ຄ້ຽວໝາກ [키아오막]

(원본)

ວັດທະນະທຳຂອງການຄ້ຽວໝາກ

ໃນຊີວິດທາງດ້ານຈິດໃຈຂອງຊາວຫວຽດນາມ, ການຄ້ຽວໝາກຄ້ຽວພູບໍ່ພຽງແຕ່ເປັນ ຄວາມ ຊິນເຄີຍ, ເປັນຮີດຄອງ, ຫາກຍັງເປັນປັດໃຈສຳຄັນ ເພື່ອສ້າງຄຸນຄ່າວັດທະນະທຳມູນເຊື້ອ ອີກດ້ວຍ. ພູ ແລະ ໝາກເປັນເຄື່ອງນຳສິນສອດທີ່ຂາດບໍ່ໄດ້ໃນງານໝັ້ນ, ງານດອງ ແລະ ງານຕ່າງໆ.

ວິຖີຊີວິດແຕ່ບູຮານນະການ

ຢູ່ຫວຽດນາມ, ປະເພນີຄ້ຽວໝາກມີແຕ່ສະໄໝເຈົ້າຊີວິດຮຸ່ງ, ຕິດພັນກັບນິຍາຍ “ຕົ້ນໝາກໃບພູ”, ເລື່ອງເລົ່າກ່ຽວກັບຄວາມຮັກລະຫວ່າງ ຜົວເມຍ ແລະ ອ້າຍກັບນ້ອງ, ເຂົາເຈົ້າຂ້າມພູເຂົາ, ຂ້າມຫ້ວຍໄປຊອກຫາກັນ ແລະ ຫຼັງຈາກເສຍຊີວິດໄປກໍກາຍເປັນຕົ້ນໝາກ, ຕົ້ນພູ, ກ້ອນຫີນແລ້ວກ້ຽວກອດກັນ, ຢູ່ຄຽງຂ້າງກັນຕະຫຼອດເວລາ. ພູ ແລະ ໝາກຍັງເປັນ ສິ່ງໜຶ່ງທີ່ຊ່ວຍໃຫ້ຄົນເຮົາໄດ້ທຳຄວາມຮູ້ຈັກກັນ, ສ້າງ ຄວາມໃກ້ຊິດ, ສະໜິດຕິດພັນເຊິ່ງກັນ ແລະ ກັນ. ພູ ແລະ ໝາກເປັນຂອງຖະຫວາຍຕົ້ນຕໍໃນບັນດາງານບຸນສຳຄັນຄື: ງານໝັ້ນ, ງານດອງ, ງານສົບ ແລະ ງານຕ່າງໆ. ພູ ແລະ ໝາກເປັນສັນຍະລັກແຫ່ງຄວາມຮັກຂອງຄູ່ບ່າວສາວ, ອ້າຍນ້ອງ, ຄອບຄົວ ແລະ ຄວາມສຸກ.

ປະເພນີຄ້ຽວໝາກ ໄດ້ເຜີຍແຜ່ກວ້າງຢູ່ທຸກຊົນຊັ້ນ, ກາຍເປັນຄວາມງາມດ້ານວັດທະນະທຳມູນເຊື້ອ. ບໍ່ພຽງແຕ່ສຳລັບຊາວເຜົ່າກິ່ງເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງມີບັນດາຊົນເຜົ່າສ່ວນໜ້ອຍຕ່າງໆ ຄື: ໄຕ່, ນຸ່ງ, ຢາວ, ພູໄທ, ເມື່ອງ…ແຕ່ເຂດພູດອຍພາກເໜືອເຖິງບັນດາຊົນເຜົ່າທີ່ພວມອາໄສ ຕາມສາຍພູຫຼວງ, ໄຕ່ງວຽນຄື: ຂະແມ, ເບີຣູ, ເອເດ ແລະ ຊາວເຜົ່າຈຳຢູ່ພາກກາງຕອນໃຕ້ ກໍມີປະເພນີຄ້ຽວໝາກ ອີກດ້ວຍ. ປະເພນີຄ້ຽວໝາກຂອງແຕ່ລະຊົນເຜົ່າມີຈຸດຄ້າຍຄືກັນ, ແຕ່ຍ້ອນສະພາບແວດລ້ອມແຫ່ງການເປັນຢູ່ ແລະ ວັດທະນະທຳແຕກຕ່າງກັນຈຶ່ງສ້າງ

ຈຸດພິທີແຕກຕ່າງກັນ. ຊາວເຜົ່າເມື່ອງ, ຊາວເຜົ່າພູໄທ, ຊາວເຜົ່າເອເດຕ້ອນຮັບແຂກດ້ວຍພູ ແລະ ໝາກ, ຊາວເຜົ່າໄຕ່, ນຸ່ງນຳໃຊ້ພູ ແລະ ໝາກໃນພິທີ “ມັດແຂນໃຫ້ເຈົ້າບ່າວເຈົ້າສາວ”.

ພູແຫຼບໜຶ່ງລວມມີ: ໝາກ (ລົດຫວານ), ໃບພູ (ລົດເຜັດ), ຮາກ (ລົດຂົມ ແລະ ປູນ (ລົດຮ້ອນ). ຕົ້ນໝາກໃຫຍ່ສູງຂຶ້ນເປັນສັນຍະລັກ ຂອງຟ້າ, ປູນເປັນສັນຍະລັກຂອງດິນ. ຕົ້ນພູເກີດຂຶ້ນມາຈາກດິນ, ຜູກຮັດກັບຕົ້ນໝາກ, ເປັນສັນຍະລັກແຫ່ງຄວາມເປັນກາງ. ພູແຫຼບໜຶ່ງ ຕ້ອງມີໝາກ, ໃບພູລາດປູນ, ຮາກໄມ້ມີລົດຝາດ. ຍາມ ຄ້ຽວໝາກຈະມີລົດຫວານຂອງແກ່ນໝາກ, ລົດເຜັດຂອງໃບພູ, ລົດຝາດຮ້ອນ ຂອງປູນ, ລົດນົວຂອງຮາກໄມ້…ທັງໝົດເຫຼົ່ານັ້ນ ໄດ້ສ້າງຄວາມກະຕຸກຊຸກຍູ້, ເຮັດໃຫ້ປາກຫອມ, ສົບແດງ…ທົ່ວເຂດຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ມີປະເພນີຄ້ຽວໝາກ, ແຕ່ຈຸດດີເດັ່ນໃນວິທີການຈີບໝາກ, ແບບແຜນເຊີນຄ້ຽວໝາກຄ້ຽວພູໄດ້ຖືກຫັນໃຫ້ເປັນສັນຍະລັກໂດດເດັ່ນ ແລະ ກາຍເປັນຮູບແບບການເຄື່ອນໄຫວດ້ານສິລະປະທີ່ເຕັມໄປດ້ວຍສີສັນ ວັດທະນະທຳຂອງປະເທດຊາດ.