Φθία και Ελλάς

[place the cursor over the text for viewing translated segments of the essay]

Το παλαιότερο τμήμα της Ιλιάδας, το οποίο πιθανότατα χρονολογείται μόλις μια-δυο γενιές μετά από τον Τρωικό Πόλεμο,

είναι ο «Νηών Κατάλογος (Κατάλογος Πλοίων)». Εκεί, όπως και σε άλλα τμήματα του ίδιου έπους, ως πυρήνας των κτήσεων του Αχιλλέα αναφέρονται η Φθία και η Ελλάς:

i. Η Φθία, είτε ως πόλη (σημ. Φάρσαλα), είτε ως χώρα, συνδέεται με την κοιλάδα του π. Ενιπέα, με πρόσβαση στον Παγασητικό Κόλπο, στην Άλο (σημ. Αλμυρός).

ii. Ελλάδα, και πιο συγκεκριμένα «καλλιγύναικος Ελλάς (Ιλιάς, Β' 683)», αποκαλείται η κοιλάδα του π. Σπερχειού (σημ. π. Αλαμάνα), με πρόσβαση στην θάλασσα στον Μαλιακό Κόλπο. Βέβαια, δεδομένου ότι το Έλλανες (--> Έλληνες) αρχικά υπήρξε προσδιορισμός του λαού που παρήγαγε η πρόσμειξη Αχαιών με Λέλεγες στην Κεντρική Ελλάδα, «Ελλάς» ονομάζεται μια κάπως πιο ευρεία περιοχή, που π.χ. περιλαμβάνει και: Μαλίδα, Ορχομενό, Λοκρίδα και Φωκίδα.

Ο Αχιλλέας, γιος του Πηλέα και της Θέτιδας, είναι ο άνακτας της Φθίας & Ελλάδος κατά την γενιά του Τρωικού Πολέμου. Ο Πηλέας είναι απευθείας απόγονος του Δευκαλίωνα, δηλαδή του Έλληνα άρχοντα που ίδρυσε το κράτος αυτό, εννέα γενιές νωρίτερα. Η μητέρα του Αχιλλέως, Θέτις, ενδεχομένως είναι πριγκίπισσα από την Χώρα Χαττι. Γι'αυτό και καταφέρνει δυο φορές να προμηθεύσει τον γιο της με αήττητα όπλα και αδιαπέραστη πανοπλία. Δηλαδή έχει πρόσβαση στην καρδιά, είτε της Χώρας Χαττι (Κάτειοι) στα βάθη της Ανατολίας, είτε της Χώρας Κασκα (Καύκωνες) στα βάθη του Πόντου, όπου και διαφυλάσσεται με πάθος το μυστικό της σιδηροχρησίας.

μεταφερόμενη από τρίτωνα, η θεά Θέτιδα

προσκομίζει προσωπικά στο θνητό γιο της, Αχιλλέα,

βαρύτιμη άτρωτη πανοπλία

~ το καλλιστείον,

όπως απεικονίζεται σε τοιχογραφία της Πομπηίας ~

Ο Πάρις, με φρυγικό σκουφάκι, παροτρύνεται από τον θεό Ερμή

να επιλέξει την ομορφότερη από τις θεές!

Ως αμοιβή για την επιλογή του,

ο Πάρης θα λάβει από την Αφροδίτη την καλλίστη

(ευμορφοτέρα --> ομορφότερη) των θνητών, την Ωραία Ελένη,

δημιουργώντας έτσι την αφορμή του Τρωικού Πολέμου!!

