قاموس المترادف والمتقابل
تأليف: مسعد أبو الرجال
فەرهەنگا هەڤواتان وهەڤدژان
المترادف والمتقابل - هەڤواتە وهەڤدژی
العربية – اللهجة الكورمانجية – اللهجة السورانية
ظلم
عەرەبی - ظلم، عسف، جور، حيف، طغيان
کورمانجی: زۆرداری، زولم، نەحەقی
سورانی: نادادپەروەری: ستەمکاری
عدل
عدل، إنصاف، إقساط
دادوەری، عەدالەت
دادپەروەری
الظنْ
الظن - وهم، خيال
خش، وەهم، خەیال
گومان - وەهم، خەیاڵ
يقين
يقين - اعتقاد
باوەری
دڵنیایی، باوەڕی
ظنَّ
ظنَّ - توهم، تخيل، حسب
هزرکر، بیرکر
بیری دەکردەوە، خەیاڵی دەکرد
وثق
وثق - أيقن، اعتقد
باوەرپێکرن
متمانە بکە، باوەڕبکە
ظنّان
ظنّان – شكّاك، مُوسْوس
خشدار، گوماندار، شکدار
گومانلێکراو، گوماناوی، ماتمایی، وەسوەسە
واثق
واثق، متيقن
باوەر، تەقەز
متمانە بەخۆبوون، دڵنیا
ظني
ظني - وهمي، تخيلي، خيالي
خشی – گومانی – ئاشوبی – خەیلی
گەمژانە – خەیاڵی
يقيني
يقيني، ثبوتي، قطعي
بێخشی – بێشکی - دیارکری
دڵنیا، سەلمێنراو
شتم
شتم، سب، وصم، أهانة، قدح، ذم، هجاء، غمز، نبز، همز، لمز، ذم، شان، عاب
جڤین، خەبەر، کرێتکرن، نەکامی، نەفرەت، غەیبەت، هەتکبرن، بێشەرمی
جنێودان، چەواشەکاری، سووکایەتیکردن، بوختانکردن، ئاماژەدان، پاڵنانی
إشادة
إشادة، قرظ، ثناء، مدح، امتداح، إطراء
پەسن – پەسندان، مەتحەکرن، پفدان، پێڤەنان
ستایش، ڕەخنە، دەستخۆشی، چەپڵە لێدان
عابس
عابس - قاطب، كالح، عبوس، باسر، عصيب، مكفهر
خەمگین، گەماری، گێژی
تەمومژاوی، سوڵکی، تووڕە، تاریک
مشرق
مشرق، بهي، رائع
روناهی، سپەهی
گەشاوە، نایاب، رەوشن
عات
عات – جبار، شديد، قوي، ظالم، باغ، طاغ، جائر
زوردار، هێزدار، دژوار، زالم، نەحەق
ستەمکار، توند، بەهێز، ناڕەوا، نادادپەروەر
بر
بر، رحيم، رقيق، رفيق، هين، لين، سهل، سمح
راستدار، دلوڤان، نەرم، هێسان، دلسۆز
ڕاستگۆ، میهرەبان، نەرم ونیان، هاوەڵ، ئاسان، نەرم، ئاسان
عاث
عاث – أفسد
خرابکر، پیچکر
تێکچوو
أحسن
أحسن، أصلح، قوم، عدل
باشکر، راستکر، چێکر، درستکرن
باشترکردن، چاکسازی، ڕاستکردنەوە
عادٍ
عادٍ - باغ، طاغ، ظالم، جائر
زۆردار، زالم، نەحەق
ستەمکار، نادادپەروەر
عادل
عادل، منصف، مقتصد
دادپەروەر، ڤەگر
دادپەروەرانە، پارەپارێز
عادَ
عادَ - رجع، آب
ڤەگەریا، زڤری ڤە، هاتەڤە
گەڕایەوە
مضى
مضى، انصرف، ذهب، ولى
چو، تەقیا
ڕۆشت
عاذ
عاذ - لجأ، لاذ، استنجد، استغاث، تضرع، توسل
پەناگرتن، ئالیکارت، هاریکاری، خواستن، داخازکرن
پەنا بگرە، پەنا ببە، داوای یارمەتی بکە، داوای لێبوردن بکە
