1257

Η άλλη κόρη του Θεοδώρου Β', η Μαρία Λασκαρίνα παντρεύτηκε πέρυσι το Νικηφόρο (Α'), το διάδοχο του δεσπότη της [ευρωπαϊκής] Ρωμανίας, Μιχαήλ Β΄ Άγγελου Δούκα Κομνηνού. Αξίζει να σημειωθεί ότι η σύζυγος του αγανακτισμένου Μιχαήλ Β' Αγγέλου, η Θεοδώρα Πετραλείφαινα (η Αγία Θεοδώρα η Αρτινή, η πολιούχος της Άρτας) έχει συλληφθεί και τελεί υπό ομηρία εδώ και μήνες, απ' όταν παραβρέθηκε στο επεισοδιακό συνοικέσιο του γιου της, Νικηφόρου (Α'), στη Σαλονίκη. Θα επιστρέψει από την Σταμπόλη στην Άρτα, κατά την διάρκεια των διαβουλεύσεων για την επιστροφή των εκτεταμένων εδαφών που θα κατακτήσουν φέτος αστραπιαία τα φοσσάτα του Μιχαήλ Β' Αγγέλου, αποκαθιστώντας δυναμικά, αλλά πρόσκαιρα, την κυριαρχία των Αγγέλων Δουκών Κομνηνών στα κεντρικά Βαλκάνια. Παρά τις επιγαμίες τους με αλαζονικούς & ανυποχώρητους ρωμαιοκαθολικούς οίκους, όπως π.χ ο Ανδεγαυικός (ντ'Ανζού) και οι Ορσίνι, το βασικό επιχείρημα που θα χρησιμοποιήσουν οι Άγγελοι Δούκες Κομνηνοί της Ηπείρου κατά τα επόμενα χρόνια, για ν'αποσπάσουν την αφοσίωση των Ρωμιών στα σημ. Βαλκάνια, είναι η προσήλωσή τους στην Ορθοδοξία, σε αντιπαράθεση με την πνευματική ενδοτικότητα, τον κατάπτυστον «Ουνισμό» των Παλαιολόγων.

Οι επιχειρήσεις των ηπειρωτικών στρατευμάτων εξαπολύονται όταν ο άρχων Κωνσταντίνος Χαβάρων, Ρωμιός διοικητής του Αλβάνου, για λογαριασμό της [ασιατικής] Ρωμανίας, αποστατεί και προσχωρεί στη Ρωμανία της Ηπείρου, η οποία διεκδικεί τις παλαιές κτήσεις της, που της είχε στερήσει η επέκταση του οίκου των Δουκών Λασκάρεων στα κεντρικά Βαλκάνια, μερικά χρόνια νωρίτερα. Αναφέρεται ότι ο Χαβάρων παρασύρθηκε από την θελκτική Μαρία, χήρα κάποιου Σφραντζή, και αδελφή της Θεοδώρας Πετραλίφαινας, συζύγου του δεσπότη της Ρωμανίας (Ήπειρος), Μιχαήλ Β' Αγγέλου Δούκα Κομνηνού. Η Μαρία και η Θεοδώρα αποτελούν γόνους του οίκου Πετραλείφα, με γενάρχη τον Ιταλο-Νορμαννό κύρι του Καϊάτσο & της Αλίφας, Πέτρο, που αυτομόλησε προς τις αυτοκρατορικές δυνάμεις παλιότερα, κατά την εποχή της Α' Σταυροφορίας. Η Άννα Κομνηνή μας βεβαιώνει στην Αλεξιάδα της ότι αυτός ο Πέτρος της Αλίφας ήταν «άνθρωπος ονομαστός στον πόλεμο, που παρέμεινε σταθερά πιστός στον Αυτοκράτορα».

Πάντως, το έργο του Χαβάρονα είναι εύκολο, αφού αποδεικνύεται ότι οι λαοί της περιοχής είναι φιλικά προσκείμενοι στη δυναστεία των Αγγέλων Δουκών Κομνηνών. Έτσι φιλικά τον υποδέχονται π.χ οι ιθαγενείς του Άλβανου, το οποίο εκτείνεται περίπου όσο η σημερινή Αλβανία. Οι τοποτηρητές της Ρωμανίας της Νίκαιας στον ευρωπαϊκό τομέα της Ρωμανίας, οι Μιχαήλ Λάσκαρις και Μιχαήλ Κομνηνός Παλαιολόγος, στέλνουν άμεσα, αλλά μάταια στην περιοχή αναγνωριστικό φοσσάτο, με επικεφαλής τον Έλληνα Γεώργιο Ακροπολίτη, και τον Αλβανό Σκουτέριο Ξυλέα, το οποίο θα ηττηθεί άδοξα.

