«Шъубзэгу мэхъумэ шъуетӏэхъужь...»

Мэщытыр а зэманым цӏыфмэ якӏуапӏэщтыгъэ. Нахь пасэу къэзэрэугъойхэти, нэмаз шӏыгъор къэсыфэ е нэмазыр зашӏыхэрэ ужым къэбархэр къаӏуатэу мэщыт щагум щызэхэсыщтыгъэх, зым щытхъущтыгъэх, адрэр аубыщтыгъэ.

Мафэ горэм Хъуаджэм, шъхьалым кӏон фаеу щытыти, натрыф дзыор зэпедзэкӏэу щыдым тырилъхьи, ишъэожьые тыригъэтӏысхьажьи, ежь ауж итэу ежьагъ. Мэщытым блэкӏызэ лӏыжъхэм залъэгъум, мощтэу аӏуагъ:

- Плъэгъурэба, нэмазым къэмыкӏоу зыгорэм ежьагъ. Ӏоф иӏэу, къызыщигъакӏэу ныбжьи нэмазышӏэ къэкӏощтэп!

- Ар ӏофа! Фэмыемэ къэрэмыкӏу, ар тхьэм ыгъэпщынэжьыщт, ау гъэшӏэгъоныр, Хъуаджэр ӏуш аӏо шъхьакӏэ ӏушмэ, акъыл иӏэмэ, ыкъо щыдым тесэу, ежь лъэсэу ауж итэу гъогу техьана! Емыкӏуба къэзылъэгъурэмкӏэ, ежьыр шыун фаер нахь шъэожъыер арэп, хабзэ ышӏэрэп, - ыӏуагъ ефэндым.

Хъуаджэм тезэрэгъэгущыӏэхэу зэхэсыхэзэ, аӏуагъэр зэхихыгъэти, ӏофэу иӏэми пымылъыжьэу «мыхэмэ аӏорэм сеплъын, хабзэкӏэ алъытэрэр зэзгъэшӏэн» ыӏуи, ежь щыдым тесэу, ишъэожъые шхомлакӏэр ыӏыгъэу щыдым ыпэ итэу мэщытым къыблэкӏыжьыгъэх.

- Шъолъэгъуа, ущ ышӏагъэр? Олахьэ бэу делэм мы Хъуаджэр! Мо лӏышхор щыдым тесэу къэкӏожьы, шъэожъые цӏыкӏур лъэсэу, шхомлакӏэр ыӏыгъэу щыдыр регъэкъудыи. Ащ фэдэ цӏыф ешӏа! Псэкӏодыба шъэожъые цӏыкӏур!

Ари Хъуаджэм зэхихыгъэ. Арыти, икӏэрыкӏэу зэкӏэри зэблихъуи, джы щыдыр ӏэдэжьэу шъэожъыем ыӏыгъэу, ежь ыкӏыбы ӏалъмэкъ онтэгъу хьазыр горэ илъэу, щыды ужым итэу, загъори щыдым екошъуаозэ, мэщытым блэкӏыгъэх.

- Арэп, мы Хъуаджэр зэкӏокӏыгъа сэӏо! Шъолъэгъуа, ущ ышӏэрэр? Щыдыр азыфагу итэу афы, ежь ӏалъмэкъыр ыкӏыб илъэу ехьы. Тӏумэ яз тетӏысхьэу, ӏалъмэкъыри тыралъхьэу рагъахьы хъущтба?

- Шьхьасыба, къэгъаз-гъэзэжь, кӏо, а щыдыр ары мылъкоу иӏэр, - аӏуи джыри дэхьащхыгъэх.

Ари Хъуаджэм зэхихыгъэ. Зыблыригъэхыгъ. Етӏанэ, Хъуаджэри ыкъо цӏыкӏуи щыдым тесхэу къыблэкӏыжьхэ зэхъум нахь лъэшэу дэхьащхыгъэх:

- Олахьэ, мы Хъуаджэр бэу делэм. Яти ыкъуи щыдым зэдытесхэу къэкӏожьых, емыкӏуба аущтэу уикӏалэ бгъэсэныр! - ыӏуагъ ефэндым.

Хъуаджэм щыдыр къыгъэуцуи, къепсыхыгъ. Шъэожъыери къыригъэхыгъ. Щыдыр изакъоу щыт, загъори лӏыжъмэ алъэныкъокӏэ къыреплъэкӏы.

- О куп, къашъуӏо шъузыфаер, къашъуӏо, хабзэкӏэ шъулъытэрэр, моу сшӏи сыблэкӏыгъ, мыхъунэу къысфэшъулъэгъугъ, мэу къэсшӏи, сыкъыблэкӏыжьыгъ, ари тэрэзэп, кӏалэр щыдым тесэу сэ ыуж ситэу сызыблэкӏым шъуӏон жъугъотыгъэ, сэ щыдым сытесэу, кӏалэм щыд ӏупэр ыӏыгъэу зышъолъэгъум, губгъэнышхоу шъуӏуагъэ, шыдым зи темысэу тазыфагу итэу тызыблэкӏым - сызэкӏокӏыгъэу шъуӏуи, шъукъыздэхьащхыгъ, яти ыкъуи щыдым тытесэу тызыблэкӏым шъуӏуагъэри шъо шъошӏэжьы. Сыда шъузыфаер? Хэт джы зэкӏокӏыгъэр, сэра хьауми шъора? Шъубзэгу мэхъумэ шъуетӏэхъужь, ӏop щыӏагъ, щыӏэщт, бэ зыӏорэр, зыӏон зымышӏэу, зыбзэгу кӏыхьэр ары. Тиефэнд нахьи сищыд нахь акъылышӏу. Шъыпкъэба? - ыӏуи, щыдым кӏэлъырыхьажьи ытхьакӏум зеӏэм, лъэшэу къэгъоргыгъ.

- Джары, сищыд, яфэшъуаш зыбзэгу хъурэмэ япӏуагъэр! - ыӏуи, Хъуаджэр мэщытым чӏэмыхьэу къахэкӏыжьыгъ. Купмэ аӏожьын амышӏэу заушъэфыжьыгъ.