مسرد المفردات الاكاديمية - پەیڤێت ئەکادیمی - Academic Word
يمكن تقسيم المفردات الاكاديمية إلى قسمين اساسيين:
1- اكاديمية عامة: كلمات پەیڤێت ئەکادیمیێت گشت - General Academic Word
وهي من أكثر الكلمات الشائعة التي تستخدم في السياق الأكاديمي
2- المجموعة الثانية: الكلمات الغير أكاديمية - پەیڤێت ئەکادیمیێت گشت - هي كلمات عامة تختلف معناها على حسب استخدامها وهي مفردات لا يمكن استخدامها في السياق الأكاديمي.
هناك كلمات شائعه ومستخدمة في مجال الجامعات والمعاهد بشكل عام ومن ضمن تلك المفردات ما يلي
عربي - كوردي - انكليزي
اختصاص: تخصص: بسپۆری: specialization major
امتحان: اختبار: exam ئەزمون: تاقیکردنەوە: quiz, test
برواناما بەکالۆریۆس: bachelor’s degree
التسجيل أو الالتحاق ب: تۆمارکرن: بەشداریکربون: enroll , register , matriculate
حرم جامعي: مەحوایێ زانینگەهێ: campus
خطة دراسية: پلانا خوێندن: study plan
دراسات عليا: خوێندنا بالا: post graduate
درجة البكالوريوس: أخوية: براتی: برایەتی: fraternity
درجة الدكتوراة: برواناما دکتۆرایێ: doctoral degree
درجة ماجستير: برواناما ماستەر: master’s degree
درجة مساعدة: برواناما هەڤبەش: associate’s degree
دورة تعليمية: خولێ پەروەردەیی: course
ساعة دراسية: دەمژمێری خوێندنێ: credit hour
سكن الطلاب: رازانا خوێندکاران : dormitory
شروط مسبقة: پێشمەرج: Preconditions
القبول بالجامعة: وەرگرتن ل زانینگەهێ: admission
كلية المجتمع: کۆلێژا جڤاکی: community college
كلية: كۆلێژ: college
كلية: كۆلێژ: faculty
متطلبات القبول: پێدڤیێت وەرگرتنێ: prerequisite
محاضر: راهێنەر: instructor
محاضرة: وانە: lecture
مدرس:سەیدا: مامۆستا: professor
مساعد مالية: ئالیکارێ دارایێ: financial aid
مقرر تعليمي: کۆرسێ پەروەردەیی: course
منحة دراسية: بەخشینا خواندنێ: scholarship
یخرج أو يتخرج: دەرچوو یان دەرچووی: graduate
يرسب: شکەست: fail
ينجح: تێپەڕتن: دەربازبون: pass
مصطلحات ومفردات أكاديمية في بيئة العمل - پەیڤ وزاراڤێت ئەکادیمی دبوارێ کاریدا
اقتطاع الأجور: مۆچە برین: wage cut
البحث والتطوير: لێکولین وپێشڤەچون: research and development
تجارة: بازارگانی: trade
تحسين محرك البحث: باشکرنا لڤۆکا لێگەرینێ: search engine optimization
تدريب عملي: راهێنانا کریاری: internship
تدريب: راهێنان: training
تدريب: شاگردی: apprenticeship
تطوير الأعمال: پێشڤەچونا کارسازیێ: business development
تقديم: داخازکاری: application
حرفة: پیشە: کار: profession
دورة تدريبية: خولا راهێنانێ: training course
راتب: مۆچە: مەهانە: salary
سيرة ذاتية: ریا ژیانێ: curriculum vitae – CV
شاغر: ڤالاتی: vacancy
شئون الموظفين: سوخرەکارا کارمەندان: Personnel
صاحب عمل: کاردار: employer
صنائعي ماهر: کارکارێ ژێهاتی: skilled worker
طلب التقديم: شێوا داخازکاری: application form
عاطل عن العمل: بێکار: بەتال: unemployed
عامل: کارکەر: کرێکار: worker
العلاقات العامة: پەیوەندیا گشتی: public relation
فصل شخص ما من عمله: بەتالکرن: to give somebody notice
