Baackel-Baarle
BaackelZie BakelBaackendorpZie BakendorpBaafs, SintPlaats in Vlaanderen. Ook Bavegem, Bavingenalgemeen=dorp verdronken bij de vloed van 17 september 1477 [Aa, Aard2, blz. 1]=na de herdijking heet het gebied Biezenpolder of Bezenpolder [Aa, Aard2, blz. 1]BRONNENgeraadpleegde bronnenNNBWalleliteratuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 2e deel (B), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1840, blz. 1BaaigemDorp in Oost-Vlaanderen, één van de deelgemeenten van Gavere (Asper, Baaigem, Dikkelvenne, Gavere, Semmerzake en Vurste).Ook Badengem villa (1019-1213), Badingehem (1034-1058), Badengeym (1095), Badigehem (ca 1175), Badegem (1166), Badinghem (1232), Boeienghem (1277), Badwo-inga-heim, Badigem, Baeyghem, Bayeghem, Bayghem, Baygemalgemeen=Baaigem ligt bij een Romeinse buurtweg van Velzeke naar Ganda. Er worden rond 1800 een hoeveelheid munten uit de Romeinse tijd gevonden. =In de zestiger jaren worden op de grens met Dikkelvenne meer dan 100 Merovingische graven ontdekt.=Een familie die langdurig, vanaf 1600, in Baaigem e.o. heeft gewoond is Devogelaere, ook Deveugeleire.=In 1806 is het aantal inwoners 511=in 1816 is het aantal inwoners 532=in 1830 is het aantal inwoners 695 archivalia=In RA België Inventaris van het archief van de kerkfabriek en parochie St-Baafs te Baaigem [http://search.arch.be/ead/BE-A0514_108761_107505_DUT] met onder meer 1. Staat van gronden, tienden, helftwinningen en renten toebehorend aan de kerk van Baaigem. 1645 en onder 10. Register van heerlijke renten van de kerk van Baaigem, opgesteld volgens het register van 1662. 18de eeuw. 1662-1800economie=Er is een windmolen, eigendom van de heer van Gaver. De molen wordt in 1639 voor 39 pond groten verhuurd aan Jaak de Zuttere.=In 1846 is een windmolen en een olieslagerij.gemeente=Vóór 1976 is Baaigem een zelfstandige gemeente.=In 1977 wordt Baaigem één van de deelgemeenten van de gemeente Gavere.=Op 31 december 2005 zijn er 565 inwoners. De oppervlakte is 3.79 km2.godsdienst=In 1073 verwerft de St Pietersabdij vier bunder land in Baaigem.=De Sint Bavokerk is genoemd in een charter van 1095. Het is een romaanse zaalkerk bestaande uit één beuk.='t Hof ter Walle is een zeer oude curtis of pachthoeve met een grote tiendschuur, gelegen tegenover de kerk. Aanvankelijk bezit van leenheren van de graaf later van het kapittel van Kamerijk en de Noord-Franse Benedictijnerabdij van Anchin, die het patronaatsrecht over de kerk bezitten. =Tot in de 16e eeuw is de hoeve ook bewoond door de pastoor.landbouw=In 1830 is de gemiddelde waarde van een hectare 2300 frank en de pachtprijs 55 frank.=In 1846 zijn er 104 landbouwbedrijven. De gemiddelde waarde van een hectare is dan 3700 frank en de pachtprijs 110 frank.oorlog=In 1917 worden burgers van Baaigem gedeporteerd naar Gent e.o. voor het werken in het Zivil Arbeiter Bataillion [De Tribune 11 juli 1917, blz. 3].="De invallen van den Franschen koning Lodewijk XIV in onze gewesten schijnen de inwoners van Baaigem veel kwaads te hebben berokkend immers in de armrekening dezer gemeente van 1696 vinden wij vermeld dat er aan de pachters een vol jaar kwijtschelding was moeten verleend worden "ter causen van de verliezen ende troubelen van oorloghe bij hun onderstaen gheduerende de jaeren 1694, 1695 en 1696. Voorts leest men in het Ferieboek van 1683-1722, berustende in het provinciaal archief te Gent dat in 1710 door de wethouders van Baaigem aan verscheidene ingezetenen uitstel werd vergund om staten van goed over te leggen "mits de miserabele conjoncture des tijts van orloghe"(Potter/Broeckaert, blz. 6)
BRONNENgeraadpleegde bronnenAa, Aard2; Google Search; NNBWalleliteratuurde Potter/Broeckaert, Geschiedenis van de gemeenten der provincie Oost-Vlaanderen, deel 1, blz. 6 (1694-1710)
BaaijumZie BajumBaakDorp ten noordwesten van Steenderen met het Huis te Baak of Bake. Ook de Baco [1190]algemeen=Er zijn urnen gevonden uit de 10e eeuw.=Het dorp is rond het jaar 1000 gesticht op een rug langs de IJssel. Het hofstelsel wordt ingevoerd en er zijn twee hoven, het Hof te Baak van de graaf van Gelre en het Hof Tamming van de bisschop van Utrecht.=In de 12e eeuw wordt veel woeste grond ontgonnen.=het huis Te Baak komt als havezathe reeds voor in 1326 in het Leenboek des Furstendoms Gelre en Graafschap Zutphen.belastingen=Gelders Archief, 0463 Familie Van der Heyden van Baak. Daarin o.m.:=Stukken betreffende het betalen van collaterale successie door J.H. en W.J. van der Heyden als legatarissen van baron van Hertefeld tot de Ploen,=Memorie namens J.E. van der Heyden ter zake van hem een wegens belastingzaken opgelegde boete.=Requesten van G. Breukink te Bronckhorst om schadevergoeding wegens ontslag als beurder der verponding te Steenderen.=Verklaring van den beurder der verponding te Vorden over den aanslag aldaar van de goederen van B.F.W. baron van Westerholt 1788=Gelders Archief 0020 Schepenen-commissarissen ter Judicature van de Middelen te Lande, ressort Zutphen.=5 Concepten van alle attesten, die over diverse aanhalingen door des Lands-bedientens over de algemene middelen gestationeert te Doetinchem, aan den subst. fiscaal en hoofd chercher sijn afgesonden", 1807-1808. 3 katernseconomie=de bevolking leeft in 1839 vooral van de landbouw [Aa, Aard2, blz. 1]familiesBAAK=Het kasteel zou in 1190 al hebben bestaan. In dat jaar is Bertold van Baak of Bertholdus de Baco getuige bij het opmaken van de akte waarbij de graaf van Gelre aan Zutphen stadsrechten verleent.=Rond 1200 wordt een kapel gebouwd gewijd aan de heilige Nicolaas.=Na Bertold van Baak komt Egidius van Baak, genoemd in bronnen uit 1231, 1241, 1243, 1258=In 1294 wordt het Hof te Baak als bezit van de graven van Gelre vermeld, kennelijk in leen gehouden door de van Baaks.=Na Egidius van Baak komt Jorden van Baak, genoemd in 1303.=Hof te Baak wordt vermeld in het leenboek van 1326. Bewoner is dan Jorden van Baak.[Aa, Aard2, blz. 2]=In 1347 wordt nog steeds Jorden van Baak genoemd.=De kapel wordt in 1362 in steen herbouwd.=Na de vorige Jorden volgt opnieuw een Jorden op, vermeld in 1378, 1405=In 1375 wordt Willem van Baak, schildknaap, genoemd. Hij is vrijwel zeker een jongere broer van Jorden.=Na Jorden volgt Aleijt van Baak, genoemd in 1447, 1459. Aleijt trouwt met Henrick van Hoevelwijk.=Evert van Baak wordt, als in 1457 beleend.=Op 6 mei 1544 wordt Johan van Goltstein in de Walburgkerk in Zutphen begraven. Hij is de echtgenoot van Henrika van Egmond, genaamd Baak. Ze is een dochter van bastaard Henrik van Egmond en Agnes Kreynck, vrouwe van Baak [NNBW1911, blz. 953]=Op landdagen in de 16e eeuw verschijnen heren van Baak.=Na de familie van Baak zijn de families Kreyinck, Van Egmont, van Hackfort, van Raesfelt en Westerholt in bezit van Baak. De laatste, Westerholt, maakt veel schulden bij de familie van Zweeten.
