Embedded Files
Ο Παντοκράτωρ Χριστός, στον καθεδρικό ναό της Κεφαλούς (Cefalu), στην Σικελία. Τα διάφορα ψηφιδωτά του ναού κατασκευάζονται είτε από Έλληνες τεχνίτες, είτε από Ιταλούς μαθητές τους.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το δίγλωσσο κείμενο του βιβλίου που κρατάει ο Χριστός (ελληνικά - λατινικά), και που είναι προφανές ότι προορίζεται για τον συμβιβασμό των δύο ετερόδοξων κοινοτήτων του ρηγάτου.
Επιπλέον δείγμα της εκτίμησης που έτρεφαν οι Νορμαννοί ρηγάδες για τους Γραικούς υπηκόους τους, αποτελεί τo σωζόμενο αντίγραφο της «Συνόψεως Ιστοριών» του Ιωάννου Σκυλίτζη, φτιαγμένο στην Σικελία αυτής της εποχής.
η προέλευση των Νορμαννών:
Δανία μέσω Νορμανδίας και Αγγλίας
αμιράλιοι/αμιράλες
(= ναύαρχοι ~ περισσότεροι από ένας στην διάθεση του εκάστοτε ρήγα της Σιτσίλιας):
• Ευγένιος – Έλληνας αμιράλης από την Τρόϊνα, προπύργιο της Ρωμιοσύνης στην ενδοχώρα της Val Demenna (Δεμέννα, που όπως μας βεβαιώνει το Χρονικόν της Μονεμβασίας, ονομάστηκε έτσι από τους πρόσφυγες που συνέρρευσαν εκεί από την Λακεδαιμόνα, τον 7ο και 8ο αι μ.Χ.). Προσοχή, η Τρόϊνα δεν σχετίζεται με την Τρόια, εξίσου ελληνική αποικία που είχε ιδρύσει ο Ρωμιός κατεπάνω (<-> capitano) Βασίλης Βοϊωάννης (1017-27, Βοϊωάννης <--- Μπόγιαν) στην κατοπινή περιοχή Καπιτανάτο της Απουλίας.
• Ιωάννης – Γιος του αμιράλιου Ευγενίου, αδελφός του αμιραλίου Νικολάου και του λογοθέτου Φιλίππου, ανηψιός του νοταρίου Βασιλείου, και πατέρας του «μαγίστρου των βαρώνων του Ντιβανίου» Εουτζένιο ντα Παλέρμο (αξιωματούχοι όλοι του ρηγάτου της Σικελίας) – ελληνικής καταγωγής, από την Τρόινα – αμιράλης – Μαζί με τον γαλλο-Νορμαννό καγκελάριο & αρχιερέα, τον πολυμαθή Γκουαρίν, κατέστειλαν την ανταρσία ηγεμόνων της Καμπανίας, με σχετική επιτυχία (1134-35).
• «μάγιστρος βαρώνων του Ντιβανίου» Ευγένιος Πανορμίτης / Εουτζένιο ντα Παλέρμο (1130-1202) – Γιος του αμιράλη Ιωάννου και εγγονός του αμιράλη Ευγενίου της Τρόϊνας – Υπηρέτησε τον ρήγα Γουλιέλμο Β΄ τον Αγαθό – ποιητής και μεταφραστής, και συγγραφέας του «Hvgo Falcandvs» όπου καταγράφει γεγονότα του Παλέρμου κατά το διάστημα 1154-69 – Μετέφρασε από τα ελληνικά στα λατινικά τη «Σιβυλλίνη Ερυθραίων» – Επικεφαλής αρμάδας 284 πλοίων σε εκστρατεία εναντίον της Αιγύπτου (1174), προς στήριξην της φραγκο-ρωμέικης στρατιάς που επιχειρεί στην περιοχή από το 1169, στον απόηχο της Β΄ σταυροφορίας – Όμως εξίσου υπεύθυνα πρωταγωνίστησε και στη βενετο-νορμαννική σύμπραξη εναντίον της Ρωμανίας (1175) – Ως «μάγιστρος βαρώνων του Ντιβανίου», που διατέλεσε για πολλά έτη, ρύθμισε την εδαφική διαφορά της πόλης Αμάλφι με την πόλη Ραβελλο (1178) – Εκστράτευσε εναντίον των Σαρακηνών στις Βαλεαρίδες Νήσους (1180-86). – Αν και περισσότερο πολιτικός και διπλωμάτης, ο Ευγένιος παραμένει και εν ενεργεία αμιράλης, μέχρι το μοιραίο 1194, όταν περιλαμβάνεται στην ομάδα των διαπρεπών αξιωματούχων του νορμαννικού καθεστώτος, που συλλαμβάνονται και στέλνονται στην Γερμανία, ύστερα από την υποταγή του ρηγάτου στους Γερμανούς του Νιμιτζού αυτοκράτορα, Ερρίκου Στ΄ του Σκληρού. Θα επιβιώσει, θ'αποφυλακιστεί, και θα υπηρετήσει τους νέους αφέντες του ρηγάτου, τους Χοενστάουφεν, μέχρι τον θάνατό του το 1202.
