- Τὸ «ΟΧΙ» στὸ καρναβάλι

Ἔφτασε πάλι φέτος ἡ περίοδος αὐτή, ποὺ οἱ γονεῖς καλούμαστε νὰ δώσουμε τὴν ἄδειά μας γιὰ τὴν συμμετοχὴ τῶν παιδιῶν μας σὲ κάποιο πάρτυ μασκὲ ἢ ἀκόμα καὶ στὸν ἀποκριάτικο χορὸ τοῦ σχολείου. Κάποιοι ἀπὸ ἐμᾶς ἀναρωτιόμαστε: Εἶναι τόσο κακὸ νὰ πῶ «ναί»; Πῶς νὰ πῶ «ὄχι», ἀφοῦ ὅλα τὰ ἄλλα παιδιὰ θὰ συμμετέχουν; Μήπως ἀντὶ νὰ παιδαγωγήσω τὸ παιδὶ μὲ τὸ «ὄχι», προκαλέσω τὴν ἀντίδρασή του καὶ γίνει μεγαλύτερο κακό; Λογικὲς οἱ ἀνησυχίες, ἀλλὰ εἶναι ἡ λογικὴ ὁ μόνος ὁδηγὸς γιὰ τὴν διαπαιδαγώγηση τῶν παιδιῶν μας; Θὰ μιλήσω ὡς ὀρθόδοξη μητέρα χωρὶς κάποια ἄλλη ἐπιστημονικὴ ἰδιότητα.

Τὰ παιδιά μας θὰ ζήσουν σὲ ἕναν κόσμο πραγματικό, μὲ πραγματικὰ διλήμματα καὶ πραγματικὲς προκλήσεις. Στὴ ζωή τους πολλὲς φορὲς θὰ ἀποδεχτοῦν καταστάσεις, ἀλλὰ καὶ πολλὲς ἄλλες θὰ χρειαστεῖ νὰ ποῦν «ὄχι», σὲ θέματα ποὺ ἔχουν σχέση μὲ τὴν προσωπικότητά τους, τὴν ἐλευθερία τους καὶ τὶς ἀξίες τους. Ὅσο πιὸ νωρὶς λοιπὸν ἐκπαιδευτοῦν σὲ αὐτὸ (ἐκπαίδευση ποὺ δὲν τὴν παίρνουν ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἀπὸ τὸ σχολεῖο), τόσο τὸ καλύτερο. Τὸ παιδὶ ποὺ μεγαλώνει σὲ μία ἀγωνιζόμενη χριστιανικὴ οἰκογένεια, ἔχει πολλὲς εὐκαιρίες νὰ ἀσκηθεῖ, στὸ νὰ χρησιμοποιεῖ αὐτὰ τὰ «ὄχι» ὡς θωράκιση τῆς πνευματικῆς καὶ σωματικῆς του ὑπόστασης.

Ἡ νηστεία γιὰ παράδειγμα εἶναι σημαντικὸ «σχολεῖο», γιὰ τὰ παιδιὰ ποὺ μποροῦν νὰ τὴν ἀκολουθήσουν. Μαθαίνουν ἑκούσια νὰ στεροῦν τὸν ἑαυτό τους ἀπὸ κάτι ποὺ τοὺς εὐχαριστεῖ, προκειμένου νὰ δώσουν χῶρο σὲ κάτι ποὺ τοὺς ὠφελεῖ. Στὸ νὰ ἀντιληφθοῦν ὅμως τὰ παιδιὰ αὐτὴ τὴν ὠφέλεια, μεγάλο ρόλο παίζουμε ἐμεῖς οἱ γονεῖς. Ἀπὸ μικρὴ ἡλικία πρέπει νὰ συζητᾶμε μαζί τους γιὰ πράγματα ποὺ μποροῦν νὰ καταλάβουν. Νὰ τὰ συνδέουμε μὲ τὴν ἐκκλησία, ὅπου ἐκεῖ θὰ γνωρίσουν τὸ πραγματικὸ νόημα ὅλων τῶν πνευματικῶν μας ἀγώνων. Νὰ ἐπιδιώκουμε συναναστροφὲς μὲ ἀνθρώπους ποὺ κάνουν τὸν ἴδιο ἀγώνα, ὥστε νὰ καταλαβαίνουν τὰ παιδιὰ πὼς δὲν εἴμαστε «οἱ μόνοι». Νὰ τὰ βοηθοῦμε νὰ ἀποκτήσουν ὡς πρότυπα ἀνθρώπους μὲ ἀγωνιστικὸ φρόνημα καὶ πάνω ἀπὸ ὅλα νὰ προσευχόμαστε γιὰ αὐτὰ φροντίζοντας ἡ ζωή μας νὰ ἀποτελεῖ παράδειγμα ἐνάρετου βίου γιὰ τὰ παιδιά μας. Ἐὰν δείξουμε μὲ συνέπεια μία τέτοια φροντίδα ἀπὸ τὰ μικρά τους χρόνια, τότε μεγαλώνοντας τὰ πράγματα θὰ εἶναι πιὸ ἁπλὰ καὶ γιὰ ἐμᾶς καὶ γιὰ ἐκεῖνα.

