Cushing syndroom
Achtergrond
Oorzaak Cushing syndroom: exogene of endogene cortisolproductie
Endogeen: meestal ACTH-producerende hypofysetumor (= ziekte van Cushing), soms benigne/maligne bijniertumor of ACTH-producerende tumor
Incidentie: 2-8 miljoen per jaar
Gevolg hypercortisolisme:
Moon face (90%)
hyperglycemie, katabolie, immunosuppressie, neurocognitieve veranderingen, osteoporose, stemmingsveranderingen (bv. depressie), gewichtstoename, hypertensie, hypokalieme, spontane hematomen, paarse striae
Diagnostiek
Dexamethason suppressietest
Orale dexamethason 1 mg om 23:00
Plasma cortisol tussen 08:00-09:00
Sensitiviteit: 80-95%
Specificiteit: 80-95%
Interactie: orale anticonceptie
24-uurs urine op cortisol
Meet cortisol en kreatinine (ter beoordeling hoe adequaat verzameld) in 24-uurs urine
Vaak 2-3x uitvoeren vanwege variabiliteit.
Sensitiviteit: 45-71%
Specificiteit: 100%
Interactie: slechtere performance indien nierinsufficientie
Cortisol speeksel
Afname tussen 23:00-24:00
Sensitiviteit: 92-100%
Specificiteit: 85-100%
Vaak 2-3x uitvoeren vanwege variabiliteit.
Kliniek
Klachten
Anamnese: