γιαταγάνι & άλλες παράδοξες αλληλεπιδράσεις Ευρώπης με Ασία

Το γιαταγάνι αποτελεί όπλο της Ανατολίας του Ύστερου Μεσαίωνα. Παρά την τουρκική του ονομασία όμως, δεν προέρχεται από τους νομαδικούς ουραλο-αλταϊκούς λαούς της Κεντρικής Ασίας. Αντιθέτως, η χρήση πρώιμου τύπου γιαταγανιού, ενδεχομένως και ως παραμήριου, θεωρείται πια βέβαιη, αφού υπάρχει άμεση ομοιότητα του οθωμανικού αυτού ξίφους των 70 με 80 cm (γιαταγάν), με την ελληνική κωπίδα και την ισπανική φαλκάτα της ύστερης Αρχαιότητας.

Από το γιαταγάνι κατάγεται το τουριστοφιλές "κρητικό μαχαίρι" του 20ου και 21ου αι. Όμως αξίζει να μελετηθεί περαιτέρω η ομοιότητα, δηλαδή η πολιτισμική συνάφεια, της Οθωμανικής Τουρκίας, τόσο με την Ρωμανία (Βυζάντιο), όσο και με τον προγενέστερο Ελληνισμό (Ελληνιστικός Κόσμος).

Εκτός από την αλληλεπίδραση της συνήθως ελληνόφωνης Χριστιανικής Ρωμανίας με την συνήθως τουρκόφωνη Ισλαμική Ρωμανία, υφίσταται και η αλληλεπίδραση της ευρύτερης πολιτισμικής σφαίρας της Ρωμανίας με την Κίνα.

η Κίνα διαχρονικώς

οι [Δυτικοί ή Πρώιμοι] Χαν, γύρω στο 87 πΧ

Από την Καθ'ημάς Ανατολή, και συγκεκριμένα από τις πολιτισμικές σφαίρες των Καρτβέλιων (Γεωργία Καυκάσου), των Αρίων (Αριανα --> Ιράν), των Τόχαρων (που διεισδύουν, ευημερούν για αιώνες, και αφομοιώνονται στα βάθη της Κεντρικής Ασίας) και των Αχαιών (Ελλάδα Εποχής Ορείχαλκου), οι Κινέζοι της θρυλικής δυναστείας Σαγκ (1600-1046 π.Χ) εκλαμβάνουν την Οινουργία και την Σιτοκαλλιέργεια, όπως και την χρήση του Ορείχαλκου, του δίφρου (= άρμα μάχης συνήθως συρόμενο από δύο ίππους), ίσως ακόμα και των μαιανδρικών μοτίβων διακόσμησης, δημοφιλών στην Μεσόγειο από την Νεολιθική Εποχή. Σε αυτήν την αλληλεπίδραση απ'άκρη σ'άκρη στην Ασία, οφείλεται και η ανάπτυξη της Υαλουργίας!

σιτοκαλλιέργεια και κεχροκαλλιέργεια vs ορυζοκαλλιέργεια

στην Άπω Ανατολή της Νεολιθικής Εποχής

Κατά την διάρκεια των πρώτων αιώνων της ύπαρξής του, και με αρχική πατρίδα γύρω από την κοιλάδα του Κίτρινου Ποταμού, το κινεζικό έθνος βασίζεται στην Κεχροκαλλιέργεια και την Κτηνοτροφία. Στη συνέχεια όμως, όπως και στις περιπτώσεις των Αριοευρωπαίων, των πρωτο-Δραβίδων και των Αφροασιανών, η σιτηροφαγία συμβάλλει στην δημογραφική έκρηξη των Κινέζων, στην πολιτιστική τους ανάπτυξη, όσο και στην επακόλουθη εδαφική τους εξάπλωση!

Πάντως η τέχνη των ζυμαρικών (πάστα) είναι αρχαιότατη και αλληλένδετη με την ίδια την Σιτοκαλλιέργεια, συμβαδίζοντας και με την κατά τόπους διάδοσή της. Δηλαδή, αντιθέτως με ό,τι αναληθώς διαδίδεται, ο Μάρκο Πόλο ούτε πήγε τα μακαρόνια στην Κίνα, ούτε τα έφερε από την Κίνα! Απλά, ανάμεσα στην Ιταλία και την Κίνα, πόλεμοι, επιδημίες, όπως και άλλες διάφορες συμφορές & συγκυρίες, θα οδηγήσουν στη λήθη και αυτήν την πολιτιστική πτυχή.

