- Φλωρίνης Αὐγουστῖνος καὶ Μύρων Νικόλαος (Δ' ΜΕΡΟΣ)

τοῦ ἀρχιμ. Λαυρεντίου Γρατσία

Γιὰ τὴν ὑπακοή του στὸν Κύριο, τοὺς προφῆτες, τοὺς ἀποστόλους καὶ τοὺς πατέρες, ὁ ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος χαριτώθηκε. Ἂν τὸ μοναχικὸ τάγμα χαρακτηρίσθηκε ὡς ἡ γρηγοροῦσα συνείδησι τῆς Ἐκκλησίας, ὁ φιλομόναχος γέρων ἐπίσκοπος μποροῦμε νὰ ποῦμε ὅτι κατέστη ἐκφραστής, στόμα τῆς ἐκκλησιαστικῆς συνειδήσεως. Ὁ σύγχρονός του διακριτικὸς γέροντας Πορφύριος εἶπε γι᾽ αὐτόν• Ὅ,τι συμβαίνει στὴν Ἐκκλησία (εὐχάριστο ἢ δυσάρεστο), ὁ π. Αὐγουστῖνος τὸ νιώθει σὰν νὰ συμβαίνῃ ἐπάνω στὴν ὕπαρξί του» (21).

6. Ἔναντι τῶν ἰσχυρῶν.

Ὁ ἅγιος Νικόλαος ἤλεγξε τὸν ἐπίτροπο Ἀβλάβιο γιὰ τὴν ἄδικη καταδίκη τῶν ἀθῴων καὶ συνηγόρησε στὸν ἀπατηθέντα βασιλέα Κωνσταντῖνο ὑπὲρ τῆς ἀθῳώσεώς τους. Καὶ στὸ σημεῖο αὐτὸ ὁ ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος τὸν ἀκολούθησε. Ὑπερασπίστηκε καὶ αὐτὸς τοὺς θείους νόμους μπροστὰ στοὺς ἰσχυροὺς τῆς ἡμέρας καθὼς καὶ τὰ δίκαια ἀδυνάτων• στάθηκε ἀπέναντι στοὺς μὲν ἰσχυροὺς ἀπτόητος, στοὺς δὲ ἀδυνάτους συμπαθής.Στὸ Μεσολόγγι (τὸ 1937), ὡς πρωτοσύγκελλος τῆς μητροπόλεως Αἰτωλίας καὶ Ἀκαρνανίας, δὲν ἐπέτρεψε νὰ χτυπήσουν οἱ καμπάνες τῶν ναῶν πανηγυρικὰ ἐπὶ τῇ ἐπετείῳ τῆς δικτατορίας Μεταξᾶ (4 Αὐγ. 1936).Στὸ Μεσολόγγι ἐπίσης (τὸ 1941) διεφώνησε μὲ τὸν μητροπολίτη του Ἱερόθεο γιὰ τὸν τρόπο ἀπονομῆς τῆς ἐκκλησιαστικῆς δικαιοσύνης (ὁ μητροπολίτης ἀπαιτοῦσε τὴν παρὰ τοὺς ἱ. κανόνες τιμωρία κάποιου κληρικοῦ, ὁ ἀνακριτὴς –διάκονος τότε– π. Αὐγουστῖνος συνέταξε πόρισμα στὸ ὁποῖο ἔγραφε ὅτι ὑπάρχουν μόνο ἐνδείξεις καὶ ὄχι ἀποδείξεις τῆς ἐνοχῆς τοῦ ὑποδίκου)• ἐξ αἰτίας αὐτοῦ ἔχασε τότε τὴ θέσι τοῦ πρωτοσυγκέλλου καὶ ἔφυγε ἀπὸ τὴ μητρόπολι.Στὰ Ἰωάννινα (τὸ 1941), μιλώντας στὸ ναὸ τοῦ Ἁγ. Ἀθανασίου τὴν ἡμέρα τῶν Χριστουγέννων ἐμπρὸς στοὺς κατακτητάς, τόλμησε νὰ πῇ• Δύο ἄστρα δὲν θὰ δύσουν ποτέ, τὸ Ἄστρο τῆς Βηθλεὲμ καὶ τὸ ἄστρο τῆς Ἑλλάδος. Οἱ Ἰταλοὶ κινήθηκαν νὰ τὸν συλλάβουν, ἀλλὰ διέφυγε ἀπὸ μικρὴ πλαϊνὴ πόρτα τοῦ ἱεροῦ.Στὴν Κοζάνη (τὸ 1949), ὡς στρατιωτικὸς ἱερεύς, διέκοψε τὸ Πολυχρόνιον τοῦ βασιλέως Παύλου ὅταν αὐτὸς ὑπέγραψε φιλομασονικὸ διάταγμα.Στὴν Ἀθήνα (τὸ 1951) δύο παράνομοι γάμοι τὸν ἀναγκάζουν νὰ ἐλέγξῃ μὲ ἄρθρο στὴν «Σπίθα» τὸν ἀρχιεπίσκοπο Σπυρίδωνα (φ. 120/Δεκ. 1951).Ὡς ἐπίσκοπος πλέον εἶχε πολλὲς ἀφορμὲς νὰ βρεθῇ ἀντιμέτωπος μὲ τοὺς ἰσχυροὺς τῆς δικτατορίας, ποὺ θέλησαν νὰ τὸν βγάλουν τρελλὸ καὶ νὰ τὸν ἐκθρονίσουν, ἀλλὰ καὶ τῆς δημοκρατίας, ὅπως διαβάζουμε•«Ἕνεκα προσηλώσεως στοὺς θείους νόμους καὶ τῆς ἀρνήσεώς του νὰ ἐφαρμόσῃ τὸν ἀντιχριστιανικὸ νόμο τῆς πολιτείας ποὺ ὑποχρέωνε τοὺς ἀρχιερεῖς νὰ ὑπογράφουν αὐτόματα διαζύγια, τὸ 1981 κατέστη κατηγορούμενος καὶ ἐπρόκειτο νὰ δικασθῇ στὸ στρατοδικεῖο Ροὺφ τῶν Ἀθηνῶν. Γιὰ τὴν θέσπισι ἀντιευαγγελικῶν καὶ ἀντικανονικῶν κρατικῶν νόμων ἤλεγξε τοὺς προέδρους δημοκρατίας Κ. Καραμανλῆ καὶ Χρ. Σαρτζετάκη» (22).

