✅กีตาบมิศบาฮุลมุนีร ตอนที่14 หน้าที่10 ฮุก่มอาดัต
บทบรรยายเกี่ยวฮุ่ก่มอาดัต(สิ่งธรรมดาทั่วๆไป) นั่นคือกฎเกณฑ์ทั่วๆไป/การตัดสินสิ่งทั่วๆไป ความหมายคือ การตัดสินซึ่งได้ทำการตัดสินต่อการตัดสินนั้นโดยคนคนนึงได้ตัดสินสิ่งๆหนึ่ง ซึ่งการตัดสินสิ่งนั้นด้วยกับการเกิดขึ้นซ้ำๆอย่างอย่างการเกิดขึ้นนั้นมีตั้งแต่2ครั้งขึ้นไป เช่น การกินข้าว2จาน หลายๆครั้ง แล้วอิ่ม จึงสรุปว่า. กินข้าว2จานแล้วอิ่ม และเมื่อเอากระดาษไปติดกับไฟ แล้วจะมีไฟติดกระดาษ ทดสอบ/เกิดขึ้นซ้ำๆหลายๆครั้ง เราสรุปได้ว่าเมื่อเอากระดาษไปติดไฟแล้วไฟจะลุกติดกระดาษตามมา ดังนั้นเมื่อมีการกินมากๆก็จะมีการอิ่มตามมา และเมื่อเอากระดาษมาติดไฟ ไฟก็จะลุกติดกระดาษ
สิ่งที่ดำเนินไปตามอาดัต มีด้วยกัน 4 ประการ
- เมื่อมีการมีของสิ่งหนึ่งก็จะมีการมีของอีกสิ่งหนึ่งตามมา เช่น เมื่อมีการกิน ก็ต้องมีการอิ่มตามมา
- เมื่อมีการมีของสิ่งหนึ่งมาก่อน แสดงว่าต้องไม่มีของอีกสิ่งหนึ่งตามมา เช่น เมื่อมีการร้อน ก็แสดงว่าต้องไม่มีการอาบน้ำ
- เมื่อมีการไม่มีก็จะมีการไม่มีของอีกอย่างตามมา เช่น ไม่มีการเย็น ก็จะไม่มีการอาบน้ำ, ไม่มีการหิว ด้วยกับการไม่มีการกิน
- เมื่อไม่มีอย่างหนึ่ง และมีอีกอย่างหนึ่งตามมา. เช่น ไม่มีการหิว. เพราะมีการกิน
นั่นคือ4ประการที่เรียกว่า ฮุก่มอาดัต และฮุก่มอาดัตได้ถูกแบ่งออกเป็น 3 ประเภท
1. วายิบอาดัต
2. มุสตาฮีลอาดัต
3. ฮารุสอาดัต
การแยกแยะไม่ออกระหว่าฮุก่มอากาลและฮุก่มอาดัต สามารถทำให้เราตกมุรตัดได้
เช่น การที่กระดาษติดไฟ ฮุก่มคือ? ในทางอาดัต วายิบอาดัต ที่กระดาษติดไฟ แต่ในทางอากาล คือฮารุสในทางอากาล นั่นคือ อัลลอจะให้ไฟติดก็ได้ไม่ติดไฟก็ได้ และการให้ความสำเร็จที่จะติดไฟกับกระดาษคืออัลลอให้ติดไฟ เพราะมัคโล้กไม่สามารถให้ผลสำเร็จได้(ฮารุสในทางอากาล) แต่การเชื่อว่าเมื่อกระดาษกับไฟติดกันจะต้องเกิดการไหม้อย่างแน่นอนอาจตกมุรตัดได้ เพราะนาบีอิบรอฮีมไม่ถูกเผาไหม้ด้วยไฟ เพราะอัลลอไม่ให้ไฟติดนาบีอิบรอฮีม(ตามที่อัลลอบอกในอัลกุรอ่าน) เมื่อเราไม่เชื่อก็เท่ากับเราปฏิเสธอัลกุรอ่าน ปฏิเสธมัวะยิซัรของอัลลอตาอาลา และเมื่อเรากินมากๆเราก็จะอิ่ม และการเอากระดาษมาเผาไฟ ไฟติดกระดาษนี่คือตัวอย่างในทางอาดัต.
และมุสตาฮีลในทางอาดัต นั่นคือ สิ่งซึ่งไม่ได้ดำเนินไปตามปกติวิสัย เป็นสิ่งที่ไม่เกิดขึ้นตามปกติ เช่น กินเยอะแต่ไม่อิ่ม การเผาไหม้แต่ไม่เกิดการลุกไหม้ขึ้น จากสิ่งต่างๆที่ไม่เป็นไปตามปกติวิสัยของมัน(เป็นไปไม่ได้ในทางอาดัต)
และฮารุสในทางอาดัต คือสิ่งที่เกิดขึ้นไปตามปกติวิสัย หรือสิ่งที่ไม่เกิดขึ้นตามปกติวิสัยของมัน เช่น. เมื่อกินข้าวจานครึ่ง หรือสองจานครึ่งก็สามารถอิ่มแล้ว คือไม่จำเป็นต้องกินข้าว2จานแล้วจึงต้องอิ่มเสมอไป นั่นคือฮารุสในทางอาดัต
จากทั้ง3ประการของฮุก่มอาดัต เมื่อพิจารณาด้วยฮุก่มอากาลแล้ว มันเป็นฮารุสในทางอากาลทั้งสิ้น(ขึ้นกับความประสงค์ของอัลลอตาอาลา) ซึ่งจะได้กล่าวเนื้อหากันต่อไป
วัลลอฮุอะลัม