αμιράδες αμιράδων ~ amiratti amirattorvm (= αρχιναύαρχοι, και με πολιτικές αρμοδιότητες, ένας εν ενεργεία, κάθε φορά):
• 1107-27 – Χριστόδουλος (Αμπντούλ Ραχμάν αλ Νασράνι) – Έλληνας από το ισλαμικό τμήμα της νήσου Σικελίας, «ο τε κύρις Χριστόδουλος» που καθίσταται «πρωτονωβελίσσιμος και αμηράς». Γιατί επιπλέον από αμμιράς αμμιράδων, διατελεί και πρωτονομπιλίσσιμος & πρωτονοτάριος του ρηγάτου της Σικελίας, στην υπηρεσία της βασιλομήτωρος Αδελαΐδος ντελ Βαστο, που κυβερνά για λογαριασμό του ανηλίκου Ρογηριου ή Ρογέρ ή Ρογεριου Β'.
• 1127-52 – Γεώργιος Αντιοχεύς (Giorgio Ammiraglio) – Ρωμιός (Έλληνας ή Σύριος) από την Αντιόχεια– αρχικά απλός αμιράλης, στη συνέχεια υπαρχηγός του Χριστοδούλου (1123) – Έδειξε την αξία του ήδη κατά την αποτυχημένη εκστρατεία εναντίον της παλαιάς έδρας των Φατιμιδών, της Μαντιας (1123). Συνέβαλε αποφασιστικά στην ενοποίηση των Νορμαννών της Ιταλίας υπό την κυριαρχία του ρήγα της Σικελίας (1127-31). Πρωτοστάτησε στην κατάληψη του ναυσιφρούρητου Αμάλφι. Το 1132, προάχθηκε σε αμιρά αμιράδων(ammiratus ammiratorum ή άρχων αρχόντων), αξίωμα που υποδηλώνει τον ισχυρότερο άνθρωπο του ρηγάτου, εκτός από τον ίδιο τον ρήγα, τον δίκαιο Ρογέριο Β'.
η παλατινή καπέλα ( = παρεκκλήσι), στο Παλέρμο
• 1152-53 – Φίλιππος της Μαντιας – Έλληνας ευνούχος, παλατινός αξιωματούχος, αμιράς αμιράδων – Κατέκτησε την Μπόνα (<-– Ιππώνα, αρχ. φοινικική πόλη) από τους Σαρακηνούς της δυναστείας των Αλμοαδών. Η επιστροφή του στην πρωτεύουσα, Παλέρμο, πραγματοποιήθηκε «με θρίαμβο και δόξα». Όμως σύντομα συνελήφθη, δικάστηκε και εκτελέστηκε για εξισλαμισμό και προδοσία. Μάλλον οι εχθροί του επωφελήθηκαν από την γεροντική άνοια του ρήγα Ρογήριου Β΄ και άδραξαν την ευκαιρία, όχι μόνο να του αφαιρέσουν κάθε εξουσία, αλλά και να τον εξοντώσουν βιολογικά.