Ἂς ἀρκεσθοῦμε σ᾽ αὐτά, γιατὶ ὁ λόγος, ἂν θέλαμε ν᾽ ἀπαριθμήσουμε ὅλες τὶς ἱστορικὲς ἀναμετρήσεις του –χάριν τοῦ νόμου τοῦ Εὐαγγελίου– μὲ τοὺς τρανοὺς πολιτείας καὶ ἐκκλησίας (βασιλεῖς, δικτάτορες, ὑπουργούς, πρωθυπουργούς, προέδρους δημοκρατίας, ἀρχιεπισκόπους, πατριάρχες…), θὰ μάκραινε πολύ.

7. Ἡ προστασία τῶν ναυτιλομένων.

Ὁ ἅγιος Νικόλαος, τέλος, εἴπαμε ὅτι ἔσωσε καὶ σῴζει πλοῖα, ναυτικοὺς καὶ ταξιδιῶτες. Γιὰ τὸν π. Αὐγουστῖνο, στὸ σημεῖο αὐτό, τί μποροῦμε νὰ ποῦμε;

Σὰν νησιώτης, καταγόμενος ἀπὸ τὴν Πάρο τῶν Κυκλάδων, ἀγαποῦσε τὸν ἅγιο Νικόλαο καὶ τὸν ἐπεκαλεῖτο στὰ θαλασσινὰ ταξίδια του. Γνωρίζουμε ὅτι σὲ οἰκογενειακὰ κτήματα συγγενῶν του ὑπῆρχαν ἐκκλησάκια ἐπ᾽ ὀνόματι τοῦ ἁγίου Νικολάου. Γνωρίζουμε ἀκόμη ὅτι στὴν Παροικιά, τὸ ἐπήνειο τῆς Πάρου, ὡς μαθητὴς τοῦ σχολαρχείου ἐπισκεπτόταν εὐλαβικὰ τὸ μικρὸ ναὸ τοῦ Ἁγίου Νικολάου ποὺ βρίσκεται κοντὰ στὴν παραλία. Γνωρίζουμε ὅτι καὶ στὴν Σύρο, πρωτεύουσα τῶν Κυκλάδων, ὡς μαθητὴς τοῦ γυμνασίου, ἐκκλησιαζόταν στὸν μεγάλο ναὸ τοῦ Ἁγίου Νικολάου τῆς Ἑρμουπόλεως. Στὴν πατρική του οἰκογένεια εἶνε βέβαιο ὅτι τιμοῦσαν τὸν ἅγιο Νικόλαο, ἀφοῦ ὁ πατέρας του λεγόταν Νικόλαος (Καντιώτης).

Τέλος μποροῦμε νὰ ποῦμε καὶ μεταφορικῶς, ὅτι ὁ π. Αὐγουστῖνος μιμήθηκε τὸν ἅγιο Νικόλαο κατὰ τοῦτο• ὅτι, μὲ τὴν ὅλη ποιμαντική του ἐργασία, συμπαραστάθηκε στοὺς πλέοντας στὴν ἁλμυρὰ θάλασσα τοῦ παρόντος βίου, προσέφερε σωσίβια στοὺς ναυαγοὺς τῆς ζωῆς αὐτῆς, καὶ καλλιέργησε στοὺς ἀκροατὰς καὶ μαθητάς του τὸ ἰδανικὸ τοῦ ναυαγοσώστου, ὅπως διαβάζουμε στὸ ἀκόλουθο εἰδικὸ κείμενό του.