VAN DER HEYDEN=Uit 1682 dateert een akte waarbij de richter van Hummelo, Henrick Ketjen, in naam van de landdrost van de Graafschap, Zutphen, verklaart welke schulden de Heer van Baak bij de diverse leenkamers heeft. In dat jaar leent Johan Borchart van Westerholt opnieuw een som geld van Anna Johanna van Zweeten die in dat jaar trouwt met haar achterneef Johannes Everhardus Canisius van der Heyden, sinds 24 juni 1686 heer van Meyerinck en Gorssel. De schuld beloopt dan f 35.408. Johan Borchart overlijdt in 1688. Na drie jaar procederen wordt op 6 november 1691 Johan Everhart baron van der Heyden, heer van Meinerswijk bij gerechtelijke verkoop eigenaar [Aa, Aard2, blz. 2]=In 1697 verwerft hij bij verwin het "Bielkengoed" of "Lange Hofstede"=Johannes Everhardus Canisius van der Heyden, heer van Baak, Meyerinck en Gorssel overlijdt op 9 december 1711.=Hij wordt opgevolgd door Gerardus Wilhelmus Josephus van der Heyden (1688-1752). Deze trouwt met Aleida Richarda Gertrudis Haeck (1707-1760)=In de jaren 1732-1740 is het huis onder Gerardus Wilhelmus Josephus van der Heyden, heer van Meinerswijk, Meijerink en Baak afgebroken en in 1738-1739 vervangen door een nieuw huis met boerenwoning [Aa, Aard2, blz. 2]. =Gerardus overlijdt in 1752. Hij wordt opgevolgd door Joannes Everhardus Canisius van der Heijden tot Baak (1728-1794). Joannes trouwt met Gertrudis Maria Adriana von Hertefeld tot Magerhorst (1736-1779).=In 1758 is Maria Lucia Josepha van der Heyden tot Baak getrouwd met Willem Gerhard van Lamsweerde [NNBW1930, blz. 1006] Ze wonen dan in Eerbeek.=Joannes overlijdt in 1794. Joannes wordt opgevolgd door Judocus Henricus Antonius Adrianus Josephus baron van der Heyden (1765-1854), lid van Provinciale Staten en Staatsraad in buitengewone dienst. Hij trouwt met Richmund Louise Dorothea von Daell tot Eyll (1798-1840) [Adel1925, blz. 96]=In 1839 is het huis in eigendom bij J.H.A.A.J. baron van der Heyden [Aa, Aard2, blz. 2]=In 1840 is het huis nog steeds in zijn bezit. Het landgoed bestaat uit een gerestaureerd landhuis, 1300 hectare grond met bos (635 hectare in de gemeente Steenderen en 689 hectare in de gemeente Hengelo), landerijen, woningen en boerderijen. Judocus overlijdt in 1854.=Kort na het overlijden van August Alexander Wilhelmus van der Heyden (1803-1868) sterft zijn broer Ernestus Wilhelmus Franciscus. Drie nichten van August zijn erfgenaam. Eén van hen is Engelbartha Maria Bernardina Alouisa.Augusta van Middachten, die inmiddels met Gerhardus Antonius Helmich (1828-1892) getrouwd is (1856). Zij erft uit de nalatenschap een vierde gedeelte, waartoe ook Huis Baak behoort en wordt aldus vrouwe van Baak. In september 1868 betrekken zij, komende van Oldeneek (bij Zwolle), Huis Baak. Na hun overlijden, wordt hun oudste zoon, Johannes Bernardus Helmich, Heer van Baak (1857-1925). Zijn broer Ernestus George Helmich volgt hem op als Heer van Baak (1862-1941). In 1909 trouwt hij met Antonetta Huberta Maria Eras (1874-1949). Hun enige zoon, Werner Bernard Helmich, is de laatste heer van Baak (1913-1976). Hij trouwt met Aldegonda Gerarda Maria Schneider. Hij verkoopt het huis in 1956 aan de "Zusters van de Heilige Vincentius".