• 1154-60 – Μάιος του Μπάρι – Λομβαρδός (δηλαδή, Ιταλός) – αμιράς αμιράδων. Μισητός απ’όλους εκτός από τον προϊστάμενό του, τον ρήγα Γουλιέλμο τον Κακό (1154-66) – Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Γουλιέλμος ονομάστηκε «Κακός», όχι τόσο για τον χαρακτήρα του, όσο για το μελαμψό (και αυτός, και ο Ρογήρος Β΄ είχαν μεσογειακό τύπο), μοχθηρό παρουσιαστικό του, αλλά και το θηριώδες ανάστημά του. – Ο Μάιος πρωτοστάτησε στην απόκρουση επιθέσεων από δυνάμεις του πάπα, αλλά και των αυτοκρατόρων Μανουήλ Κομνηνού και Φρειδερίκου Μπαρμπαρόσσα (1154-58). Κατάφερε να κρατήσει διαιρεμένες τις δυνάμεις των εισβολέων, ενώ παράλληλα συνέβαλε στην καταστολή των εξεγέρσεων που ξέσπασαν μαζικά σε όλο το ρηγάτο, από την Σικελία, έως την Απουλία. Προφανώς λόγω της κρισιμότητας της στιγμής, αναγκάστηκε, επιδέξια, να καταφύγει σε εφήμερη νορμαννο-ρωμέικη προσέγγιση, το 1155, όταν από κοινού με τον στρατηγό Μιχαήλ Παλαιολόγο κατέλαβαν το Μπάρι – Εραστής της ρήγισσας Μαργαρίτας της Ναβάρρας – Με αφορμή την ανακατάληψη της Μαντιας από τους Μουσουλμάνους Αλμοάδες, δολοφονήθηκε στο Παλέρμο από ομάδα αριστοκρατών με συντονιστή τον Ματθαίο Μπονέλλο, έναν Νορμαννό.
• 1160-62 – Τα καθήκοντα του αμιράλη Μαΐου αναλαμβάνει τριανδρία (3 Familiares):
1) Ενερίκος Αρίστιππος – Έλληνας από την Καλαβρία – Ονομαστός λόγιος, αρχιδιάκονος της Κατάνιας (1155), πρέσβης στην Κ/πολη (1158-60), καγκελάριος, προϊστάμενος των Φαμιλιάρων, δηλαδή των Οικείων. Εξού και η αφορμή του χαμού του: Λέγεται ότι συγχνωτίζοταν με τις βασιλικές παλλακίδες εντός του οίκου του ρήγα Γουλιέλμου του Κακού, ο οποίος τον έπαυσε και τον φυλάκισε, μόλις το αντιλήφθηκε.
2) Σύλβεστρος της Μαρσίκου – Νορμαννός κόμης, μακρινός συγγενής του Γουλιέλμου του Κακού και γνώριμος των συνωμοτών που δολοφόνησαν τον Μάιο του Μπάρι. Πέθανε από φυσικό θάνατο.
3) Ριχάρδος Πάλμερ – Άγγλος, επίσκοπος Συρακούσας (1154).
• 1162-66 – Σχηματίζεται 2η τριανδρία (3 Familiares):
1) Ριχάρδος Πάλμερ – Άγγλος, επίσκοπος Συρακούσας (1154), αρχιεπίσκοπος της Μεσσίνας (1182) – Πέθανε το 1190 από τις κακουχίες που επέφερε ο Άγγλο-Νορμαννός ρήγας Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος στη Μεσσίνα.
2) Ματθαίος Αγιελλον – Ιταλός από το Σαλέρνο – νοτάριος, δηλαδή γραμματέας του αμιράλη Μαΐου, στη συνέχεια μέγας πρωτονοτάριος, ύστερα αντικαγκελάριος, τελικά καγκελάριος. Το διάστημα 1169-71 ανέλαβε από τον αρχιεπίσκοπο Παλέρμου, Βάλτερο Οφαμιλ (που την είχε το 1168-69), την πλήρη διακυβέρνηση του ρηγάτου, μέχρι την ενηλικίωση του Γουλιέλμου Β΄ του Αγαθού (1166-89). Πέθανε το 1193 από φυσικό θάνατο. Συνέβαλλε στην επικράτηση του Τανκρέδου (1189-94). Οπότε και ο ρήγας, πλέον, Τανκρέδος βοήθησε τους γιους του Ματθαίου. Ο Ριχάρδος, διορίστηκε κόμης της Αγιελλον, ενώ ο άλλος, ο Νικόλαος, χρίστηκε αρχιεπίσκοπος του Σαλέρνου.
3) Πέτρος (Άχμεντ ες Σικελι) – ευνούχος, κατής του Ντιβανίου (= υπουργός Δικαιοσύνης), αμιράς, και τέλος, αμιράς αμιράδων το 1166.