«Θὰ ἤθελα ν᾽ ἀναφέρω τὸ ἑξῆς γεγονός, τοῦ ὁποίου ὑπῆρξα θεατὴς ὅταν ἤμουν μαθητὴς τοῦ γυμνασίου Σύρου. Μία βάρκα, στὴν προσπάθεια νὰ βγῇ ἀπ᾽ τὸ λιμάνι, ἀναποδογύρισε καὶ ὁ βαρκάρης βρέθηκε στὴ θάλασσα. Ἀμέσως οἱ βαρκάρηδες ποὺ βρίσκονταν στὴν παραλία ἔτρεξαν στὶς βάρκες τους καὶ μὲ ὅλη τὴ δύναμί τους συναγωνίζονταν ποιός νὰ φτάσῃ πρῶτος στὸ σημεῖο τοῦ ναυαγίου. Ὁ ἄνθρωπος σώθηκε, ὁ ναυαγὸς ἀνασύρθηκε ἀπὸ τὴ θάλασσα. Τὸν δὲ βαρκάρη ποὺ ἔσωσε τὸν ἄνθρωπο τὸν ὑποδέχθηκαν στὴν προκυμαία μὲ ζωηρὲς ἐκδηλώσεις ἐνθουσιασμοῦ.

Εἴθε ν᾽ ἀναπτυχθῇ στὴν καρδιὰ ὅλων μας αἴσθημα ἀγάπης πρὸς τοὺς ποικιλοτρόπως κινδυνεύοντας συνανθρώπους μας, καὶ ὅσες φορὲς μὲ ὁποιοδήποτε τρόπο φτάνει στ᾽ αὐτιά μας ἡ εἴδησι ὅτι κάποια ψυχὴ κινδυνεύει, ἂν ἐμεῖς δὲν μποροῦμε νὰ γίνουμε ναυαγοσῶστες, τοὐλάχιστον νὰ εἰδοποιοῦμε τὰ ναυαγοσωστικά, τοὺς ἐργάτες καὶ κήρυκες τοῦ εὐαγγελίου, τοὺς πνευματικοὺς πατέρες καὶ διδασκάλους, γιὰ νὰ σπεύδουν στὸν τόπο τοῦ κινδύνου, καὶ ἔτσι, εἴτε μόνοι εἴτε κάνοντας μαζὶ μὲ ἄλλους μιὰ ὁμάδα σωτηρίας ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ, νὰ σῴζουμε ψυχὲς ἀπὸ θάνατο. Καὶ καθένας ποὺ σῴζει μιὰ ψυχὴ ἀπὸ θάνατο εἶνε ἄξιος νὰ μακαρίζεται. Σ᾽ αὐτὸν ἔχει ἐφαρμογὴ τὸ θεόπνευστο ῥητὸ τοῦ ἀδελφοθέου Ἰακώβου• “Ἀδελφοί, ἐάν τις ἐν ὑμῖν πλανηθῇ ἀπὸ τῆς ἀληθείας, καὶ ἐπιστρέψῃ τις αὐτόν, γινωσκέτω ὅτι ὁ ἐπιστρέψας ἁμαρτωλὸν ἐκ πλάνης ὁδοῦ αὐτοῦ σώσει ψυχὴν ἐκ θανάτου καὶ καλύψει πλῆθος ἁμαρτιῶν” (Ἰακ. 5,19-20)» (23).

