- † Σπυρίδων Ἰ. Μάντζαρης

Τὴν ἡμέρα τῶν Χριστουγέννων ἀνεχώρησε γιὰ τὴν αἰωνιότητα, σὲ ἡλικία 83 ἐτῶν, ὁ Σπυρίδων Μάντζαρης. Τὸ 40ήμερο μνημόσυνό του ἐτελέσθη στὴν Φλώρινα τὴν Παρασκευὴ 1-2-2013 καὶ στὴν Ἀθήνα τὴν Κυριακὴ 3-2-2013.

Ὁ ἀείμνηστος γεννήθηκε ἀπὸ τὸν Ἰωάννη Μάντζαρη καὶ τὴν Παρασκευὴ τὴν 29-4-1930 στὴν Ἀθήνα. Ἡ καταγωγή του ἦταν ἀπὸ τὶς Κυκλάδες (ἀπὸ τὰ νησιὰ Νάξο καὶ Μύκονο).Μόλις τελείωσε τὸ τότε ὀκτατάξιο γυμνάσιο ἄκουσε ἕνα πατριωτικὸ σάλπισμα• Ἡ Κορέα ἔχει πόλεμο καὶ ὅλα τὰ ἐλεύθερα κράτη συστρατεύονται γιὰ ν᾽ ἀντιταχθοῦν στὶς ἀπειλὲς τῶν κομμουνιστικῶν δυνάμεων ποὺ τὴν πιέζουν ἀπὸ τὸν βορρᾶ της!…Ὁ ἰδεολόγος Σπυρίδων ἔδωσε ἐθελοντικὰ τὸ «παρών». Κατατάχθηκε στὸ σῶμα τῆς ἐνδόξου Ἑλληνικῆς Βασιλικῆς –ὅπως τότε ὠνομαζόταν καὶ ὅπως καὶ ἐκεῖνος μὲ ὑπερηφάνεια ὡμολογοῦσε– Ἀεροπορίας. Ἐκπαιδεύθηκε καὶ μετεκπαιδεύθηκε στὶς Η.Π.Α. ἀριστεύσας ὡς μηχανικὸς ἀεροπλάνων. Τὴν ἀεροπορία ἀγάπησε καὶ τὰ ἀεροπλάνα τὰ ἐρωτεύθηκε! Σὲ ὅλες τὶς ἀεροπορικὲς ἐπιδρομὲς (πτήσεις καὶ ῥίψεις) ἦταν μέσα στὸ ἀεροπλάνο• δὲν ἦταν δηλαδὴ μηχανικὸς ἐδάφους, ἀλλὰ ἱπτάμενος. Τὴν ἀγάπη καὶ τὸν ἔρωτα αὐτὸν τὸν διατήρησε μέχρι τελευταίας του ἀναπνοῆς. Κάθε χρόνο στὴν ἑορτὴ τῆς Πολεμικῆς Ἀεροπορίας (7, 8 καὶ 9 Νοεμβρίου) θὰ ἐπεσκέπτετο ὁπωσδήποτε κάποια βάσι τῆς πολεμικῆς ἀεροπορίας καὶ ἐκεῖ στοὺς συνοδούς του ἀφηγεῖτο πλῆθος ἱστορίες ἀπὸ τὸν πόλεμο τῆς Κορέας. Κι ὅταν ἀνέβαινε μαζὶ μὲ τὴν συντροφιά του ἐκείνη σὲ κάποιο ἀεροπλάνο, ἐκεῖ ἦταν λαλίστατος καὶ πολὺ παραστατικὸς ἀφηγούμενος μὲ λεπτομέρειες κάποιες ἀπὸ τὶς μάχες.Μετὰ τὴν ἀποστράτευσί του ὁ Σπυρίδων φοίτησε στὴν Πάντειο Σχολὴ καὶ ἔλαβε τὸ πτυχίο τῶν πολιτικῶν ἐπιστημῶν. Στὴν ἐπαγγελματική του σταδιοδρομία εὐδοκίμησε ὡς γραμματεὺς τῆς Φιλοσοφικῆς Σχολῆς τοῦ Καποδιστριακοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν καὶ ἔχαιρε τῆς ἐκτιμήσεως ὅλων τῶν καθηγητῶν τῆς ἐποχῆς ἐκείνης μὲ τοὺς ὁποίους συνεργάσθηκε. Στὰ μετέπειτα χρόνια ἐπιστρατεύθηκε ἀπὸ τὴν πολιτεία νὰ κατεβῇ στὴν Κρήτη καὶ νὰ ὀργανώσῃ τὴν γραμματεία τοῦ νέου Πανεπιστημίου της.Ἡ τιμιότης, ἡ ἀκεραιότης, ἡ ἐξυπηρετικότης, ἡ μέχρι βαθείας νυκτὸς ἐργασία του στὴν γραμματεία τῆς Φιλοσοφικῆς Σχολῆς εἶνε δύσκολο νὰ βροῦν μιμητὴ καὶ συνεχιστή. Οἱ νέοι φοιτηταὶ εὕρισκαν στὸ πρόσωπο τοῦ εὐγενοῦς Σπυρίδωνος τὸν προστάτη, πατέρα καὶ κηδεμόνα. Ἰδίως τὰ φτωχαδάκια, οἱ ἐξ ἐπαρχιῶν ἐρχόμενοι στὴν πρωτεύουσα ἄποροι φοιτηταί. Τὴν ἐποχὴ ἐκείνη, ποὺ ὁ φοιτητὴς πλήρωνε καὶ δίδακτρα καὶ ἐγγραφὲς καὶ συγγράμματα τῶν καθηγητῶν, ὁ Σπυρίδων ἦταν ἀρωγὸς στοὺς πένητες καὶ «ἀναγκεμένους».