هرب
هرب، فر، أبق
رەڤی، تەقیا، بەزی
ڕابکە، بمێنەرەوە
عار
عارِ- مكشوف، ظاهر
رویت، دیار، ئاشکرا
ڕووت - ئاشکرا، دیار
مكسو
مكسو، مستتر، مغلف
نخاڤتی، ڤەشارتی، نهاندی
پۆشراو، شاراوە، داپۆشراو
عارْ
عارْ - سبة، وصمة، شية، عيب، سحت
شەرم، پنی، رسوا، کێماسی
ڕیسوا - نەفرەتێک، پەڵەیەک، شەرمێک، عەیبێک
شرف
شرف، مجد، سؤدد
شانازی، رۆمەت، شەرەف
شەرەف، شکۆمەندی
عافية
عافية - صحة، نقاهة
ساخلەمی، چاکبون، چێبون
تەندروستی، چاکبوونەوە
مرض
مرض، سقم، علة، بلاء، ألم، وجع
ئێش، دەرد، ژان، عللەت
ئێش، نەخۆشی، ناخۆشی، ئازار
عاش
عاش - حيا، بقي
ژیا، زیندی، مان
ژیاوە - زیندوو، ماوەتەوە
مات
مات، توفي، قضي نحبه، فني، هلك
مر، گیان ژدەستدا، نەمان، فەتسی
مرد، کۆچی دوایی کرد، لەناوچوو
عاف
عاف، كره، نفر، أبغض، اشمأز
رەقلێبون، کەرب، کینی
ڕق، بەخشندە، ڕق لێبوو، هاوارکردن
قبل
قبل، أحب، هوى، مال (إلى)، اشتهى.
وەرگرت، ڤیا، حەژێکر
من خۆشم دەوێت، سۆز، ئارەزووی
عاق
عاق، أخر، عرقل
گیروکرن، پاشئێخستن، ئاستەنکرن
بەربەستکرن، رێگرتن
ساعد
ساعد، عزز، أعان
هاریکرن، ئالیکاریکرن
یارمەتی، بەهێزکردن، یارمەتیدان
عاق
عاق، عاص، متمرد، عصي، فاجر، طالح
پیچ، خراب، چەپەل، حیز
یاخیبوو، بێ ئەخلاقی، ناباش
صالح
صالح، مطيع، بار
باش، گوهدار، قەنج
باش، چاک
عاقب
عاقب، بطش، اقتص، أدب
جزاکرن، سزاکرن، تەنبیکرن
سزادان، ستەمکرن
سامح
سامح، عفا، غفر، صفح
لێبورین، عەفیکرن
لێخۆشبوون
عب
عب، نهل، جرع، شرب، كرع، اعترف
ڤەخارن، کەرفین، دەرکرن
خواردنەوە، دانپێدانان
لفظ
لفظ، قذف، طرد ،أخرج
هاڤێتن، دەرئێخستن، دەرکەتن
ڕژان، دەرکردن، دەرچوون
عبَّد
عبَّد، مهد، دلل، يسر، رصف
ساناهیکرن، رێکخستن
ئاسانکردن
ذلل
ذلل، حقر، أخزى، أهان
شکاندن، هەتک لێبرن، رویرەشکرن
سوکایەتی پێکرا
عبد
عبد، قرن، رقيق
کۆل، عەبد، بەند
ئەبد، کویلە
حر
حر، طليق، غير مقيد
ئازا، بەردای
ئازاد، بەخۆڕایی
عبر
عبر، اجتاز، مر
بۆری، دەربازبون
دابەزی، وەرگێڕدراو
توقف
توقف، تعطل
راوستان
وەستان
عبوس
عبوس، كالح، عصيب، كئيب، مكفهر
دامای، مریتشین
سەخت، تاریک
حسن
حسن، رائع، مشرق
باش، چاک، گەش
باشە، نایاب، گەشاوە
عتل
عتل، جذب، شد
راکێشان، نکڤەئینان
ڕاکێشان، گرژی
دفع
دفع، زج
راهاڤێتن
پالدان
عتيق
عتيق، قديم، تليد
کەڤن
کۆن
حديث
حديث، جديد، طريف
نوی، نویژەن
نوێ، تازە
عثر
عثر، زل، كبا، سقط
هنگڤت، کەفت
کەوتن
نهض
نهض، قام
رابو، رەقراوستا
هەلسا، سەرەوە
عج
عج، زخر، امتلأ، فاض، اكتظ، ازدحم