CAPELLEN=Gerlach van der Capellen heer van Swavinck (...- 1379)=Johan van der Capellen heer van Swavinck (... -1404)=Gerlach van der Capellen heer van Rijsselt (1385-1428)=Hendrik van der Capellen heer van Rijsselt en Emeldink (1415-1459)=Gerlach van der Capellen heer van Rijsselt van Swavinck (1475-1532)=Hendrik van der Capellen heer van Rijsselt en Swavinck (1515-1582)=Gerlach van der Capellen heer van Rijsselt en de Boedelhoff (1543-1625)=Alexander van der Capellen heer van Rijsselt (1592-1656)=Gerlach van der Capellen heer van 's Heeraartsbergen (1627-1685)=In de periode 1602 is Gerlach van der Capellen betrokken bij de hof. Gerlach (1519-1605) is rechtsgeleerde=In 1660 draagt Emilia van Zuylen van Nyvelt, douairiere van der Capellen, aan haar zoon Henrick van der Capellen tot Rijssel over de helft van de hof te Baak en alle broeklanden in Baak=In 1742 draagt Catarina Agnes van der Capellen de hof te Baak tegen een lijfrente over aan Frederik Robert Evert van der Capellen en diens vrouw.=In 1776 schenkt Anna Margareta baronesse van der Capellen, geboren van Lynden d'Aspremont, aan haar dochter Carolina Albertina van der Capellen, kanonikesse te Bedbur, haar helft van de hof te Baak, door haar en haar man in 1742 aangekocht.=Het huidige huis te Baak en de vroegere Hof liggen een kilometer uit elkaar. Gedacht wordt dat het huidige huis aanvankelijk een boerderij bij de Hof is geweest.=In 1848 wordt de marke van Baak verdeeld. De heer van Baak is tot die tijd erfmarkerichter
gemeente=in 1826 gelegen in het schoutambt Steenderen en het hoofdschoutambt Doetinchem [Gosselin, blz. 22]=in 1840 deel van de gemeente Steenderen [Aa, Aard2, blz. 1]=In 1840 buurtschap in graafschap Zutphen met 800 inwoners, die vooral werkzaam zijn in de landbouw.=Baak is tot 2004 onderdeel van de gemeente Steenderen geweest en vanaf 1 januari 2005 deel van de gemeente Bronckhorst.tienden=Gelders Archief, 0463 Familie Van der Heyden van Baak. Daarin o.m.: Acte van belening voor Johannes Everardus Canisius van der Heyden met het huis Baak, de tienden te Vierhuysen en het goed Ter Horst te Azewijn, leenroerig aan Gelre en Zutphen, 1753. Met oudere brieven van 1691, 1712, 1722 en 1732. Voorts stukken betreffende de aankoop door J.H.A. van der Heyden van enige tienden onder Baak, afkomstig van de Nationale Domeinen 1807. Vervolgens een eigendomsbewijs voor Otto Henric Hoevel van de helft van de ruitertiend onder Hengelo en Zelhem, afkomstig van Oswald Buck, 1706. Met Keulse leenbrieven van 1613, 1644 en 1788, tiendrollen van 1713-1788, en andere stukken betreffende deze tiend sedert 1706 Tenslotte eigendomsbewijzen voor J.H.A.A.J.J. baron van der Heyden van de korenuitgang en bloedtiend uit de hem toebehorende erven Saarbelink onder Hengelo en Poppink onder Zelhem, afkomstig van W. Kruinen.=Gelders Archief 0005 Staten van het Kwartier van Zutphen en hun Gedeputeerden Taxaties van goederen en tienden onder Gorssel, Vorden, Warken, Zwiep en Baak, 1797=Gelders Archief 0124 Hof van Gelre en Zutphen; 5094 De momber contra W. van der Capellen. Tiend uit de Heerenpas onder Baak in het richterambt van Steenderen; 4913 Wed. Johan Schullen contra Gerrit Cuyper. Tiend onder Baak.=Gelders Archief 0012 Gelderse Rekenkamer Stukken betreffende een proces, door den momber gevoerd tegen Wessel Roelofsz over de tiendplicht van zeker land onder Baak, 1665.=Gelders Archief 0467 Familie van der Capellen bevat o.m. onder 1059 stukken betreffende het beheer van de hof te Baak en de Ringenbergse tienden 1620-1700=Gelders Archief 1060 Stukken betreffende een geschil tussen den graaf van Bentheim en Reyner van Aeswijn over de pandschap van de hof te Baak en de Ringenberger tienden; onder 1061 stukken betreffende het proces van Gerlach van der Capellen als gemachtigde, sedert 1611 opvolger van den graaf van Bentheim, tegen Reyner van Aeswijn c.s. over de lossing van de hof te Baak en de Ringenberger tienden; onder 1062 stukken uit 1607-1608 betreffende het proces van den graaf van Bentheim en Gerlach van der Capellen als procurator tegen de familie Van Aeswijn en Walraven van Heeckeren over de lossing van de hof te Baak en de Ringerberger tienden; onder 1064 stukken uit 1636-1637 betreffende de onderhandelingen tussen Hendrik en Alexander van der Capellen met de graaf van Bentheim over de hof te Baak en de Ringenberger tienden en onder 1065 diverse stukken en afschriften gebruikt bij de processen over de hof te Baak en de Ringenberger tienden.BRONNENarchivaliaGelders Archief, 0463 Familie Van der Heyden van Baak. Daarin o.m.: Stukken betreffende de aankoop van een eendenkooi te Lindvelde onder Beltrum door J.H.A. van der Heyden, afkomstig van de Nationale DomeinenGelders Archief 0366 Marken en maalschappen 015 Mark van BaakGelders Archief 0012 Gelderse Rekenkamer 1119-1122 Stukken betreffende een in 1557 door koninklijke commissarissen ingesteld onderzoek naar de hoorige personen en goederen onder de hoven te Zutphen, Lochem, Hengelo en Baak.Gelders Archief 0467 Familie van der CapellenRegionaal Archief Zutphen Archief van Huis Baak (1681-1956) met onder 0040.1 het markenboek en andere stukken; onder 0040.4 een akte van 1691 waarbij Huis Baak en de daarbij horende goederen uit de nalatenschap van Johan Borchart van Westerholt gekocht worden en waarbij tevens diens schulden vereffend worden; onder 0040.14. "Bierboek", register van hoeveelheden bier, verkocht in Baak en omgeving, 1782-1785, tevens register van verkochte en gekochte soorten hout en graan, 1783-1790 1782-1790; onder 0040.17 een onderhandse akte uit 1793 waarbij J.E.C. van der Heyden verklaart het ambt van "stadholder", en griffier der lenen van het Huis Leemcuyl, gekocht te hebben; onder 0040.26 een lijst van goederen welke J.H.A.A.J.J. van der Heyden in eigendom heeft, opgemaakt na het overlijden van zijn vrouw [circa 1840].geraadpleegde bronnenGoogle Search; GenVer; NNBWalleliteratuurGosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 22;Koekkoek, J., De heerlijkheid Baak. Geschiedenis van een Achterhoeks dorp, Doetinchem 1990, uitgever Staring Instituut.BaalBuurtschap bij Bemmel. Ook Barla (850), Barlam (11e eeuw), Barle (13e eeuw)algemeen=in 1826 gelegen in het schoutambt Bemmel en hoofdschoutambt Overbetuwe [Gosselin, blz. 22]=in 1839 deel van de gemeente Bemmel; er zijn 60 inwoners [Aa, Aard2, blz. 2]=in 2019 deel van de gemeente Lingewaard.BRONNENgeraadpleegde bronnenGoogle Search; NNBWalleliteratuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 2e deel (B), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1840, blz. 2Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 22;