Ὁ π. Αὐγουστῖνος ἀγαποῦσε τὸν ἅγιο Νικόλαο

Σαράντα περίπου κηρύγματα ἔχει κάνει στὴ μνήμη του• ἀπὸ αὐτὰ δώδεκα ἔχουν σωθῆ μαγνητοφωνημένα καὶ τέσσερα ἔχουν ἐκδοθῆ. Τὸν ἀγαποῦσε καὶ τὸν ἀκολουθοῦσε πράγματι.

Τίτλος τιμῆς γιὰ ἕνα ποιμένα τῆς Ἐκκλησίας, ἀγαπητοί μου, δὲν εἶνε νὰ χαράζῃ καὶ ν᾽ ἀκολουθῇ ἄγνωστους καινούργιους δρόμους, διότι αὐτὸ κρύβει κινδύνους. Τίτλος τιμῆς καὶ τεκμήριο γνησιότητος εἶνε, ὁ ποιμένας νὰ βαδίζῃ στὰ ἴχνη τῶν ἁγίων ἀποστόλων καὶ τῶν ἁγίων πατέρων, νὰ βαδίζῃ τὸν ἀσφαλῆ δρόμο ποὺ χάραξε ὁ Χριστὸς καὶ περπάτησαν οἱ γνήσιοι μαθηταί του. Αὐτὸς ἦταν ὁ στόχος καὶ τοῦ ἐπισκόπου Αὐγουστίνου, ἕνας δὲ ἀπὸ τοὺς ὁδηγούς του ἦταν ὁ ἅγιος Νικόλαος.

Εἴθε μὲ τὶς πρεσβεῖες τοῦ ἁγίου Νικολάου νὰ βροῦμε θέσι στὴν πάμφωτη βασιλεία τῶν οὐρανῶν μαζὶ μὲ τὸν ἐπίσκοπο Αὐγουστῖνο, ποὺ ἐδῶ εἴδαμε μερικὲς πτυχὲς τῆς προσωπικότητος καὶ τῆς ζωῆς του.

--------------------------------------------------------------------------------

21. Εἰδικὸ Συλλεκτικὸ Λεύκωμα - Ἀφιέρωμα τῶν Ἑλληνικῶν Ταχυδρομείων [ΕΛ.ΤΑ.] γιὰ τὸ Κεντρικὸ Κατάστημα ΕΛ.ΤΑ. Φλωρίνης, Ὁ ὑπεραιωνόβιος ἐπίσκοπος τῆς Φλωρίνης Αὐγουστῖνος Ν. Καντιώτης, § Ἐπίσκοπος, Μάρτιος 2010.

22. ἔ.ἀ..

23. ἐπισκ. Αὐγουστίνου Ν. Καντιώτου, Ἡ θάλασσα - Ναυαγοσωστικά, Ἀθῆναι 1979, σ. 322, μτγλ. ἡμετ..

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ Α' ΜΕΡΟΣ ΕΔΩ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ Β' ΜΕΡΟΣ ΕΔΩ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ Γ' ΜΕΡΟΣ ΕΔΩ