Vaatgeld

Zuylen, Inventaris II, pp. 2099 (1736), 2133 (1795), 2135

Vadergeld

Navorscher X, p. 357 (1556)

Vademinge

Gosses, Vorming, p. 244 (1261) 

Kruisheer, Oorkonden, pp. 305 (1261), 370 (1266-93)

Valuta

Andriesgulden 

In 1489 waarde 58 stuivers [Navorscher 1851, blz. 43]

In 1585 waarde 49 stuivers [Navorscher 1851, blz. 43]

In 1621 waarde 59 stuivers [Navorscher 1851, blz. 43]

Vanghe, Te

BVGO 3e reeks deel 5 (1889), blz. 173

In de jaarbede van Kennemerland ontmoeten wij buitendien iets, dat in de overige districten van Holland niet voorkomt; de gemeenten betalen boven de bede zelve eene zekere som Te vanghe , b. v. Eirst te Petthen bi der Zijpe ter herftsbede, 15 sc. Te vanghe 2 sc. 6 d. Zoo er eene vaste verhouding bestond tusschen dit Te vanghe en het bedrag der bede in elke gemeente, zou men het kunnen houden voor een opgeld, even als in Westfriesland bij de tienden het ritsoen, dat steeds de veertigste penning bedraagt. Zie Dl. II, p. 260 vlgg. Doch dit is niet het geval. Het Te vanghe bedroeg, om maar iets te noemen, te Petten de zesde, te Bergen ongeveer de zestiende en te Castrieum de elfde penning van de bede. Hierbij komt nog dat enkele gemeenten, zoo als Aalsmeer, Spaarnewoude en anderen het Te vanghe niet betaalden. Dit is weder eene van die zaken, waarover de oorkonden zwijgen en wij dus beter doen geene gissingen te beproeven. 

Varkenaccijns

Alberts, Rekening, pp. 114-118 (1447-48) 

Fruin, Informacie, pp. 169(1514), 179 (id) 

Muller, Middeleeuwsche (Gl.), p. 92 (m.e.)

Veeaccijns

Doorninck/Uitterdijk, Bijdragen II, p. 324 (1594) 

Paulus, Verklaring I, p. 390 (15e e) 

Rees, Geschiedenis I, p. 85 (1274) 

Zuylen, Inventaris I, p. 21

Veenplaatsen, Belasting op de

B.G.O.G. VIII, pp. 13 (1800), 25 (id)

Veergeld

Diederiks, Collecteurs, pp. 486, 488, 492 

Engels,  Geschiedenis, pp.   133 (1671),  134 (id), 139 (Rep), 147 (1700), 151 (1627), 169

(Rep) 

Fruin, Informacie, p. 374 (1514) 

Gouw, Ambacht, p. 45 (m.e.) 

Moll, Rechten, pp. 63-71 (13e-17e e) 

Nijhoff, Archief, p. 35 (1583) 

Smidt/Strubbe, Chronologische I, pp. 9 (1470), 404 (id) 

T.S. Overijssel II, p. 43 (m.e.); III, pp. 57 (1450), 178 e.v.(14e-16e e) 

Taxandria VIII, pp. 90 e.v. (17e- 19e e)

Veertigste penning

ARA 1919, p. 46, 49-64

Andreae/Downer, Plakkatenlijst, p. 92 (1706)

Bort, Alle, Leenrecht, p. 11 sub 18 (Rep)

.David, Geschiedenis, p. 236 (15e e)

Dillen, Rijkdom, pp. 278, 618

Drielsma, Karakter, pp. 197 (1624; 1671), 417 e.v. (1598) 

Engels, Geschiedenis, pp. 121 (Rep), 137 (1650), 147 (1700), 160 e.v. (17e e), 173

(1721) 

Fruin, Rechterlijke, p. 72 (16e-17e e) 

G.S. Gelderland, Kort, pp. 28 (1790; 1803-06), 38 (1763-98) 

Gabriëls, Edel, p. 557 (18e e) 

Halma, Tooneel  II, pp. 360 (1630), 379 (1631) 

Hammen, Bijdrage, p. 123 (1804) 

Houtzager, Hollands, pp. 102-104, 166-169, 173, 186-187, 193-194(17e e) 

Jong, Droogmaking, p. 56 (Rep) 

Juten, Memorie, pp. 235-249 (17e e) 

Navorscher XXIII, p. 324 (1639) 

Pitlo, Zeventiende, pp. 214-215, 237, 243, 297-298 (16e-18e e) 

Schoolhouder, Oeffenschoole 

Sickenga, Omwenteling, pp. 119, 123 

Soeteman, Sociale, p. 8 (1608) 

T.G.O. 1841,p. 176(1621) 

T.S. Drenthe, p. 90 (Rep) 

Veen, Ambt, p. 212(1683) 

Verloren van Themaat, Geschiedenis, p. 196 (1798-99) 

Wekker, Gemeente, p. 48 (1801-05) 

Wellschmiedt,Zur,p. 401 (1598; 1612) 

Woertman, Korte, p. 269 (1746)

Poel, Sijmen, blz. 59

Veilgeld

Becht, Statistische (1579-1715) 

Despretz-Casteele, Protectionisme, p. 304 (17e e) Dillen, Eenige, pp. 221 -230 (17e e) 

Dillen, Effectenkoersen, p. 13 (1747) 

Dillen, Naschrift, pp. 22 e.v. (18e e) 

Dillen, Rijkdom, pp. 281, 524 (1725), 532 (1759-62) 

Dillen,  Stukken,  pp.. 70  (1645;   1680),  73 (1681) Dobbelaar, Statistiek, p. 211 (1753) 

Engels, Geschiedenis, pp. 86-95 (Rep), 217

(1814) Faber,DrieI,p.284(1681-1715)Faber, Graanhandel, p. 534 (1655) 

Houtzager, Hollands, p. 181 (1668) 

Pélerin, Beschrijvinge, p. 39 (1649) 

Poel, Sijmen, blz. 61 

Schrassert, Codex, p. 23 (18e e) 

Sickenga, Omwenteling, pp. 30, 35 (1804), 138 Voorthuysen, Mercantilisme, pp. 68, 84, 89, 103, lll (17e-18e e) 

Westerman, Statistische, p. 7 (17e e)

Velaccijns

Alberts/Jansen, Welvaart, p. 97 (1326

Blok, Holl. stad Bourg., pp. 226-226 (1522) 

Fruin, Informacie, pp. 169 (1514), 179 (id), 237 (id), 243 (id), 245 (id), 373 (id), 382 (id) 

Meyroos, Onze, p. 9 (1515)

Muller, Middeleeuwsche (Gl.), p. 37 (m.e.)

Zuylen, Inventaris II, pp. 873-874

Verbeurdverklaring

ARA Brussel, Papieren v. State en Audiëntie, no.1177/13 

ARA Brussel, Raad van Beroerten, pp. 164, 166 

ARA Brussel, Rekenkamer, No. 18879, 603, 18312-20, 18801-03, 18836-38, 18877-78, 18880-82, 19158, 178-180, 210, 227, 230-

249,288-297, 19496 

ARA Den Haag, Arch. Domeinen, nr. 683 

ARA Den Haag, Arch. graf rekenkamer, nrs. 4853,4856-58,4863,4868-71 

Andreae, Aantekeningen, p. 256 (14e e) 

Andreae/Downer, Plakkatenlijst, pp. 48 (1568), 49 (1570), 54 (1579) 

Baelde, Domeingoederen, p. 149 (1551) 

Bergh, Baljuwen, pp. 266 e.v. (Rep) 

Bezemer/Blécourt, Rechtsbronnen, pp. 43-44 (1410) 

Blécourt, Bewijsstukken, pp. 185 (1429), 242 (1546), 312(16e e) 

Blécourt/Meijers, Memorialen, pp. 17-18 (1429)

Blok, Financiën, p. 58 (m.e.) 

Caan, Schets, pp. 19, 49-50 

Delmotte, Calvinisme, pp. 156 e.v. (1568-75) 

Doorninck/Uitterdijk, Bijdragen IV, pp. 91 e.v. (1581-1608) 

Engels, Geschiedenis, pp. 15, 91 (1725) 

Evers, Arnhem, pp. 28-29 (1568)

.Formsma, Ommelander, pp. 60 (16e e), 66 (1572) 

G.A. Amsterdam, Arch. burgemeesters, no. 16-17 

Gelder, Gegevens I en II 

Goes, Register I, pp. 7 (1524), 17 (id); IV, p. 1312(1555) 

Goor, Beschrijving, p. 33 (1513) 

Henne, Histoire III, p. 281 (1522); IV, p. 64 (1524); V, pp. 322 (1549), 368 (1531); VII, pp. 102 e.v. (1540) 

Hoek, Adriaan, pp. 112 e.v. (1567) 

Iterson, Confiscatie 

Meester, Geschiedenis I, pp. 149 (1570), 150 (1574) 

Merkus, Schets, p. 7 

MontéVerloren, Hoofdlijnen, pp.  119, 175 (15e-16ee) 

Muller, Staat, p. 73(1573) 

Navorscher III, p.  130 (1573); VIII, p. 83 (1296);  IX, p. 194 (1546); XIX, p. 214 (1568) 

Nypels, Rijksfiscaal, pp. 89-96 

Poel, Advocaat, p. 4 (19e e) 

Poel, Sijmen, p. 20 (m.e.) 