• 1166 – Πέτρος (Άχμεντ ες Σικελι) –Ευνοούμενος της ρήγισσας Μαργαρίτας, η οποία διέλυσε την τριανδρία δίνοντας στον Πέτρο τις πλήρεις εξουσίες ενός αμιρά αμιράδων –Προσηλυτισμένος Σαρακηνός από την Τζέρμπα, που κατηγορήθηκε ως κρυπτο-Μουσουλμάνος και προδότης (απασχολούσε αρμάδα 160 πλοίων σουλατσάροντας χωρίς στρατηγική & αποτελέσματα στις Βαλεαρίδες το 1159-60, όταν αλώθηκε η Μαντια και απωλέσθηκαν οι αφρικανικές κτήσεις), κατηγορία που φρόντισε να επαληθεύσει αποστατώντας, και υπηρετώντας με ζήλο τον Γιουσούφ των Αλμοαδών.
Ο αμιράλιος Γεώργιος ο Αντιοχεύς κατέκτησε την Αφρική (αλ Ιφρίκιγια = Τυνησία και Τριπολιτανία, 1146-52), καταλύοντας την ισλαμική δυναστεία των Ζιριδών. Επίσης, λεηλάτησε την Ρωμανία (1147-49), φροντίζοντας για την διαμετακόμιση στο ρηγάτο πολυάριθμων Ρωμιών αιχμαλώτων, που ήταν κυρίως τεχνίτες εξειδικευμένοι σε προσοδοφόρες επιχειρήσεις, όπως η Μεταξουργία και η Αγγειοπλαστική, από πόλεις όπως η Κόρινθος, η Θήβα και ο Αλμυρός. Υπήρξε χορηγός αξιόλογης οικοδομικής δραστηριότητας στο ρηγάτο (π.χ οικοδομώντας την Santa Maria dell'Ammiraglio ( = Αγία Μαρία του Αμιράλιου), γνωστότερη και ως Μαρτοράνα).
Γουλιέλμος Β' ο Αγαθός (1166-89),
των Χωτβίλ/Άλταβιλλα
• 1166-68 – Στέφανος ντου Περκε – καγκελάριος – ξάδερφος της ρήγισσας Μαργαρίτας.
• 1184-97 – Μαργαρίτος Βρεντεσίνος, ένας Ορθόδοξος Γραικός από την Απουλία, που αρχικά υπηρέτησε το ρηγάτο ως απλός αμιράλης, στην υπηρεσία των ρηγάδων Γουλιέλμου Β΄ του Αγαθού και Τανκρέδου του Λέτσε. – Κερδίζοντας με την αξία του την εκτίμηση των Νορμαννών, ο Μαργαρίτος επωμίζεται τη γενική διοίκηση του βασιλικού πλωίμου το 1184, ως “αμιράς αμιράδων”, εξορμώντας κυρίως από το Ιόνιο Πέλαγος, όπου θα εξασφαλίσει και προσωπικές κτήσεις, οι οποίες και θα περάσουν αργότερα υπό την κυριότητα του γιου του, Γουλιέλμου Γράσσου, και των γαμπρών του, Αρρίγκο Πεσκατόρε και Ρικάρντο Ορσίνι.
υπόλειμμα από ναό του
Σωτήρος Χριστού / Salvatore Christvs,
που χτίζεται την εποχή του Μαργαρίτου στην
ακρόπολη της Ζακύνθου, στον λόφο της Μπόχαλης
Κατά καιρούς, ο Μαργαρίτος θα ονομαστεί επιπλέον πρίγκηψ του Τάραντα, δούκας του θέματος του Δυρραχίου, παλατινος κόμης της Κεφαλονιάς & Ζακύνθου (1185), και κόμης της Μάλτας (1192). Θα παντρευτεί τη Μαρίνα, νόθα κόρη του εκλιπόντος ρήγα Γουλιέλμου του Κακού. Ο Μαργαρίτος θα μείνει γνωστός και ως «Νέπτουνος» και «ρήγας της Θαλάσσης», λόγω της αποτελεσματικότητας των στόλων του, που διαφεντεύουν τη Μεσόγειο, ανεμίζοντας παντιέρες σκαρλάτες!