BaalDorp bij Tremelo in Vlaams Brabant. Ook Bael.algemeenDe naam "Bael" komt voor in een oorkonde van 1320.In 1806 zijn er 630 inwoners, in 1846 1008, in 1876 1266, in 1910 1776, in 1947 2491, in 1976 3275Thans deelgemeente van Tremelo.BRONNENgeraadpleegde bronnenGoogle Search; GenVer; NNBWalle
BaalderBuurtschap in Overijssel ten oosten van Hardenberg. Ook Balder, Baler, Bodelaar (1385)algemeen=Genoemd in een brief uit 1449 van de Utrechtse bisschop Rudolf van Dempholt [Aa, Aard2, blz. 3]financien=In 1942 is door de burgemeester van de gemeente de begroting 1942 ter inzage gelegd met de volgende eindcijfers. Gewone dienst ontvangsten f 159.514, 7; uitgaven f 175.701,98: nadelig saldo f 16.187,84. De post onvoorzien is uitgetrokken op f 700. Kapitaaldienst in inkomsten en uitgaven f 136.918,66.gemeente=in 1826 gelegen in schoutambt Hardenberg in het kwartier Salland [Gosselin, blz. 22]=in 1839 is het deel van de gemeente Ambt Hardenberg; er zijn 220 inwoners [Aa, Aard2, blz. 3]=in 2008 worden 55 kinderen geboren en overlijden 10 personen.=in 2010 zijn er 3.480 inwoners (1735 mannen; 1745 vrouwen). Er wonen 1709 personen op 1 km2.infrastructuur=Voor de aanleg van een kunstweg tussen Hardenberg en Gramsbergen krijgt de provincie in 1908 en 1909 f 2.500 [TK 1909-1910, stuknr 2 IX ondernummer 3 blz. ]. Achter artikel 114 van het IXde hoofdstuk der Staatsbegrooting voor het dienstjaar 1910 wordt o.m. ingevoegd het artikel 114a luidende: Bijdrage aan de provincie Overijssel in de kosten van aanleg van een kunstweg van Hardenberg naar Gramsbergen bij Loozen, langs de halte Radewijk en Baalder van den Noordooster locaalspoorweg door de buurtschap Radewijk naar de Pruisische grens onder Wielen f 4.600. [Hand. S-G Bijlagen 1909-1910 nr. 304, 1-3]=Volgens de dienstregeling die vanaf 5 juli 1915 geldt stopt de trein Zwolle-Coevorden ook te Baalder-Radewijk [Nieuwsblad van het Noorden 10 augustus 1915, blz. 6]. M.i.v. 15 mei 1933 is Radewijk-Baalder niet langer stopplaats voor de N.S. [De Banier 9 mei 1933, blz. 5].marke=Heeft samen met Hardenberg een gemene marke. De marke wordt bestuurd door markerigters, de burgemeesters van H en een verkozen goedsheer uit B. [Aa, Aard2, blz. 3]=Later in 1839 wordt de marke bestuurd door gecommitteerden uit de burgerij en de goedsheren [Aa, Aard2, blz. 3]=In 1852 roept de "marken-regter" S. Bromet de gerechtigden in de Hardenberger en Baalder Marke uit voor een algemene vergadering op dinsdag 10 februari 1852 om 14.00 uur ten huize van H. Schoemaker in Hardenberg. Op de agenda staat o.m. de definitieve benoeming van leden voor de Commissie van Verdeling. [Provinciale Overijsselsche en Zwolsche Courant 6 februari 1852, blz. 3].waterstaat=Er is een waterschap "Radewijk-Baalder".=In 1887 wordt het waterschap "Baalder-Baaldewijk" opgericht (2500 hectare onder Hardenberg).=In 1896 wordt door de landelijke overheid een bedrag van f 2.500 bijgedragen in de kosten van verbetering van de Radewijkerbeek uitgevoerd door het waterschap Radewijk en Baalder [TK 1895-1896, stuknr. 2 IX ondernummer 3 blz. 30 sub 110]BRONNENgeraadpleegde bronnenGoogle Search; NNBWalleliteratuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 2e deel (B), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1840, blz. 3Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 22;
BaalhoekBuurtschap bij Hontenisse in Zeeuws-Vlaanderen. Beschikt over een haventje aan de Westerschelde, uitwaterend op het Verdronken land van Saaftinge. Ook Balhoek (1847), Balhoec.algemeen=De polder Frankendijk met het dorp Hontenisse werd in het jaar 1509 door het water van de Schelde verzwolgen. Het gebied veranderde in het schor van Hontenisse. De Spyerspolder verdween 80 jaar later in de golven. Delen van de dijken in de buurt van de oude strekdam bleven echter boven het water uitsteken. Zij vormden samen een nagenoeg haakse hoek die Ballenhouck werd genoemd. Ruim 100 jaar later verdwenen ook deze dijkresten in de Schelde. Een deel van het schor van Hontenisse was ondertussen weer bedijkt in de Kruispolder. De herinnering aan het verdwenen Ballen of Ballenhouck werd hier levend gehouden, bijvoorbeeld door Nicolaas Donkersloot die in april 1780 zijn “huisken met stalleken bij Balenshoek” verkocht aan Willem Kools. Dat zal zeker in de buurtschap zijn geweest die nu Baalhoek heet [Plaatsengids.nl]=In 1775 tekent David Hattinga de Kruispolder met daarin Baalhoek.emeente=in 1826 deel van de gemeente Hontenisse in het district Hulst [Gosselin, blz.22]=in 1839 deel van de gemeente Hontenisse; er zijn 19 huizen alle gelegen op of tegen de Zeedijk met ruim 70 bewoners [Aa, Aard2, blz. 3].=tot 2003 behoort Baalhoek tot de gemeente Hontenisse. Daarna tot de gemeente Hulst.=in 2008 zijn er 20 huizen en 50 inwoners.BRONNENgeraadpleegde bronnenGoogle Search; NNBWalleliteratuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 2e deel (B), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1840, blz. 3Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 22;