پربون، سەرداچون، تژیبون
زۆر، پڕ، ڕژاو، قەرەباڵغ
نضب
نضب، غاض
حشکبون، کێمبون
کەمکراوەتەوە
عجاج
عجاج، مضطرب، هائج
عەجاج، تێکشێلای
ئەجاج، پشێو، زبر
ساكن
ساكن، هادئ
تەنا، تەسەر، رەحەت
بێدەنگ
عجوز
عجوز، مسن، شيخ، هرم
پیر، کال، دانگعەمر
پیر، بەساڵاچوو
شاب
شاب، حدث
گەنج، جحێل
گەنجێک
عديم
عديم، خلو، خال
بێبها، ڤالا، خالی
بێسوود، بەتاڵ
مليء
مليء، زاخر
پر، تژی، گەلەک، مشە
پڕ، زۆر، فراوان
عذب
عذب، فرات، سلسبيل، زلال، سائغ
تامخوش، زەلال
شیرین، زالال
زعاق
زعاق، حراق، أجاج، مالح، مر، علقم
تال، سوژەک، تەحل
سالتی، تاڵ، ئەلقەم
عرج
عرج، مال، اعوج، انحرف
لادای، خاربون، لەنگی
ڕاکێشان، لادان
استقام
استقام، اعتدل
راوستیان، راستکرن
پشوودان، مامناوەند
عرض
عرض، اتساع
پانی، فرەهی
فراوانی
طول
طول، امتداد
درێژی، درێژکرن
درێژیی، درێژکراوە
عرف
عرف، علم، أدرك
تێگەهی، زانی
دانا، زانی
جهل
جهل، من لا يعلم
نەزانین
نەزانی
عسير
عسير، شاق، صعب، شديد
ئیزا، دژوار، زەحمەت
سەخت، توند
يسير
يسير، هين، خفيف
ساناهی، سڤک
ئاسان، سووک
عصم
عصم، منع، حال، حجز
نەهێلان، گرتن
خۆپاراستن، حجزکردن
سمح
سمح، فك، ترك
هێلان، ڤەکرن، بەردان
ڕێگە بدە، جێبهێڵە
عطش
عطش، ظمأ
تێهنی، تێهنۆکی
تینوێتی
ري
ري، ارتواء
تێرڤەخارن
دەمەوێت
عكف
عكف، انكب، واظب، استمر
بەردەوامی، پێشڤەچون
بەردەوام
كف
كف، توقف، انقطع
قوتکرن، راوستیان
وەستان، بڕین
علا
علا، سما، سمق، ارتفع
بلندبون، رابون
بەرزبون
انخف
انخف، اتضع، تدنى
نزمبون، کێمڤەبون
کەمکردنەو
عمد
عمد، لجأ، ركن
دانەبەرکرن، نکڤەچون
پەنابەری
ترك
ترك، نبذ، تخلى، هجر
هشتن، بەردان
ڕۆشتن، وازهێنان
عناية
عناية، رعاية، اهتمام
چاڤدێری، لێنێرین، چاڤدان
چاودێری، سەرنجدان
إهمال
إهمال، لا مبالاة
پشدان، بێخەمی
کەمتەرخەمی، بێباکی
عنف
عنف، وبخ، زجر، نهر، لام، قرع، أنب
پاشڤەبرن، زەجراندن، بەرگازندەکرن
توندوتیژی، پشوودان
استحسن
استحسن، أيد، وافق، أقر
پشتگری، هەڤهاتن
باشتر کراوە، پشتگیری کردن، رێککەوتن، پەسەند کراوە
عوج
عوج، زيغ، ضلال
لەنگی، لادانی، بەرزەبون
لادان، چەواشەکاری
استقامة
استقامة، اعتدال
راستەقینی، راستبون
ڕاستگۆیی، میانڕەوی
عون
عون، مدد، مساعدة، غوث، تأييد، دعم
هاریکاری، پشتگیری، پالپشتی
یارمەتی، هاوکاری، فریاگوزاری، پشتگیری
خذلان
خذلان، تخلى عن، ترك
پشتدان، قەتاندن
وازهێنان
عيب
عيب، نقص، شائبة، وصمة، عار
کێماسی، پیسی، قوسیری
کەمیی، پەڵە، ڕیسوابوون
كمال
