως το «βανάτο του Βελιγραδίου ή της Μάτσζβας»), όπως και την Ολτενία (η πέραν του π. Δούναβη «Μικρή Βλαχία», την οποία οι Ούγγροι οργανώνουν ως το «βανάτο του Σεβεριν»).

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Το 1246, ο ζόρικος Φρειδερίκος Β΄ ο Μαχητικός (1230-46), γιος της Θεοδώρας Αγγελίνας και δούκας της Αυστρίας, που θ'αποδειχτεί ο τελευταίος αρσενικός γόνος του οίκου Μπάμπενμπεργκ με ηγεμονική εξουσία, φονεύεται σε μάχη στις όχθες του π. Λάιθα (Leitha), που διεξήγαγε εναντίον του ρήγα της Ουγγαρίας Μπέλα Δ΄ των Αρπαντ, συζύγου της Μαρίας Λασκαρίνας. Έτσι η Αυστρία από την κυριαρχία του φιλορωμέικου οίκου των Μπάμπενμπεργκ, περνά σε περίοδο ακυβερνησίας, κατά την οποία η περιοχή διεκδικείται από τους φιλορωμαίους Αρπαντ της Ουγγαρίας, και από τους φιλογερμανούς Πρεμυσλίδες της Βοημίας. Τελικά όμως, οι κτήσεις των Μπάμπενμεργκ θα περάσουν υπό την κυριότητα των αποφασιστικών Αψβούργων από την Σουαβία (Schwaben) το 1276.

Προς το παρόν η Αυστρία κληρονομείται από την ατίθαση Γερτρούδη των Μπάμπενμπεργκ, η οποία παντρεύεται άμεσα τον Βλαδισλαύο, μαργκράβο της Μοραβίας, και διάδοχο του πατέρα του, του Πρεμυσλίδη ρήγα της Βοημίας, Βενσεσλάβου.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Το 1247, οι ρηγάδες της Ουγγαρίας, Μπέλος Δ΄ των Αρπαντ και Μαρία Λασκαρίνα, παντρεύουν την κόρη τους, Κωνσταντία (Κωνσταντίνα), με τον Ρώσο (= πρωτο-Ουκρανό) κνυάζ (= πρίγκηπα) Λεβ (Λέων) Ντανιήλοβιτς, τον βασιλιά της Γαλικίας & της Βολυνίας.

Στα πλαίσια της αγαστής συνεργασίας της Ουγγαρίας και με την Αγία Έδρα, ο Μπέλος Δ' παραχωρεί την διοίκηση του ακριτικού βανάτου του Σέβεριν (την κατοπινή βλαχική χώρα Ολτενία, ή Μικρή Βαλαχία), στο Τάγμα των Χοσπιταλιέρων Ιπποτών, όπως παλαιότερα είχε δοθεί η διοίκηση της Τρανσυλβανίας στους Τεύτονες Ιππότες. Η παραχώρηση του Σέβεριν θα αρθεί το 1260, κατόπιν αγανάκτησης των Ούγγρων για την υστεροβουλία των Χοσπιταλιέρων.

το έμβλημα των Μαγυάρων & της Ουγγαρίας

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Ο ρήγας της Ουγγαρίας, Μπέλα Δ΄ των Αρπάντ, επιχειρεί ν’αποκαταστήσει την δύναμη της χώρας του, στην κατάσταση που ήταν πριν από την εισβολή των Μογγόλων, προσέχοντας όμως παράλληλα να μην καταρρεύσει το εξουθενωμένο του κράτος, κάτω από το ίδιο του το βάρος. Στην προσπάθειά του αυτήν, παραχωρεί καθεστώς αυτονομίας σε μεγάλες περιοχές της επικράτειάς του που δεν κατοικούνται από Μαγυάρους. Έτσι οργανώνονται πλείστες αυτόνομες ηγεμονίες, "βανάτα":

Παραδείγματος χάριν, ο ρηξ Μπέλος Δ' εκχωρεί την Μάτσζβα στον Ρώσο εμιγκρέ Ροστισλαύο Μιχαήλοβιτς, επιφανές εξόριστο μέλος του οίκου Ρούρικ. Η χώρα Μάτσζβα που εκτείνεται ανάμεσα στους ποταμούς Δούναβη, Δρίνα, Μοράβα και Δυτικό Μοράβα, είναι βασικά η κεντρική Σερβία, ενώ περιλαμβάνει και το Βελιγράδι. Η περιοχή θα κυβερνηθεί από τον ρωσικό οίκο, με σεβασμό προς τα ουγγρικά συμφέροντα, μέχρι το 1272.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Το 1255, οι Μπέλα Δ' Αρπάντ και Μαρία Λασκαρίνα νυμφεύουν τον γιο τους, Στέφανο (Ιστβάν Ε΄), με την κόρη του χάνου των Κουμάνων, την οποία και βαπτίζουν πρώτα Ελζμπέτ, ήτοι Ελισάμπεθ (Ελισα + μπεθ = οίκος Κυρίου, στις δυτικές σημιτικές λαλιές. Μπεθ => η προέλευση της ονομασίας του γράμματος "Β"). “Για να προασπίσουμε τον Χριστιανισμό, νυμφεύουμε τον πρωτότοκό μας με Κουμανοπούλα, διασφαλίζοντας το ενδεχόμενο προσηλυτισμού του λαού αυτού στην αληθινή πίστη”, εξηγούν στον πάπα.