Παραδόξως όμως, στο αποκορύφωμα της επιρροής του στην νορμαννική αυλή, ο Μαργαρίτος συλλαμβάνεται μαζί με τους σημαντικότερους αξιωματούχους του ρηγάτου στο Παλέρμο, και στέλνεται στην Γερμανία (1194), όπου και θα πεθάνει έγκλειστος και εξουθενωμένος. Το ρηγάτο της Σικελίας θα εξακολουθήσει να υφίσταται ως εξωτική κτήση του γερμανικού οίκου των Χοενστάουφεν έως το 1266 -68, όμως σύντομα ο Ελληνισμός βγαίνει οριστικά εκτός μόδας στην Κάτω Ιταλία.
Κόμητες της Μάλτας (συνήθως και με καθήκοντα αμιράλη):
• 1192-94 – Μαργαρίτος Βρεντεσίνος (ντα Μπρίντεζι) – κόμης της Μάλτας, αμιράλης
• 1194-1204 – Γουλιέλμος ο Γράσσος (= Χοντρός) ντα Μπρίντεζι, γιος ή γαμπρός του Μαργαρίτου – κόμης της Μάλτας, αμιράλης
• 1204-65 – Αρρίγκο Πεσκατόρε (= Ερρίκος ο Ψαράς) – Γενοβέζος, με καταγωγή από τον μεσογειακό οίκο Κάντια, γαμπρός και διάδοχος του Γουλιέλμου του Γράσσου – κόμης της Μάλτας, αμιράλης
• 1265-66 – Νικόλας Πεσκατόρε – κόμης Μάλτας
• 1258~66 – Φίλιππος Κινάρδος – Φράγκος από την Κύπρο – αμιράλης στην υπηρεσία του Μανφρέδου των Χοενστάουφεν. To ρηγάτο υποτάσσεται στους Φράγκους του Καρόλου ντ’Ανζού (1266-68), ενώ στη συνέχεια (1282) διχοτομείται από τον οίκο ντ’Ανζού (ρηγάτο Σικελίας ή Νάπολης), και το βασίλειο της Αραγώνος (ρηγάτο Σικελίας ή Τρινακρίας).
• 1266-96 – Λουκίνα Πεσκατόρε – κόμισσα Μάλτας
• ~1280-1300 – Ανδρέας Πεσκατόρε – κόμης Μάλτας
• 1271-77 – Φίλιππος ντε Τουσι – γιος του Ναρζώτου (Narjot de Toucy) του πρεσβύτερου, αλλά και εγγονός του Θεοδώρου Βρανά και της Άννας (Αγνή) της Φράγκας – στην υπηρεσία του Καρόλου d’Anjou – αυθέντης της Τερζας
• 1277-93 – Narjot ντε Τουσι, ο νεότερος – γιος του Φιλίππου – στην υπηρεσία του ανδεγαυικού οίκου (d’Anjou) – Επιπλέον ήταν αυθέντης της Τερζας, γενικός καπιτάνος του Δυρραχίου (~1277) και του Μοριά (1282) – Σύζυγος, από το 1278, της Λουκίας, που το 1288 έγινε τιτλούχος ηγεμόνισσα της Αντιοχείας και κόμισσα της Τριπόλεως.
• 1282-1302 – Ρογήρος της Λαυρίας (Ρουτζιέρο ντι Λαουρια ή Λουρια) – Ιταλός πολέμαρχος – Γιος του Ριχάρδου από την πόλη Λαυρία ή Σκαλέα, μεγάλου κριτού, και της Ντόνα Μπέλα, μιας τροφού της Κωνσταντίας Β΄ των Χοενστάουφεν – Θεωρείται κορυφαίος ειδικός στη ναυτική τακτική. Με την πτώση των Χοενστάουφεν, έγινε αμιράλης στην υπηρεσία του ρήγα της Αραγώνος, Πέτρου Γ΄, και του οίκου της Βαρκελώνης γενικότερα. Νικούσε σε όποια επιχείρηση ηγούνταν. Το διάστημα 1282-87 πέτυχε 6 θεαματικές νίκες:
i) Απόβαση στη Σικελία,
ii) Υπεράσπιση της Μάλτας,
iii) Μάχη του Καστελλαμάρε, όπου αιχμαλώτισε τον αρχηγό της φραγκικής δύναμης, το διάδοχο Κάρολο (B') ντ'Ανζού (Charles ΙΙ d’Anjou),
iv) Καταστροφή της φραγκικής αρμάδας που απειλούσε την Αραγόνα, έξω από τη Βαρκελώνη,
v) και συμμετοχή στις νικηφόρες χερσαίες επιχειρήσεις που ακολούθησαν,
vi) Ναυμαχία των Κομήτων, κοντά στη Νάπολη, όπου με 40 γαλέρες τσάκισε 80 φράγκικες.
