- Μεσολόγγι: Τὸ πέρασμα ἑνός μεγάλου…

…ἀπὸ ὅσα ἀκούγονται μέχρι σήμερα!

Δὲν ἔπαψε μέχρι τὶς μέρες μας τὸ Μεσολόγγι νὰ δέχεται μεγάλους καὶ νὰ προσφέρει μεγάλους στὸν κόσμο. Εἶναι μέσα στὸ DNA του ἡ διαχρονικότητα τοῦ μεγαλισμοῦ ἀπ’ τὰ σπάργανά του. Γέννημα μίας σύγκρουσης ἰδεῶν δύο κόσμων κατὰ τὴν ἱστορικὴ Ναυμαχία τῆς Ναυπάκτου στὰ 1571, λειτούργησε ἱστορικὰ καὶ κοινωνικὰ στὰ πλαίσια ἑνὸς ὑπέροχου ἰδεόκοσμου. Ὅσοι ἁγνοὶ ἰδεολόγοι πέρασαν ἀπὸ τὸ Μεσολόγγι, δὲν χάθηκαν. Μεγαλούργησαν!... Πολλοὶ ἔμειναν καὶ ἔγιναν μεγαλώνυμοι φορεῖς, ἄλλοι ἄφησαν στὸν τόπο ὡς παρακαταθήκη τὸ δικό τους ἰδεολογικὸ στίγμα καὶ ἄλλοι ἔζησαν τὸ μεγαλεῖο του. Τὸ Μεσολόγγι ὅλους τοὺς τιμᾶ, τοὺς μνημονεύει καὶ τοὺς σέβεται.

Ἕνας μεγάλος μεταξὺ διακεκριμένων ποὺ πέρασαν ἀπὸ τὸ Μεσολόγγι, ποὺ ἔγραψαν ἱστορία καὶ ποὺ ἄφησαν τὴ σφραγῖδα τους γιὰ χρόνια, εἶναι ὁ ὁσίως κεκοιμημένος, ἀείμνηστος καὶ μακαριστὸς ἐν Ἀρχιερεῦσι, κυρὸς Αὐγουστῖνος Καντιώτης. Φλογερὸς καὶ ἀσυμβίβαστος Ἱεροκήρυκας καὶ Ἐθναπόστολος σὲ ταραγμένη Ἐθνικὰ ἐποχή, διακριθεὶς στὴ συνέχεια ὡς Μητροπολίτης Φλωρίνης, Πρεσπῶν &Ἐορδαίας, Ὑπέρτιμος καὶ Ἔξαρχος Ἄνω Μακεδονίας, μὲ ἕδρα τὴν Φλώρινα.

Τὸ πέρασμα τοῦ π. Αὐγουστίνου Καντιώτη ἀπὸ τὸ Μεσολόγγι ἦταν σύντομο, ἀλλὰ μεγάλο γιὰ τὸ ἔργο ποὺ ἄφησε φεύγοντας. Διακόνησε τὴν Ἐκκλησία καὶ τὸ πλήρωμά της ἐπὶ μία ἑξαετία ἀπὸ τοῦ ἔτους 1935 ὡς Γραμματέας, ὡς Πρωτοσύγκελλος καὶ ὡς Ἱεροκήρυκας τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Αἰτωλίας καὶ Ἀκαρνανίας, Ἀρχιερατεύοντος τότε τοῦ δυναμικοῦ καὶ δραστήριου Μητροπολίτη Ἱεροθέου Παρασκευοπούλου, τοῦ ἀπὸ Παροναξίας. Ἐδῶ, στὸ Μοναστήρι τοῦ Παντοκράτορος Ἀγγελοκάστρου, ἔδωσε τοὺς ὅρκους τῆς ἀφιέρωσής του διὰ τῆς κουρᾶς, στὴν ὑπηρεσία τοῦ Παντοκράτορος Θεοῦ καὶ ὁ Ἀνδρέας Καντιώτης ἔγινε ὁ Αὐγουστῖνος τῆς μετανοίας. Ἐδῶ ἔλαβε καὶ τὴν Χάρη τῆς Ἱερωσύνης, ποὺ τὸν γιγάντωσε γιὰ τοὺς μετέπειτα ἀγῶνες του.

