- Οἱ τυφλοὶ ὁδηγοὶ

«Οὐαὶ ὑμῖν, ὁδηγοὶ τυφλοί…» (Ματθ. 23,16)

Στὴν ἐποχὴ τοῦ Χριστοῦ, ἀγαπητοί μου, ζοῦσαν κάποιοι ποὺ μέσα στὸν ἀγράμματο λαὸ τῆς Παλαιστίνης φημίζονταν ὡς οἱ «φωτισμένοι». Θαυμάζονταν ὡς ἐξαιρετικὲς προσωπικότητες, διάνοιες φωτεινές, πνεύματα ἰσχυρά, κοινωνικοὶ φάροι ἱκανοὶ νὰ καθοδηγήσουν τὸ λαὸ τοῦ Ἰσραὴλ στὸ δρόμο τῆς κοινωνικῆς εὐτυχίας καὶ τῆς ἐθνικῆς ἀποκαταστάσεως. Οἱ ψαρᾶδες τῆς Τιβεριάδος, οἱ βοσκοὶ τοῦ Ἑρμὼν καὶ τοῦ Θαβώρ, οἱ ἔμποροι τῆς Ἰεριχοῦς, οἱ χωρικοὶ στὴν πεδιάδα τοῦ Ἰορδάνου, ὅλος γενικὰ ὁ λαὸς ἄκουγε τὰ ὀνόματά τους, ἀποκαλυπτόταν καὶ ἔλεγε· Αὐτοὶ εἶνε τὰ μάτια τοῦ Ἰσραὴλ ποὺ βλέπουν μακριά, ἀξίζει νὰ βρισκώμαστε κάτω ἀπὸ τὴν καθοδήγησί τους.

Μιλᾶμε γιὰ τοὺς γραμματεῖς, φαρισαίους καὶ ἀρχιερεῖς, τὴν πνευματικὴ ἡγεσία τοῦ λαοῦ, τοὺς ὁδηγοὺς τοῦ Ἰσραήλ. Αὐτοὶ φοιτοῦσαν σὲ σχολές, ὅπου δίδασκαν καθηγηταὶ ποὺ ἐρευνοῦσαν σχολαστικὰ τὰ πάντα, τριχοτομοῦσαν κι αὐτὴ τὴν τρίχα ἀκόμη. Αὐτοὶ κρατοῦσαν διαρκῶς τὰ βιβλία. Εἶχαν πλουτίσει τὸν ἐγκέφαλό τους μὲ πλῆθος γνώσεις. Κατεῖχαν τὸ νόμο καὶ τοὺς προφῆτες καὶ τοὺς ἑρμήνευαν. Γύρω ἀπὸ κάθε ἐντολὴ εἶχαν δημιουργήσει ἕνα σωρὸ ἑρμηνευτικὲς διατάξεις, μὲ τὴ δικαιολογία ὅτι ἔτσι ἡ ἐφαρμογὴ τοῦ θείου δικαίου θὰ εἶνε πλήρης, φθάνοντας μέχρι καὶ τὴν ἐλαχίστη λεπτομέρεια τῆς θρησκευτικῆς καὶ κοινωνικῆς ζωῆς. Αὐτοί, κατέχοντας τὰ σκῆπτρα τῆς ἡγεσίας τοῦ λαοῦ, ἐπιδεικνύονταν γιὰ τὶς γνώσεις τους, τὴν ἁγιότητα τῆς ζωῆς τους, τὸ ζῆλο τους γιὰ τὰ ἰδανικὰ τοῦ ἔθνους. Τί εὐτυχισμένος λαός, θά ᾽λεγε ἕνας ἐπιπόλαιος κριτής, ποὺ ἔχει τέτοιους σοφοὺς ὁδηγούς!… Ἀλλὰ ξαφνικὰ ἀκούγεται μιὰ φωνὴ στοργικὴ σὰν τῆς μάνας ἀλλὰ καὶ δυνατὴ σὰν τοῦ λιονταριοῦ. Ἦταν ἡ φωνὴ τοῦ Χριστοῦ, ἡ φωνὴ τῆς ἀλήθειας, ποὺ δὲν ξέρει νὰ κολακεύῃ ἰσχυροὺς τῆς ἡμέρας καὶ νὰ χαϊδεύῃ ἁμαρτωλὲς καταστάσεις. Ἔσχισε τὴ μάσκα τῆς ὑποκρισίας, μὲ τὴν ὁποία ἐπὶ αἰῶνες ξεγελιόταν ὁ ἁπλὸς λαός, καὶ τοὺς εἶπε· Ἐσεῖς, ποὺ ἀναλάβατε νὰ κυβερνήσετε αὐτὸ τὸ λαό, εἶστε οἱ πιὸ ἀκατάλληλοι! Οἱ δοῦλοι τῶν παθῶν δὲν μποροῦν νὰ γίνουν κυβερνῆτες τῶν λαῶν. Εἶστε τυφλοί, τυφλοὶ στὴν ψυχή, ἀπείρως χειρότεροι ἀπὸ τοὺς τυφλοὺς ποὺ τρία τώρα χρόνια θεραπεύω. Καὶ ἐνῷ ἡ τύφλωσί σας εἶνε τέτοια ποὺ δὲ μπορεῖτε νὰ διακρίνετε τὸ φῶς ἀπ᾽ τὸ σκοτάδι καὶ τὴν ἀλήθεια ἀπ᾽ τὸ ψέμα, ἔχετε τὴν ἀναίδεια νὰ λέτε πὼς βλέπετε. Γι᾿ αὐτό, ἐνῷ ὅλοι οἱ τυφλοὶ θὰ θεραπευθοῦν, ἐσεῖς θὰ μείνετε τυφλοί. Θὰ κυλιέστε στὸ ἔρεβος, καὶ θὰ παρασύρετε καὶ πολλοὺς ἄλλους ἀκόμη στὰ σκότη. Σεῖς θὰ καταστρέψετε τὸ λαό μου. «Οὐαὶ ὑμῖν, ὁδηγοὶ τυφλοί…»! (Ματθ. 23,16).

* * *

Τυφλοί! Βαρὺς φαίνεται ὁ χαρακτηρισμός; Ἀνοῖξτε λοιπὸν τὸ σημερινὸ εὐαγγέλιο, διαβάστε προσεκτικὰ στίχο - στίχο ὁλόκληρο τὸ 9ο κεφάλαιο τοῦ κατὰ Ἰωάννην Εὐαγγελίου, νὰ δῆτε ἐκεῖ μία ζωηρὴ εἰκόνα τῆς ψυχικῆς τυφλώσεως τῶν ἀνθρώπων αὐτῶν. Τί κάνει ὁ Ἰησοῦς; Κάνει σήμερα ἕνα θαῦμα, ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα θαύματά του, ποὺ ὡς πρὸς τὴν σπουδαιότητα ἔρχεται δεύτερο στὴ σειρὰ μετὰ τὴν ἀνάστασι τοῦ Λαζάρου. Διότι τὸ θαῦμα τῆς σημερινῆς περικοπῆς δὲν εἶνε μία θεραπεία ἄρρωστων ματιῶν, ποὺ θὰ μποροῦσε ἴσως νὰ γίνῃ καὶ σὲ μία ὀφθαλμολογικὴ κλινική· εἶνε –σημειῶστε το καλά– ἐκ τοῦ μὴ ὄντος δημιουργία ὀφθαλμῶν, ὀπτικῶν ὀργάνων, σὲ ἄνθρωπο ἐντελῶς τυφλό, ἀόμματο ἐκ γενετῆς.

Τὸ θαῦμα αὐτό, τὸ τρισμέγιστο, ποὺ ὅμοιό του ἀφ᾿ ὅτου δημιουργήθηκε ὁ κόσμος δὲν ἀκούστηκε ἄλλο, τελεῖται δημοσίως ἐμπρὸς σὲ πλῆθος λαοῦ. Ἡ εἴδησι τοῦ θαύματος μεταδίδεται ἀστραπιαῖα καὶ ὅλη ἡ πρωτεύουσα τοῦ Ἰσραὴλ σείεται. Κι αὐτὰ ἀκόμη τὰ παιδιὰ τῆς συνοικίας, ὅπου ὁ θεραπευμένος ἦταν γνωστὸς - πασίγνωστος, φωνάζουν· Ὁ τυφλὸς βλέπει! Καὶ μόνο αὐτοὶ «οἱ βλέποντες», οἱ ἡγέτες τοῦ λαοῦ, δὲ βλέπουν τὸ θαῦμα, δὲν θέλουν νὰ τὸ δοῦν! Φθονεροί, τυφλωμένοι στὴν ψυχὴ ἀπὸ τὸ θανάσιμο μῖσος ἐναντίον τοῦ Ἰησοῦ, ζητοῦν νὰ διαστρεβλώσουν τὴν ἀλήθεια καὶ ν᾽ ἀποδώσουν σ᾽ αὐτὸν ἰδιότητες ποὺ πόρρω ἀπέχουν ἀπὸ τὴν ἁγία καὶ ὑπερφυσικὴ ζωή του· νὰ ποῦν στὸ πάλλευκο περιστέρι «Εἶσαι μαῦρο σὰν κοράκι», στὸ ἄκακο ἀρνὶ «Εἶσαι λύκος», στὸν φωτεινὸ ἄγγελο, τὸν Βασιλέα τῶν ἀγγέλων, «Εἶσαι σατανᾶς». Τί διαστροφή!

Ὁ φθόνος τυφλώνει. Γι᾽ αὐτὸ ἕνας παλαιότερος ποιητὴς ἔγραψε·

«Ὦ φθόνε, πάντων τῶν καλῶν

ἐχθρὲ καὶ συκοφάντα!…

Φύγε, κακία εἰδεχθής,

καὶ μὴ μοχθεῖς νὰ ἀμαυροῖς

τοὺς πάντας καὶ τὰ πάντα!».

Εἶνε τυφλοί. Ἐρευνῆστε, ἂν θέλετε, περισσότερο τὰ Εὐαγγέλια ἐν σχέσει μὲ τὴ συμπεριφορὰ τῶν ἀνθρώπων αὐτῶν ἀπέναντι στὸν Ἰησοῦ, καὶ θὰ δῆτε ἀκόμη βαθύτερα τὸ ψυχικό τους σκοτάδι. Ἐνῷ ὄχι τὰ Ἰεροσόλυμα ἀλλὰ ὅλη ἡ Παλαιστίνη λάμπει ἀπὸ τὸ φῶς ποὺ ἐξέπεμψε ἡ ὑπέροχη διδασκαλία καὶ ἡ ἄφθαστη ἁγιότητα τοῦ Ἰησοῦ, αὐτοὶ σὰν ἀσπάλακες δὲν θέλουν νὰ βγοῦν ἀπὸ τοὺς σκοτεινοὺς ὑπονόμους γιὰ ν᾿ ἀντικρύσουν τὸ οὐράνιο φῶς.

Καὶ μόνο αὐτό; Ἀλλοίμονο! Τὸ Φῶς αὐτό, ποὺ ἔκανε τοὺς ἀγγέλους νὰ ψάλλουν τὸ «Δόξα σοι, τῷ δείξαντι τὸ φῶς» καὶ τοὺς ἁλιεῖς τῆς Γαλιλαίας νὰ σκιρτοῦν ἀπὸ χαρά, νὰ δακρύζουν ἀπὸ συγκίνησι καὶ νὰ ἐγκαταλείπουν τὰ πάντα, αὐτὸ τὸ σωτήριο φῶς ζητοῦν νὰ τὸ σβήσουν· νὰ τὸ σβήσουν ὁπωσδήποτε μὲ ψέματα, συκοφαντίες, ἀπειλές, διωγμούς. Φτύνουν τὸν Ἥλιο. Ὦ τυφλοί! ὁ Ἥλιος μεσουρανεῖ, κ᾽ ἐσεῖς θέλετε νὰ τὸν σβήσετε; Ματαιοπονεῖτε! τὸ πάθος σᾶς ἀφαίρεσε καὶ τὰ ἐλάχιστα ἴχνη λογικῆς. Ὁ ἥλιος δὲ σβήνει, ἔστω κι ἂν ὅλοι οἱ παράφρονες ἀναρριχηθοῦν στὰ τηλεγραφόξυλα κι ἀπὸ ᾽κεῖ ἐξακοντίζουν σάλιο ἐναντίον του. Μικροὶ καὶ ἀνόητοι, ὅσο κι ἂν φτύνετε τὸν Ἥλιο, τὸ σάλιο σας δὲν τὸν ἀγγίζει. Ὁ Ἥλιος θὰ λάμπῃ αἰωνίως. Μὲ καταλάβατε;

* * *

«Ὁδηγοὶ τυφλοί»· τὸ εἶπε τότε ὁ Ἰησοῦς γιὰ τοὺς ὁδηγοὺς τοῦ Ἰσραήλ. Θὰ τὸ ἐπανελάμβανε ὅμως καὶ σήμερα στοὺς συγχρόνους.

Οἱ ἰσχυροὶ τῆς γῆς συνέρχονται σὲ συνέδρια γιὰ νὰ διαλύσουν τάχα τὰ σκοτάδια· καὶ ὅμως ἡ ἀνθρωπότης, ἀντὶ νὰ δῇ φῶς, βυθίζεται περισσότερο στὸ σκοτάδι· μάταια οἱ ἄνθρωποι περιμένουν νὰ δοῦν φῶς, ἀκτῖνες εἰρήνης. Ἂν ἡ φωνὴ τοῦ Εὐαγγελίου κηρυχθῇ σ᾽ αὐτοὺς τοὺς ἡγέτας, ποὺ ἔχουν πάρει διαζύγιο ἀπὸ τὴν πίστι τοῦ Ναζωραίου καὶ ἀγωνίζονται νὰ θεμελιώσουν τὶς κοινωνίες πάνω στὰ σαθρὰ θεμέλια τῆς ὑλιστικῆς κοσμοθεωρίας, σ᾽ αὐτοὺς τοὺς τυφλοὺς ὀδηγοὺς ἡ φωνὴ τοῦ Ναζωραίου θὰ ἔλεγε· «Οὐαὶ ὑμῖν, ὁδηγοὶ τυφλοί!».