Μετὰ ἀπὸ πολυετῆ εὐδόκιμη ὑπηρεσία συνταξιοδοτήθηκε. Καὶ τὴν συνταξιοδότησι τὴν εἶδε ὡς νέο μετερίζι ἀγώνων καὶ προσπαθειῶν. Δὲν εἶνε δυνατὸν νὰ γνωρίζουμε ἐπακριβῶς τὸ πολυποίκιλο καὶ πολυδιάστατο ἔργο του. Μνημονεύσουμε ἐπὶ τοῦ παρόντος ἐλάχιστα.α΄. Συνδέθηκε μὲ τὸν Διορθόδοξο Σύνδεσμο «Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος« (πρώην Ἑλληνογιουγκοσλαβικὸ Σύνδεσμο «Ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν Παῦλος») καὶ ἐπὶ σειρὰ ἐτῶν (τὰ χρόνια τοῦ πολέμου 1994-2000) συνώδευε φορτηγὰ (νταλίκες) μὲ ἀνθρωπιστικὴ βοήθεια σὲ ὅλες τὶς ἐμπόλεμες καὶ μὴ περιοχὲς τῶν Βαλκανίων (μέχρι τὸ τελευταῖο χωριὸ Βοσνίας, Ἑρζεγοβίνης, Κοσσυφοπεδίου κ.λπ.).β΄. Ὁ Σύνδεσμος Ἀποστράτων Πολεμιστῶν τῆς Κορέας στὸ πρόσωπό του εἶχε ἕνα ταπεινὸ ἀχθοφόρο γιὰ ὅλες τὶς ἐργασίες - διακονίες• ἀπὸ τὸ νὰ ὑποδέχεται ἐπισήμους Κορεάτες ἐπισκέπτες μέχρι τὸ νὰ φροντίζῃ γιὰ ξεναγήσεις καὶ φιλοξενίες ἀλλὰ καὶ στολισμοὺς ναῶν καὶ αἰθουσῶν γιὰ ἑορταστικὲς ἐκδηλώσεις.γ΄. Ἀγωνίσθηκε ποικιλοτρόπως μὲ ἀποφασιστικότητα καὶ θυσίες «οὐ τὰς τυχούσας» γιὰ τὴν κανονικὴ τάξι τῆς Ἐκκλησίας. Τὰ δρώμενα στὸν χῶρο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας δὲν τὸν ἄφηναν ἀδιάφορο.δ΄. Γαλουχήθηκε ὡς νέος καὶ καλλιέργησε ἐν συνεχείᾳ τὸν ἑαυτό του σὲ ἄνδρα ἰδεολόγο. Ὅ,τι τὸ ἐκκλησιαστικὸ καὶ ἐθνικό, τὸν εὐαισθητοποιοῦσε καὶ συστρατεύονταν μὲ ἄλλες ὑγιεῖς δυνάμεις γιὰ νὰ δίνῃ παντοῦ τὸ παρών. Τὰ δύο ἄστρα ΧΡΙΣΤΟΣ καὶ ΕΛΛΑΣ τὸν ἐνέπνεαν, τὸν συνήρπαζαν, καὶ ἀγωνίσθηκε νὰ φωτίζουν τὴν οἰκουμένη μὲ τὸ ἀνέσπερο φῶς τους.ε΄. Πρέπει νὰ μνημονευθῇ ἰδιαιτέρως ὁ σύνδεσμός του μὲ τὴν ἱεραποστολικὴ ἀδελφότητα τοῦ ἐπισκόπου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου. Συνεργαζόμενος μὲ αὐτὴν συμμετεῖχε σ’ ὅλες τὶς ἐκκλησιαστικὲς καὶ φιλανθρωπικὲς προσπάθειες καὶ ἐξορμήσεις, ὅπως• – Στὴν ἀνέγερσι τοῦ Αὐγουστινείου Πνευματικοῦ Κέντρου στὶς Λεῦκες - Πάρου ὑπὸ τὶς ὁδηγίες τοῦ ἀειμνήστου ἱεραποστόλου ἱερομονάχου Κοσμᾶ Γρηγοριάτου (Ἀσλανίδη) ὡς ἁπλὸς ἐργάτης.– Στὶς φοιτητικὲς - κατηχητικὲς ἐξορμήσεις σὲ ὅλα σχεδὸν τὰ μέρη τῆς Ἑλλάδος, ἔχοντας ἀναλάβει ἰδίως τὴν διακονία τῆς φωτογραφίσεως τῶν ἐκδηλώσεων αὐτῶν δι᾽ ἰδίων ἐξόδων.