R.A. Gelderland, Rekenkamer, nrs. 7121-22, 7125,7148 

R.A. Groningen, Arch. Claes ten Buer

R.A. Zeeland, Arch. graf. officieren, no. 17d, 35,35b 

R.A. Zeeland, Rek. en andere stukken, no. 139,1344 

Schadee, Sententiën, pp. 354-355 (1447), 388 (1448)

Schadee, Verbeurdverklaring 

Smidt/Strubbe, Chronologische I,  p. 209 (1484) 

T.S. Stad en Lande XX, pp. 393, 395-396, 494 

T.S. Zeeland I, p. 116 (1735) 

Theissen, Regering, p. 281 (16e e) 

Water, Lijst, pp. 54-55 (16e e), 59 (1631) 

Witte van Citters, Proeve 

Verbruiksbelasting, Algemene

Merkus, Schets, pp. 92 (1797), 99 (1798)

Verdinggelt

Fruin, Informacie, pp. 254 (1514), 255 (id), 258 (id)

Verdinkmeester

Personen aangesteld om met de ingezetenen op het platteland, die het branden, plunderen en roven wilden afkopen, nopens den prijs der brandschatting overeen te komen 

In 1458 is Jonge Jan van Lichtenberg van Lanscroon verdinkmeester.

Verdragen

Avis, Directe, p. 108(1402)

B.G.O.G. III, pp. 81-135

Blok, Financiën, p. 58 (14e e)

Dillen, Rijkdom, pp. 350 (1662), 365 (1715;

1748),388(1678; 1713)

Engels, Geschiedenis, p. 283 (19e e) 

Goes, Register I, p. 358 (1532); II, pp. 541 (1549), 567 (id), 576 e.v. (id), 582 (id), 591 e.v. (id), 599 e.v. (id), 621 e.v. (id), 625 (id), 638 e.v. (id) 

Moll, Rechten, pp. 160 e.v. (1480), 162 e.v. (1465) 

Nijhoff, Oud, pp. 130 (1597), 138 (1617) 

Schrassert, Codex, p. 31 (1719) 

Stallaert, Glossarium, p. 395 (1564) 

T.S. Overijssel I, p. 90 (14e e) 

T.S.Zeeland II, pp. 188-189(1475; 1523) 

Zuylen, Inventaris I, p. 54 e.v. 453 (1528); II, p.2119 

Vereenvoudiging

Engels, Geschiedenis, blz. XVII

Een noodzakelijk gevolg hiervan is, dat de wetten duidelijk en verstaanbaar, alsmede eenvoudig en gemakkleijk moeten zijn, om zelfs door elken onbedrevenen mensch opgevolgd te kunnen worden [blz. XVII]

Verenigde Oostindische Compagnie

Bachiene, Vaderlandsche, blz.  57-94

Vergadering van Notabelen 

Actief in 1814

deelnemers

Vergiergeld

Verificateur

Verjaring

verlofgeld

Vermakelijkheidsbelasting

Andreae, Hollandsche, p. 445 (m.e.) 

Sickenga, Omwenteling, p. 132

Vermetoyt

Zie Fermiteit

literatuur

Hertog, H. den/Keijzer, B. de, De oudste lijst van leenmannen van de graaf van Gelre, 1326, in: Ons Voorgeslacht maart 2015, blz. 103-104

Item her Conraet van der Sleyde helt van den greve .xvi. marc brabants, dre haller vor den penning, uten vermetoyt van Venlo, te Sente Remeys messe (1 oktober) te betalen [blz. 103].

Item her Godert Scelert helt van den greve .lxv. lb. ut den vermetoyt te Venle [blz. 104]

Vermogensbelasting

Fruin, Informacie, blz. 10 (1495), 11 (1499-1500), 18 (1514)

Poel, Sijmen, blz. 143, 148, 165

vermogensheffingen

algemeen

Verpachting

Poel, Sijmen, blz. 90-99

Aa, Aardrijkskundig, deel I, blz. 34 [1748]

 In het stelsel der gemeene middelen welke tot nu toe verpacht geweest waren wenschte men uit hoofde van den in het oog loopenden rijkdom van sommige pachters en de hier en daar plaats hebbende misbruiken eene gcheele verandering welke dan ook op 's Prinsen voorstel plaats had nadat in het jaar 1748 op de meeste plaatsen de huizen der pachters geplunderd waren Door al dit woelen van de gemeente werden de Regenten eindelijk zoo wars van de regering dat zij in Holland zelfs bewilligden in eene resolutie der Staten waarbij de Prins Erfstadhouder gemagtigd werd om de regering alom te veranderen zoo als in dit en de jaren 1748 en 1749 dan ook geschiedde [blz. 34] 

ARA 1919,p. 101

Ablaing, Bannerheeren, p. 39 (1609)

Alberts,  Bijdrage,  pp.  340  (1361-62),  345 e.v. (m.e.) 

Alberts, Oudste, p. 54 (m.e.) 

Alberts, Rekening, pp. 107, 114, 119, 145-146(1447-48) 

Andreae/Downer, Plakkatenlijst, p. 101 (1748-49) 

Anspach, Tielsche, p. 221 (1655) 

B.G.O.G. IV, p. 103 

Bachiene, Vaderlandsche, blz. 262 

Baelde, Domeingoederen, p. 318 (1551)

Becht, Statistische, pp. 45 (1628-38), 83 e.v. (1581),  107 (16e e), 143 e.v. (16e-17e e);  Stelling 11 (1631)Beelaerts van Blokland, Gecommitteerden, pp. 178, 182, 184, 187, 190, 192, 200, 214, 217 

Beernink, Nijkerk, pp. 189 (1702), 194 e.v. (17e e), 198 e.v. (id), 223 (1703) 

Bezemer/Blécourt, Rechtsbronnen, pp.  156 (1429), 292 e.v. (1447), 375 e.v. (1472) 

Blécourt, Bespr. Prausnitz, pp. 473 e.v. (15e-16e e) 

Blok, Financiën, p. 57 (m.e.) 

Blok, Holl. stad Bourg., p. 131 (15e e) 

Blok, Rekeningen, p. XIX (16e e) 

Boer, Kwarteeuw, p. 115 (17e e) 

Caan, Schets, pp. 132, 193-194,202 

Diederiks, Collecteurs, pp. 484-485 (18e e), 501 

Dillen, Rijkdom, pp. 272-274, 279-280 

Doorninck, Regesten, pp. 27 (1540), 34 (1550) 

Engels, Geschiedenis, pp. 65 (1555), 66 (1557), 84-86 (1557; 18e e), 89 (1597), 98 (1688), 99 (1675),  100 (1678),  101 (1583),

104(1695) 

Faber, Drie I,p. 37 (1744-48) 

Feith, Gerecht, p. 96 

Formsma, Wording, p. 79 (16e e) 

Fruin, Informacie, blz. 8 (1514), 18 (id), 79 (id) 

Fruin, Oudste I, p. 56 

G.S. Gelderland, Kort, p. 11(1666-75; 1720-94) 

Goes, Register IV, pp. 33 (1555), 47 (id), 77-78 (id), 190 e.v. (id); V, pp. 47 (1557), 55 e.v.(id), 70e.v.(id), 133 (id) 

Goor, Beschrijving, pp. 214, 249-250 (1541) 

Gouw, Ambacht, p. 35 (Rep) 

Haak, Plooierijen, pp. 111 e.v. (18e e), 116 e.v. (id), 129 e.v. (1704), 138 e.v. (id), 157 e.v. (1705) 

Hallema, Financiële, pp. 89 e.v. (Rep) 

Hazewinkel, Plan, pp. 240-241, 258 

Henne, Histoire VI, pp. 293 e.v. (1539) 

Heringa, Zelfstandig, pp. 83 e.v. (18e e) 

Heyden/Hermesdorf, Aantekeningen, p. 19 

Hoefer, Brieven, pp. 286-287 (1613) 

Hollestelle, Belasting, p. 186 (17e-18e e)

.Houtzager, Hollands, pp. 42, 82, 113 (16e-18e e), 141, 150, 163(1654) 

Kronenberg, Inventaris, pp.   19 (17e e), 42 (1769) 

Kuile, Overijssel, p. 280 (Rep) 

Kuile, Verschijnselen, p. 152 (Rep) 

Lamens, Verpachting 

Maddens, Hoe, p. 413 (16e e) 

Maeckl, Erkelenzer, pp. 348 e.v. (15e e) 

Martens, Deductie (14e-18e e) 

Meester, Geschiedenis I, p. 116 (15e e) 

Merkus, Schets, p. 78 (Rep) 

Moll, Rechten, pp. 120-121 (14e-16e e) 

Moquette, Strijd, pp. 60-63 (17e e) 

Muller, Middeleeuwsche (Gl.), pp. 38 (m.e.), 52 (id), 77 (id); (Inl.), pp. 201 e.v. (m.e.) 