Δὲν πρέπει ἐπίσης νὰ μᾶς ξεγελάει ἡ ἡλικία τοῦ παιδιοῦ. Δὲν γίνεται τὴν ἴδια συμπεριφορὰ κάποτε νὰ τὴν ἀντιμετωπίζουμε ὡς ἀθώα καὶ νὰ τὴν παροτρύνουμε καὶ ἀργότερα ὡς ἐπιβλαβῆ καὶ νὰ τὴν ἀποτρέπουμε. Ἡ ἀσυνέπεια στὴν διαπαιδαγώγηση μπερδεύει τὰ παιδιὰ καὶ ὑπονομεύει τὸ κῦρος τῶν ἀποφάσεών μας. Μποροῦμε μὲ ἁπλότητα σοβαρότητα καὶ ἀγάπη νὰ ἐξηγήσουμε στὰ παιδιὰ τὴν ἀπόφασή μας, μὲ βαθύτερο στόχο πάντοτε ὄχι τὴν ἄκριτη ὑπακοὴ ἀλλὰ τὴν καλλιέργεια ἑνὸς χριστιανικοῦ καὶ ὁμολογιακοῦ φρονήματος. Πολὺ ὠφέλιμο ἐπίσης θὰ ἤτανε νὰ ἀντιπροτείνουμε κάποια ἄλλη εὐχάριστη καὶ πρωτότυπη δραστηριότητα στὰ παιδιά, ὥστε νὰ ἀντισταθμιστεῖ μέσα τους ἡ στέρηση τῆς «ψυχαγωγίας» μὲ κάτι πραγματικὰ ψυχαγωγικό.

Δὲν θὰ ἀναφερθῶ στὰ χαρακτηριστικὰ ἐκεῖνα τοῦ καρναβαλιοῦ ποὺ ἀποδεικνύουν πὼς εἶναι ἕνα ἔθιμο ἐντελῶς ἀταίριαστο μὲ τὴν χριστιανική μας ἰδιότητα, διότι πολλὰ ἔχουν εἰπωθεῖ γι᾽ αὐτὰ καὶ ὅλοι λίγο ἢ πολὺ τὰ γνωρίζουμε. Ἀρκεῖ νὰ θέσουμε στοὺς ἑαυτούς μας τὸ ἐρώτημα, «Ἕνα ἀπὸ αὐτὰ τὰ ἁγιασμένα ἀνδρόγυνα ποὺ στολίζουν τὸ συναξάρι τῆς ἐκκλησίας μας, θὰ παρότρυνε τὰ παιδιά του σὲ τέτοιου εἴδους διασκεδάσεις;». Νομίζω μποροῦμε νὰ ὑποθέσουμε τὴν ἀπάντηση.

Καὶ ἂν τελικὰ τὸ παιδὶ δὲν ἀποδεχτεῖ τὴν στάση μας; Θὰ σᾶς πῶ ἕνα περιστατικὸ ἀπὸ προσωπικὴ ἐμπειρία. Μία μέρα ὁ γυιός μου γύρισε ἀπὸ τὸ σχολεῖο μὲ ζωγραφισμένο πρόσωπο καὶ ἕνα μασελάκι μὲ δόντια …δράκουλα! Ἦταν περίοδος τοῦ Τριωδίου. Μοῦ κακοφάνηκε· ἀλλὰ συζητώντας το μὲ τὸν σύζυγό μου ἀποφασίσαμε νὰ μὴν τοῦ δώσουμε παραπάνω σημασία ἀπὸ αὐτὴν ποὺ πραγματικὰ εἶχε. Εἴπαμε δύο κουβέντες μὲ ἁπλότητα καὶ τὸ θέμα ἔληξε ἐκεῖ. Γιατὶ τελικὰ ἔχει πολὺ μεγαλύτερη βαρύτητα τὸ παράδειγμα καὶ τὸ μήνυμα ποὺ παίρνουν τὰ παιδιά μας ἀπὸ τὸ σπίτι (τὸ σύγχρονο κρυφὸ σχολειό) παρὰ ἀπὸ ὁπουδήποτε ἀλλοῦ. Δὲν νουθετοῦμε τὰ παιδιά μας γιὰ νὰ γίνει τὸ δικό μας θέλημα, ἀλλὰ γιὰ νὰ τὰ συνδέσουμε μὲ τὸν Θεό.

Ὡς ὀρθόδοξοι χριστιανοὶ γονεῖς κάνουμε τὶς προσπάθειές μας καὶ ἐναποθέτουμε τὶς ἐλπίδες μας σὲ Αὐτόν· ἀλλὰ νὰ θυμόμαστε πὼς μεγαλώνουμε ἐλεύθερες προσωπικότητες καὶ ὅτι ὁ Θεὸς ἔχει πάντα τὸ δικό του σχέδιο γιὰ ἐμᾶς καὶ τὰ παιδιά μας.

Τ.Α.