BaambruggeDorp in de provincie Utrecht, gelegen aan de Kromme Angstel bij Abcoude. Ook Bambrug, Baembrug, Baanebrug of Baanebrugge.algemeen=er is in de middeleeuwen een kapel waarin in 1545 een altijddurende kapellanie of vicarie is gesticht door priester Melis [Aa, Aard2, blz. 3]=op 7 november 1672 is B. grotendeels door de Fransen verwoest [Aa, Aard2, blz. 3; Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 28]=rond 1680 wordt de poldermolen Hoog- en Groenland gesticht ten noorden van het dorp.=op 4 juli 1809 overlijdt Abraham van Ketwich kinderloos op zijn buitenverblijf "Rusthoff" in Baambrugge.economie=op 22 juli 1714 trouwt Jan Nicolaas van Eys in Baambrugge met Abigael van Veen (1688-1731). Hij is koopman in wol, lakenen en zijdestoffen=in 1839 leeft men voornamelijk van veeteelt en de handel in boter en kaas [Aa, Aard2, blz. 3]gemeente=tot 1818 een zelfstandige gemeente. =in 1818 verandert de naam in Abcoude-Baambrugge. Abcoude wordt Abcoude-Proostdij.=in 1826 deel van de gemeente Abcoude [Gosselin, blz. 22]=in 1839 zijn er 700 inwoners [Aa, Aard2, blz. 3]=In 1840 gemeente Abcoude-Baambrugge. Telt dan 900 inwoners in 177 huizen vooral levend van veeteelt en handel in boter en kaas. Het dorp ligt aan de weg van Amsterdam naar Utrecht. Aan die weg een aantal buitenplaatsen, o.a. Rusthoff.=op 1 mei 1941 worden de gemeenten Abcoude-Proostdij en Abcoude-Baambrugge samengevoegd tot de gemeente Abcoude.=in 2007 zijn er 1100 inwoners in rond 450 huizen.=in 2010 zijn er 980 inwoners in 395 huishoudens. =in 2014 is Baambrugge deel van de gemeente De Ronde Venen.BRONNENgeraadpleegde bronnenGoogle Search; GenVer; NNBWalleliteratuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 2e deel (B), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1840, blz. 3=Carasso, D.G./Carasso-Kok, M., e.a., Abcoude en Baambrugge 900 jaar, Stichting Historisch Boek Abcoude 900 jaar, Abcoude 1985=Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 22;=Hardenberg, L., De Hoge Raad, de gewoonte en de grens van de rechterlijke macht : kanttekeningen bij het wetsontwerp tot opheffing van het recht van de dertiende penning, in: WPNR 1982/5619, blz. 534-558=Kampen, G. van., Het recht van de XIIIe penning, in=Verwoert, Hermanus, Handwoordenboek der vaderlandsche geschiedenis volgens de nieuwste en beste bronnen bewerkt, deel 1 [A-K], Nijmegen 1851, blz. 28
BaamsumBuurtschap nabij Termunten in Groningen, stroomopwaarts op de oeverwal van de Munter Ae. Ook Bompsum, Baemzen, Boomessum, Bonsum, Bamsumalgemeen=einde 13e eeuw wordt westelijk van Baamsum het klooster Menterne gesticht door monniken uit Aduard. Ook Grijzemonnikenklooster.=een munt uit de 14e eeuw wordt in Baamsum gevonden op de plaats van een voormalig klooster. Waarschijnlijk van Ludolf II van Selwerdeconomie=een landregister van rond 1530 noemt Ayzke Eppes Hermans in Oestwolt met 21 grazen land in Baamsum.=in 1571 komt Walrich Reynts voor op de lijst van hoogstaangeslagenen. =in 1626 staat op de lijst van te verkopen kloostergoederen de "Gryse Monneken"gemeente=in 1826 deel van de gemeente Termunten [Gosselin, blz. 22]=in 1839 deel van de gemeente Termunten [Aa, Aard2, blz. 4]=tot 1990 onderdeel van de gemeente Termunten.=in 2014 deel van de gemeente Delfzijl.BRONNENgeraadpleegde bronnenGoogle Search; NNBWalleliteratuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 1e deel (A), Gorinchem, Jacobus Noorduyn, blz. 78Aa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 2e deel (B), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1840, blz. 4Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 22;Houting, Edward, Wandelen in Grunnen, 1e druk, blz. 58Kon. Ned. Aardrijkskundig Genootschap, Nomina geographica neerlandica, 1928Walters, J.B., Bijdragen tot de kennis van de Provincie Groningen en omgelegen streken, deel 2, blz. 250, 274, 277
BaanBuurtschap in de Meierij bij Oisterwijk.algemeen=in 1826 deel van de gemeente Loon op Zand in het district Waalwijk [Gosselin, blz. 22]=in 1839 deel van de gemeente Loon op Zand zijn er 30 inwoners [Aa, Aard2, blz. 4]BRONNENgeraadpleegde bronnenGoogle Search; NNBWalleliteratuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 2e deel (B), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1840, blz. 4Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 22;
Baan, GrotePlaats in de gemeente Glabbeek in Belgisch Brabantalgemeen=in 1826 deel van de gemeente Glabbeek in het arrondissement Leuven [Gosselin, blz. 22]BRONNENgeraadpleegde bronnenNNBWalleliteratuurGosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 22;
Baan, GrotePlaats in de gemeente Leeuwergemalgemeen=in 1826 deel van de gemeente Leeuwergem in het district Aalst [Gossselin, blz. 22] BRONNENgeraadpleegde bronnenNNBWalleliteratuurGosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 22;
BaandrieschPlaats in Oost-Vlaanderenalgemeen=in 1826 deel van de gemeente Oultre in het district Aalst [Gosselin, blz. 22]BRONNENgeraadpleegde bronnenNNBWalleliteratuurGosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 22
BaanstDorp in Vlaanderen. Ook Baenst.algemeen=In 939 schenkt Aarnout, graaf van Vlaanderen de bij B. gelegen Benno's moeren aan de Sint Pietersabdij in Gent [Aa, Aard2, blz. 4]=In de 12e eeuw wordt daar de priorij van Elmara gesticht [Aa, Aard2, blz. 4]heerlijkheid=In de 13e eeuw wordt in Oost-Souburg geboren Ritzardt van Baanst. Hij trouwt een dochter van Rengers. =In 1377 gaat Baanst door overstroming verloren [Aa, Aard2, blz. 4]=In de 14e eeuw bestaat een adellijk geslacht Baenst. Ze wonen na de overstroming in Sluis [Aa, Aard2, blz. 4]=Op 21 maart 1403 overlijdt Jan de Baenst, Requaertszoon. Hij wordt begraven in Sluis bij zijn in 1396 overleden echtgenote Elisabet Baefs of van Bavinge [Aa, Aard2, blz. 4]=Uit dit geslacht stamt waarschijnlijk ook Joost van Baenst, heer van Melissant en Gapinge, die na indijken van de Baenstpolder in 1510, eerste eigenaar daarvan werd. De polder omvat 59 bunder 76 v.r. en 51 ellen. Joost is kamerheer van Maximiliaan van Oostenrijk en van zijn zoon Filips.BRONNENgeraadpleegde bronnenGoogle Search; NNBWalleliteratuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 2e deel (B), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1840, blz. 4-5
BaarDorp in Zuid-HollandalgemeenheerlijkheidWillem van Egmond [.....-1483] is heer van IJsselstein, Leerdam, Schoonderwoert, Haastricht en Baar [Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 182]