Όμως, ο Ρογήρος της Λαυριας τσακώνεται με τον αραγονέζο ρήγα της Σικελίας, Φρειδερίκο (εκ του κυρίαρχου οίκου της Μπαρτσελόνας (δυναστεία Αραγόνας)), πολιορκείται δις, συλλαμβάνεται και φυλακίζεται. Εν τούτοις, δραπετεύει στην Αγγλία, όπου για λίγο υπηρετεί τον δραστήριο, όσο και σκληρό, ρήγα της Αγγλίας Εδουάρδο Α΄ Μακρυκάνη, εναντίον των Φράγκων. Επιστρέφει στην Μεσόγειο, και κατά τη διάρκεια καταδρομής στη Ρωμανία, κυριεύει και λεηλατεί την φραγκοκρατούμενη καστροπολιτεία της Μονεμβασιας (1292). Όμως, ενώ τελικά έχει επιστρέψει στο αραγονέζικο ρηγάτο, παραδόξως αποστατεί και προσχωρεί στην υπηρεσία του αντιπάλου, δηλαδή στους Φράγκους του ανδεγαυικού οίκου (d’Anjou). Έτσι, νικά τους Αραγονέζους πρώτα στη ναυμαχία του κάβ’Ορλάντο, όπου αιχμαλωτίζει 18 γαλέρες (1299), και στη συνέχεια στη μάχη της Πόντσας (1300), όπου αιχμαλωτίζει τον Φρειδερίκο της Αραγώνος. Εν τούτοις, συμφιλιώνεται μαζί του, αμνηστεύεται και χρίζεται κόμης της Μάλτας (1300-02). Η ζωή του χαρακτηρίστηκε από σκληρότητα, ασυδοσία, απουσία πατριωτικού φρονήματος, αλλά και ηθικών αναστολών, προδίδοντας, ίσως, την πρώιμη παρουσία της υποκουλτούρας πάνω στην οποία θ’ανθίσει αρκετά αργότερα η παρακρατική αναρχία και το οργανωμένο έγκλημα στη Νότιο Ιταλία (Μετσοτζιόρνο), δηλαδή στην επικράτεια του πάλαι ποτέ ρηγάτου της Σικελίας.
Αυτή η υφέρπουσα ανομία θ'αποκτήσει ρίζες στις τοπικές κοινωνίες, ως αντίδραση στην καταπίεση των επιστατών που θα καταδυναστεύσουν το Μετσοτζιόρνο, ιδίως ύστερα από την φεουδαλοποίηση της περιοχής το 1417, υπό την Αραγονέζικη κυριαρχία.
Σε αντίθεση με το οργανωμένο έγκλημα στην Βόρειο Ιταλία που πηγάζει από την πίστη σε αριστοκρατικές φατρίες (π.χ. σε Ρώμη & Λάτιο: Τεοφύλαττι vs Κολόννα vs Ορσίνι vs Βοργία), ή και σε πολιτικές φράξιες (Γουέλφοι vs Γιβελίνοι), η εγκληματικότητα στο Νότο έχει αμιγώς λαϊκές καταβολές. Έτσι εκπορευόμενη από αναρχική υποκουλτούρα, η εγκληματικότητα στη Νότια Ιταλία θ'αναγεννάται και θ'αναθερμαίνεται αενάως. Ιδίως από τον 19ο αι και μετά, γιγαντώνονται τα κατά τόπους «συνδικάτα εγκλήματος», λόγω αιώνων κακοδιοίκησης, κυρίως από τις δυναστείες των ντ'Ανζού/Ανδεγαυών, των Αψβούργων, των Βουρβώνων και των Σαυοΐα, με την επακόλοθη ανάπτυξη κατά τόπους μυστικών θεσμών όπως η «καμόρα (--> γομόρρα)» της Νάπολης και λοιπής Καμπανίας, η «μαφία» & «κόζα νόστρα» της Σικελίας, η «στιντα» της νότιας Σικελίας, η «σάκρα κορόνα ουνιτά» της Απουλίας, οι «μπασιλίσκοι» των Βασιλικάτων και η «'ντραγκέττα (= ανδραγαθία)» της Καλαβρίας. Η πλησιέστερη παρεμφερής σημασία της «'vτραγκέττας» στη νεοελληνική διάλεκτο είναι η λαοφιλής λέξη «μαγκιά», εκ του «μάγκα».