كمال، حسن، بهاء
بها، باشی، پرانی
کەمال، چاک
غاب
غاب، أفل، غرب ،ذهب
چو، ئاڤابو، وندابو
ڕۆشت، خوارەوە، ڕۆژئاوابو
طلع
طلع، بان، أشرق، ظهر، بدا، لاح
دەرکەڤت، دیاربو، هەلات، بەرچاڤبو
دەرکەوت، بەیانی بوو
غادر
غادر، لئيم، فاجر
غەدار، چەپەل، بێهەتک
خیانەتکار، خراپەکار، بێ ئەخلاقی
شريف
شريف، نبيل، شهم
ماقیل، خۆراگر، بەرێز
ڕاستگۆ، بەڕێز
غاضب
غاضب، ساخط، متبرم
پندڤی، پرمپرمی، توندوتیژ
توڕە، ناڕەزایی
قانع
قانع، راض
کێفخواز، رازی
ڕازی، ڕازی
غالب
غالب، قاوم، صارع، نازل، نازع
بەرهەنگاربون، تێکوشینی
زاڵبوون، خەباتکردن، دابەزین، ململانێکردن
استسلم
استسلم، خضع، دان، خنع
رادسەتبون، ملشورکرن، تێدانان
تەسلیمبوون، ملکەچکردن، ئیدانەکردن
غبن
غبن، جور، ظلم، حيف
زۆرداری، زولم، نەحەقی
نادادپەروەری: ستەمکاری
قسط
قسط، عدل
دادوەری، عەدالەت
دادپەروەری
غث
غث، ردئ، سيء
خراب، پیس، چرک
نەخۆش، خراپ، خراپ
ثمين
ثمين، نفيس، جيد، طيب، حسن
باش، هێژا، گرانبها
بەنرخ، باش
غدق
غدق، كثير، غزير، وافر
مشە، گەلەک، پر
فراوان، زۆر
شحيح
شحيح، ضنين، قليل
کێم، هندەک، پیچەک
کەم، هەندیک
غريب
غريب، عجيب، شاذ
غەریب، شاش
سەیر، نامۆ
عادي
عادي، معتاد، مألوف، طبيعي
ئاسایی، خوازایی، ناسکری
ئاسایی، ئاسایی، ئاشنا، سروشتی
غرير
غرير، ساذج، أبله، أحمق، أخرق
حەمەق، تەلەدین، هەبلە
بادجەر، بێهەڵوێست،گەمژە، چەقەڵ
رشيد
رشيد، حكيم، عاقل
ژیر، تێگەهەشتی، ئاقلمەند
ژیر، عەقڵانی
غض
غض، طري، لين
شل، نەرم، تەر
ناسک، نەرم
يابس
يابس، جاف، قديد
حشک، رەق
توێکڵدار، وشک، کۆن
غزا
غزا، فتح، قهر، دخل، هاجم
داگیرکرن، هێرشکرن، سەرداکەتن
داگیری کرد، هاتە ژوورەوە، هێرشی کردە سەر
انسحب
انسحب، تقهقر، تراجع
پاشڤەچون، ڤەکێشان، شکەستن
کشانەوە، پاشەکشەکردن
غريض
غريض،غض، طازج
نوی، تازە، تەر
نەرم، تازە، فراوان
فج
فج، تالف، فاسد
پیچ، خراب
خام، زیانلێکەوتوو
غضب
غضب، سخط، غيظ، كمد، ضيق، حنق
کەرب، کینی، خەمگینی
توڕەیی، ئازار، ناڕەحەتی
رضا
رضا، قناعة
رازیبون، پێکرن
ڕەزامەندی، قەناعەت
غل
غل، بغض، كره، نفور، حنق، شنآن، حفيظة، ضغن، حقد، سخط
کینی، کەرب، نەفرەت، هێرس
ڕق، تووڕەیی، ناڕەزایی، کینە، خراپەکاری
حب
حب، ود، مودة
ئەڤین، دلوڤانی، حەژێکرن
خۆشەویستی، میهرەبانی، سۆز
غلب
غلب، هزم، قهر
سەرکەڤتن، بەزاندن
زاڵبوون، سەرکەوتن
انهزم
انهزم، انكسر
شکەستن، رەڤین
دۆڕاو، شکاوە
غليظ
غليظ، فظ، خشن، جاف
ستویر، زڤر، حشک
ئەستوور، درشت، زبر، وشک
رقيق