BaardDorp in Friesland. Ook Baerd, Bawert of Bauwerdalgemeen=De laatste verkozen potestaat van Friesland, Juw van Dekama, woonde hier op een stins, Dekamastate. Hij werd geboren in 1449 of 1450. Hij was raadsheer in het hof van Friesland (1500) en grietman van Baarderadeel (ca 1510) [Haan Hettema5]belastingen=in 1840 is er een ontvanger der directe belastingen [Haan Hettema6]=in 1840 florenen f 207.00.00 [Haan Hettema6]economie=ze verdienen in 1839 de kost vooral in landbouw en veeteelt. Er is een korenmolen en een wolkammerij [Aa, Aard2, blz. 5]financiën=in 1830 wordt een afzonderlijke weg van Franeker naar Jorwerd aangelegd; de kosten bedragen f 3306 [Aa, Aard2, blz. 5]gemeente=in 1826 deel van de grietenij Baarderadeel [Gosselin, blz. 22]=in 1839 zijn er 260 inwoners [Aa, Aard2, blz. 5]=valt in 1840 onder de grietenij Baarderadeel. Er wonen dan ruim 244 mensen in 41 huizen. =in 1840 groot 3381 bunders 20 roeden en 78 ellen=tot en met 1983 deel van de gemeente Baarderadeel.=in 1984 deel van de gemeente Littenseradiel. Onder Baard valt de buurtschap De Him.=in 2014 zijn er 200 inwoners in 80 huizen.onderwijs=van 1852-1862 is Harmen Sytstra hoofd van de school in Baard. Hij overlijdt op 4 april 1862 in Baard.rechtspraak=in deze plaats wordt de Waar, het gerecht van de grietenij, gehouden. Later werd dat Jorwerd, nog later Weidum.BRONNENoverige bronnenGoogle Search; NNBWalleliteratuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 2e deel (B), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1840, blz. 5Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 22Haan Hettema, Montanus de, Oud en nieuw Friesland, of aardrijkskundige beschrijving van die provincie, Leeuwarden 1840, blz. 5-6
BaardegemDorp in Oost-Vlaanderen. Ook Bardingaheim, Bardenghem (1240)algemeen=In de Karolingische tijd gelegen in de Brabantgouw. Later in het hertogdom Brabant. gemeente=In 1806 zijn er 757 inwoners.=in 1826 gemeente in het district Aalst. Deelgemeente van Aalst c.a. 814 zielen. Naast Herdersem, Meldert en Moorsel één van de faluintjesgemeenten. [Gosses, blz. 22]In 1830 zijn er 984 inwonersIn 1890 zijn er 1216 inwoners.In 1930 zijn er 1596 inwoners.In 1961 zijn er 1817 inwonersIn 1976 zijn er 1924 inwonersOp 1 januari 1977 met Meldert gevoegd bij de stad Aalst. BRONNENgeraadpleegde bronnenGoogle Search; NNBWalleliteratuurGosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 22
BaarderadeelGrietenij in Friesland in Westergo. De grietenij heeft 16 dorpen binnen haar grenzen: Baard, Beers, Bozum, Britswerd, Huins, Hylaard, Jellum, Jorwerd, Lyons, Mantgum, Oosterlittens, Oosterwierum, Schillaard, Weidum, Wieuwerd, Winsum. Ook Baerderadiel, Baverderadeel (1369).algemeen=Uit de "Beschryvinge van de vyf Specien in Baarderadeel" is afgeleid dat in 1749 in de grietenij 840 hectare bouwland is [BGN 1965, blz. 52].=In 1767 is de grietenij nog 165 hectare grootbelastingen=In 1801 is Bernhardus Buma ontvanger-generaal van de florenen in B [NNBW1918, bl. 342]=B. levert totaal op een kadastraal belastbaar inkomen wegens ongebouwde eigendommen van f 235.589,- en wegens gebouwde eigendommen van f 22.174,-. [Aa, Aard2, blz. 5; Haan Hettema6]bestuuralgemeen=in 1511 is er in de grietenij rond 240 hectare bouwland.grietman=Juw van Dekama is rond 1510 grietman van B. [NNBW1933, blz. 197]=Hette van Dekama is in 1517 grietman van B. [NNBW1933, blz. 197]=in 1538 wordt Peter van Dekama grietman van B. [NNBW1933, blz. 197]=in 1542 is Jan van Egmondt van Meresteyn grietman van Baarderadeel [ANF1888, blz. 156]=aanschrijving van 26 april 1542 van het Hof van Friesland aan Dominicus Piebesz., grietman van Baarderadeel, om zich te informeren op de costumen, die aldaar geuseerd worden en dezelve aan het Hof over te zenden [Leeuwen, Alphabetische, blz. 33]. =in 1558 wordt Hommo van Hettinga benoemd tot grietman [Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 303]. Focke of Fokko van Eysinga is in 1563 substituut-grietman in B. Hij behoorde tot het Verbond van Edelen.[Kok14, blz. 606; NNBW1918, blz. 586]=Seerp van Galama is in 1577 grietman van Baarderadeel en hopman over een vendel voetknechten [Aa, Aard2, blz. 8; NNBW1933, blz. 265, 630]=op 18 april 1597 is Ulbo van Aylva grietman van B. [NNBW1927, blz. 244]=Hobbe van Aylva [1552-1645] wordt op 9 november 1610 grietman van B. [NNBW1927, blz. 60; Winkler Prins, Geïllustreerde 1884, blz. 324]=Epo van Aylva [1612-1645] wordt na afstand door zijn vader Hobbe van Aylva in 1639 grietman in B. [NNBW1927, blz. 55]. In 1640 is hij voor Friesland lid van de Staten-Generaal [Kobus/Rivecourt1.70]=Ulbo van Aylva wordt nadat zijn broer afstand heeft gedaan op 16 juli 1640 tot in 1647 grietman van B [NNBW1927, blz. 64; Winkler Prins, Geïllustreerde 1884, blz. 324]=Ubbo van Aylva wordt in 1679 grietman van B. [Kobus/Rivecourt1.70]=Pieter Edzard Harinxma thoe Slooten (1682-1708), zoon van Ernst Mockema van Harinxma, wordt in 1701 grietman van B (WP) nadat zijn vader jhr Ernst Mockema van Harinxma thoe Slooten afstand heeft gedaan =in 1722 is Hans Willem baron van Aylva, grietman van Baarderadeel [NNBW 1911, blz. 203]=op 7 mei 1734 wordt Tjaard van Aylva grietman van B. [NNBW1927, blz. 64; Winkler Prins, Geïllustreerde 1884, blz. 324]=zoon Hans Willem van Aylva wordt op 11 april 1747 benoemd tot grietman in B. [NNBW1927, blz. 57=op 4 juli 1752 wordt Ernst Frans van Aylva grietman van B. [Winkler Prins, Geïllustreerde 1884, blz. 324; NNBW1912, blz. 20]=in 1786 is Ernst Frans van Aylva jr grietman [Chalmot1, blz. III]=in 1788 wordt Hans Willem baron van Aylva [1751-1827] grietman van Baarderadeel [NNBW1927, blz. 58]secretaris=op 16 oktober 1583 is Tjomme Sybrandszoon secretaris van Baarderadeel [Leeuwen, Alphabetische, blz. 33]. economie=In 1837 wordt de door de grietenij lopende trekvaart van Leeuwarden naar Sloten opnieuw uitgegraven, verdiept en verbreed. De kosten van deze slatting f 63.600 waarvan door de dorpen van de grietenij ruim f 22.000 is opgebracht [Aa, Aard2, blz. 6]. -In 1837 zijn in B. 13725 vierendeels botervaten geijkt en bijna alle gebruikt voor de uitvoer van in B. gemaakte boter. In 1838 zijn het 11668 vaten van 40 Ned. ponden [Aa, Aard2, blz. 6]-Behalve boter wordt ook kaas gemaakt. In goede jaren vindt uitvoer van hooi plaats. Belangrijk is ook de veeteelt, vetweiderij [Aa, Aard2, blz. 7]-Er is in 1840 een pel- en korenmolen, een korenmolen, een houtzaagmolen, een scheepstimmerwerf, een dakpannen- en vloerstenenfabriek, een cementmolen, een vellenbloterij, twee huidenzouterijen en twee wolkammerijen [Aa, Aard2, blz. 7]geestelijkheidDe kloosters van Lidlum, Ludingakerk en Hartwerd bezitten in de 12e eeuw veel grond in het gebied.gemeente=op 1 oktober 1816 gevormd uit Bozum en Jorwerd [GenVer]=van 1816-1834 is Bernhardus Buma grietman van B. [NNBW1918, blz. 