كبار الموظفين: پلەبەرزێ کارمەندان: senior Staff
كسب العيش: دەبارکرنا ژیارێ: to earn one’s living
كشف راتب: ئاشکراکرنا موچەی: pay slip
متدرب: شاگرد: apprentice , trainee , intern
متنقل يومي إلى عمله ومنه: هاتوچوکەر: commuter
مدير المالية: رێڤەبەرێ دارایی: chief financial officer
مقابلة وظيفية: چاڤپێکەتنا کاری: job interview
مهلة الإنذار: دەمێ راگهاندنێ: period of notice
مهنة: ئیش: پیشە: occupation
مؤشر الأداء الأساسية: نیشاندەرێ پێرابونا سەرەکی: key performance indicator
موظف بدوام جزئي: کارمەندێ نیڤدەمی: part time employee
موظف: کارمەند: employee
نوبات العمل: گەرێت شولی: نوبێت کاری: work shifts
وظيفة بدوام جزئي: کارێ نیڤدەم: part time job
وظيفة بدوام كامل: کارێ بەردەوام: full time job
وظيفة منتظمة: کارێ ئاسایی: regular job
وظيفة: کار: ئیش: job
الوقت الإضافي: زێدەدەم: overtime
يحصل على علاوة: زێدەبار: to get a rise
يدير شركة: ب رێڤەبرنا کارگەهەکێ: a company to turn
المفردات الجامعية الإنجليزية التي تستخدم بين طلاب الجامعة
Degree درجة پلە
Diploma دبلوم دبلوم
Associate Degrees درجة مساعدة پلا ئالیکار
Bachelor Degree درجة البكالوريوس باوەرناما بەکالۆریۆس
Master Degree درجة الماجستير پلا ماستەر
Doctoral Degree درجة الدكتوراهدوکتورا
Freshman طالب سنة أولى خویندەڤانێ سالا ئێکێ
Sophomore طالب سنة ثانية خویندەڤانێ سالا دووێ
Junior طالب سنة ثالثة خویندەڤانێ سالا سێیەم
Senior طالب سنة أخيرة خویندەڤانێ سالا داوی
Absent يتغيب نەهاتن
Academic Year السنة الدراسية سالا خواندن
Add إضافة زێدەکرن
Administration إدارة رێڤەبەری کارگێڕی
Application طلب داخازکرن
Apply يقدم طلب داخوازکرن
Assessment تقييم هەلسەنگاندن
Assignment وظيفة کار
Attend يحضر ئامەدەبو بەرهەڤبو
Break استراحة بێهنڤەدان
Campus الحرم الجامعي مەیدانا زانینگەهێ
Certificate شهادة باوەرنامە
Classmate زميل هەڤالێ پولی
Credit Hour ساعة دراسية دەمهژمێرێ خوێندنێ
Deadline الموعد النهائي ژڤانێ داوی
Dean عميد عەمید
Deanship عمادة عمادە
Department دائرة أو قسم بەشەک دەزگەهەک
Dorm سكن الجامعة ئاکنجیبونا زانینگەهێ
Drop الحذف ژێبرن
Elective المساقات الاختيارية خولێت هەلبژارتی
Eligible مؤهل ماڤدار ژێهاتی
Enroll يلتحق أو يسجل تومارکرن قەیدکرن
Faculty كلية دانیشگاهـ
Fail يرسب شکەست بنکەڤت
Financial Statement الكشف المالي ڤەدیتنا دارایی
Grade مرحلة علامة قۆناغا پۆل نمرە
Graduate الخريجين دەرچوان
Intellectual property ملكية فكرية خاوەنداریا رەوشەنبیری
Laboratory مختبر تاقیگەهـ
Lecturer محاضر وانەبێژ
Library مكتبة پەرتوکخانە کتێبخانە
Loan قرض قەر
Major التخصص الرئيسي بسپوریا سەرەکی
Minor التخصص الفرعي بسپوریا لایەکی
Oral Exam امتحان شفوي ئەزمونا زارەکی
Pass ينجح سەرکەڤت
Plagiarism سرقة أدبية دزیا وێژەیی
Postgraduate طلاب الدراسات العليا خویندەڤانێت پلێت بلند
Practice تطبيق بکارئینان
Presentation عرض پێشکێشکرن
Project مشروع پروژە
Registration تسجيل تومارکرن قەیدکرن
Representative ممثل جهگر نوێنەر