رقيق، لين، عطوف، رؤوف، رحيم
دلسوز، دلنازک، رەحم
نەرم و نیان، بەزەیی، میهرەبان
غني
غني، ثري، موسر
زەنگین، دەوڵەمەند
دەوڵەمەند
فقير
فقير، معتر، معسر، معدم
بەلنگاز، هەژار، نەچار
هەژار، بێبەش
غور
غور، سحيق، عميق، بعيد
کویر، دویر
قووڵ، دوور
قريب
قريب، دان , مجاور
نێزیک، تەنشت
نزیک، تەنیشت
غيب
غيب، مجهول
نەدیتی، نەناس
نەبینراو، نەناسراو
معروف
معروف، شائع، معلوم
ناسکری، ناسین
ناسراو، باو
غير
غير،خلاف، سوى، عدا، إلا
ژبلی
جگە لە
مثل
مثل، مثيل، نظير، شبيه
وەکی، مینا، هەڤبەر
وەک، هاوشێوەی
غيض
غيض، قليل، يسير
پیچەک، هندەک، کێمەک
کەمێک، هەندیک
فيض
فيض، كثير، غزير
پر، مشە، زێدە، زۆر
ڕژاو، زۆر
غيّض
غيّض، انخفض، قل، انحسر
کێمبون، پاشکەتن، نزمبون
کەمبوونەوە، دابەزین
طما
طما، زاد، جاش، فار
زێدەبون، سەرداچون
زیادکردن، زۆربوون
فاتحة
فاتحة، بداية، مستهل، مطلع
دەستپێک، سەرکی
سەرەتا
نهاية
نهاية، خاتمة
داوی، دویماهی
کۆتایی، ئەنجام
فادح
فادح، باهظ، جسيم، ثقيل
گران، گەورە، زێدەبار
کۆی گشتی، قورس
هين
هين، زهيد، خفيف، طفيف
ساناهی، ئەرزان، سڤک
ئاسان، هەرزان، سووک
فار
فار، غلى، فاض، طما
فیریا، زێدەبون، سەرداچون
زۆربوون، زیادکردن
غاض
غاض، غار
کێمبون، غەوارەبون، نزمبون
دابەزین، کەمبوونەوە
فاز
فاز، نجا، أفلح، نجح
سەرکەڤت، رزگاربو، سەرفەرازبو
بەدەستهێنا، ڕزگاری بوو، سەرکەوتوو بوو
أخفق
أخفق، حبط، فشل
شکەستن، تێکچون
لێدان، بێزاربوون، شکست
فاض
فاض،غمر، طما
رابو، سەرداچو
نوقم، وەرگەڕا
غاض
غاض، نضب
غەوارەبو، حشکبو
کەمکراوەتەوە
فاحش
فاحش، بذيء، سيء
پێچ، خراب، لەوتی
قێزەون، خراپ
حسن
حسن، جميل، جيد
باش، جوان، چاک
باشە، جوان
فاق
فاق، جاوز، زاد
زێدەکر، ژێبوری
تێپەڕاند، تێپەڕ بوو، زیادکرا
قصر
قصر، قل
کورتکر، کێمکر
کەمکرد، کورتدراو
فاقع
فاقع، زاه
گەش، ڤەبی
رەوشن، روناک
داكن
داكن، قاتم، باهـت، كالح
تاری، پەتخی
تاریک، کاڵبووەوە
فقر
فقر، فاقة، عوز، حاجة
بەلنگازی، هەژاری، تەنگدەستی
هەژاری، خواست، خواستن
غنى
غنى، ثراء، سعة
زەنگینی، دەولەمەندی
دەوڵەمەندی
فرح
فرح، سرور، سعادة، ابتهاج
شاهی، شادی، بەختەوەری، کەیفخوشی
خۆشی، شادبوون، بەختەوەری
حزن
حزن، شجى، الم، اسى، جوى،نكد ،غم، هم، شجن
خەمگینی: کۆل، پەریشانی، دەرد، شینی
دڵتەنگی: خەم، ئازار، خۆشی، ناڕەحەتی، نیگەرانی، خەم
فرية
فرية، كذبة، أكذوبة
درەو
درۆ
صدق
صدق، حقيقة
راستی
ڕاستی
فزع
فزع، خوف، خشية
ترس، لەرز
ترس
اطمئنان
