Luis Leongoa

Estilo erraz eta austeroa itxuraz, irudi edo adornorik gabea. Encabalgamiento delakoak adierazten du bere sufrimendua. Admirazioak eta interjezioak nonahi, hitz bikote ugari agertzen dira era berean. Latinezko eta hebreerazko poesiatik hartutako sinbologia darabil eta 3 tradizio kultural ezberdin uztartzeko gaitasuna du:

• • poesia grekolatino klasikoa:Horacio eta Virgilio, eta Neoplatonismoa.

  • Literatura biblikoa: Salmoak, Joben liburua, Cantar de los Cantares.

  • Espainiako Pizkundeko poesia italianizante eta kastizoa.

1572an hasiko zen idazten De los nombres de Cristo lana, eta ez zuen 1585 arte bukatuko. Ciceronen elkarrizketak agertzen zaizkigu hemen aurrez poesian irudikatu duena adierazteko. Biblian Kristori ematen zaizkion izen dezberdinen interpretazioak komentatzen ditu: Pinpollo, Jaungoikoaren Aurpegia, Mendia, Etorkizuneko Mendearen Aita, Jaungoikoaren Besoa, Jaungoikoaren Errege, Jaungoikoa, Senarra, Bakearen Printzea, Maitea, Arkumea, Jaungoikoaren Semea, Bidea, Artzaina eta Jesú.

Consiste, pues, la perfección de las cosas en que cada uno de nosotros sea un mundo perfecto, para que por esta manera, estando todos en mí y yo en todos los otros, y teniendo yo su ser de todos ellos, y todos y cada uno de ellos teniendo el ser mío, se abrace y eslabone toda esta máquina del universo, y se reduzca a unidad la muchedumbre de sus diferencias; y quedando no mezcladas, se mezclen; y permaneciendo muchas, no lo sean; y para que, extendiéndose y como desplegándose delante los ojos la variedad y diversidad, venza y reine y ponga su silla la unidad sobre todo. Lo cual es avecinarse la criatura a Dios, de quien mana, que en tres personas es una esencia, y en infinito número de excelencias no comprensibles, una sola perfecta y sencilla excelencia (De los nombres de Cristo, lib. I).

Latinez idatzitako beste lan hauek ere bereak dira:

• • De legibus, 3 liburuz osatutako lana;

  • In Cantica Canticorum Salomonis explanatio, 1582an;

  • In psalmum vigesimumsextum explanatio, 1582an.

Eta gazteleraz ere hainbat obra moral idatzi zuen, hezkuntzaz, La perfecta casada, bere lehengusinari zuzendua, emazte modeloa deskribatuz eta emakume ezkonduak familiarekin eta Jaungoikoaren maitasunean dituen betebehar eta eskubideak ezarriz.

Proberbioen Liburuaren azken kapitulua eta Joben liburua itzuli zituen hebreeratik eta Cantar de los cantares eta Salmoak ere bai. 4 bertsotako lira erabili zuen: A11, B7–11, A11, B7–11.

Latinezko Bucólicas eta Virgilioren Geórgicas ere itzuli zituen; baita Horacioren Odak ere, beste gauza batzuen artean.

Edizioak

Asko dira eta batzuk azpimarratuko ditugu:

• • Bere lanak eskuizkribuetan asko zabaldu baziren ere, 1631ra arte, ez ziren editatu, Quevedok inprimatu zituenean lehen aldiz. Salamancako Eskolako Francisco de la Torrerenarekin batera argitaratu zituen, Gongoraren erabateko Culteranismoaren aurka.

  • 1779an, Francisco Cerdá y Ricok beste batzuk editatu zituen.

  • Osatuenetako bat Gregorio Mayáns y Siscarrek egin zuen (Valentzia: Tomás de Orga, 1785).

  • Hala ere, bere lanaren eskuizkribu zehatzenak bere ilobak kopiatutakoak izan ziren, fraide eta teologo agustinoa zen Basilio Ponce de Leónek, alegia.

  • XVIII. mendean, Pedro Estala filologoak editatu zituen bere obrak Valentziako eskuizkribu batean oinarrituz.

  • 1805-1806an Antolín Merino agustinoak 5 alez osatutako lan batean editatu zituen, Obras del maestro fray Luis de León izenarekin.

  • Salvador Faulík De los nombres de Christo, añadido juntamente el nombre de Cordero (Valentzia: Salvador Faulí, 1770) editatu zuen.

  • XIX. mendean, Biblioteca de Autores Españoles delakoak egin zuen edizio berri bat (Madrid, Manuel Rivadeneyra, 1855).

  • XX. mendean, Manuel Fraile aitak Los nombres de Cristo editatu zuen (1907).

  • Federico de Onísek ere egin zuen 3 aleko edizio bat Editorial Castaliarentzat 1914tik 1922 bitartean.

  • 98ko Belaunaldiko Enrique de Mesa poetak 1876 eta 1977 artean De los nombres de Cristo editatu zuen.

  • Luis Astrana Marínek La perfecta casada atera zuen (Madril: Aguilar, 1933).

  • Elena Milazzok egin zuen beste bat (Erroma, 1955).

  • Joaquín Antonio Peñalosak lan hau editatu zuen olerki originalak eta Cantar de los Cantaresekin batera Mexikoko Porrúa editorialean (1970).

  • Ospe handia hartu zuten Ángel Custodio Vega agustinoak BAC o Biblioteca de Autores Cristianosentzako egin zuenak. Edizio hori berritu zuten eta oraindik lor daiteke (Barcelona: Planeta, 1970).

  • Juan F. Alcinak Poesia editatu zuen (Madril: Cátedra, 1986?.

  • Cristóbal Cuevasek De los nombres de Cristo (Madrid: Cátedra, 1977), Poesía completa (Madrid: Castalia, 1998) eta Fray Luis de León y la escuela salmantina (Madril: Taurus, 1986) atera zituen.

  • José Manuel Blecua ere Poesía egin zuen (Madril: Gredos, 1990) eta Cantar de Cantares de Salomón (Madril: Gredos, 1994).

  • José María Becerra Hiraldok Cantar de los Cantares editatu zuen. Interpretaciones literal, espiritual, profética (El Escorial: Ediciones Escurialenses, 1992) eta Cantar de los Cantaresen iruzkina (Madril: Cátedra, 2004).

  • Antonio Sánchez Zamarreñok De los nombres de Cristo berri bat egin zuen (Madril: Austral, 1991).

  • José Barrientosek Epistolario, Cartas, licencias, poderes, dictámenes editatu zuen (Madril, Revista Agustiniana, 2001).

  • Emiliano Fernández Vallinak Tratado sobre la Ley atera zuen bi hizkuntzetan (Monasterio de El Escorial: Ediciones Escurialenses, 2005).

  • Ángel Alcalák ere editatu zuen: El proceso inquisitorial de fray Luis de León (Salamanca, Junta de Castilla y León, 1991).