Στη συνέχεια θα ηττηθούν και οι ίδιοι οι Λάσκαρης και Κομνηνός, στη μάχη των Βοδενών (Βοδενά, εκ της σλαβικής ρίζας βοντ- = υδατ- & υδρο-, η σημ. Έδεσσα, εκ της φρυγικής ρίζας Fεδετ- (όπου F- = σύμφωνο Oυ-, όπως το αγγλικό W-) <= ουδατ- => υδατ-, η πόλη είναι ακμάζουσα αυτήν την εποχή, ενώ αναφέρεται ως «θεοφρούρητο κάστρο των Βοδενών».), και θ'απαγκιστρωθούν βιαστικά προς την Θράκη.

Η επιτυχία των δυνάμεων του δεσπότη Μιχαήλ Β' Αγγέλου θα σφραγιστεί με την άλωση του Πρίλαπου (Πρίλεπ, Περλεπές), το οποίο υπεράσπιζε, μάλλον αμήχανα ταμπουρωμένος (αισθανόμενος ότι βρίσκεται «σε λιμένα που περιτριγυρίζεται από κύματα», όπως περιγράφει ο ίδιος την βεβιασμένη του υποχώρηση και αρχική άφιξη στην πόλη, ήδη πριν από την μάχη των Βοδενών) ο Γεώργιος Ακροπολίτης, ο τελευταίος αξιωματούχος στην περιοχή που έχει απομείνει πιστός στην ασιατική Ρωμανία. Δηλαδή, η σαρωτική, αν και πρόσκαιρη, εξάπλωση της εξουσίας του δεσπότη Μιχαήλ Β' Αγγέλου, οφείλεται και στην προσχώρηση, ή παράδοση, όλων των αξιωματούχων της περιοχής, π.χ οι Κωνσταντίνος Χαβάρων, Σκουτέριος Ξυλέας, Μιχαήλ Ραματάς, Ισαάκ Νεστογγός και Πουλαχάς. Έτσι, εκτός από το Άλβανον, όλες οι περιοχές δυτικά του Πρίλαπου επιστρέφουν προσωρινά στην κηδεμονία του δεσποτάτου της Ρωμανίας. Το Άλβανον θα επαναδιεκδικηθεί από την ασιατική Ρωμανία το 1259. Όμως, θ'ανακτηθεί οριστικά μόλις το 1270.

Ο Μπέρκε, που γίνεται φέτος χάνος της Ευρωπαϊκής Ορδής, της Ζότσι Ουλούς, θα συμμαχήσει με το Θεόδωρο Β΄Δούκα Λάσκαρη, καθιστώντας πραγματικότητα μια μογγολο-ρωμέικη φιλία, παρόλο που στην χώρα του ευνοεί το Ισλάμ.

Ο μέγας χαν των Μογγόλων, ο Μέγκε, επισημοποιεί την διαίρεση του σουλτανάτου των Ρωμιών, που προκλήθηκε από την φιλονικία δύο Σελτζουκιδών αδελφών. Έτσι το δυτικό τμήμα αναγνωρίζεται στο φιλέλληνα Ιτζαντίν Καϊ Καούς Β΄, ενώ το ανατολικό κατοχυρώνεται στο Ρουκναλντίν Κιλίτζ Αρσλάν Δ΄. Τελικά, ο σουλτάνος Καϊ Καβούς Β' διώκεται από τους Μογγόλους, και καταφεύγει στην ελληνική Ρωμανία, όπου όμως κρατείται με περιοριστικούς όρους. Ο αδελφός του, ο Καϊ Κουμπάντ, καταφεύγει στους Μογγόλους της αντίπαλης Μπλε Ορδής, απ'όπου και θα κάνει έκκληση για την απελευθέρωση του, μερικής ελληνικής καταγωγής, όσο και ρωμιόφιλου, Καϊ Καούς Β'.

Παράλληλα, οι μογγολικές ορδές του Μέγκε Χαν εισβάλουν στο Αννάμ του οίκου Τραν, και στην Κίνα του θαυμαστού οίκου Σογκ. Στα επόμενα έτη οι Μογγόλοι θα επιφέρουν μεγάλες καταστροφές στην ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής Ασίας. Όμως, θα παρουσιάσουν και μεγάλο αριθμό απωλειών, λόγω ασθενειών, λόγω του αενάως υγρού & καυτού κλίματος, όπως και λόγω των τακτικών πολέμου φθοράς, που θα υιοθετήσουν οι Βιετναμέζοι και οι Κινέζοι.

13ος αι

1256

1258

πίσω στην αρχική σελίδα