Requirement المتطلبات پێداویستی
Research بحث لێکولین
Researcher باحث لێکولینەر
Scholarship منحة بەخشینی
Seminar ندوة أو حلقة دراسية ئاهەنگ
Staff طاقم کارکران
Students’ senate مجلس اتحاد الطلبة
Supervisor مشرف سەرپەرشت
Theory نظرية تیوری
Thesis أطروحة بەیانامە
Tuition fee الرسوم الجامعية دراڤێ خواندنا زانینگەهێ
Undergraduate الطلاب غير المتخرجين خویندەڤانێ بەکالۆریۆس
Withdraw ينسحب ڤەکێشین کشانەوە
Written Report تقرير كتابي ریپورتا نڤێسای
كلمات اكادمية دارجة - پەیڤێت ئاکادیمی یێت بەربەلاڤ
above فوق هنداڤ
absent غائب بەرزە
absolute مطلق رەها
abundant وفير مشە
accelerate يُسرع لەزدان
accept يقبل پێرازیبون
access يدخل ، دخول ب ناڤکەتن
accompany يصطحب هەڤچون
accumulate يتراكم جەماندن
accurate دقيق هویردی
achieve ينجز جهبەجهکرن
acquire يحصل ب دەستهێنان
act يمثل کرن
active نشيط زڤت
add يضيف زێدەکرن
adequate ملائم گونجای
adhere يلتزم پێبەندکرن
adjust يعدل رێکخستن
advise ينصح شێوەرین شیرەتدان
advocate يناصر پشتگری
affect يؤثر کارتێکەری
affiliate ينتمي پەیوەندیدار
aggression عدوان هێرشبەری
aid يساعد، مساعدة هاریکاری
aim هدف ئارمانج مەبەست
alleviate يخفف ، يقلل ، يهدأ سڤکرن
allocate يخصص ، يعين تەرخانکرن
allow يسمح رێپێدان دەستویردان
alter يغير گوهورین
alternative بديل جهگر شوینگر
analyze يحلل شروڤەکرن
anticipate يتوقع پێشبین
anxiety قلق ، توتر شديد مەرەقی ئالوزی
apparent ظاهر دیار
apply يقدم سەپاند پێشکێشکر
appreciate يقدر بهاکرن
apprehend يفهم تێگەهشت
approach يتوجه الى نکڤەچون
argue يجادل گەنگەشەکربن
article مقال بابەت
assert يثَبَّتَ ، يؤكّد موکمکرن
assess يُقيّم پەسندکرن
assist يساعد ئالیکرن
assume يفترض گومانئانین
assumption افتراضية گومانی
attach يرفق، يلصق هەڤپێچکرن
attempt يحاول هەولدان
attend يحضر ئامەدەبون
attitude موقف بۆچون رەوش
author كاتب نڤیسکار نووسەر
available متوفر بەردەست مشە
avoid يتجنب بەرگرتن خۆدانەپاش
barrier حاجز بەربەست پەرژان
belief ايمان عقيدة باوەرەی
benefit منفعة سوود فەیدە
bias تحيز لایەنگیر
broad واسع فرەهە فراوان
capable قادر ب شیان
category فئة جۆر تەرز
change يغير دگوهوریت
choose يختار ژێدگریت
cite إستشهد ب ئاماژپێدان
clarify يوضح روندکەت
classify يصنف ڤاڤێردکەت
Climate مناخ گەشوبا
collaborate يتعاون
collect يجمع جەماند
common شائع هەڤرێ
compare يقارن بەراورد
compatible متوافق گونجا لهەڤ
compete تنافس هەڤرکی
complement يكمل تەمامکرن تەواوکەر
complex معقد ئالۆز تێکرا
compliment مدح پەسنەکرن
comprehend يستوعب تێگەهشتن
concept مفهوم بیرۆکە
concern قلق خورکومان
condition حالة ظرف رەوش
conduct تصرف سلوك رەفتار
consequences تبعيات سەرەنجام
consider يعتبر دیتن
consist يتكون يحتوي پێکدهێت
consistency ثبات هەڤگرتی هاوڕێکی
consistent متسق هەڤهاتی هاوڕێک
consolidate تدعيم توطيد چەسپاندن
constitute يشكل يكون پێکتینن
constrain يقيد قيود بەندکرن
consumption استهلاك مەزاختن