• 1302-03 – Ρογήρος Φλώρος (Ruggiero Flores ή Roger de Flor ή Rutger von Blum) – ο χαρισματικός Γερμανο- Ιταλιώτης πολέμαρχος, παλαίμαχος Ναΐτης Ιππότης που εγκαταλείπει το Τάγμα και σκαρώνει την Καταλανική Εταιρία (ατίθαση, όσο και αξιόμαχη, ομάδα αλμογαβάρων μισθοφόρων, καταγομένων από την Αραγόνα ως επί το πλείστον), και που όμως σύντομα θα ξεμείνει χωρίς εργασία, ύστερα από την ντε φάκτο διχοτόμηση του ρηγάτου της Σικελίας, και τη συνθήκη Ειρήνης ανάμεσα στον οίκο της Μπαρτσελόνας (δυναστεία Αραγόνας) και τον φραγκικό οίκο ντ'Ανζού. Έτσι, ο Ρογήρος ντε Φλωρ θ'αφήσει το πόστο του ως κόμης της Μάλτας, όπως και αμιράλης σε μια από τις αρμάδες της Τρινακρίας, όταν θα πουλήσει τις υπηρεσίες του στην Αυτοκρατορία των Παλαιολόγων, στη Ρωμανία, όπου και θα καταστεί καίσαρ & μέγας δουξ (= αρχηγός ΓΕΕΘΑ) των ρωμαίικων δυνάμεων, μοιραία προκαλώντας αισθήματα καχυποψίας & ζηλοφθονίας, τόσο στον συναυτοκράτορα Μιχαήλ Θ' Παλαιολόγο, όσο και σε διαπρεπείς Αλανούς πολέμαρχους, στυλοβάτες των Παλαιολόγων.
Από τον αμιράλη Ρογήρο της Λαυρίας κι έπειτα, η νήσος Μάλτα ακολουθεί τις τύχες του αραγονέζικου ρηγάτου στην περιοχή, το οποίο, ύστερα από την απώθηση των Φράγκων από τη Νάπολη το 1442, μετονομάζεται «ρηγάτο αμφότερων των Σικελιών», γνωστό και ως το «βασίλειο των Δύο Σικελιών». Βέβαια, η αυτοτέλεια του αραγονέζικου ρηγάτου διαρκεί μονάχα μέχρι το 1409, οπότε προσαρτάται απευθείας στην Αραγόνα, η οποία όμως προσχωρεί σε νέο κράτος, την Εσπάνια (Ισπανία), βαθμιαία από το 1479, τυπικά από το 1516.
• 1303–17 — Βερεγγάριος Εστανιόλ (Berenguer Estañol), ιππότης από την Αμπουριας (καταλανιστί Εμπουριες, η αρχαία κτήση της Μασσαλίας, Εμπόρειον) – κόμης της Μάλτας (1303-17) και γενικός βικάριος του δουκάτου των Αθηνών (1312-17), για λογαριασμό του αραγονέζικου οίκου που κυβερνά και το ρηγάτο της Τρινακρίας (κάζα ντι Μπαρτσελόνα), και στον οποίο παραδίδει τις κτήσεις του στη Ρωμανία (στην κεντρική Ελλάδα, με επίκεντρο το δουκάτο των Αθηνών) η Καταλανική Εταιρία, και ο δωσίλογος συνεργάτης της, ο Roger Deslaur, βαρώνος που αποστάτησε από τους Φράγκους της Ρωμανίας, συμβάλλοντας στην ήττα της Κωπαΐδας το 1311.
• 1317–30 — Γουλιέλμος Β', γόνος του οίκου της Μπαρτσελόνας (δυναστεία Αραγόνας) – δούκας των Αθηνών, γιος του Φρειδερίκου Γ΄, του αραγονέζου ρήγα της Τρινακρίας (παραλλαγή του αρχαίου όρου Θρινακία, που χρησιμοποιείται εκ νέου από τους Αραγονέζους για τη νήσο Σικελία).