Muller, Staat, pp. 388 (1587), 426 (id) 

Navorscher II, pp. 203 (1501), 229 (1586); XXV, p. 62 (1637); XLVIII, p. 684 (Rep) 

Niermeyer, Over, p. 25 (14e e) 

Nijhoff, Archief, pp. 41 (1610-12), 45 (1645-47), 127(13e-18e e) 

Pitlo, Zeventiende, p. 222 (17e-18e e) 

Poel,  Advocaat, pp. 5 (1700), 6 (1701), 7 (1678), 9(1748), 10(1583), 17 

Poel, Compositie, p. 80 (Rep) 

Rees, Geschiedenis, p. 114 (1542) 

Roessingh, Dorp, p. 43 (1748) 

Schevichaven, Rijkstol, p. 24 (1677) 

Smidt/Rompaey, Chronologische III, pp. 171 (1535), 189 (id), 255 (id) 

Smidt/Strubbe, Chronologische I, pp.  130 (1476), 226 (1489), 347 (1500) 

Smidt/Strubbe/Rompaey, Chronologische II, pp.  22 (1505), 23 (id), 165 (1516),  223 (1519), 287 (1523), 386 (1526), 428 (1527),

480(1529) 

Soly, Vernieuwing, pp. 524 e.v. (1554), 527 (1554), 530 (1554) 

Stallaert, Glossarium, pp. 103 (1582), 269, 327(1582) 

T.G.O. 1837,p. 113(1549)

T.S. Drenthe, pp. 85 e.v. (Rep), 225 (1603), 228 (id) 

T.S. Overijssel II, pp. 63 (17e e), 65 (id), 115 (1771), 190 (16e e); III, pp. 10 e.v. (Rep), 39 (id), 148(1589), 149(1691) 

T.S. Stad en Lande XXI, pp. 22-24 106

T.S. Zeeland I, pp. 64 (1630), 77 (1596); II, p.337 (1685) 

Thorbecke, Staatsinrigting, pp. 59-60 

Uytven, Denarii, p. 128 (14e e) 

Verhofstad, Regering, p. 61 (16e e) 

Voorthuysen, Mercantilisme, pp. 81-82 (1590) 

Zuylen, Inventaris I, pp. VI-XIV, 3, 6, 11, 20-21, 105, 645, 744, 794; II, pp. 1161-1162, 1229, 1275, 1320, 1344, 1348-1350, 1391, 1613, 1617, 1711,2052,2133-2134 

ALGEMEEN 

Holland

Kohier van de verponding uit 1649 voor de kwartieren van de provincie Holland waar de gemene landsmiddelen gedurende de oorlog tot nog toe bij redemptie zijn betaald, te weten Zevenbergen, de dorpen in de Langstraat, de beide Zwaluwen, Drimmelen en de dorpen onder het land van Heusden (1)

Cornelis Dirksz van Bohemen betaalt voor 3 morgen en 5 hont verponding in Monster. Daarnaast is, ondanks de ligging van de woning binnen Monster, verponding in Den Haag verschuldigd (2)

In het verpondingsregister van Monster van 1583 staat Sebastiaan Sijmons met zijn bezit vermeld (3)

in 1753 is mr. Jan Alensoon ontvanger van de extra ordinaris verponding [Groot Charterboek deel 1 blz.  32] 

bronnen

(1) ARA, Verslagen 1888, blz. 23

(2) Boheemen, Peter J.M. van, Eerste generaties van familie van Bohemen-van Boheemen, in: Ons Voorgeslacht 2018, blz. 195

(3) Idem, blz. 200

Gelderland

In het Gelders Archief zijn diverse kaarten aanwezig op last van de verpondingscommissie in de jaren 1807-1811 opgemaakt. Er moeten ook registers ziijn, zogenaamde Maatboeken, zijn waarin de percelen, hun grootte en de eigenaar staan opgetekend. Het zijn er maar enkele o.m. van Beltrum, Rekken, Eibergen, Dinxperlo, Twello, Wilp, Zeddam, Aalten en  Bredevoort  [ARA, Verslagen 1888, blz. 77]

literatuur

ANF 1883,  18 oktober, p. 5 (1742);  1884, 29 april, p. 3 (18e e); 1 mei, p. 1 (18e e); 27 mei, p. 2 (18e e); 1889, p. 65 (17e e) Ablaing, Bannerheeren, I, p. 39 (17e e) 

Andreae/Downer, Plakkatenlijst, pp. 67 (1600), 103(1755), 117(1793), 127(1806) 

Ankum, Bijdrage, pp. 49 (1729-31), 238 e.v. (1331) 

Anspach, Tielsche, pp. 220 (1645), 222 (1677) 

B.G.O.G. VIII, p. 104; X, p. 62 

Bachiene, Vaderlandsche, blz. 258-259 

Beernink, Nijkerk, pp. 161 (1685), 201 e.v. (17e e) 

Beresteyn, Huis, pp. 357 e.v. (1790) 

Blécourt, Heerlijkheden, p. 500 (1795) 

Brünner, Adviezen (1550) 

Caan, Schets, pp. 195, 202 

Commissie, Statistieke, p. 304 (1819) 

Deursen, Raad, p. 87 (17e e) 

Dillen, Rijkdom, pp. 272, 277, 417, 638

Dillen, Stukken, p. 93 (1681) 

Dillen, Summiere, p. 168 (1622) 

E.H.J. XVII, Verslag, p. LIX (17e e); XVI, Verslag, pp. LXXXV (1620), LXXXVI (1655); XXIII, p.LIV (1629) 

Engels, Geschiedenis, pp. 32, 58 (1515), 148-153 (17e-18e e), 154 (17e e), 159 (1674), 172 (1721), 174 (1788-94), 183-185 (1805), 205 (1806), 207 (1807-08), 212 (1811), 233 (1813-14) 

Engelsman, Ontstaan, pp. 127 e.v. (1812) 

Faber,DrieI,p. 135 (18e e) 

Fock/Brucken/Hoeufft, Autobiographische, p. 301 (18e e)

Formsma, Vormen, p. 29 

Fruin, Informacie, blz. VIII (1513), IX (15e e), X, XXIV (1436-1514); XXVII (1544; 1550); XXX (1550; 1581), 18 (1514), 22 (id), 27 (id), 34 (id), 47 (id), 50 (id), 53 (id), 56 (id), 72 (id), 94-95 (id), 97-99 (id), 103 (id)

Het morgengeld "kreeg de naam van verponding op de landerijen 

ter onderscheiding van een ander morgengeld hetwelk in tijd als een buitengewoon middel tot goedmaking der lasten van de landerijen geheven is [blz. 31-32]

.Fruin/Colenbrander, Geschiedenis, pp. 50-51(15e e) 

G.S. Gelderland, Kort, pp. 27 (1643-1792),38 (1643-1772), 45 (1747-1800), 47 (1576-1805) 

Gallé, Beveiligd, pp. 200, 212 (18e e) 

Gelder, Gegevens I, p. 527 

Goor, Beschrijving, p. 356 (18e e) 

Gouw, Ambacht, pp. 31 (1655), 36 (Rep), 46 (17e-19e e), 115(1662), 147 e.v. (1725) 

Haak, Plooierijen, p. 112(1703) 

Haar, Romeyn, p. 159 (1695) 

Halma, Tooneel I, p. 122; II, pp. 310, 316, 317 (17e-18e e), 360 (1630), 379 (1631) 

Hammen, Bijdrage, pp. 72 (1763; 1776), 123 (1804) 

Hart, Geschrift Heeren, Uit, p. 169(1766) 

Hoefer, Aantekeningen, p. 371 

Hoefer, Vestiging, p. 407 (1733) 

Houtzager, Hollands, pp. 42, 86, 131, 145, 156-157 (17e e) 

Inventaris, Pijnacker, blz. 9-10 

Jansen, Amsterdamse, p. 427 (17 72) 

Jong, Droogmaking, pp. 24 (1632), 58 (1700), 76(17e e) 

Kosters, Oude, pp. 104-107 (19e e) 

Kuile, Overijssel, pp. 265-266 (18e e), 280 (id) 

Kuile, Verschijnselen, p. 152 (Rep) 

Meerkamp van Embden, Goudsche, pp. 181-

182(1531) 

Meyburg, Bijdrage, p. 123 (1690) 

Meyburg, Eenige, pp. 84 (1645-51), 115 (1645) 

Moll, Honderd (1813) 