contain يحتوي دخۆداگرتن
contradict يعارض او يناقض ناکۆکی
contribute يساهم بەشداربون
convert يحول تحويل عملة گوهورین
coordinate ينسق رێکخستن
create يصنع او يخلق دروستکرن
crucial مهم گرنگ
cultivate يزرع چاندن
cure يشفي چێبون
current حالي نهۆ
data بيانات پێزانین
decline يرفض پاشڤەگێران
decrease تناقص ينخفض کێمبون
demand مَطْلَب طلب داخواز
demonstrate يبرهن نیشانکرن
dependence استقلال سەرخۆبون، سەربەخۆیی
depress يحبط احباط النفس خەمۆکی
deprive يحرم نەهێلان، قەدەغەکرن
derive يشتق كلمات ژێپەشین
describe يوصف سالوخدان
description وصف سالوخدانی
desire رغبة، شهوة حەز، کامی
destruction دمار وێرانکرن
determine يصر پێداکرن
dilemma معضلة تارێت
diminish يتلاشى او ينكمش پیچبون، کێمبون
direct مباشر ئێکسەر، راستەراست، ڕاستەوخۆ
discipline انضباط پەیتکرن
discover يكتشف پەیداکرن، کەشفکرن
discreet حذر كتوم متی، هشدار
discrimination العنصرية نژادپەرستن
discuss يناقش گڤتن
domestic محلي مالوفی
dominant مسيطر بندەست
economy اقتصاد ئابۆر
effect تأثير کارتێکەرن
efficient فعال کاریگەر
element عنصر توخم
eliminate ابعد ، ازال نەهێشتن، راکرن، لابرن
emerge يظهر ، يبزغ ، ينشأ ، ينبثق ، يخرج دەرکەتن، دەرجون
employ يوظف او يعين دامزراندن
encourage يشجع او يحفز پالدان، هاندان، پالنەر
enhance يعزز بەرزکرن، زێدەکرن
ensure يأكد پێرادیتن، دلنیاکرن
environment بيئة ژینگەهی
essential ضروري او اساسي بنگەهین
establish يأسس بنگەهدانین
estimate يخمن يقدر بهاکرن، تەخمینکرن
evaluate يقيم نرخاندن، هەلسەنگاندن
evident واضح ئاشکرا
exacerbate تفاقم خرابترکرن
examine يفحص تاقیکرن
exclusive حصري تایبەت
exist يخرج مخرج دەرکەتنەک، دەرچونەک
experience تجربة سەربۆر، ئەزمون
expertise خبرة بسپوری
explicit واضح رون، زەلال
exploit يستغل چەوساندن
extend يمد درێژکرن، ڤەدان
extent حد، درجة رادە، پلە
facilitate يسهل ئاسانکارن
factor عامل هۆکار
feature خاصية تایبەتی
find يجد دیتن
flexible مرن نەرم و نیان
focus يركز ستێرکرن
follow يتبع دیفراچون
form شكل رویخسار
fraud حيلة، خداع خاپاندن، سەختەکرن
fulfill يحقق، ينجز جێهبەجێهکردن، ب جهئینان
function وظيفة کارکرن، کردار
fund يمول دراڤدان
fundamental اساسي او جوهري بنگەهانە، بنەرەتی
general عام گشت
generate يولد ئافراندن، دروستکرن
goal هدف ئارمانج
govern يدير او يحكم حوکمرانیکرن، ب رێڤەبرن
grow ينمو گەشەکرن، زێدەبون
history تاريخ دیروک، مێژوو
hostile عدواني دوژمنکاری، هێرشکاری
human انسان مروڤ
identify يحدد دەستنیشانکرن
impact يؤثر کارتێکرن
impetus زخم، قوة دافعة پالنەر، هێزا پالدەر
implement ينفذ جێهبەجهدکەت
Important مهم گرنگ
improve يحسن چێترکرن، باشترکرن
incentive يحفز هاندان
include يشمل ژێگرت
increase يرفع زێدەکرن
indicate يُأشر نیشانکرن
individual فردي تاکانە
inferior ادنى درجة او منزله اقل شأنا نزمترین پلە
Influence يؤثر کارتیکرن
inform يخبر ئاگاهدارکرن
inherent يرث میراتگر
innovative مبتكر داهێنەر نویژەن