Οι Κουμάνοι μέχρι τώρα είναι κυρίως Σαμανιστές στο θρήσκευμα. Γλωσσικά ταξινομούνται στους Κυμπτσάκ Τούρκους, αν και φυλετικά έχουν αναμειχθεί δεόντως με τους λαούς της επικράτειάς τους, όπως Χάζαροι, Μορντβίνοι, ανατολικοί Σλάβοι, Αλανοί, Αντυγαμπάζα (όπως οι Τσερκέζοι), Γότθοι και Έλληνες. Έχει προηγηθεί μαζική είσοδος Κουμάνων προσφύγων στην Ουγγαρία (1238), αλλά και σε Βουλγαρία, Σερβία και Ρωμανία, λόγω της αντίθεσής τους στην μογγολική κατοχή της χώρας τους, που εκτείνονταν σε εδάφη της σημερινής Ρουμανίας, Μολδαβίας, Ουκρανίας αλλά και της ρωσικής στέππας.

ο πρώτος Χριστιανός ρήγας της Ουγγαρίας,

Στέφανος (Ιστβαν) Α΄ ο Άγιος (997-1038),

του οίκου Αρπαντ

Παρεμπιπτόντως, είναι σαφές ότι στην ουραλική γλώσσα που μιλούν και οι Μαγυάροι ιθαγενείς της Ουγγαρίας, δεν μπορεί να προφερθεί ο αρκτικός φθόγγος Στ-, που μετατρέπεται αναγκαστικά σε Ιστ-. Έτσι το ελληνικό όνομα “Στέφανος” γίνεται “Ιστβάν”. Λαμβάνοντας υπόψιν ότι οι Ούγγροι μοιράζονται αυτήν την ιδιαιτερότητα της λαλιάς τους με τους υπόλοιπους ομιλούντες της Ουραλοαλταϊκής Γλωσσικής Ομάδας, όπως είναι και οι Ογούζοι Τούρκοι, η αλταϊκή γλώσσα των οποίων διαδίδεται από τον 12ο αι στην Ανατολία, είναι προφανές ότι η λέξη “Στανπόλη” μετατράπηκε σε “Ιστανμπούλ”, και όχι το αντίστροφο.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Ο Μπέλος Δ΄ και η Μαρία Λασκαρίνα, πεθαίνουν το 1270, ύστερα από 52 έτη ευτυχούς γάμου, κατά την διάρκεια του οποίου αποκτούν δέκα παιδιά. Στον θρόνο κάθεται ο μοναχογιός τους, Στέφανος (Ιστβαν Ε΄ του οίκου Αρπάντ), που είχε στασιάσει και ήδη κυβερνούσε ως βασιλιάς σε τμήμα της χώρας. Από τα παιδιά του Στεφάνου Ε΄, η Κατερίνα, θα παντρευτεί τον βασιλιά της Σερβίας, Στέφανο Δραγούτιν, και η Άννα θα παντρευτεί τον διάδοχο του αυτοκράτορα Μιχαήλ Η΄, Ανδρόνικο (Β΄) Παλαιολόγο, ενώ στα πλαίσια της παλαιάς συμμαχίας ο Στέφανος Ε΄ θα αναγνωρισθεί και ως συναυτοκράτωρ των Ρωμαίων. Όμως η τρίτη ουγγαρέζα κόρη, η Μαρία θα νυμφευτεί τον γιο και διάδοχο του Καρόλου Ανδεγαυικού, Κάρολο (Β΄) του Σαλέρνου, μετέπειτα ρήγα της Νάπολης (και διεκδικητή της Σικελίας), πρίγκηπα της Αχαΐας και κόμητα της Προβηγγίας. Τα επόμενα χρόνια λοιπόν, η Ουγγαρία θα προσεγγιστεί από τον, εχθρικό για τους Ρωμιούς, οίκο ντ’Ανζού.

το ρηγάτο της Ουγγαρίας, τον 11ο αι

οι κομητείες/βανάτα της [πολυεθνοτικής] Ουγγαρίας το 1876

μαγυαρική αριστοκρατία, 1831

πίσω στην αρχική σελίδα