NavorscherX, pp. 19 (15e-19e e), 364 (1673); XVIII, p. 442 (1797); XLVIII, p. 654 (18e e) 

Nierop, Aanvang, p. 197(1747) 

Nijhoff, Archief, p. 127(1508-1760) 

Poel, Sijmen, blz. 45-56, 68 

Schevichaven, Organisatie, p. 23 (1652)

Sickenga, Omwenteling, pp. 10 (18e e), 68, 74,99,103,114,164-170 

Slicher van Bath, Landbouw, pp.  154-155 (1601-02) 

Smidt/Strubbe, Chronologische I, p. 440 (1493-94) 

T.G.O.1835,p.419(1834)

T.S. Drenthe, pp. 89 e.v. (Rep)

T.S. Overijssel I, pp. 32 (Rep), 38 (1732); II, pp. 239-303 (Rep); III, p. 2 (Rep) 

T.S. Stad en Lande XX, p. 537 (1599); XXI, pp. 23,25,240-241 

T.S. Zeeland I, p. 320 (17e e); II, p. 255 (17e-18e e) 

TaxandriaVI,p. 137(1636) 

Toll, Gedrukte, pp. 49, 58 (1793-1806) 

Veen, Ambt, pp. 217 e.v. (17e-18e e), 271 e.v. (1649) 

Wekker, Gemeente, p. 52 (Rep) 

Woude, Noorderkwartier, pp. 26 (Rep), 37- 38 (1630), 63 (1632; 1733), 65 (1632), 66 (1733), 68 (1630) 

Woude, Staten, p. 69 (1586-88) 

Zuylen, Inventaris II, pp. 1401, 1508, 1547, 1583, 1625, 1711, 1724, 1779, 1781, 1784, 1938, 1944,1992-1993, 1997,2033 

Zijp, Hoofdstukken, pp. 36 (1732), 42 (17e e), 46-47 (1732)

Vertegenwoordigend Lichaam 

De eerste heeft bestaan van mei 1798 t/m juni 1798; de tweede van juli 1798 t/m oktober 1801

leden

Vervallen

Gelder, Gegevens I, p. 4

Verzet

Boasson, Rechter, pp. 93-95 (1858) 

Menalda,  Behandeling, pp.   197-198, 220-223,225-227

Vestgeld

Uytven, Denarii, pp. 127-128

Zuylen, Inventaris I, pp. 2 (1399), 21 (1496), 220 (1512), 292 (1515), 351  (1521), 646 (1547); II, p. 795 (1267)

Vetgeld

Fruin, Informacie, pp. 403 (1514), 412 (id)

Vijfde penning

Engels, Geschiedenis, p. 69 (1557) Kingmans, Vroon (1322-1879) Navorscher XV, p. 92 (17e e)

Vijfhonderdste penning

Beernink, Nijkerk, pp. 202 e.v. (17e e)

Gelder, Haagsche

Haak, Plooierijen, pp. 112 (1703), 157 e.v. (1706)

Hoefer, Brieven, p. 332 (1623) 

Houtzager, Hollands, pp. 59, 141, 143 

Kuile, Overijssel, p. 280 (18e e) 

Navorscher VII, p. 260(1627)

Vijftiende penning

Goes, Register IV, p. 25 (1555) Smidt/Rompaey, Chronologische III, p. 295 (1537).

Vijfentwintigste penning

Soort successierecht

Drielsma, Karakter, p. 420 (18e e) 

Feith, Omwenteling, p. 67 (1795) 

Fruin, Informacie, pp. 7 (1514), 11 (id) 

G.S. Gelderland, Kort, p. 38 (1763-98)

Navorscher V, p. 136 (1788)

Vijftigste penning

Soort overdrachtsbelasting

Andreae/Downer, Plakkatenlijst, pp. 76 (1635), 77 (1637), 92 (1706), 95 (1725), 107 (1765) 

Arkenbout, Hof, p. 56 (1580) 

Bachiene, Vaderlandsche, blz. 263 (1747)

Blok, Holl. stad Bourg., p. 43 (16e e) 

Brulez, Brugge, p. 20 (1552-53) 

Brulez, Handelsbalans, p. 284 (16e e) 

Cosemans, Antoon, pp. 631 e.v. (1557) 

Craeybeckx, Organisatie, pp. 199-200, 202, 206 (16e e) 

Drielsma, Karakter, pp. 420 e.v. (18e e) 

Engels, Geschiedenis, pp. 61 (16e e),  69 (1556), 149(1581), 160(17e e) 

Evers, Kroniek, p. 87 (1747) 

Fruin, Informacie, blz. 7 (1514), 11 (1498), 237 (id) 

G.S. Gelderland, Kort, p. 38 (1763-98) 

Gaillard, Etude, p. 212 (m.e.) 

Gelder, Gegevens I, p. 480 

Goes, Register III, pp. 340 (1553), 472 (id), 492 (1554), 501 (id) 

Gosses, Welgeborenen, p. 7 7 (1344) 

Gratema, Stadhouders, p. 101 (1748) 

Halma, Tooneel II, pp. 360  (1630), 379 (1631) 

Hoefer, Vestiging, p. 406 (1733) 

Houtzager, Hollands, p. 131 (1608) 

Kuile, Overijssel, p. 280 (18e e) 

Meerkamp van Embden, Goudsche, p. 339 (1556) 

Meyroos, Onze, p. 12 (1515) 

Moll, Gemeentearchieven 1919, p. 134 (Rep) 

Navorscher IV, p. 350 (1590); XLVIII, pp. 65 (1796), 624 e.v. (18e e), 695 (id) 

RA Steenbergen, nr. 906

0030 Stukken betreffende proces voor Raad van State tussen Adriaen van Berckel, ontvanger-generaal ter admiraliteit Rotterdam, en Diederik van Hogendorp, drossaard, Pieter Schagen, ontvanger, en Matthijs Reyns, secretaris, over heffing 50e penning, 1664-1666

Sterck, Opkomst, p. 161 (1344) 

T.S. Overijssel III, pp. 12 (Rep), 38 e.v. (id) 

Theissen, Regering, p. 209 (1552) 

Veen, Ambt, pp. 212 (1683), 233 (1747) 

Verhofstad, Regering, pp. 84 (1556), 85 e.v. (id), 93 e.v. (1557) 

Zuylen, Inventaris II, p. 1748 (1750)

Visimpost

Baelde, Domeingoederen, p. 154 (1551) 

Bezemer/Blécourt, Rechtsbronnen, p. 263 (1485) 

Engels, Geschiedenis, pp. 121-122 (Rep), 137 (1650) 

Fruin, Informacie, pp. 7 (1514), 237 (id), 249 (id), 325 (id), 373 (id), 374 (id), 383 (id), 403 (id), 411 (id).

Hordijk, Rechtsbronnen, p. 94 (1376)

Kranenburg, Zeescheepvaart, p. 239 (m.e.)

Maeckl, Erkelenzer, p. 392 (m.e.)

Meyroos, Onze, p. 10(1515)

Moll, Rechten, p. 119 (15e e)

Muller, Middeleeuwsche (Gl.), pp. 74 (m.e.), 99 (id) 

Sickenga, Omwenteling, p. 69 

Soeteman, Sociale, p. 10 (18e e) 

Zuylen, Inventaris I, pp. 2, 21, 220, 646; II, pp.  796, 1056, 1267, 1494, 2044, 2099, 2134-2135

Visiteerder

Sickenga, Omwenteling, pp. 134, 141, 143, 149-150, 152, 158 

W.D.B.I.U.A. 1874, 22 augustus, pp. 1-2; 29 augustus, pp. 1-2; 5 september, p. 1; 12 september, p. 1; 19 september, pp. 1-2 Zuylen, Inventaris I,p. 101 (1506)

Visscherie van der vaert

Fruin, Informacie, blz. 7 (1514)

Vlasaccijns

Fruin, Informacie, p. 238 (1514)

Vleespenningen

Alberts, Bijdragen, p. 344 (14e e) 

Engels, Geschiedenis, p. 215 (1811) 

Fruin, Informacie, pp. 7 (1514), 12 (id), 18 (id), 74 (id), 77 (id), 79 e.v. (id), 84 (id), 179 (id), 236 (id), 242 (id), 260 (1510-14), 262 (1514), 324 (id), 334 (id), 349 (id), 373 (id), 381 (id), 387 (id), 389 (id), 403 (id), 411 (id) 

Gelder, Gegevens I, p. 58 

Gorter/Vries, Gegevens, p. 31 (1852) 

T.G.O. 1839, p.101(1483)

Vleesaccijns

Fruin, Informacie, blz. 7 (1514), 74 (id), 79 (id)

Voederpenning

Blok, Financiën, p. 53 (m.e.)