342]=in 1826 zijn er 3564 inwoners [Gosselin, blz. 22]=Wybe Bernhard Buma volgt in 1834 zijn vader op [NNBW1918, blz. 346]. Hij is van 1840-1844 lid van Tweede Kamer [NNBW1918, blz. 346]=in 1839 is mr. W.B. Buma grietman van Baarderadeel. Hij woont in Weid [Aa, Aard1.XX] Er zijn twee assessoren, vier leden van de raad, een secretaris en een ontvanger [Haan Hettema6]=op 1 januari 1839 wonen in B. 4364 mensen in 703 huizen. De omtrek is 44200 ellen en de oppervlakte is 7288 bunders [Aa, Aard2, blz. 5; Haan Hettema6]=in 1851 is B. verdeeld in drie kadastrale gemeenten Jorwerd, Oosterwierum en Baard. Het beslaat ... eene oppervlakte van 7277 bunder, 79 roeden, 64 ellen waaronder 7194 bunder 99 roeden 17 ellen belastbaar land. Er zijn 715 huizen bewoond door 943 huisgezinnen, uitmakend een bevolking van 4500 inwoners [Aa, Aard13.590]=Jacobus van Loon wordt in september 1851 benoemd tot lid van de gemeenteraad van B en in november van dat jaar tot gemeentesecretaris van B. [NNBW1933, blz. 619]=op 1 januari 1984 deel geworden van Littenseradeel [GenVer]regelgeving=aanschrijving van 26 april 1542 van het Hof van Friesland aan Dominicus Piebesz., grietman van Baarderadeel, om zich te informeren op de costumen, die aldaar geuseerd worden en dezelve aan het Hof over te zenden [Leeuwen, Alphabetische, blz. 33]. =artikelen van costumen en gewoonten, die dagelijks in Baarderadeel en andere plaatsen geuseerd worden, door gecommitteerden van dat Deel geconcipieerd en op order van het Hof van 26 april 1542 in schrift gesteld op 8 mei 1542 [Leeuwen, Alphabetische, blz. 33]. =antwoord van 13 juni 1542 van Dominicus Piebesz. aan het Hof van Friesland, ten geleide bij de costumen [Leeuwen, Alphabetische, blz. 33]. waterstaat-De grietenij draagt met 6401 florenen mee in het onderhoud van de zeedijken. Per floreen wordt jaarlijks f 1:71:75 betaald [Aa, Aard2, blz. 8]BRONNENgeraadplleegde bronnen Google Search; GenVer; NNBWalleliteratuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 1e deel (A), Gorinchem, Jacobus Noorduyn,1839, blz. XXAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 2e deel (B), Gorinchem, Jacobus Noorduyn,1840, blz. 5-6Aa, Aardrijkskundig deel 13 nr. 2, blz. 590 (1851)Baerderadiel, in: Geakunde, door het Geakundich Wurkforbân van de Fryske AcademyGosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 22Haan Hettema, Montanus de, Oud en nieuw Friesland, of aardrijkskundige beschrijving van die provincie, Leeuwarden 1840, blz. 5-6Kobus, J.C./jkhr W, de Rivecourt, Biographisch Handwoordenboek van Nederland, Zutphen 1870, deel 1 [A t/m H], blz. 70Winkler Prins, A. Geïllustreerde Encyclopedie (H-IYNX), deel 8, Amsterdam 1876, blz. 125 (WP)
BaarderbuirenBuurtschap in Friesland bij Arum. Ook Baardeburen, Baardeberen.algemeen=Behoort in 1839 tot de grietenij Wonseradeel, deel van Arum [Aa, Aard2, blz. 9]BRONNENgeraadpleegde bronnenGoogle Search; NNBWalleliteratuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 2e deel (B), Gorinchem, Jacobus Noorduyn,1840, blz. 9
BaardonkDorp in Oost-Vlaanderen. Ook Bardunc (1185)algemeenIn 1272 wordt de kapel door de bisschop van Luik tot parochiekerk gemaakt.BRONNENgeraadpleegde bronnenNNBWalleliteratuuroverige bronnen
BaardwijkEen dorp gelegen in de Langstraat tussen de heerlijkheden Waalwijk en Drunen. Oudere benamingen: Barduwich (1110, 1136), Baartwijk (1631,1728,1757,1766,1773, 1785, 1825,1840), Baarwijk (1840,1972,2006), Bartwijk (1661,1840), Bartvec(1661), Baerdwijck (1393, 1425, 1451, 1545,1617,1624,1646,1657,1677, 1691), Barduvich (1136), Baertwijck (1403, 1579, 1617, 1666,1731), Bardwijc (1329,1391), Bardewijc (1282,1304, 1312, 1359), Bardwijk (1786, 1821, 1840), Bork. N.B. In de 12e eeuw was bij Lüneburg de plaats Bardowick gelegen. Ook Bardewik (ca 1150), Bardewic (1172-1178) of Bardewich (1198-1206)algemeen=Na het uiteenvallen van Teisterbant ruziën diverse partijen om het gebied. Tienden van stukken land in Baardewijk.="Zeker is dat Baardwijk gedurende grofweg de tweede helft van de middeleeuwen [1000-1500] behoorde tot het land van Heusden.=De oudste vermelding is van 1108. Er zijn nederzettingen van mensen die de streek ontginnen.=De voorganger van abt Rodulfi van de proosdij Sint Truiden van 1108-1138, had een geschil met Arnold III van Rode, Heer van Rode om Baardwijk. In 1108 werd deze plaats voor het eerst vermeld als Barduwich in Teisterbant. Het stuk waarin Barduwich in voor komt luidt: Tot de niet inbare posten behoort de tiende van Barduwich in Teisterbant, die jaarlijks anderhalve mark opbrengt, en die ik heb geboekt op de jaarlijkse dienst van de bisschop van Mettis (Metz), die de man moet zijn waaronder de abt ressorteert die er de houder van is. Hierop is echter inbreuk gemaakt door een adellijk, maar wreed tiranniek heer, Arnulfus van het kasteel Rode, tegen wie mijn voorganger, heer abt Theodoricus, een lange maar vergeefse strijd heeft gevoerd. Want hij (Arnulfus) beweerde de houder ervan te zijn vanwege de bisschop van Trajectum. http://nl.wikipedia.org/wiki/Baardwijk. Zie ook Monumenta Germaniae Historica=Rond 1140 is het veen onder Baardwijk al helemaal afgegraven.=In 1243 draagt de Abdij van St. Truiden het patronaatsrecht over aan Dirk Loeff van Berendonk.=Rond 1350 gelegen op het grondgebied van Holland.=De graaf van Holland had in 1357 diverse voorheen zelfstandige gebieden en lenen van anderen in zijn bezit gekregen. Heusden was daar één van. En dus werd het leenhof van Heusden opgenomen in het leenhof van Holland. =Na een 'opschoningsoperatie' aan het grafelijke hof, rond 1400, kregen de Baardwijkse 'minilenen' een andere status: zij verdwenen uit de repertoria en registers van de Hollandse leenkamer. Formeel werden zij waarschijnlijk niet meer als zelfstandige lenen beschouwd. Ondanks deze formele verandering bleef men in deze streek de lenen in het hele land van Heusden, inclusief de Baardwijkse lenen, beschouwen als lenen van Heusden. [ Streekarchief Langstraat Heusden Altena 1001 Dorpsbestuur , Baardwijk, 1650-1813, Inleiding].=In 1447 wordt een oudemannengasthuis gesticht door Arnoldus Wouterse, van geboorte van Besoijen.