มัตตัน อุมมุลบารอฮีน ตอนที่ 5
وَ هِيَ الوُجوْدُ
ประการที่หนึ่งจาก 20 ประการคือ วุญูด
คำถาม
1. อะไรคือหลักฐานที่บอกว่าอัลลอฮ์มี
2. อะไรคือหลักฐานอิจญะมาลีย์
3. มีซีฟัตวุญูตมั้ยที่ซาตของอัลลอฮ์
ตอบ
ข้อ1
1. อะไรคือหลักฐานที่บอกว่าอัลลอฮ์มี
หลักฐานที่บ่งชี้ว่าอัลลอฮ์มีนั้นแบ่งเป็นหลักฐานอักลีย คือการคิดวิเคราะห์ด้วยปัญญาว่า การมีของอัลลอฮ์นั้นจำต้องจริง จะมีหลักฐานนี้ได้ต้องผ่านการคิดใคร่ครวญเสียก่อน สำหรับผู้มีปัญญา ก็คือคนมุกัลลัฟทุกคนนั้นเอง เพื่อให้พ้นจากการเป็นคนที่เชื่อตามผู้อื่น ( มุก็อลลิด ) ซึ่งบางทัศนะยังเห็นว่าเป็นกาเฟรอยู่
หลักฐานของการมีของอัลลอฮ์ ก็คือสิ่งถูกสร้าง( มัคโลก) บ่งบอกว่าต้องมีผู้สร้าง
เราคิดวิเคราะห์ให้เห็นด้วยตัวเอง ว่าสิ่งถูกสร้างบ่งบอกว่ามีผู้สร้างได้อย่างไร
เปรียบเทียบกับมีคนบอกเราว่าเขาเห็นดวงจันทร ซึ่งเห็นได้ยาก เขาบอกเราว่าต้องไปดูที่ตำแหน่งนั้นๆ เราก็ไปดูเห็นด้วยตัวเอง
การไม่สารมารถพิจารณาให้เห็นด้วยตัวเอง บางท่านว่ายังไม่ใช่อะกิดะห์
หลักฐานอีกประการคือ หลักฐานนักลีย ได้แก่ อัลกุรอาน และฮาดิษ
วายิบที่คนมุกัลลัฟทุกคน ต้องคิดหาหลักฐานให้ได้ อย่างน้อยก็ต้องรู้หลักฐานอิจญะมาลีย คือหลักฐานโดยรวมๆ
วายิบเราต้องรู้หลักฐานอักลีย แบบอิจญะมาลียคับ
ข้อ2
2. อะไรคือหลักฐานอิจญะมาลีย์
หลักฐานอิจญะมาลีย คือหลักฐานแบบรวมๆ
ที่บ่งชี้ถึงการมีของอัลลอฮ์ หลักฐานประเภทนี้ ทำให้ผู้ที่เข้าใจหลักฐานนั้น พ้นจากการเป็นคนมุก็อลลิด พ้นจากจากคิลาฟว่ายังเป็นกาเฟรหรือไม่
หลักฐานอิจญะมาลีย นั้นผู้ที่รู้ไม่อาจแยกแยะแจกแจงได้เมื่อมีผู้คัดค้าน
เช่น หลักฐานการมีของอัลลอฮ์ ได้แก่การมีของมัคโลค
เมื่อถูกถามว่า โลกนี้ทำไมถึงเป็นหลักฐานของการมีของอัลลอฮ์
หรือ รู้ได้อย่างไรว่าโลกนี้เป็นสิ่งที่เพิ่งมี
หรือ มีผู้ที่ไม่เชื่อว่าโลกนี้เป็นสิ่งที่อัลลอฮ์สร้างมา
เขาก็ไม่อาจตอบโต้ได้
แบบนี้ถือว่า เขามีหลักฐานอิจญะมาลีย ซึ่งเป็นฟัรฎูอีน
ส่วนหลักฐานที่สามารถตอบโต้ได้ แยกแยะแจกแจงให้ฟังได้นั้น เรียกว่าหลักฐานตัฟสีลีย ซึ่งเป็นฟัรฎูกิฟายะห์ที่จะต้องรู้
ข้อ3
3. มีซีฟัตวุญูตมั้ยที่ซาตของอัลลอฮ์
ตอบ ซีฟัตวุญูด คือ การมีของอัลลออฮ์นั้น จำต้องจริง และจะไม่ยอมรับการไม่มี อีกเด็ดขาด
ซาตของอัลลอฮ์นั้นมี แต่มี นั้นไม่มี
เหมือนตัวอย่าง แก่ แก่เป็นความเข้าใจจากการมีผมหงอก ผิวหนังเหี่ยวย่น แต่แก่นั้นไม่มี
แหวนมีรู แหวนนั้นมี แต่รูนั้นไม่มี รูเป็นเพียงความเข้าใจ ไม่สามรถสัมผัสได้ด้วยสัมผัสทั้งห้า
ตามทัศนะอิมาม อัชอารีย์ วุญูด คือตัวซาตนั้นเอง ไม่มีสิ่งอื่นที่เพิ่มเติมมาจากซาต
ตราบใดที่ซาต ยังอยู่ ตราบนั้นก็มีซีฟัตวุญูด
ตัวอย่าง
มีวัวอยู่ตัวหนึ่งหลังบ้าน มีวัวนั้นก็คือตัววัวนั้นเอง ตราบใดที่วัวนั้นยังอยู่ นั่นก็คือ มีวัวนั้นเอง