Bloedingen
Telefoonnummers
Bloedbank: 62526/65885
Acute bloeding
Anamnese: locatie, ernst, antistolling, laatste inname/toediening, allergieën
Aanvullend onderzoek: hemoglobine, trombocyten, kreatinine, PT, aPTT
Op indicatie: fibrinogeen (bij trombolyse), INR (VKA), leverenzymen (VKA, ter beoordeling opname oraal vitamine K), trombinetetijd (dabigatran), anti-Xa activiteit (LMWH/rivaroxaban/apixaban/edoxaban), spijt citraat
Niet-acuut levensbedreigende bloeding of spoedingrepen die 24 uur kunnen wachten
Mechanische compressie waar mogelijk (afdrukken, tamponneren, hechten, endoscopie, coiling)
Tranexaminezuur 1000 mg iv (gecontra-indiceerd bij hematurie, niet effectief bij gastrointestinale bloeding)
Trombopenie: indien <50 x 10^9/L: geef 1 trombocytentransfusie
DOAC: indien inname <24 uur en ernstige bloeding: overweeg Cofact/Beriplex 25 IE/kg
Vitamine K antagonist: overweeg oraal vitamine K
Heparine: staak pomp (effect verdwenen na 4-6 uur) of toediening (na 12-24 uur is effect significant afgenomen en kunnen meeste interventies plaatsvinden, na 24-36 uur uitgewerkt)
Acute levensbedreigende bloeding of spoedingrepen die niet kunnen wachten
Hemodynamische ondersteuning en adequate diurese nastreven (m.b.t. klaring DOAC)
Mechanische compressie waar mogelijk (afdrukken, tamponneren, hechten, endoscopie, coiling)
Labbepalingen: hemoglobine, trombocyten, kreatinine, PT, aPTT, fibrinogeen (bij trombolyse), INR (VKA), leverenzymen (VKA, ter beoordeling opname oraal vitamine K), trombinetetijd (dabigatran), anti-Xa activiteit (LMWH/rivaroxaban/apixaban/edoxaban), spijt citraat
Tranexaminezuur 1000 mg iv (gecontra-indiceerd bij hematurie, niet effectief bij gastrointestinale bloeding)
Trombopenie <50 x 10^9/L en/of trombocytenaggregatieremmer: geef 1 trombocytentransfusie (maar NIET bij hersenbloeding)
Type antistolling
Dabigatran: idarucizumab 5 gram i.v. eenmalig (via bloedbank)
Apixaban/edoxaban/rivaroxaban: Cofact/Beriplex 50 IE/kg (afronden op 250 IE)
Vitamine K antagonist: vitamine K 10 mg iv in 100 ml NaCl 0.9% in 10 minuten (dagelijks herhalen bij fenprocoumon) en Cofact/Beriplex op basis van INR met streven <1.5 (zie tabellen onderaan onder 'Protrombinecomplex concentraat')
Ongefractioneerde heparine: staak pomp (na 4-6 uur uitgewerkt), coupeer totale hoeveelheid heparine toegediend in laatste 2 uur door protamine 1400 IE iv = 10 mg (langzame injectie) te geven voor elke 1400 IE heparine
LMWH: protamine 10 mg iv = 1400 IE, overweeg nogmaals protamine 10 mg voor resterende depot indien LMWH <8 uur
Fondaparinux: factor VIIa (NovoSeven) 90 mcg/kg (protamine werkt niet)
Trombocytenaggregatieremmers: overweeg 1 trombocytentransfusie (tenzij intracraniële bloeding waarvoor conservatief beleid met trombocyten >100 x 10^9/L)
Indien al het bovenstaande faalt: factor VIIa (NovoSeven) 90 mcg/kg
Massaal bloedverlies
Beleid volgens 'Massaal Transfusie Protocol'
Bloeding na trombolyse
Indien levensbedreigend:
Stop rt-PA
Bepaal fibrinogeen en kruisbloed
Dien direct aansluitend aan afname fibrinogeen 1.5 gram toe (via bloedbank)
Start tranexaminezuur 1000 mg 4dd (tot 36 uur na staken alteplase)
Controleer fibrinogeen 1 en 4 uur na start behandeling met fibrinogeen
Streef fibrinogeen: 0.8-1.0 g/L
Medicatie voor couperen
Andexanet alfa
Indicatie: alleen voor levensbedreigende bloeding met apixaban of rivaroxaban (dus niet geregistreerd voor spoedingrepen)
Idarucizumab
Indicatie: levensbedreigende of controlleerbare bloeding met dabigatran, of spoedingreep die niet kan wachten
Protrombinecomplex concentraat
Bevat na oplossen per ml ten minste: 14 IE factor II, 7 IE factor VII, 25 IE factor IX, 14 IE factor X, 11 IE proteïne C en 1 IE proteïne S.