اطمئنان، هدوء، سكن سكينة
تەناهی، تەسەری، رەحەتی
دڵنیابوون، ئارامگرتن، ئارامی
فسيح
فسيح، واسع، رحب، رحيب
فرەهـ، بەرفرەهی
فراوان
ضيق
ضيق، شدة، عسر
تەنگاتی، ژاری، ژەنگی
ناڕەحەتی، سەختی، هەژاری
فك
فك، حل
ڤەکرن
کۆدکردنەوە
ربط
ربط، عقد، عقص
گرێدان، گرێکرن
گرێدان، بەستن
قارعة
قارعة، جائحة، نازلة، مصيبة، كارثة، بلوى، بلاء، نقمة
تارێت، بەلا، مسیبەت
کارەساتێک، پەتایەک، بەڵایەک، نەفرەتێک
نعمة
نعمة، نعماء
خوازی، نیعمەت، بەختەوەری
نیعمەت، بەختەوەری
قاع
قاع، قيعة، قعر
بن، خواری
خوارەوە
قمة
قمة، رأس، ذروة
گومبەت، کلوڤانک، گوپتک
لۆتکە
قبح
قبح، دمامة
کرێتی، درندی
ناشیرینی، کرێتی
حسن
حسن، جمال، رونق، وسامة، بهاء، روعة
جوانی، خوشکوکی، خوشیمانی، تازەیی، سپەهی
چاکی، جوانی، شکۆمەندی
قبض
قبض، تسلم، تلقى
گرتن، ستاندن، وەرگەرت
وەرگرتن
مد
مد، بسط
درێژکرن، ڤەدان، پانکرن
درێژکردنەوە
قام
قام، نهض
رابو، راوستا
هەستا، رابو
قعد
قعد، قبع، جثم، برك
روینشت
دانیشت
قبع
قبع، جثم، ربض، برك، ناخ
نخیا، چەمیان
پەرچ، کرۆچ، گۆم
نهض
نهض، قام
رابو، راوستا
هەستا، رابو
قذى
قذى، أذى، درن، وسخ
قرێژ، پیسی، دژینی
پیس، ئازار
ضرر
ضرر، أذى
زەرەر، زیان
زیان
قراح
قراح، خالص، نقي، صاف، عذب، فرات، سائغ
پاک، زەلال، شرین، بێهنخوش
پاک، پاک، ڕوون، شیرین، بۆنخۆش، تامخوش
عكر
عكر، مشوب، أجاج، آسن، آجن، راكد
گەماری، گەنی، ترش
تاڵ، ترش، وەستاو
منير
منير، مضيء
رونی، روناک، گەش رەوشن، نورانی
ڕووناک، رەوشن
مظلم
مظلم، ظليم - مدلهم، حالك، دامس
تاری، گەماری، حوتمی
تاریک، تێکچوو
كرب
كرب، مصيبة، بلاء، شدة، شيق، كربة، هم
خەم، خەمگینێ، بەلا، تەنگاهی، ئیزا، زەحمەت
ناڕەحەتی: بەڵا، ناخۆشی، سەختی، نیگەرانی
فرج
فرج ، انفراج , راحة
رەحەتی - بەرفرەهی
ڕزگاربوون
كمد
كمد،غيظ، غم، نكد، هم، قلق، ضيق، حزن، أسى، كآبة
خەمگینێ: کینی، کەرب، ئالوزی، تەنگی، ژانی، دامایی
ناڕەحەتی: توڕەیی، خەم، نیگەرانی، دڵەڕاوکێ
فرح
فرح، حبور، يسر
شادی، شەهی، دلخوشی
خەمۆکی - خۆشی، چێژ
هم
هم،غم، كمد، حزن، نكد، أسى
خەمگینی، ژان، ئاخینک
خەم: خەمۆکی، ناڕەحەتی
فرح
فرح، حبور، هناء، سعادة
شادی، بەختەوەری، کەیفخوشی
خۆشی، خۆشی، بەختەوەری
وجوم
وجوم، حزن، كآبة
خەمۆکی: دامایی، نەخوشی
دڵتەنگی: خەمۆکی
سرور
سرور، فرح، حبور
کەیف، شاهی
چێژ، خۆشی، خۆشی
حزن
حزن،شجى، الم، اسى، جوى،نكد ،غم، هم، شجن
خەمگینی: کۆل، پەریشانی، دەرد، شینی
دڵتەنگی: خەم، ئازار، خۆشی، ناڕەحەتی، نیگەرانی، خەم
فرح
فرح، ابتهاج
شاهی، شادی
خۆشی، شادبوون
غم
غم، حزن، هم، نكد
خەم: خەمگینی، دلتەنگی
تاریکی: خەم، نیگەرانی، دڵتەنگی
مرح
مرح، سرور، فرح، ابتهاج
دلخوشی، شاهی، کەیف
خۆشی: چێژ، خۆشحاڵی
شجن
شجن، جوى، ألم، حزن، أسى
کەسەر: ئێش، خەمداری
ئازار، خەم، نیگەرانی، دڵتەنگی
فرح
فرح، حبور، بهجة، مرح
کەیف، خوشی، شادی، شەهی
خۆشی، کەیف
إخفاق
إخفاق، فشل
شکەستن: تێکچون
شکەستن
نجاح
نجاح، فوز، فلاح، ظفر
سەرکەڤتن
سەرکەوتن
فشل
فشل، خاب
تێکچو، سەرنەکەت
شکستخواردوو
امتاز
امتاز، تفوق، برز، فاق، نبغ
سەرکەتن، تێپەری
سەرکەوتوو، سەرکەوتوو، تێپەڕاند
أخفق
أخفق، فشل، قصر
بنکەڤت، شکەست
شکستی هێنا
أصاب
أصاب، أدرك، لحق، حقق، نجح
سەرکەڤت، بەدەستی هێنا
سەرکەوتوو بوو، کەوتە پێشەوە
حبط
حبط، فشل، خاب، أخفق
هەلوەشیا: تێکوەربو، دلشکەستی
بێزاربو: شکستی هێنا، بێ هیوا بوو
نجح
نجح، أفلح
سەرکەتی، سەفەرازبو
سەرکەوتوو بوو
خاب
خاب، فشل، حبط، أخفق
بێهێڤیبو: سەرنەکەتن
نائومێد: شکستی هێنا، بێزار بوو
فاز
فاز، نجح، أفلح
سەرکەڤتن، برن
سەرکەوتوو بوو، سەرکەوت
تعس
تعس، هلك، خاب، فشل
بێبەختبو: پەریشانبو
ناخۆش: لەناوچوو، بێهیوا بوو، شکستی هێنا
أفلح
أفلح، نجح
سەرکەتن
سەرکەوتوو بوو
ضاع
ضاع، طاش: خاب، فشل
بەرزەبو: وندابو، دوریا
دۆڕا: نائومێد بوو، شکستی هێنا
نجح
نجح، فاز
سەرکەتن، پێشینئینان
سەرکەوتوو بوو، سەرکەوت
متفرقات بلا مقابل
ظلة
ظلة - سقيفة، عريش، مظلة
نیهانی – کەپر، سیهوان
کانۆپی - کۆشک، پێرگۆلا
عبرة
عبرة، عظة، موعظة، حكمة
سەربۆر، سەرهاتی، شیرەت
وتاری،حیکمەت، پەند
عترة
عترة، أهل، نسل، ذرية، قوم، عشرة، رهط
کەسوکار، نفش، گەل، خویانی
خەڵک، نەوە، نەوە
عرصة
عرصة، ساحة، باحة، فناء
مەیدان، بیاڤ، حەوش
ئاشلا، حەوشە
عرض
عرض، متاع، ثروة، جاه
تشت، گەنجین، سەرمال
نمایش، کاڵا، سامان
غيث
غيث، مطر، طل، ودق
باران
باران، شەبنەم
غيم
غيم، سحاب، ضباب
عەورم مژوموران
هەور، تەم
فحص
فحص، فتش، بحث، محص، أمعن، تعمق، نقب
ڤەکولین، رێنان، دویربین، لێکولین
پشکنین، لێکۆڵینەوە، پشکنین، قووڵبوونەوە
فدى
فدى، خلص، حرر
رزگارکرن، قورتالکرن، بەردان
ڕزگار کرا، بەردا
فرغ
فرغ، انتهى، أتم، أكمل، أنجز
تەمامکرن، خلاسکرن، دویماهی ئینان
تەواو
قدر
قدر، منزلة، مكانة، مقدار
قەدر، بها، جهە
بڕی، دۆخ، پێگە
قبر
قبر، مقبرة، رمس، جدث، لحد، ضريح، مدفن، مقام
گۆر، گۆرستان، قەبر، مەزار، مەرقەد
گۆڕ، گۆڕستان، مەزارگە
12-12-2023 – احمد علي