Voorkoming dubbele belasting

Fruin, Informacie, blz. 49 (1514)

Voornamenbelasting

Voorrang

Andreae/Downer, Plakkatenlijst, p. 89 (1695) 

Bezemer/Blécourt, Rechtsbronnen, pp.  116

(1429), 125 (id), 256 (1485), 311(1512) 

Blécourt, Bewijsstukken, p. 158 (1618) 

Engels, Geschiedenis, p. 261 (1808-16) 

Fruin, Oudste II, pp. 141 (1458), 219 (1524) 

Pitlo, Zeventiende, p. 214 (Rep) 

Sickenga, Omwenteling, pp. 142, 144

Voorschotheffing

Anoniem, Belastingen, pp. 44, 75

Vrijdom adel

Ablaing, Bannerheeren I, pp. 13-15, 38-39 

Alberts/Jansen, Welvaart, p. 123 (13e-14e e) 

Avis, Directe, pp. 2 e.v. (12e-16e e), 7 (m.e.), 104(15e-16ee) 

B.G.O.G. II, pp. 99-100; V, pp. 104-105; VI, pp. 29-30; VIII, pp. 48-50 

Bannier, Landgrenzen I, pp. 159-160 (16e e) 

Blécourt, Bewijsstukken, p. 428 (1393) 

Blécourt/Meijers, Memorialen, pp. 101-102 (1434),   214-215  (1436),  310-311   (1435), 313-314 (id), 324 (1436), 329 (id), 349 (id) 

Blink, Geschiedenis I, pp. 139 (m.e.), 243 e.v. (15e-16ee) 

Blok, Financiën, p. 49 (m.e.) 

Blok, Holl. stad Bourg., pp. 41, 132 (16e e) 

Bort, Alle, Leenrecht, p. 307 (Rep) 

Braure, Etude, p. 105 (1449) 

Caan, Schets, pp. 4, 14, 18 

De vrijen, later Edelen genaamd, waren eigene erfbezitters, van niemand afhankelijk en van alle belastingen of schattingen bevrijd. (...). Het ontstaan van adelijke kwartieren, halven of heelen adeldom, werd veroorzaakt, doordien op het einde der dertiende eeuw de adel zijn adeldom moest bewijzen, om van de cijns (schatting) vrij te zijn, daar hiervan veel misbruik werd gemaakt (blz. 4).

Doorninck, Regesten III, pp. 400, 408 

Engels, Geschiedenis, pp. 32 (1359), 33 (1097; 1199; 1213), 35-39, 47-48 

Enklaar, Stichtse 

Formsma, Vormen, p. 26 (1548) 

Fruin, Informacie, p. XXIX (1514) 

Fruin, Rechterlijke, pp. 17-18 (15e e).

Fruin/Colenbrander, Geschiedenis, p. 45 (1305) 

Geer van Zutphaas, Saksenspiegel, p. 59 (14e e) 

Goes, Register I, p. 704 (1543); III, p. 343 (1553); VI, pp. 34 (1555), 37-38 (id), 56-60 (id); V, pp. 7 (1557), 53 (id), 68 (id), 70 e.v. (id) 

Gosses, Organisatie, p. 225 (1577) 

Gosses, Welgeborenen, p. 190 (1452) 

Halma, Tooneel I, p. 37

Henne, Histoire VI, p. 230 (16e e); VII, p. 104(1540) 

Heringa, Tijnsen, pp. 47 (14e e), 98 (m.e.) 

Heyden/Hermesdorf, Aantekeningen, pp. 108,120 

Hommerich, Charactère, p. 68 (1399) 

Hugenholtz, Cura, p. 172 (14e e) 

Kemper, Nederlandsch, pp. 25-26 

Kooperberg, Margaretha, p. 230 (1507) 

Kuile, Heerlijkheid, pp. 401 (1365), 402 (1749) 

Meerkamp van Embden, Goudsche, pp. 142 (1528), 252 (1543) 

Meester, Geschiedenis I, p. 23 (m.e.) 

Merkus, Schets, p. 28 (m.e.) 

MontéVerloren, Hoofdlijnen, pp. 110, 112 

Nagge, Historie II, p. 46 

Pélerin, Beschrijvinge, p. 27 (1628) 

Pirenne, Invasions, p. 110(1 Ie- 12e e) 

Rees, Geschiedenis I, pp. 82-83 (m.e.) 

Sickenga, Omwenteling, p. 10 (18e e) 

Smidt/Rompaey, Chronologische III, p. 269 (1536) 

Smidt/Strubbe, Chronologische I, p. 420 (1479) 

Snijder van Wissenkerke, Privilegiën, pp. 9-10 

Stallaert, Glossarium I, p. 103 

Stratingh, Hoofdelingen, p. 29 

T.G.O. 1835, p. 366 (1524-25); 1836, p. 17 (1586); 1837, p. 66 (1549) 

T.S. Drenthe, p. 22 (16e e) 

T.S. Overijssel I, p. 113 (1391); II, pp. 242-245 (m.e.; 1600), 322 (1579) 

T.S. Zeeland II, p. 231 (1401; 1566) 

Theissen, Regeering, pp. 143-144, 200

Venne, Belastingconflicten, pp. 334-335 (1622) 

Venner, Inventaris, pp. 104 (1615),177 (1686) 

Verhofstad, Regering, pp. 52 (16e e), 53-54 (id), 59 (1543), 71 (1555), 72-73 (1556), 75 (1554), 157(1558) 

Woltjer, Hervorming, pp. 6, 15-16, 18 (16e e) Zuylen, Inventaris I, pp. 50 (1501), 55

Vrijdom algemeen

ANF 1885, p. 300 (1607)

Ablaing, Bannerheeren, p. 16 (1578)

Blécourt, Heerlijkheden, pp. 57-66 (m.e.)

Blok, Geschiedenis I, p. 23

Bolhuis, Kennemers, p. 147 (1268-70)

Doorninck/Uitterdijk, Bijdragen V, p.   153 (1415) 

Engels,   Geschiedenis,  pp.  91   (1725),   151 (1632;1653) 

Formsma, Ommelander, p. 36 (16e e) 

Fruin, Informacie, p. 191 (1514) 

Fruin/Colenbrander, Geschiedenis, p. 43 (1553) 

Goes, Register IV, p. 21 (1555) 

Heyden/Hermesdorf, Aantekeningen, p. 84 

Kosters, Oude, Stelling XV 

Kranenburg, Zeescheepvaart, p. 229 (m.e.) 

Kuile, Ontstaan, p. 590 (m.e.)

Muller, Middeleeuwsche (Gl.), p. 105 (m.e.) 

Navorscher VIII, p. 83 (1846); XXII, p. 204 (1517) 

Poel, Sijmen, blz. 67

Sickenga, Omwenteling, blz. 4 (1795), 47 (id), 104(1806) 

De nog geldende privilegiën en vrijdommen in zake belastingen werden vernietigd, in Holland (5 februari 1795), Gelderland (16 februari), Stad en Lande (20 maart), Zeeland (19 juli), - maar bleven elders hier en daar - met name in Overijssel - voorloopig voortduren [blz. 4]

Smidt/Strubbe/Rompaey, Chronologische II, p. 80(1509) 

T.S. Zeeland I, pp. 7 (1641), 171 (1653), 234 (1530)

Vrijdom ambtenaren

Avis, Directe, p. 80 (m.e.)Blok, Holl. stad Bourg., pp. 132, 186 (16e e)

Engels, Geschiedenis, p. 47 (1415)

Faber, Drie II, p. 642 (Rep)

Heringa, Tijnsen, pp. 46-47 (16e e)

Heringa, Zelfstandig, p. 88 (18e e)

Navorscher XXI, pp. 190 (1555-61), 360-361 (16ee); XLVI,p. 382(1623) 

Smidt/Rompaey, Chronologische III, pp. 267 (1536), 294-295 (1537) 

Smidt/Strubbe, Chronologische I, p. 426 (1486) 

Snijder  van  Wissenkerke, Privilegiën,  pp. lll-115(19e e) 

Verhees, Niederlandische, p. 199 (16e e)

Vrijdom bedijkingen/droogmakingen

Blécourt, Begrip, p. 218 (m.e.) 

Blécourt/Meijers, Memorialen, p. 48 (1430) 

Blink, Geschiedenis I, pp. 327 e.v. (16e e) 

Dillen, Rijkdom, p. 235 

Gallé, Beveiligd, pp. 31, 34 (1361), 44, 160 (1460; 1469), 167-168 (1428; 14e-18e e), 187-189 

Gosses, Welgeborenen, p. 36 (1289) 

Halma, Tooneel II, pp. 31, 117, 317, 360, 379(16e-18e e) 

Jansen, Middeleeuwse, p. 182 

Jong, Droogmaking, pp. 56 e.v. (Rep), 82 (17e e), 106e.v.(1646) 

Jong, Hellevoeterland,  pp. 16  (15e e), 37 (1473), 42 (1395), 51 (1475) 

Moll, Rechten, p. 76(1552) 

Smidt/Rompaey, Chronologische III, p. 393 (1539) 

Verheye van Citters, Vroonlanden (14e-18e e) 

Verseput, Ontstaan, pp. 75 (m.e.), 77 (1431)

Vrijdom buitenlanders

ANF 1883, 30 augustus, p. 2 (1610) 

Doorninck/Uitterdijk, Bijdragen III, pp. 135 (1686), 137(1689), 139(1691) 

Goes, Register II, p. 542 (1549) 

Moll, Rechten, pp. 160 e.v. (1480), 162 e.v. (1465) 

Nierop, Stukken, pp.  151 (1681),  153 (id), 154 (id) 

Rees, Geschiedenis I, pp. 24 (1276), 46 (m.e.), 53-55 (m.e.), 90 

Rogghé, Italianen, pp. 203-204 (14e e) 

Snijder van Wissenkerke, Privilegiën, pp. 75-76 (1862; 1864; 1877)

Vrijdom geestelijkheid

Alberts, Middeleeuwen, p. 64 (14e e) 

Alberts/Jansen, Welvaart, pp.  123 (13e-14e e), 272(13e e) 

Algemeen, Friesland, pp. 60 (1544), 196 (id) 

Altmeyer, Marguérite, pp.   123 e.v. (m.e.), 129e.v. (16e e) 

Andreae/Downer, Plakkatenlijst, p. 73 (1623) 

Avis, Directe, pp. 2 e.v. (12e-16ee), 78 (1525), 104 e.v. (15e-16e e) 

B.G.O.G. II, pp. 99-100; IV, p. 313; V, pp. 104-105; VIII, p.49 

Blink, Geschiedenis I, pp. 223 (15e-16e e), 243 e.v. (id) 

Blok, Financiën, p. 49 (m.e.) 

Blok, Geschiedenis I, pp. 69 (8e e), 210 (13e e), 521 (16e e) 

Blok, Holl. stad Bourg., pp. 40,  131,  134,

159-161 

Braure, Etude, p. 105 (1449) 

Caan, Schets, pp. 14, 18 

Daniels, Iets, p. 185(1474) 

David, Geschiedenis, p. 62 (1256) 

Despy-Meyer, Chartes, p. 169 (1293) 

Diepeveen, Vervening, pp. 55 (1514), 57 (1543) 

Doorninck, Regesten, p. 16 (1525; 1534) 

Dumbar, Verhandeling, p. 24 (1407)

Engels, Geschiedenis, pp. 23-24, 29 (1293), 30  (1213),  35-36,  47 (1415), 48, 57-58 (1515), 164(1716) 

Formsma, Ommelander, p. 36 (16e e) 

Formsma, Vormen, p. 26 

Fruin, Informacie 

Fruin, Rechterlijke, p. 18 

Geer van Jutphaas, Saksenspiegel, p. 59 (14e e) 

Goes,  Register I,  pp.  33  (1525),  704 e.v. (1543); IV, pp. 92 (1555), 139 (id); V, pp. 56 (1557), 68 (id), 70e.v.(id) 

Goor, Beschrijving, p. 20 (1308) 

Gosses, Oude, p. 120 (845; 854) 

Gosses, Stadsbezit, pp. 31 e.v. (m.e.) 

Gosses, Welgeborenen (m.e.) 

Halma, Tooneel, pp. 37, 246 (1544), 368 (1223) 

Hammen, Bijdrage, pp. 122 e.v. (1804)

Henne, Histoire IV, pp. 7 (1524), 56 (1525), 57 (1516-25), 203 (1528); V, pp. 134 e.v. (1520-30); VI, pp. 71 e.v. (1531), 230 (16e e); VII, pp. 104 (1540), 231 (1528); VIII, p.48 (1542) 

Heringa, Tijnsen, p. 47 (14e e) 

Hermesdorf, Ontmoeting, pp.  195 (15e e), 204 e.v. (14e-15e e) 

Heyden/Hermesdorf, Aantekeningen, pp. 18, 120(1292), 140(14e e), 180(1465-1546) 

Hoefer, Aantekeningen, p. 125 

Hommerich, Charactère, pp. 68 (1399), 71 (1546) 

Jansen, Huis, p. 63 (17e e) 

Kemper, Nederlandsch, pp. 25-26 

Kooperberg, Margaretha, p. 230 (1507) 

Kruisheer, Oorkonden, pp. 5 (1404; 1397), 247,249 Loos, Iets (18e e)

Lousse, Brabantse, pp. 219, 222 (14e-15e e) 

Maasgouw 1907, p. 29 (1574) 

Martens, Deductie, pp. 392-393 (1489), 395 (16e e) 

Meerkamp van Embden, Goudsche, pp. 142 (1528), 230(1537), 252(1543) 

Meester, Geschiedenis I, p. 23 (m.e.) 

Merkus, Schets, p. 28 (m.e.) 

MontéVerloren, Hoofdlijnen, p. 43 e.v. 

Muller, Staat, p. 49 (1572) 

Muller, Tegenstand, pp. 455, 458 (1578)

Nagge, Historie II, p. 37 (1525)

Nationaal Archief, Den Haag, Abdij van Rijnsburg, 1179-1577, nummer toegang 3.18.20, inventarisnummer A.IV.41 (1313), A.IX.a.97 (1231), A.IX.a.98 (1440), A.IX.a.99-100 (1476), A.IX.a.101 (1481), A.IX.b.102. (1273), A.IX.b.103

(1310), A.IX.b.104 (1321)

Paus Clemens (V) vergunt aan abdis en convent van Rijnsburch, dat de zusters roerende en onroerende goederen op wettigen titel mogen aanvaarden (1313)

Florentius, graaf van Holland, verklaart de bewoners van zeker land in Wermunderbroc, toebehoorende aan het klooster van Rinsburg, vrij van schot en bede (1231)

Philips van Bourgondië, graaf van Hollant en Zeelant, bevestigt de abdij Reynsborch en haer goederen in den vrijdom van beden en andere omslagen. Gegeven up onsen slote tot Hesdijn, upten XXVIIsten dach in Meye, int jair ons Heeren duysent vierhondert ende viertich. (1440)             Jan Duuc Gillisz., klerk van wijlen Claes de Vriese, rentmeester-generaal van Hollant, Zeellant en Vrieslant, verklaart dat de abdis van Reynsburch en haar onderzaten niet gezet zijn in de 10-jarige of andere beden tijdens diens rentmeesterschap van 23 Mei 51 tot 1 oct. 69.  Opten XXVIen dach in Aprill, int jaer XIIIIc zess ende tseventich (1476).

Notaris Johannes Theoderici Delff instrumenteert, dat Philipus van Mattenesse, procurator van de abdis van Reynsburch, zich beroept op Maximilianus, hertog van Austria en Burgondia of diens Kanselier en Hoogen Raad tegen den eisch van bijdragen aan oorlogskosten die, in strijd met de bestaande privileges van de onderhoorigen der abdij gevorderd worden door heer Judocus van Laleyn, stadhouder van Hollandia, Zeelandia en Frisia en de raadsheeren der kamer van Hollandia (2 april 1481)                                        Maximiliaen en Marie, hertogen van Oistenrijcke, geven bevel aan den eersten deurwaarder van de Kamer van Raden in Hollant, op verzoek van abdis en convent van Reynsborch, om stadhouder en leden van den Raad in Hollant en den exploiteur Jacob te dagvaarden voor den Grooten Raad, om de supplianten te hooren als appellanten van hunne brieven van sommatie tot betaling van een bijdrage in de wapening tegen de stad Leyden. Ghegheven tot Breda den VIsten dach van April int jaer ons Heeren duust CCCC. ende tantentich voor Paesschen (6 april 1481)

Florentius, graaf van Holland, geeft aan de mannen van de abdij van Rijnsborgh, die bij Rijnsborgh en Buecscoep wonen, vrijdom van zijn tol van Moerdrech (1273).

Ghye, bisschop te Utrecht, verleent aan abdis en convent van het klooster te Renseborgh, tolvrijdom door Oudewater, en beveelt zijn baljuw van Woirden, tollenaar en schouten, de uitvoering te bevorderen (1310)

Jan van Henegouwen, heer van Beaumont, geeft aan de abdis van Rensborgh tolvrijdom door de sluis ter Ghoude. Ghegheven te Scoenhove int jaer ons Heren dusent driehondert ende ene ende tuintich des Saetersdaghes na sente Jansdach ante portam latinam (1321).