instrument أجْهِزَة أدَوات ئامیر
interest مصلحة فائدة سود پەرژەوەندی
interpret يفسر يؤول شروڤەدکەت
irony تهكم او سخرية او استهزاء پێترانکی گاڵتەجاڕی
joint مشترك هەڤبەش
journal سِجل قەید
judge قاضي دادوەر
know يعلم او يعرف دزانیت
knowledge معرفة پێزانین
level مستوى ئاست
limit حد سنۆر
main اساسي سەرەکی
maintain يحافظ او يصون دپارێزیت لێنێرین
manifest واضح، ظاهر، بيّن دیار ئاشکرا
manufacture يصنع او يُصنّع چیدکەت درستدکەت
material مواد کەلوپەل
mature راشد بالغ گەهشتی کاملان
measure يقيس دپیڤیت
method طريقة رێباز
model نموذج نمونە
modify يعدل دەستکارکرن
monopoly احتكار قۆرخکاری
moral اخلاق رەەوشت
nature الطبيعة سروشت
Necessary ضروري پێدڤی
normal اعتيادي ئاسایی
note ملاحظة نێرین
observe يلاحظ سەحکرن
obtain يحصل وەردگریت
occur يحدث رویددەت
offense اعتداء تەعدایی سەرداگرتن
organize ينظم ڕێکخستن
originate ينشئ يبدأ درستکرن
participate يشارك بەشداربو
particular معين تایبەت
pattern نمط جۆر
penetrate يخترق تێپەرین
period فترة هەیام
persist يصر پێداگرن
phenomenon ظاهرة دیاردە
plan خطة دیس
policy سياسة سیاسەت
popular مشهور ناڤدار
population عدد السكان دانیشتوان ئاکنجی
possess يمتلك هەبوون
poverty فقر بەلنگازی هەژاری
practice ممارسة راهێنان
precede يسبق او يتقدم على پێشچون
present حاضر موجود نهو
principal رئيس او مدير رێڤەبەر
process عملية پێڤەچون
product منتج بەرهەم
profound عميق کویر
prohibit يمنع رێگرتن
project مشروع پروژە
propensity ازدهار گەشبین
provide يزود دابینکرن
purchase يشتري دکریت
purpose غاية او هدف ئارمانج
quality الجودة هێژایی
quantity العدد هژمار
quarter ربع چارێک
random عشوائي هەڕەمەکی تاریکی
rate معدل رێژە
realize يدرك تێگەهی
reduce يقلل کێمکرن
redundant غزير زائد مشە
refer يعود الى ڤەدگێریت
reflect يعكس پاشڤەزڤرین
region منطقة دەڤەر
reject يرفض رەدکرن
relate to ينتسب تێکەلدار
relevant ذو علاقة او صلة پەیوەندیدار
report يخبر او ينقل دگەهینیت
represent يمثل جهگرتن
require يتطلب خوەستن
research بحث لێکولین
reside يسكن او يقطن جهواربون
result نتيجة ئەنجام
retain يحتجز گرتن
section قسم بەش
seek يبحث لیگەرین
separate يفصل او يعزل ڤاڤێرکرن
significant هام مؤثر گرنگ
situation حالة او وضع رەوش
social اجتماعي جڤاکی کۆمەڵایەتی
source مصدر چاڤکانی
specific معين تایبەت
stable مستقر جهگیر
standard معيار پیڤەک
stimulate يحفز ينشط پالدان
strength قوة هێز
strike ضربة لێدان
structure بناء ئاڤاهی
success ينجح سەرکەڤتن
suggest يقترح پێشنیار
suppress يقمع بندەستکرن
task مهمة پەیروە پێرابون
term مصطلح پێژەک
theory نظرية تیۆری
to hasten يُعجل هاژوتن
tolerant متسامح باربەر
tradition عادة تقليد کەڤنەشوپی
utilize يستخدم ب کارهێنان
value قيمة بها نرخ
variety تنوع هەمەرەنگی
various متعدد ، متنوع ، مختلف جودا جێواز
verify يأكد ، يبرهن ، يتحقق من پشتراستکرن
vital مهم گرنگ
voluntary متطوع خۆبەخشانە
٢٠٢٣ – دهوک – ئەحمەد عەلی حەسەن