Ἀλλὰ κ᾽ ἐσεῖς οἱ κοινωνιολόγοι, ποὺ καταρτίζετε σχέδια ἐπὶ σχεδίων γιὰ τὴν ἀναβάθμισι τῆς ζωῆς καὶ ὅμως οἱ κοινωνίες ἀναστενάζουν·

κ᾽ ἐσεῖς οἱ διπλωμάτες καὶ οἱ πολιτικοί, ποὺ ἔχετε στὰ χείλη τὴν «εἰρήνη» ἀλλὰ στὰ βάθη τῆς καρδιᾶς σας σχεδιάζετε πολέμους καὶ ἀκονίζετε τὰ μαχαίρια σας γιὰ νὰ σφάξετε λαούς·

κ᾽ ἐσεῖς οἱ ἐπιστήμονες, ποὺ στὰ ἐργαστήριά σας οἱ φονεῖς τῶν λαῶν βρίσκουν τὸ μεγαλύτερο σύμμαχο, εἶστε τυφλοί! Ἐσεῖς εἶστε οἱ κυρίως ὑπεύθυνοι τοῦ παγκοσμίου δράματος.

Ἀλλά, γιὰ νὰ εἴμαστε δίκαιοι, ἔχουν καὶ οἱ λαοὶ τεράστιο μερίδιο ἐνοχῆς. Διότι, παρασυρόμενοι ἀπὸ ἀπατηλὰ συνθήματα, δὲν ἐκλέγουν ἐκείνους ποὺ λόγῳ ἤθους καὶ ἀρετῆς ἀξίζει νὰ κυβερνοῦν τοὺς λαούς· ἐκλέγουν δημαγωγούς, διεθνεῖς ἀπατεῶνες καὶ ἐγκληματίες, δούλους παθῶν καὶ ἐλαττωμάτων, ποὺ ὑπόσχονται παράδεισο καὶ δίνουν κόλασι καὶ ὁδηγοῦν τοὺς λαοὺς στὴν ὁμαδικὴ ἀγχόνη.

* * *

Φαίνεται ὅμως, ἀγαπητοί μου, ὅτι ἡ ἀνθρωπότης, ἀφοῦ ἔπαθε τόσα ἀπὸ αὐτοχειροτόνητους ὁδηγοὺς καὶ στενάζει κάτω ἀπὸ τὸ πέλμα τῆς ἀνηθίκου πολιτικῆς καὶ κλαίει πάνω στοὺς τάφους μυριάδων παιδιῶν της, ὡριμάζει πλέον καὶ ἀναζητεῖ τὸν Ὁδηγό, ποὺ δὲν εἶνε ἄλλος ἀπὸ Ἐκεῖνον ποὺ πρὶν ἀπὸ 20 αἰῶνες βροντοφώναξε γιὰ ν᾽ ἀκούσῃ ὅλη ἡ Γῆ· «Ἐγώ εἰμι ἡ ὁδὸς καὶ ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ ζωή» (Ἰω. 14,6).

Πόσο εὐτυχισμένοι θὰ εἶνε τὰ ἄτομα, οἱ οἰκογένειες, οἱ κοινωνίες, τὰ ἔθνη, ἂν τεθοῦν κάτω ἀπὸ τὴ φωτεινὴ καθοδήγησι τοῦ Χριστοῦ! Ἐνῷ οἱ ἄπιστοι, παρ᾿ ὅλα τὰ φῶτα τῆς ἐπιστήμης τους, θὰ σκοντάφτουν καὶ σὰν τυφλοὶ μέσ᾽ στὸ μεσημέρι θὰ ψηλαφοῦν, οἱ ταπεινοὶ καὶ καταφρονημένοι, αὐτοὶ δηλαδὴ ποὺ γνώρισαν καὶ ἀγάπησαν τὸν Ἰησοῦν, θὰ εἶνε οἱ μόνοι ἀληθινὰ βλέποντες. Αὐτοὶ θὰ ἐνισχύουν τὴν ὅρασί τους μὲ τὶς διόπτρες τοῦ οὐρανοῦ, θὰ ἔχουν πνευματικὸ ραντὰρ καὶ θὰ διακρίνουν τὰ σημεῖα τῶν καιρῶν. Αὐτοὶ θὰ ἔχουν τὸ Φῶς, θὰ τὸ ἀκτινοβολοῦν καὶ θὰ τὸ μεταδίδουν. Τὸ δὲ Φῶς εἶνε ὁ Χριστός.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

῾Ραδιοφωνικὴ ὁμιλία, ἡ ὁποία μετεδόθη στὴν καθαρεύουσα ἀπὸ τὸν Σταθμὸ Λαρίσσης τὴν 29-5-1949. Μεταγλώττισις καὶ σύντμησις 20-4-2012.