ανάγλυφη απεικόνιση του Βούδα, ούτως ή άλλως ελληνική σύλληψη,

με τον ήρωα Βαϊραπανι, ως ηρακλόμορφο σωματοφύλακα

~ 2ος αι μ.Χ. ~

καλαίσθητο νικέλινο νόμισμα του βασιλέως Ινδιών Πανταλέοντος,

όπου απεικονίζεται ο θεός Διόνυσος/Βάκχος, και η λεοπάρδαλίς του

Τον Μεσαίωνα, και κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης της Κίνας από την αλταϊκή δυναστεία Τουόμπα Βέι (περίοδος των "Τριών Βασιλείων"), η Ρωμανία αποσπά το μυστικό της Μεταξουργίας. Τέλος, κατά την διάρκεια της θαυμαστής δυναστείας των Σογκ (960 - 1279 μ.Χ.), οι ποικίλοι λαοί της Άπω Δύσεως αντιγράφουν μιαν σειρά από κινέζικα επιτεύγματα, όπως η πυξίδα, η πυρίτιδα και η τυπογραφία.

Δηλαδή, υφίσταται πολιτισμική επαφή μεταξύ των εθνών, απ'άκρη σ'άκρη στην Ευρασία. Και διαχρονικώς, οι Έλληνες είναι διάσημοι για τις γνώσεις τους.

Για παράδειγμα, από την Κίνα των Χαν οι Ελληνοβάκτριοι της Φεργάνας και της λεκάνης του π. Ταρίμ θα καλούνται Ντα Γιουάν (= Μεγάλοι Ίωνες), ενώ από τους λαούς των Ινδιών, οι Έλληνες/Ίωνες/Γιάουνας/Γιαβανας/Γιονακας/Γιόνας/Γιουάν θα αποκαλούνται για αιώνες σαρβαϊναα/sarvajnaa, ήτοι πανεπιστήμονες. Εκτιμώνται δεόντως, π.χ, οι τεχνολογικές και οι αστρονομικές γνώσεις των Γιαβάνας/Ρωμίκας, όπως υποδηλώνεται στις ινδικές εκδόσεις Γιαβάνα Γιατάκα (= Ελληνικό Ωροσκόπιο), Ρωμάκα Σιντδάτα(= Ρωμαϊκό Δόγμα) και Παουλισα Σιντδάκα (= Παυλικό Δόγμα).

Και τα έθνη του Καυκάσου θα διατηρήσουν τον θαυμασμό τους για την Ρωμιοσύνη, με τους Γεωργιανούς και λοιπούς Καρτβέλιους να αποκαλούν τόσο την Αυτοκρατορία της Ρωμανίας, όσο και την σύγχρονη Ελλάδα, "საბერძნეთი", "Σα Μπερντζνετι", ενδεχομένως εκ του "Χώρα των Σοφών (= Σα Μπρντζενι)".

Όμως, είναι η Αγγειοπλαστική, Υαλουργία & Κεραμοποιΐα (με πολιτιστικά προϊόντα όπως κεραμικά, πλακίδια, αγγεία, και γενικώς σκεύη πολυτελείας, ή καθημερινής χρήσης), που προδίδει διαχρονικότητα στην αλληλεπίδραση του Ελληνισμού με την πέραν Ασία, με τουλάχιστον τρεις εκρήξεις δημιουργικότητας στις χώρες όπου εν καιρώ θα μεταλλαχθούν σε σφαίρα επιρροής της Ρωμιοσύνης. Έτσι, η Αγγειοπλαστική αναζωογονείται λόγω επαφών με την Άπω Ανατολή (Ινδίες & Κίνα),

i. πρώτα κατά την Ελληνιστική Εποχή (μέσω της Πτολεμαϊκής Αιγύπτου),

ii. στη συνέχεια κατά τη Μεσαιωνική Εποχή (μέσω Χαζαρίας και του Ισλαμικού Κόσμου),

iii. και τελικά κατά την εποχή της Ισλαμικής Ρωμανίας (των Σελτζούκων) και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Η Κίνα της δυναστείας Κιν (221-206 πΧ) και της δυναστείας Χαν (206 πΧ - 9 μΧ, 25 - 220 μΧ), φέρονται να επηρεάζονται από την Μακεδονική Αυτοκρατορία, ιδίως όσον αφορά την [αρχικώς] ρεαλιστική Γλυπτική, που προσομοιάζει με Ελληνιστικό μπαρόκ. Η Κινεζική Αυτοκρατορία -που ονομάζεται "Ουράνια" από τους ιθαγενείς λαούς της, αποκαλείται Σηρική Χώρα από τους Έλληνες της Αρχαιότητας. Η "αυτοκρατορία των Ουρανών" έχει αναπτυχθεί με επίκεντρο τις λεκάνες των ποταμών Γιαγκτζέ και Χουάγκ Χε/Κίτρινος, αν και ως "Σήρες" αποκαλούνταν συλλογικά οι λαοί ανάμεσα στην Σογδιανή και την Σινική/Θινική.