– Εἶχε ἐπίσης ἀναλάβει ὅλα τὰ ἔξοδα μικρὰ ἢ μεγαλύτερα γιὰ πολυγραφήσεις ἐντύπων, κεράσματα στὸν κύκλο τοῦ μικροῦ ἱεραποστολικοῦ ὁμίλου.

– Ὅταν ἀπέκτησε αὐτοκίνητο, τὸν περίφημο «ἀκάκιο», τὸ διέθετε γιὰ νὰ μεταφέρῃ ἱεραποστολικὰ πρόσωπα• λίγο μάλιστα πρὶν τὴν ἐκδημία του τὸ ἐδώρισε σὲ γυναικεία μονή.

στ΄. Ἦταν ἀρωγὸς καὶ μέλος τοῦ γνωστοῦ φιλοπολυτεκνικοῦ Συλλόγου Π.Ε.ΦΙ.Π..

ζ΄. Ἦταν εὐσεβὴς καὶ εὐλαβής. Ἐκκλησιαζόταν ἀνελλιπῶς Κυριακὲς καὶ ἑορτές. Ἡ ζωή του ἦταν ἁπλῆ, ἀσκητικὴ θὰ ἔλεγε κανείς, μὲ συχνὴ ἐξομολόγησι καὶ θεία κοινωνία.

η΄. Ποιός ὅμως δὲν θυμᾶται καὶ τὸ ἀπροσωπόληπτο τοῦ ἀδελφοῦ Σπυρίδωνος ὡς πρὸς τὸ δίκαιο; Δὲν θὰ ἦταν ὑπερβολὴ ἂν τὸν ὠνόμαζε κανεὶς δεύτερο Ἀριστείδη. Τὸ δίκαιο τὸ ὑπεστήριζε, τὸ ἐπεδίωκε, τὸ ἐφάρμοζε, τὸ ἀπαιτοῦσε καὶ ἀπὸ τοὺς ἄλλους μὲ τὴ μεγάλη του εὐγένεια.

θ΄. Ἦταν ἕνας πολύεδρος ἀδάμας ἀνιδιοτελείας, φιλανθρωπίας καὶ προσφορᾶς. Τὸ πορτοφόλι του ἦταν πάντα ἄδειο• τὸ ἄδειαζε ἡ ἀγάπη ὑπὲρ τῶν πτωχῶν. Δὲν ὑπῆρχε περίπτωσις ποὺ νὰ συναντοῦσε φτωχὸ καὶ νὰ μὴ τὸν συνδράμῃ. «Ἐλεοῦσε τὸν πτωχὸ δανείζοντας τὸν Θεό».

Φτωχός, ἀπένταρος κυριολεκτικά, βρέθηκε ὅταν χρειάστηκε νὰ ὑποβληθῇ σὲ ἐγχείρησι καρδίας. Φτωχός, ἀπένταρος κυριολεκτικά, ἔφθασε καὶ στὶς τελευταῖες στιγμές του, πλούσιος ὅμως σὲ πίστι καὶ βεβαιότητα γιὰ τὴν αἰωνιότητα.

–Ἄννα φεύγω, εἶπε στὴν ἀδελφή του.

–Ποῦ πᾶς, Σπῦρο;

–Πάω στοὺς γονεῖς μου• μὲ περιμένουν…

Ὁ Κύριός μας, ἐρχόμενος νὰ γεννηθῇ, κάλεσε κοντά του στὴν θριαμβεύουσα Ἐκκλησία τὸν ἀγαπητὸ ἀδελφὸ Σπυρίδωνα. Τὸν κάλεσε τὶς πρῶτες μεταμεσονύκτιες ὧρες τῆς 25-12-2012. Ὁ Χριστὸς ἐγεννᾶτο στὴν ταπεινὴ γῆ καὶ ὁ Σπυρίδων ἐγεννᾶτο στὸν ἔνδοξο οὐρανό.

Αἰωνία σου ἡ μνήμη, ἀδελφὲ Σπυρίδων.

«ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΣΠΙΘΑ»