ฟาตัฟเรียะ
คำว่า التفريع นั้น หมายถึง :
وضع شئ عقب شئ لإحتياج اللاحق إلي السابق
"การวางสิ่งหนึ่ง ถัดจากสิ่งหนึ่ง โดยส่วนหลังยังมีความต้องการ(เกี่ยวข้องกับส่วนหน้า")
ดังนั้น ฟาอ์ตัฟเรี๊ยะอ์ คือฟาที่ทำหน้าที่เชื่อมต่อประโยคที่อยู่ข้างหลัง(ตัวฟา)ที่ทำหน้าขยายข้อปลีกย่อยของประโยคส่วนหน้า ฟาอ์ตัฟเรี๊ยะอ์นี้ จะพบในตำราฟิกห์เยอะมาก ซึ่งเราสามารถสักเกตุได้ดังนี้
1. ฟาอ์ตัฟเรี๊ยะอ์ จะตกหลังจาก ประโยคที่เป็นเงื่อนไข شرط หรือประโยคที่ให้ความเข้าใจถึงเงื่อนไข แล้วประโยคหลังจากฟาอ์ก็จะอธิบายขยายความจากประโยคส่วนหน้า
2. ฟาอ์ตัฟเรี๊ยะอ์ จะตกหลังจาก ประโยคที่ให้คำนิยาม تعريف ดังนั้นประโยคที่ตกหลังจากฟาอ์ตัฟเรี๊ยะอ์นี้ก็จะเป็นหน้าขยายความจากประโยคส่วนหน้า
3. ฟาอ์ตัฟเรี๊ยะอ์ จะตกหลังจาก ประโยคที่มีคำว่า خرج
4. ฟาอ์ตัฟเรี๊ยะอ์ จะตกหลังจาก ประโยคที่มีคำว่า خلاف
5. ฟาอ์ตัฟเรี๊ยะอ์ จะตกหลังจาก ประโยคที่มีคำว่า إحتراز
6. ฟาอ์ตัฟเรียะฮ์ จะตกหลังจาก ประโยคที่มีการยกเว้น إستثناء
7. ฟาอ์ตัฟเรียะอ์ จะตกหลังจาก ประโยคที่มีการยกตัวอย่าง مثال หรือ تمثيل
วัลลอฮุอะลัม
ตัวอย่าง
จากหนังสืออิอานะฮ์
و كمسكر أي صالح للإسكار فَدَخَلَتِ الْقَطْرَةُ من المسكر مائع كخمر
"(นะยิสนั้น...ซากสัตว์) และเช่นสิ่งที่เหมาะสมสำหรับการทำให้มึนเมาที่เป็นของเหลว ดังนั้น หยดหนึ่งย่อมอยู่ใน(ฮุกุ่มของการเป็นนะยิส)จากสิ่งที่ทำให้มึนเมา เช่น เหล้า" 1/150
เราจะพบว่าตัว ك ตรงคำว่า كمسكر นั้น เป็นกาฟ ที่อยู่ในความหมาย مثال (ยกตัวอย่าง) ดังนั้น ฟาอ์ที่ตกหลังจาก مثال (ยกตัวอย่าง) จึงเป็น ฟาอ์ตัฟเรี๊ยะอฺครับ
..........
จากหนังสืออิอานะฮ์
ويُشْتَرَطُ في طهر المحل ورود الماء القليل علي المحل المتنجس فإن ورد متنجس علي ماء قليل لا كثير تَنَجًَّس
"ถูกวางเงื่อนไขในการทำความสะอาดสถานที่(ที่เปื้อนนะยิส) โดยการให้น้ำที่น้อยไหลผ่านสถานที่ที่เปื้อนนะยิส ดังนั้น หากสิ่งที่เปื้อนนะยิสได้(สัมผัส)ผ่านน้ำที่น้อยไม่ใช่มาก ถือว่าน้ำน้อยนั้นเปื้อนนะยิส" อิอานะฮ์ 1/157
ฟาอ์ ตรงคำว่า فإن นั้น เป็นฟาอ์ตัฟเรี๊ยะอฺเพราะตกเงื่อนไขตรงคำว่า يُشْتَرَطُ ดังนั้น เราจะพบว่าประโยคหลังจากฟาอ์นั้น ได้เป็นตัวขยายกิ่งก้านสาขา (ตัฟเรี๊ยะอฺ) ฮุกุ่มของประโยคหน้า