In het woelige verleden was WATER het verdedigingsmiddel bij uitstek zeker in de regio. Heel wat domeinen waren dan ook omgracht ter verdediging. Dit site-onderdeel wil specifieke aandacht besteden aan de bouwkundige en landschappelijke erfenis die hiervan nog rest.
1. Boerenschansen / Vluchtschansen / Schansen
Een typisch Kempisch verschijnsel dat in een afzonderlijk site-deel wordt behandeld
Motten waren de voorlopers van de latere (water-)kastelen. Op de motten versteenden de eerste houten woon- en verdedigingstorens tot donjons. Soms is er niet echt sprake (meer) van een motte.
3. Weertorens en kerkhoven
Een aantal kerktorens zijn echt opgebouwd als versterkte vestingen. Maar ook een aantal kerkhoven waren voorzien van een muur waarachter men zich kon verschansen.
4. Stadswallen
De Romeinen versterkten hun belangrijkste steden reeds met wallen. Van de Middeleeuwse stadswallen zijn er al bij al weinig restanten overgebleven.
5. Norbertijner pastorieën en domeinen
Norbertijnen waren erg actief in de arme regio en hun pastorieën werden opgetrokken als versterkte vestigingen.