Navorscher XIV, p. 3 (1574); XXI, pp. 360-361 (16e e); XXII,p. 114 (1596-97) 

Nuffel, Marcus, pp. 130 (16e e), 136-138 (id) 

Nijhoff, Archief, p. 63 (1407) 

Nijhoff, Oud, p. 49 (1465) 

Pélerin, Beschrijvinge, pp. 26 (1622), 27 (1628) 

Pirenne, Histoire, p. 117 (1525) 

Pirenne, Invasions, p. 29 (5e-7e e) 

Pitlo, Zeventiende, pp. 214 (1524), 322-323 (1661), 325 (1680) 

Rees, Geschiedenis I, pp. 17-18 (13e-15e e), 52 (m.e.), 82-85 (id) 

Rijken, Goederen (13e-20e e) 

Schaap, Philips, p. 42 (1503) 

Schaik, Nieuw (1426) 

Scholliers, Vrije, p. 310 (1522-32)

Smidt/Rompaey, Chronologische III, pp. 27 (1531), 114 (1534), 328 (1538), 404 (1539)

Smidt/Strubbe, Chronologische I, pp. 26 (1471), 148 (1478), 161 (1479), 402 (1465), 404 (1470), 407 (1472), 413 (1475), 429 (1488), 432 (1490), 462 (1500), 465 (1501), 473(1503)

Smidt/Strubbe/Rompaey, Chronologische II, pp. 68 (1508), 337 (1524)

Snijder van Wissenkerke, Privilegiën, pp. 9-10

Stallaert, Glossarium, pp. 22 (1520), 55 (1515)

Stratingh, Hoofdelingen, p. 29 (16e e)

Stratingh, Precarie, pp. 314-315 (1397)

T.G.O. 1835, pp. 82 (1578), 366 (1524-25)

T.S. Overijssel II, p. 322 (1579); III, p. 170 (Rep)

T.S. Zeeland II, p. 246(1213)

Taxandria II, p. 32(1525)

Theissen, Regering, pp. 70 (1525), 135-136, 199

Thorbecke, Staatsinrigting, p. 31

Uytven/Blockmans, Noodzaak, p. 279 (1365)

Veen, Ambt, p. 217 (1657-62)

Venne, Belastingconflicten, pp. 334-335 (1622)

Venner, Inventaris, pp. 112 (1699), 113 (1649)

Verhees, Niederlandische, p. 199 (16e e)

Verhofstad, Regering, pp. 52 (16e e), 54 (id), 59 (1543), 85 (1556), 92 (1556)

Woltjer, Hervorming, pp. 15 (16e e), 29 (1542)

Zuylen, Inventaris I, pp. 50 (1500), 61, 64, 69 (1503), 86 (1505), 222 (1512), 406 (1525), 407-408 (1526), 409, 435 (1528), 462 (1500), 463, 480 (1532), 500 (1534), 591, 612, 649, 653, 683, 692, 734 (1563), 735, 740; II, pp. 802, 898, 901, 905, 908-910, 1164, 1494,2041,2045

Vrijdom gewest

Halma, Tooneel II, p. 147 (802)

Vrijdom koninklijk huis

Boasson, Rechter, p. 93 (20e e) 

Hoefer, Groote, p. 56 (1635)

Snijder van Wissenkerke, Privilegiën, pp. 74-75 (19e e)

Vrijdom landbouw

Anoniem, Belastingen, p. 54 

Menalda, Behandeling, p. 12 

T.S. Overijssel II, p. 293 (18e e)

Vrijdom leden Collaterale Raden

Alexandre, Conseil, p. 304 (16e e) 

Henne, Histoire V,p. 164(1531) 

Kerckhoffs-de Hey, Grote, pp. 8 (1504), 96-97(15e-17e e)

Vrijdom leengoederen

Bort, Alle, Leenrecht, p. 307 (16e e) 

Fruin, Informacie, p. 366 (1514)

Vrijdom leger

Engels, Geschiedenis, pp. 78 (1579), 164

(1716) 

Halma, Tooneel II, p. 249 (Rep) 

Henne, Histoire III, p. 107 (1521), 277 (1522); VI,p. 187 (1537); VII,p. 75(1540) 

Martens, Regeering, p. 393 (1543), 400

Schevichaven, Organisatie, pp. 5 e.v. (1591) 

Snijder van Wissenkerke, Privilegiën, pp. 7, 97-98 (19e e) 

Straeten, Notice, p. 390 (1469) 

Zuylen, Inventaris I, pp. 722, 764-765; II, pp.1169, 1199, 1525

Vrijdom muntmeester

Doorninck/Uitterdijk, Bijdragen I, p. 51 (1616) 

Sickenga, Omwenteling, p. 151 

Zuylen, Inventaris II, p. 1291

Vrijdom ontginningen

Anoniem, Belastingen, p. 27 (19e e)

Dillen, Rijkdom, p. 225

Engels,  Geschiedenis, pp. 242 (1843), 274 (1840) 

Ernsting, Voorgeschiedenis, p. 36 (1492) 

Linden, Recht, p. 39 (1252) 

Menalda, Behandeling, p. 12 

Nagge, Historie I, pp. 94-95 

Serrurier, Boerengoudmijn 112

T.S. Drenthe, p. 90 (Rep)

Wet 6 juli 1840, Stb. 17 

Vrijdom pand

Arkel, Inlossing, pp. 61 e.v. (1585)

Vrijdom publieke dienst

Engels, Geschiedenis, p. 243 (1821-23) 

Menalda, Behandeling, pp. 11-12

Vrijdom ridderschap

Sickenga, Omwenteling, blz. 10 [1795]

Vrijdom schout/schepenen

Blok, Holl. stad Bourg., p. 95 (1535) 

Korteweg, Stadrecht, p. 54 (m.e.) 

Navorscher XXIV,p. 78 (1522)

Vrijdom steden/stedelingen

Alberts, Stad, p. 16

Alberts/Jansen, Welvaart, pp.  123 (13e-14e e), 271 (m.e.) 

Avis, Directe, pp. 7, 11 (m.e.), 80 e.v. (14e-15e e), 94 e.v. (15e- 16e e) 

Baelde, Domeingoederen, p. 279 (1558) 

Blécourt, Bewijsstukken, p. 285 (1190) 

Blink, Geschiedenis I, p. 156 (13e e) 

Blok, Financiën, p. 49 (m.e.) 

Blok, Geschiedenis I, p. 497 (1474-77) 

Blok,  Holl.  stad Bourg., pp.  42, 57, 240 (1505;1541-42;1548) 

Braure, Etude, pp. 87 (15e e), 176 (1498) 

Brekelmans, Antiqua, p. 21 (1252) 

Doorninck, Geldersche, p. 75 (1271) 

Engels, Geschiedenis, pp. 23 (1184; 1213), 24 (1224; 1245; 1266; 1273), 28, 31, 34-35,37, 46(1383) 

Enklaar, Opkomst, p. 20 (1252) 

Eversen, Inventaris, pp. 869 (1380)

Formsma, Vorming, pp. 75 (1516), 77 (1520) 

Fruin, Informacie(1514-15) 

Fruin, Rechterlijke, p. 18 (m.e.) 

Goes, Register IV, pp. 8 (1555), 13 (id); V, p. 171(1557) 

Goor,  Beschrijving,  pp.   16-17   (1272),  20 (1308), 33 (1535), 36 (1581), 40 (1643), 88 (1462), 139 (1490), 200 (1374), 295 (1446),

383,420 

Hall, Stedelijke, pp. 575 e.v. (14e-15e e) 

Halma, Tooneel, pp. 7-8, 62, 271, 325, 365, 372(1458;1515;1553) 

Hommerich, Charactère, p. 68 (1399) 

Jong, Hellevoeterland, p. 19 (16e e)

Kooperberg, Margaretha, p. 238 (1508)

Kruisheer, Oorkonden (10e- 13e e)

Maasgouw 1879-1881, p. 307 (1709)

Nagge, Historie II, pp. 45, 47

Nève, Rijkskamergerecht, p. 377 (16e e)

Rees, Geschiedenis I, p. 52 (m.e.)

Rompaey, Rechtsbronnen, p. 200

Sickenga, Omwenteling, p. 10 (1795)

Stallaert, Glossarium, pp. 103, 411

Sterck, Opkomst, p. 162 (1300)

T.G.O. 1837, p. 4 (1300); 1838, p. 296 (m.e.)

T.S. Overijssel IV, p. 185 (17e e)

T.S. Zeeland I, p. 296 (1526; 1531); II, pp. 13(15e e), 24(1577) 

Theissen, Centraal, p. 21 (16e e) 

Venne, Belastingconflicten, pp. 334 (1613), 336(1607) 

Visvliet, Historische, p. 19 (1450) 

Zuylen, Inventaris I, p. 101 (1506)

Vrijdom studenten

Francken, Leven, p. 222 (1581) 

Goor, Beschrijving, p. 36 (16e e) 

Halma, Tooneel, pp. 7, 326 

Martens, Regeering, p. 400 (18e e) 

Navorscher II, p. 68 (1639); Bijbl. III, p. XXXI (1581-92); XVI, p. 69 (1590) 

Schrassert, Codex, p. 16 (1648-49) 

Tijn, Pieter, p. 309(1631) 

Veen, Uitwendige, p. 11 (17e e) 

Witkam, Accijnsvrijdom (14e- 16e e)

Vrijdom tresoriers

Blok, Holl. stad Bourg., p. 103 (1541)

Vrijgeleide

Becht, Statistische, pp. 43 (16e e), 69 (id) 

Blok, Holl. stad Bourg., p. 62 (1477) 

Craeybeckx, Organisatie, pp. 183-185 (1540) 

Engels, Geschiedenis, p. 75 (1572)

Nationaal Archief, Den Haag, Abdij van Rijnsburg, 1179-1577, nummer toegang 3.18.20, inventarisnummer A.IX.c.106 (1489)

"Johan, burggraaf te Montfoirde, heer te Purmereynde en Lijnschoeten, en kapitein te Woerden ""vrijt"" en veiligt het klooster Rensborch met al zijn onderzaten te Rensborch, Busscoep, Ackersdijck en de Vene tot Allerheiligen e.k. op voorwaarde dat van daar zijn vijanden geen hulp wordt geboden." (1489)

Vrijgelt

Kuile, Geschiedenis, blz. 109 e.v.