De specifieke factor IX-activiteit is 0,6 IE per mg totaal proteïne.
Factor II (halfwaardetijd 40-60 uur)
Factor VII (halfwaardetijd 4-6 uur)
Factor IX (halfwaardetijd 18-25 uur)
Factor X (halfwaardetijd 30-60 uur)
Bijwerkingen: trombo-embolische complicaties
Vitamine K
Relevant effect doorgaans na 4-8 uur, maximaal effect na 24 uur
Bij cholestase altijd i.v. toedienen ivm verminderde resorptie orale vitamine K
Tranexaminezuur
Tranexaminezuur is synthetische analoog van het aminozuur lysine
Reversibele binding aan lysine-bindingsplekken op plasminogeen, waardoor plasminogeen (en plasmine) geen interactie kunnen aangaan met lysine residuen op fibrine (bron)
Wel effect bij slijmvliesbloedingen, menstrueel bloedverlies, sectio, tandheelkundige ingrepen (dan mondspoelingen), niet-cardiale chirurgie, bloedingen na trombolyse
Geen effect bij gastrointestinale bloedingen
Bijwerkingen: gastrointestinaal, mild verhoogd risico veneuze tromboembolie
Contra-indicaties: urogenitale bloeding
Protamine
Protamine is een mix van zeer basische polypeptiden (verkregen uit sperma van zalmen) die zure heparinemoleculen kunnen binden en neutraliseren (bron).
Antagoneert UFH volledig, LMWH 50-80% (nadroparine: 58%) en fondaparinux niet (bron). Herhaaldelijke toediening kan nodig zijn omdat protamine sneller uit het bloed verdwijnt dan heparine en LMWHs in het bijzonder, of vanwege de verlengde absorptie na subcutane toediening van heparine of een LMWH.
Neutralisatie UFH: 1 mg (=140 EH ofwel 0.1 mL) per 100 EH UFH die in laatste 2-3 uur gegeven zijn (met maximale enkele dosis 50 mg, toedienen in 5-10 minuten). Herhaal aPTT na 5-15 minuten en geef eventueel 0.5 mg (=70 EH) per 100 EH UFH extra indien persisterend verlengde aPTT. Probeer overdosering te voorkómen, omdat dit (counterintuitevely) geassocieerd is met een hoger bloedingsrisico (bron).
Neutralisatie LMWH:
Laatste therapeutische dosis <8 uur geleden: 1 mg (=140 EH ofwel 0.1 mL) per 100 anti-FXa indien LMWH <8 uur gegeven (met maximale enkele dosis 50 mg = 7000 EH). Meet anti-FXa 15-30 minuten na toediening. Overweeg herhaling met 0.5 mg (=70 EH ofwel 0.05 mL) per 100 anti-FXa eenheden na 2-4 uur indien persisterende bloeding of nierinsufficiëntie.
Laatste therapeutische dosis 8-12 uur geleden: 0.5 mg (=70 EH ofwel 0.05 mL) per 100 anti-FXa. Meet anti-FXa 15-30 minuten na toediening. Overweeg herhaling met 0.5 mg (=70 EH ofwel 0.05 mL) per 100 anti-FXa eenheden na 2-4 uur indien persisterende bloeding of nierinsufficiëntie.
Laatste therapeutische dosis >12 uur geleden (en normale nierfunctie): protamine waarschijnlijk niet zinvol
Belangrijkste risico: anafylactische reactie, ernstige hypotensie, bradycardie
Relatieve contra-indicatie: (kruis)allergie voor viseiwit, na eerdere toediening van protamine of een protaminebevattende insuline (bij diabetespatiënten), mannen die een vasectomie hebben ondergaan of onvruchtbaar zijn.
Fresh frozen plasma
De concentratie stollingsfactoren kan verschillen van batch tot batch, maar aangenomen mag worden dat er ongeveer 1 IE/mL (oftewel 100 IE/dL = 100%) voor iedere stollingsfactor in plasma zit.
Meestal geeft 10 mL/kg voldoende stijging voor goede hemostase
Herstarten antistolling
Gastrointestinale bloedingen: ten minste 48 uur tot 2 weken. Belangrijkste factor of succesvolle endoscopische hemostase heeft plaatsgevonden
Intracraniële bloeding: 2 tot 10 weken na bloeding
Bloedingsrisico
Klinische factoren: leeftijd, eerdere bloeding, hypertensie (>150-160/90-100 mmHg), alcoholabusus, NSAID, trombocytenaggregaireremmers, kanker, diabetes, cerebrale amyloid angiopathie
Laboratorium: anemie, leverfunctiestoornissen, nierinsufficiëntie, slechte time in therapeutic range, trombopenie, trombopathie