~ η θεά Αφροδίτη,

η νικήτρια του καλλιστείου,

και του χρυσού μήλου της Έριδος ~

Κατά την διάρκεια του Τρωικού Πολέμου, ο μέγας άναξ Αγαμέμνων ο Ατρείδης, φιλονικεί με τον βασσάλο άνακτα Αχιλλέα. Αυτό υπήρξε σφάλμα μεγάλο. Ο Αχιλλεύς είναι ο χειρότερος άνθρωπος με τον οποίο θα μπορούσε να τσακωθεί ο Αγαμέμνονας, αφού μονάχα μέσω της Φθίας, είναι που οι Μυκήνες ηγεμόνευαν επί των υπολοίπων ανακτόρων του Βορρά:

ii. Τρίκκη (ν. Τρικάλων),

iii. Οιχαλία (ν. Καρδίτσης),

iv. Φυλάκη (η ανατολικά του όρους Όρθρυ Φθιώτιδα),

v. Ιωλκός-Φερρές (ν. Μαγνησίας, Βόλος και πέριξ),

vi. Ορμένιο (η περιοχή του όρους Πήλιον),

vii. Μελίβοια (η περιοχή ανάμεσα στα Τέμπη και το Πήλιο, Κίσσαβος),

viii. Κύφος (η περιοχή της Ελασσόνας και του Τυρνάβου, Καμβούνια όρη και π. Τιταρήσιος, η μεταγενέστερη Περραιβία) και

ix. Μαγνησία (ν. Πιερίας).

Δηλαδή οι άνακτες του Βορρά υπακούουν τον Αγαμέμνονα, μονάχα μέσω του Αχιλλέως, ο οποίος φυσικά και τους αποσύρει όλους από τις μάχες, και όχι μόνο τους 2.500 Μυρμιδόνες του, που μνημονεύει η Ιλιάδα. Πάντως, η ανάμνηση της ολέθριας εξασθένησης του στρατεύματος, εξαιτίας της επιζήμιας μάνητος του Αχιλλέως, επιβιώνει γλαφυρά στο έπος της Ιλιάδας.

Κρατήρας Πρώιμης Υστεροελλαδικής IIIC, με Αχαιούς πολεμιστές,

που φέρουν ομοιόμορφο εξοπλισμό που περιλαμβάνει και περικεφαλαίες κερασφόρες

που μοιάζουν με αντίστοιχες των Σαρντάνα όπως αυτές απεικονίζονται από τους Αιγυπτίους της εποχής.

Ίσως η εν λόγω απεικόνιση να αντανακλά και τη μορφή των θρυλικών Μυρμιδόνων,

που καταγράφεται στους Μύθους ότι χρησιμοποιούνται σε Αίγινα & Σαλαμίνα, και σε Φθία & Ελλάδα.

Όσο για τον λαό του Αχιλλέα (~ 1200 π.Χ.), πρωτοχρησιμοποιεί τον προσδιορισμό «Έλλανες», παράλληλα με την τοτεμική ονομασία «Μυρμιδόνες», και την καθολική ονομασία «Αχαιοί». Αυτή είναι η πρώτη χρήση της ονομασίας «Έλληνες», η οποία προφανώς και είναι περιορισμένη σε τοπικό επίπεδο, και ενδεχομένως αφορά τους φυλετικά Ελληνο-Λέλεγες υπηκόους που κυβερνά ο οίκος του Δευκαλίωνος (αρχές 15ου αι - 12ου αι π.Χ). Όσο για το όνομα «Αχιλλεύς», προέρχεται από την αριοευρωπαϊκή ρίζα «*αχβ-», που έχει σχέση με ορμή, εξού και: Αχαιοί, π. Ίναχος, π. Αχέρων, π. Αχελώος, και Αχιλλεύς (= *αχβ + λαός, ήτοι «ορμητικός στρατός», ένεκα που οι Μυρμιδόνες φημίζονται για τις ορμητικές τους τακτικές, κατά τον αχό της μάχης).

Το ελληνικό έθνος θ'αρχίσει ν'αποκαλείται συνολικά «Έλλaνες», κάποια στιγμή μεταξύ του 11ου - 8ου αι π.Χ, λόγω της ευρείας εξάπλωσης των Ελληνο- Λελέγων ανά το Αιγαίο και το Ιόνιο, ίσως και λόγω του κύρους του οίκου του Δευκαλίωνος. Το «Έλλανες» καθίσταται «Έλληνες», λόγω της καθολικής υιοθέτησης της ιωνικής/αττικής διαλέκτου ως Κοινήλαλιά, κάπως αργότερα, ήτοι κατά την διάρκεια της Ελληνιστικής Περιόδου.

η αίγλη του Ελληνισμού