• 1330–38 — Αλφόνσος Φρειδερίκος της Αραγόνας (Αφόνσο Φαδρίκε, νόθος γιος του αραγονέζου ρήγα της Τρινακρίας (Σικελία), Φρειδερίκου Γ΄, και πρώιν γενικός βικάριος στα δουκάτα των Αθηνών & των Νέων Πατρών (1317-30))
• 1338–50 — Πέτρος Φρειδερίκος (Πέδρο Φαδρίκε) – γιος του Αλφόνσου Φρειδερίκου – επίσης αυθέντης σε Σάλωνα, Λοιδωρίκι και Αίγινα
• 1350–55 — απευθείας διακυβέρνηση από τον αραγονέζο ρήγα της Τρινακρίας, Λουδοβίκο του οίκου της Μπαρτσελόνας (δυναστεία Αραγόνας) – Πάντως σημειώνονται για πρώτη φορά εκχωρήσεις τεμαχίων μαλτέζικης γης σε άρχοντες από την ενδοχώρα, όπως π.χ. η παραχώρηση της Ντιαρ ελ Μπνιετ στον Φρανσίσκο ("Τσίκο") Γάττο από τη Μεσσίνα το 1350.
• 1355–65 — Ιάκωβος Φρειδερίκος της Αραγόνας – αδελφός του Πέτρου Φρειδερίκου – αυθέντης της Αίγινας – γενικός βικάριος για τα δουκάτα των Αθηνών & των Νέων Πατρών
• 1357–65 — Νικόλας Ατζαγιόλι – ικανός Ιταλός, ο πρώτος εκ των Ατζαγιόλων που θα διαπρέψουν στην Ελλάδα, φέρνοντας σε νέα ακμή το δουκάτο των Αθηνών (1388-1456): ικανός αριστοκράτης αστικών καταβολών, από τη Φλωρεντία (Φιρένζε) –-> μέγας σενεσχάλης του ρηγάτου της Τρινακρίας (αραγονέζικη Σικελία) – -> επίτιμος κόμης της Μάλτας –-> άρχων της Κορίνθου
• 1365–82 — Λουδοβίκος Φρειδερίκος της Αραγόνας – γιος του Ιακώβου Φρειδερίκου – επίσης κόμης των Σαλώνων, αυθέντης σε Ζητούνι (σημ. Λαμία), Λοιδωρίκι, Γαρδίκι, Γαλαξίδι & Βιτρινίτσα, καπιτάνος του Σιδηροκάστρου (1365-82), και αυθέντης της Αίγινας (1379-81) – γενικός βικάριος των Αθηνών & των Νέων Πατρών (1375-81). – Νυμφεύτηκε αρχοντορωμιά, την Ελένη Ασανίνα Καντακουζηνή.
• 1376~81 — Ιωάννης Φρειδερίκος της Αραγόνας – ξάδελφος του Λουδοβίκου Φρειδερίκου – αυθέντης της Αίγινας και της Σαλαμίνας (νησί επίσης γνωστό από την Αρχαιότητα και ως Κούλουρη) από το 1368, καπιτάνος της Μάλτας από το 1376
• 1377~80 — Γουλιέλμος της Αραγόνας – νόθος γιος του ρήγα της Τρινακρίας, Φρειδερίκου Γ΄του Απλού
• 1391–94 — Γουλιέλμος Ραϊμόνδος Μονκάδα, μαρκήσιος της Μάλτας
• 1394–97 — Αρτάλε Β΄ ντ' Αλαγκόνα
ΑΡΑΓΟΝΕΖΟΙ ΚΟΜΗΤΕC ΤΗC ΜΑΛΤΑC:
Εν τω μεταξύ, η Μάλτα παρακμάζει εξαιτίας των συνεχών φραγκο-αραγονέζικων συρράξεων. Όμως, το 1530, με την συμβολική ετήσια καταβολή ενός φαλκονιού, το περίφημο «γεράκι της Μάλτας», ο Αψβούργος ιμπεράτορας της Γερμανίας και ρήγας της Εσπάνιας, Κάρολος Κοΐντος (V), δίνει νέα ζωή στο νησί, εκχωρώντας το στους Χοσπιταλιέρους Ιππότες, οι οποίοι έχουν εκδιωχθεί από το 1523, από τις Νότιες Σποράδες (σημ. Δωδεκάνησα) από τον Σουλεϊμάν Κανουνί.
οίκος Ντρεγκότ, Χωτβίλ και Χοενστάουφεν, των νορμαννικών ηγεμονιών και του ρηγάτου της Σικελίας
Page updated
Google Sites
Report abuse