Hypothyreoidie
Anamnese en lichamelijk onderzoek
Symptomen (in afnemende frequentie: vermoeidheid, zwakte, droge huid, kouwelijkheid, haarverlies, concentratiestoornis, geheugenverlies, obstipatie, gewichtstoename, heesheid, menorragie, tintelingen, gehoorverlies
Lichamelijk onderzoek (in afnemende frequentie): droge huid, koude acra, puffy gezicht/handen/voeten (myxoedeem), diffuse alopecia, bradycardie, perifeer oedeem, verminderde peesreflexrelaxtie, carpaal tunnel syndroom
Oorzaken
Primair:
Auto-immuun hypothyreoidie: Hashimoto, immunotherapie, atrofische thyroiditis
Iatrogeen: radioactief jodium, subtotale/totale thyreoidectomie, radiotherapie
Medicamenteus: overmaat jodium, lithium, thyreostica, bepaalde tyrosine kinase remmers, interferonen, immunotherapie
Infiltratief: amyloidose, sarcoidose, hemochromatose, sclerodermie, cystinose, Riedel's thyreoiditis
Overig: jodiumdeficiëntie, congenitale hypothyreoidie, overexpressie type 3 deiodinase door bepaalde tumoren
Transient: stille thyreoiditis (incl post-partum thyreoiditis), subacute thyreoiditis, na staken van suprafysiologische suppletie bij patiënten met intacte schildklierfunctie, na radioactief jodium of subtotale thyreoidectomie voor behandeling M. Graves
Secundair: meestal hypopituratisme (tumor, hypofysechirurgie, radotherapie, infiltratief [bv. sarcoidose, amyloidose], syndroom van Sheehan, trauma, congenitaal); soms geïsoleerde TSH-deficiëntie of inactiviteit
Behandeling
Klinische hypothyreoidie
T4 is de standaardbehandeling voor klinische hypothyreoidie
Overweeg toevoegen T3 op proef gedurende 6 maanden (na instellen) alleen indien ernstige persisterende klachten onder adequate monobehandeling van minimaal 6 maanden
Subklinische hypothyreoidie
Bepaal altijd eerst het TSH opnieuw gezien het fluctueren van TSH
Indien TSH <7 mIU/L: geen behandeling
Indien TSH 7-10 mIU/L: overweeg proefbehandeling bij patiënten <70 jaar met klachten
Indien TSH >10 mIU/L: overweeg proefbehandeling bij patiënten <70 jaar; indien >70 jaar alleen overwegen bij zeer suggestieve klachten
Indien proefbehandeling gegeven wordt vanwege klachten, stop na 3 maanden (na instellen) indien geen verbetering
Stroomschema NIV
Non-thyroidal illness
T3 concentratie is verlaagd onder invloed van sommige medicamenten en vele ziekten zonder dat sprake is van een schidklierziekte
Vaak zijn zowel T4 als T3 verlaagd, en soms is ook het TSH verlaagd (gelijkend op een centrale hypothyreoidie)
Screen op medicatie die afwijkende schildklierwaarden kunnen veroorzaken (zie hier)
Schildklierfunctie moet niet bepaald worden in ernstig zieke patiënten tenzij er een sterk vermoeden is op een schildklierdysfunctie
Indien sterk vermoeden: meet zowel TSH als vrij T4. Bij milde afwijkingen (TSH 0.05-0.3 of 5-20 en/of normaal of verlaagd vrij T4): herhaal na 1-2 weken.
Indien hyperthyreoidie (TSH meestal <0.01), overweeg thiamazol
Indien hypothyreoidie met TSH ≥20, start voorzichtig met levothyroxine