Ἀναδείχτηκε ἐδῶ στὸ Μεσολόγγι ὁ μεγάλος στὴν Πίστη. Τόσο ποὺ στὴ συνέχεια δὲν δειλίασε μπροστὰ σὲ κατακτητὲς καὶ ἀπίστους νὰ παρατάξει μὲ σθένος τὶς Εὐαγγελικὲς ἀξίες, ἀνάμικτες μὲ τὰ ἐθνωφελῆ μηνύματα τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Τὸ μεγαλεῖο της ἀρετῆς του ἦταν τὸ στοιχεῖο ποὺ προσέλκυε τὰ πλήθη τῶν ἀκροατῶν του, ἅμα τῇ ἐμφανίσει του. Τὸ δίδυμο, Πίστη καὶ Ἀρετή, ἦταν γιὰ τὸν π. Αὐγουστῖνο τὸ ἀτέλειωτο ὁπλοστάσιό του. Ξεπέρασε τὶς ὁποιεσδήποτε φοβίες καὶ συμβιβαστικὲς προκλήσεις καὶ κατέστη, αὐτὸς ὁ μικρὸς στὸ δέμας, ἕνας μεγιστάνας τῆς δημιουργίας πνευματικῆς ἀναγέννησης τῆς Μητροπολιτικῆς Ἐπαρχίας. Ὁπλισμένος ἀπὸ τὰ ἐγκόσμια καὶ ὑπερκόσμια ἰδανικὰ κατηύθυνε τὰ κηρυκτικά του μηνύματα πότε πρὸς τὴν οἰκοδομητικὴ διδαχή, πότε πρὸς τὴν Προφητικὰ ἐλεγκτικὴ ἐπιθετικότητα ἐναντίον τῶν καταδυναστευόντων τὰ δίκαια τοῦ λαοῦ. Ἦταν στὸ Μεσολόγγι ὁ ἀστραποβρόντης μπροστομάχος τῶν ὑπερβατικῶν ἀληθειῶν τοῦ Εὐαγγελίου. Ἡ πνευματικὴ προσφορὰ τοῦ π. Αὐγουστίνου στὸ Μεσολόγγι, πέραν τῶν συχνῶν καὶ συνεχῶν κηρυγμάτων του, δείχνει τὸν μεγαλώνυμο στόχο τῆς ζωῆς του. Ὁλοκληρώνεται ὅμως μὲ τὴν ἵδρυση σχολῶν καὶ πρωτοποριακῶν συλλόγων πνευματικῆς διδαχῆς. Πείθει τὸν Μητροπολίτη Ἱερόθεο καὶ ἱδρύει τὴν πρωτοπόρα γιὰ τὴν ἐποχὴ «Ἐκκλησιαστικὴ Προπαρασκευαστικὴ Σχολὴ Μεσολογγίου», γιὰ τὸν καταρτισμὸ τῶν ὑποψηφίων Ἱερέων. Ὁ ἴδιος διδάσκει πρακτικὰ μαθήματα Ποιμαντικῆς. Γίνεται ἡ ψυχὴ καὶ τὸ πνεῦμα τῆς ὅλης λειτουργικῆς διαδικασίας τῆς Σχολῆς. Πρωτοστατεῖ ἀκόμα καὶ στὴ δημιουργία Ἱεραποστολικῶν καὶ Φιλανθρωπικῶν Συλλόγων πρὸς πνευματικὴ ἐνεργοποίηση τῶν πιστῶν Χριστιανῶν. Ἔργο δικό του ἦταν ἡ ἵδρυση τῆς «Χριστιανικῆς Ἑνώσεως Νεανίδων Μεσολογγίου», τῆς «Ἑνώσεως Ὀρθοδόξων Μεσολογγίου», τῆς «Χριστιανικῆς Ἑνώσεως Νεανίδων Αἰτωλικοῦ» κ.ἄ. Δημιουργεῖ παράλληλα τὰ «Φιλόπτωχα Ταμεῖα» σὲ ἐνοριακὴ βάση καὶ τὸ «Γενικὸ Φιλόπτωχο Ταμεῖο» τῆς Μητροπόλεως γιὰ τὴν ἀνακούφιση τῶν πτωχῶν. Ξεκίνησε ἀκόμα τὴ διαδικασία γιὰ ἵδρυση Γηροκομείου μέσα στὸν περίβολο ἑνὸς Μοναστηριοῦ. Συγχρόνως ὀργανώνει ὑπηρεσία τῆς Μητροπόλεως συμπαράστασης τῶν φυλακισμένων καὶ ἀποφυλακιζόμενων ἀπὸ τὶς Φυλακὲς τοῦ Μεσολογγίου. Πιστὸς στὴ δύναμη τοῦ ἔντυπου λόγου ὁ π. Αὐγουστῖνος, ἐπαναδραστηριοποιεῖ τὸ παλιὸ περιοδικὸ τῆς Μητροπόλεως «Ποιμὴν ὁ καλὸς» καὶ τὸ μετονομάζει σὲ «Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός». Τοῦτο γίνεται ὅταν γνωρίζει καὶ ἐμπνέεται ἀπὸ τὸ ἔργο τοῦ μεγάλου Ἐθναποστόλου τοῦ Γένους Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ. Ἀσχολήθηκε μάλιστα ἀπὸ τοὺς πρώτους καὶ μὲ τὴν καταγραφὴ τῆς βιογραφίας του καὶ τὴ δημοσιοποίηση τῶν διδαχῶν καὶ Προφητειῶν του. Ἡ συγγραφή του, ποὺ παρουσιάζει τὸ Συναξάριο, τὶς Διδαχὲς καὶ τὶς Προφητεῖες τοῦ Ἁγίου, συνοδεύτηκε καὶ μὲ κατάλληλη ἀσματικὴ Ἀκολουθία καὶ γνώρισε δεκάδες ἐκδόσεις. Τὸ ἔργο τοῦ Πατρο-Κοσμᾶ στὸ Πανελλήνιο, μπῆκε στὴ ζωὴ τοῦ π. Αὐγουστίνου. Τὸν ἐνέπνευσε, τὸ ἀκολούθησε καὶ τὸ ὑπηρέτησε μέχρι τὸ τέλος του. Τὸ περιοδικὸ τοῦτο γνώρισε πολλὲς ἐκδόσεις. Κυκλοφορεῖ μάλιστα ἀνανεωμένο καὶ ἐμπλουτισμένο μέχρι τὶς μέρες μας, ἀπὸ τὸν σημερινὸ Μητροπολίτη μας κ. Κοσμᾶ. Συγχρόνως ἀποφασίζει καὶ ἐκδίδει στὸ Μεσολόγγι καὶ δεύτερο ἔντυπο. Εἶναι ἕνα εὐκολοδιάβαστο μικρὸ περιοδικὸ μὲ τίτλο: «Εὐαγγελικὰ Σαλπίσματα». Τὸ κυκλοφορεῖ καὶ τὸ διανέμει δωρεὰν σὲ μεγάλες ποσότητες. Γίνεται ἀποδεκτὸ μὲ ἐνθουσιασμὸ ἀπὸ τὸ λαὸ τῆς Αἰτωλοακαρνανίας. Εἶναι τὸ σημαντικὸ λαϊκὸ διδακτικὸ βῆμα.

Ὁ π. Αὐγουστῖνος ἦταν ὅπως εἴπαμε ὁ σταθερὰ ἀσυμβίβαστος στὶς ὑπερβατικὲς ἀλήθειες καὶ τὶς προσωπικὲς χωρὶς ὑστεροβουλία καὶ συμφέρον ἀπόψεις του. Τὶς ὑπερασπιζόταν μάλιστα μὲ τόσο σθένος μπροστὰ σὲ φίλους καὶ ἀντιπάλους. Πάντοτε ὅμως μὲ λεπτότητα καὶ εὐγένεια χωρὶς νὰ θίγει τοὺς συνομιλητές του. Τὴν ἀπιστία πολέμαγε καὶ τὴν Πίστη ὑπεράσπιζε, ὄχι τὸν παρασυρμένο ἄνθρωπο. Μία χαριτωμένη μάλιστα στιχομυθία μὲ λεπτὸ χιοῦμορ μὲ τὸν Μητροπολίτη του Ἱερόθεο, ἔχει παραμείνει ὡς ἀνέκδοτο. Τὴν καταγράφω γιὰ νὰ καταδειχθεῖ τὸ σθένος τῆς ὑπεράσπισης τῶν ἰδεῶν του καὶ ἡ εὐγένεια ἑνὸς μεγάλου.

«Ὑπῆρξε στὴ Μητρόπολη σὲ κάποια ἐποχὴ ἕνα θέμα ἀρχῶν ποὺ πῆρε τὴ μορφὴ διάστασης ἀπόψεων μεταξὺ Μητροπολίτου Ἱεροθέου καὶ Πρωτοσυγκέλλου. Ἡ κουβέντα ξεκίνησε ἀπὸ νωρὶς στὸ ἰδιαίτερο Γραφεῖο τοῦ Μητροπολίτου. Παρατέθηκαν γιὰ ἀρκετὲς ὧρες ἀλληλοσυγκρουόμενα ἐπιχειρήματα χωρὶς νὰ καταλήξουν οἱ δύο σὲ συμφωνία. Ὁ π. Αὐγουστῖνος θέλοντας νὰ δώσει τὸ τελειωτικὸ μήνυμα στὸ Δεσπότη, ἀφοῦ δὲν ὑπῆρχε σημεῖο σύγκλισης τῶν ἀπόψεων, προσέφυγε σὲ ἕνα εὐγενικὸ λογοπαίγνιο. Εἶχε φτάσει ἡ ὥρα 12η μεσημβρινή. Μὲ τρόπο ρωτάει τὸ Δεσπότη: –Τί ὥρα ἔχεις, Δεσπότη μου; Ἐκεῖνος πρόθυμα καὶ ἀπονήρευτα βγάζει ἀμέσως τὸ ρολόι του τσέπης καὶ λέγει: –Ἄ, ἔφτασε δώδεκα!... Τὸ ἴδιο ἔκαμε καὶ ὁ π. Αὐγουστῖνος. Βγάζει τὸ δικό του ρολόι καὶ ἀπαντάει εὔστροφα στὸ Δεσπότη: –Δώδεκα ἔχω καὶ ἐγώ, μὲ τὴ διαφορὰ ὅμως ἐσὺ ἔχεις μεσάνυχτα καὶ ἐγὼ μεσημέρι». Μετέφερε δηλαδὴ εὐγενικὰ μὲ τὸ λογοπαίγνιο τοὺς ὡροδεῖκτες στὴν διάσταση τῶν ἀπόψεων ἐπὶ τοῦ θέματος. Ὁ καλοκάγαθος καὶ γεμάτος ἀγάπη ἀπέναντι στὸν Πρωτοσύγκελλό του Μητροπολίτης Ἱερόθεος, γέλασε μὲ τὴν καρδιά του.

Ὁ π. Αὐγουστῖνος Καντιώτης ὑπῆρξε στὸ Μεσολόγγι καὶ γιὰ τὸ Μεσολόγγι ἕνας μεγάλος. Ἄφησε τὴ σφραγῖδα του. Ἔζησε τὸ μεγαλεῖο της Ἱερᾶς Πόλεως καὶ κατέκτησε γιὰ τὸν ἑαυτό του τὸ μεγαλεῖο τοῦ Μεσολογγίου. Παρέλαβε ἀπὸ τὸ Μεσολόγγι τοὺς τίτλους ἑνὸς μεγάλου μὲ τὸ πέρασμά του καὶ τοὺς μετέφερε στὸ Πανελλήνιο μὲ τὴ μεγαλώνυμη δράση του. Δικαία θὰ ἦταν ἡ προσθήκη στὸ ὄνομά του τῆς προσωνυμίας τοῦ «Μεγάλου», ποὺ κατακτήθηκε ἐπάξια μέσα στὸ ἱστορικὸ καὶ ἱερὸ Μεσολόγγι.

Ταιριάζει ἑπομένως ἀπόλυτα γιὰ τὸν π. Αὐγουστῖνο ὁ λόγος ποὺ ἐκφέρεται γιὰ τοὺς μεγάλους ἀπὸ τὸ Ἱερὸ Μεσολόγγι, κατάλληλος καὶ γιὰ ἐπιτύμβιο ἐπίγραμμα στὸν τάφο του:

«Εἰς τὸν τάφον τώρα ἡ δόξα ἕναν μεγάλον ξεπροβοδεῖ».

Ἔστω ἡ μνήμη του αἰωνία!...

Ἱ. Πόλις Μεσολογγίου 24η Ἰουνίου 2013

Γενέθλιον Τιμίου Προδρόμου

«Φωνὴ βοῶντος…» (Ματθαίου γ΄ 3)

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΠ. ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ

ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ Πρ. Δήμαρχος Ι. Π. Μεσολογγίου