Οι αιώνες περνούν μάλλον νωχελικώς όσον αφορά την επιστημονική εξέλιξη, παραδόξως μέχρι που οι Κινέζοι ηττώνται από τους μαντσούριους Γιούρχεν του οίκου των Τζιν (1125-1234). Οπότε οι Κινέζοι Σουγκ (οι Βόρειοι Σογκ: 960-1127) προσφεύγουν μαζί με την αυλή τους νοτίως, πέραν από τον π. Γιαγκτζέ. Παρά την βαριά ήττα της, η θαυμαστή δυναστεία Σογκ εισάγει τους υπηκόους της σε νέα περίοδο ακμής, με την Νότιον περίοδό της (1127-1279), κατορθώνοντας ένα ακόμα θαύμα, την επιτυχή μεταφορά του κέντρου βάρους της ουράνιας αυτοκρατορίας τους, νοτίως του ποταμού Γιαγκτζέ, στην Σινική/Θινική Χώρα, όπου κατοικούν οι λαοί που οι Αρχαίοι Έλληνες και Ρωμαίοι αποκαλούσαν συλλογικώς Σίνες (Tujia, Min (Minyue & Wu Chinese), Nanyue, Austroasiatics (e.g Vietics & Khmer), Miao-Yao (Hmong-Mien), Tai–Kadai(their original nation -with the provinces Guizhou & Guangxi as their Urheimat- being referred to as the Dianyue by the Chinese), the Nanzhao region languages (minor proto-Tibetan & Lolo-Burmese)), και που εν πολλοίς έχουν ήδη συγχρωτισθεί, και σιγά σιγά τώρα πια -με τους Σογκ, τους Κιγκ και τους Μιγκ- συγχωνεύονται με τους Χαν Κινέζους.

Ύστερα από την απώλεια της Βορείου Κίνας -της αρχικής!- το 1127 μ.Χ, η κατ'άλλα ικανή δυναστεία Σογκ, μεταφέρει πλήθη σιτοδιαίτων προσφύγων στην Νότιον Κίνα (νοτίως του π. Γιαγκτζέ), οι ιθαγενείς λαοί της οποίας, όμως, οι "Σίνες" διατηρούν διατροφή βασιζόμενη στο ρύζι. Στην πορεία, το καθεστώς Σογκ βελτιώνει και την Ορυζοκαλλιέργεια, μεγιστοποιώντας έτσι την παραγωγή τροφίμων, εξασφαλίζοντας την επιβίωση και την ευημερία του συνόλου των υπηκόων τους.

Η δυναστεία των Σουγκ καταφέρνει και επιβιώνει λοιπόν, κυβερνώντας την αυτοκρατορία από την Σινική Χώρα (νοτίως του π. Γιαγκτζέ), διασώζοντας και την ευημερία των υπηκόων της. Αυτό συμβαίνει λόγω θαυμαστής επιστημονικής άνοιξης. Χαρακτηριστική είναι η υιοθέτηση από τους Κινέζους Χαν, των διατροφικών συνηθειών των ιθαγενών του Νότου, π.χ ορυζοφαγία, η οποία όμως συνδυάζεται με βελτιώσεις στην καλλιέργεια και την παραγωγή ρυζιού! Είναι που η αυλή των Σογκ βρίθει από ικανούς αξιωματούχους, πολυπράγμονες μανδαρίνους, όπως π.χ ο πανεπιστήμων Σεν Κουο, που εκτός από στρατηγός, διπλωμάτης, λογοθέτης του Ειδικού ( = υπουργός οικονομικών), αναδεικνύεται και ως αστρονόμος, μαθηματικός, υδραυλικός μηχανικός, γεωλόγος, βοτανολόγος, ζωολόγος, εθνολόγος , αρχαιολόγος, χαρτογράφος, εγκυκλοπαιδιστής, ποιητής, μουσικός και πρύτανης σε μιαν από τις ακαδημίες.

Όμως, η Μοιρολατρεία και οι Προλήψεις της, δηλαδή η τροχοπέδη που έχει τεθεί από την Αρχαιότητα στην επιστημονική σκέψη των Κινέζων, εμποδίζει την επιστημονική ανάπτυξη, π.χ την εκμετάλλευση της πυξίδας στην ναυτιλία, αφού η χρήση της περιορίστηκε στην μαγεία και την μοιρολατρεία, το “Φεγκ Σούι”, εξέλιξη που αναιρέθηκε μόνο κατά την διάρκεια της δυναστείας των Σογκ ή Σουγκ (960 - 1279), που όχι μόνο εδραιώνει την χρήση της πυξίδας για γεωγραφικό προσανατολισμό, αλλά αντιλαμβάνεται και την αξία της για την Ναυτιλία. Είναι τότε που η Κίνα προβαίνει σε καταπληκτικά τεχνολογικά άλματα. Έτσι, όταν το 1279, η δυναστεία Σογκ ανατρέπεται από τους Μογγόλους του Κουμπλάι Χαν, η Κίνα, κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή, χάνει την ευκαιρία να γευτεί τους καρπούς μιας Βιομηχανικής Επανάστασης αντάξιας της αντίστοιχης ευρωπαϊκής (18ος - 19ος αι)!

οπλισμός Ρωμιών μαχητών

πίσω στη Ρωμανία