MontéVerLoren, J.Ph. de, Boekbespreking van G.J. ter Kuile, Geschiedenis van de heerlijkheid Zalk en Veekaten, van het kasteel Buckhorst en van zijn bewoners; van

Gorcum en Comp. N.V., Assen 1948, in: BGN deel 5 (1950), blz. 161

Op blz. 109 e.v. handelt de schrijver over het "vrijgeIt", een jaarlijks wisselende som, die verschillende boerderijen aan de heren van Buckhorst moesten betalen en die voor iedere hoeve vrij sterk uiteenliep. Dat dit "vrijgelt", zoals mr ter Kuile op blz. 110 veronderstelt, "misschien een oude horige prestatie, een hoofdcijns, die later verhoogd

is toen de horigheid in erfpacht is overgegaan", is geweest, lijkt mij onwaarschijnlijk, omdat de hoofdcijnzen vaste, niet jaarlijks wisselende bedragen waren.

Vrijstelling bedrijven

Anoniem, Belastingen, pp. 54-55, 60-61

Bosch, Arnhemsche, p. 202 (1763)

Engels, Geschiedenis, pp. 102 (1749), 106 (1601-32), 109 (1750), 243 (1821-23), 288 (1825), 290-291 (19ee), 322 (id), 325 (id) 

Faber, Drie I, pp. 258 (1699; 1700; 1716), 263(1699) 

Fruin, Informacie, p. 383 (1514) 

Henne, Histoire V, p. 328 (1544) 

NavorscherXV,pp.35(1572),36(1577) 

Sickenga, Omwenteling, pp. 72-73 

Soly, Gilbert,p.361(16ee) 

T.G.O. 1838, p.336 (1479) 

Voorthuysen, Mercantilisme, pp. 84 (1750), 86(18ee),94-95,97, 108-110 

W.D.B.I.U.A. 1874, 22 augustus, p. 2

Vrijstelling effecten

Dillen, Rijkdom, p. 278 

Houtzager, Hollands, p. 187(1671)

Vrijstelling gewesten

B.G.O.G.IV, p. 9(1616) 

Sickenga, Omwenteling, p. 7 

Zuylen, Inventaris I, pp. 23 (1496), 691 (1555), 702 (1556); II, p. 914

Vrijstelling godshuizen, gast- en weeshuizen

B.G.O.G.X, p.62(1682)

Engels,  Geschiedenis, pp. 184 (1806), 218 (1807; 1814), 243 (1821-23) 

Fruin, Informacie, pp. 181 (1514), 243 (id) 

Gelder, Gegevens I, p. 93 

Goes, Register IV, p. 76 (1555); V, pp. 70 e.v.(1557) 

Goor, Beschrijving, p. 133 (1639) 

Navorscher IV, p. 68 (1754) 

Sickenga, Omwenteling, pp. 122, 151 

Stallaert, Glossarium I, p. 231 (1554) 

T.S.Zeeland II, p. 225 (16e e) 

Verhofstad, Regering, p. 54 (16e e) 

Zuylen, Inventaris II, pp. 1812, 1913, 1937, 2029

Vrijstelling individuen

Op 16 December 1720 namelijk stelde de Utrechtsche Vroedschap ,,Francois Michael Janicon franc courantier tot Rotterdam" op zijn verzoe1 aan ,,tot ord Courantier en accords den selven daer toe by doses Haer Edachtb . Octroy met seclusie van alien anderen, mitsgrs exemtie van tocht en wags, gelijk made vans familiegeit, coo lang de voorsz courant aihier cal blijven continueren". 

[W.P. Sautijn Kluit, Hollandsche en Fransche Utrechtsche Couranten,in: BMHG 1877, 1e jrg, blz. 5); zie ook m.b.t. Henry Philippe de Limiers in 1724, blz. 58]

Baelde, Collaterale, p. 52 (1533) 

Blécourt/Meijers, Memorialen, p. 61 (1432) 

Dejong, Zwanezang, p. 545 (18e e) 

Dillen, Rijkdom, pp. 178,417,479 

Engels, Geschiedenis, pp. 164-164 (1716), 185(1806) 

Faber, Drie II, p. 641 (Rep)

Fruin, Informacie, pp. XXIX (1514), 10 (1498) 

Fruin, Rechterlijke, pp. 15-20 (m.e.) 

Gelder, Gegevens I, p. 245 

Hazewinkel, Plan, p. 253 

Heringa, Tijnsen, p. 47 (16e e) 

Hoefer, Aantekeningen, p. 55 

Houtzager, Hollands, p. 131 (1608) 

Menalda, Behandeligng, pp. 13, 26, 168-169, 173

Moll, Rechten, p. 162(1517) 

Poel, Compositie, pp. 64-65; Stelling 7 

Snijder van Wissenkerke, Privilegiën, pp. 56-58(19e e), 111-115 (id) 

T.S. Overijssel II, p. 264 (1603) 

Zuylen, Inventaris II, pp. 868-869, 1059, 1162, 1166, 1180, 1221, 1262-1264, 1280, 1290, 1297-1298, 1312, 1315-1317, 1369-1370, 1383, 2041, 2052

Vrijstelling scheepsproviand

Voorthuysen, Mercantilisme, pp. 84, 86

Vrijstelling steden/dorpen

Avis, Directe, p. 130(1507)

B.G.O.G. VIII, pp. 49-50; X, p. 62 (1682)

Blécourt/Meijers,  Memorialen, pp. 181 (1435), 290 (1438) 

Blok, Financiën, pp. 50 (m.e.), 81 (15e e) 

Doorninck/Uitterdijk, Bijdragen II, p. 259 (1346) 

Engels, Geschiedenis, p. 184 (1806)

Fruin, Informacie, p. 2 (1514) 

Gallé, Beveiligd, pp. 200 (1715-17), 212 

Goor, Beschrijving, pp. 39 (1534), 139 (1490) 

Heeren, Uit, pp. 148 e.v. (1736) 

Heyden/Hermesdorf, Aantekeningen, p. 146 (13e e) 

Merkus, Schets, p. 29 (16e e) 

Rees, Geschiedenis I, pp. 30-31 (15e e) 

Smidt/Rompaey, Chronologische III, p. 397

(1539) 

T.S. Zeeland II, p. 11(1307) 

TaxandriaVIII,p. 115(1608)

Theissen, Regering, pp. 192-193 (1538)

Zuylen, Inventaris II, p. 1224 

Vrijwerbong

Kronenberg, Inventaris, p. 19 (19e e)

Vrijwillige inschrijving

E.HJ. XI, p. XXXVII (1844) 

Wiersum, Honderd, pp. 174-210 (1814)

Vrijwillige lening

Vroneschuld

Avis, Directe, p. 14 (10e e)

B.G.O.G.V,p. 129

Blok, Financiën, pp. 49 (1288-89), 53 (m.e.), 54 (id) 

Gosses, Deensche, p. 146 (13e e)

Gosses, Vorming, pp. 252 (14e e), 313 (11e-12e e) 

Gosses, Welgeborenen, pp. 135 e.v. (14e e), 202(1624) 

Navorscher VIII, pp. 66 (m.e.), 211 (id)

Vronescoud

Hamaker, Iets (m.e.) 

Vrouwenrecht

Diepeveen, Vervening, p. 83 (16e e)

Vruchtgebruik

Sickenga, Omwenteling, p. 117

Vugiergelt

Zuylen, Inventaris I, pp. 2 (1399), 47 (1500-01)

Vuurgelden

Anoniem, Belastingen, p. 78 (19e e)

Anoniem, Vorming (1882)

Economist I, pp. 338-346 (19e e)

Gelder, Zestiende, pp. 159 (1569), 202 e.v. (16e e) 

Navorscher XVIII, p. 77 (14e e) 

Rees, Geschiedenis I, p. 93 (1578) 

Sickenga, Omwenteling, p. 70

Vuurstedegeld                                                                                                                                                                             

Sickenga, Omwenteling, blz. 10 [1795]