=Rond 1520 wordt Adrianus Loeff in B. geboren. Hij heet ook Oudheusdanus=Rond 1528 wordt in B. Joannes Laet geboren, de latere hoogleraar te Leuven=Het Heusdense Baardwijk ligt tussen de Oisterwijkse heerlijkheden Waalwijk en Drunen zodanig geënclaveerd, dat het hiervan kwalijk te scheiden is en beter bij Oisterwijk wordt ingedeeld. [Muller88]belastingen=Hertog Jan van Braband verpacht den tol in het land van Heusden met de wachten te Engelen Vlijmen en Baardwijk. [MierisIV519] =In 1378/1379 6 ponden ontvangen "van der tolle tot Baerdewijc [Niermeijerblz. 643]=Gherijt uit Baardwijk heeft Heusdense tol betaald voor het laken, 12 stuivers voor 2 witte lakens [blz. 655]=In 1379/1380 ontvangen "van der landtol te Baerdwijc" 6 ponden 10 stuivers [blz. 657]=In 1391 ontvangen "Ghibe die Vos van der tolle tot Bardwijc" [blz. 671]=In 1391/1392 ontvangen "Ghibe die Vos van der tolle tot Bardwijc" 8 ponden [blz. 680]=In 1392/1393 ontvangen "Ghibe die Vos van der tolle tot Bardewijc" 15 ponden [blz. 687]=De Heusdense landtol werd onder meer geheven in .... Baardwijk [SandersHamblz 154]=Op 19 september 1625 gaat de SG niet in op een verzoek van die van B. om vrijstelling van licent [Res. SG 19 september 1625, nr. 3146]=Vanaf 1658 moest volgens de richtlijnen van de Raad van State voor de inning van de landelijke belastingen, de verponding, een afzonderlijke collecteur worden aangesteld door middel van een openbare aanbesteding. Waarschijnlijk oefenden in Baardwijk de borgemeesters, al dan niet na een vorm van aanbesteding, de functie van collecteur uit.=in 1674 wordt in Baardwijk familiegeld geheven. Het gaat om dertig belastingplichtigen die de 200e penning betalen. Tezamen 231: 9: 5. Vier belastingplichtigen wonen elders maar hebben inkomsten en vermogen in Baardwijk [Stasse, Familiegeld, blz. 240] =In 1675 werd door het 'groot'-bestuur besloten dat de borgemeesters voortaan een 'collectloon' zouden ontvangen van vier gulden en tien stuivers voor elke honderd gulden die zij zouden ophalen van de dorpsonraet, de hele en de halve verponding =Register 1764-1765 van inkomsten uit de molen van Baardwijk, recognitie van bruggeld en renten, alsmede landpacht =Belastingcontroles waren er in 1817, 1830, 1834, 1852, 1867 en 1869 [Heijden205]=GA Waalwijk: nr. 376 Registers der patentschuldigen Baardwijk 1869=Besluit tot heffing en verordening op de invordering van een hoofdelijken omslag in de gemeente Baardwijk, 1916bestuuralgemeen="Baardwijk werd bestuurd door een schout, als vertegenwoordiger van de heer, en (maximaal) zeven schepenen, als vertegenwoordigers van de ingezetenen. Verder waren er nog (drie tot vijf) borgemeesters en telkens twee weesmeesters, kerkmeesters en Heilige-Geestmeesters. Bovendien kon ook nog overleg worden gepleegd met de "notabele naburen". Het geheel van al deze bestuurders wordt ook wel het 'corpus' genoemd. De schepenbank, de vergadering van schout en schepenen, was verantwoordelijk voor het (dagelijks) bestuur en de rechtspraak. Alle bestuurders, met uitzondering van de schout, werden gekozen uit de ingezetenen en jaarlijks benoemd. Zoals overal elders, betrof het ook in Baardwijk veelal benoemingen binnen een kleine groep notabelen, waarbij de functies rouleerden en binnen een beperkt aantal families bleven. [Streekarchief Langstraat Heusden Altena 1001 Dorpsbestuur , Baardwijk, 1650-1813, Inleiding]=GA Waalwijk Oud-rechterlijk archief van Baardwijk, 1575-1811=GA Waalwijk Oud-administratief archief van Baardwijk 1650-1813=GA Waalwijk nr. 001 Dorpsbestuur Baardwijk (1650-1813)=De schepenbank bestond uit zeven schepenen. De drossaard van B. heeft hoge, middelbare en lage justitie. Beroep bij de schepenbank van Heusden. Het bestuur geschiedt door de drossaard, schepenen, drie burgemeesters en "notabele nabueren" of enige van de voornaamste ingelanden en naburen [SandersHam246]burgemeester=De borgemeesters waren verantwoordelijk voor het financiële beheer: het (doen) innen van de belastingen en andere inkomsten en het op tijd verrichten van betalingen. De borgemeester stond een jaar lang borg voor de schulden van het dorp. [Streekarchief Langstraat Heusden Altena 1001 Dorpsbestuur , Baardwijk, 1650-1813, Inleiding]=In de loop van de 18de eeuw verdween de functie van borgemeester en was er nog slechts sprake van één collecteur.=Johannes Loeff is in de 19e eeuw schepen en burgemeester van Baardwijk [Epen blz. 315]schout/drossaard=Van 1651-1663 is Wouter Nicols schout=Van 1663-1669 is Anthony Jansz. Cuijsten schout.=Van 1669-1680 is Cornelis Clootwijck drossaard.=Van 1680-1685 is Geerard van Berckel drossaard=Van 1685-1692 is Pieter Walthere van Isendooren drossaard=Van 1692-1715 is Hendrick Fred. van Rentsen drossaard=Van 1715-1735 is Willem van Vessem is drossaard en schout=Van 1735-1774 is Anthony Heermans Anthonis is drossaard=Van 1774-1786 is Anthony Gerard Heermans schout.=Van 1786-1800 is Francois van de Werken schout.=In 1800 wordt Gosuinus van Heijst drossaard en baljuw.domeinCatalogus der door de ontvangers der Registratie en Domeinen te Breda, 's-Hertogenbosch en Helmond, op na te melden dagen, in het openbaar te verkoopen domaniale goederen onder de gemeenten: Baardwijk....Vlijmen, 1875economie=In 1525 zijn er een molenaar, een smid, een kleermaker, een bakker, een herbergier, een timmerman en een dakdekker.=In 1751 zijn er een molenaar, twee bakkers, enkele winkeliers (koffie en thee, zout, tabak en snuif), tappers van bier, wijn, brandewijn en gedistilleerde wateren.=Jan Kops concludeerde in zijn landbouwverslag van 1800 uit de „vervallene leemen hutten en schuren" bij Baardwijk, Nieuwkuik en Vlijmen tot armoede van de landbewoners in deze streek.=In 1838 verleent Willem II concessie voor de bouw van een windkorenmolen=In 1839 zijn de inwoners vooral werkzaam in de landbouw Er is een windkorenmolen [Aa, Aard2, blz. 9-10]financiën=De borgemeesters waren verantwoordelijk voor het financiële beheer: het (doen) innen van de belastingen en andere inkomsten en het op tijd verrichten van betalingen. De borgemeester stond een jaar lang borg voor de schulden van het dorp. [Streekarchief Langstraat Heusden Altena 1001 Dorpsbestuur , Baardwijk, 1650-1813, Inleiding]=Op 11 februari 1806 overweegt het Departementaal Bestuur van Holland m.b.t. de Res. 22 november 1796 dat het veer in de Overlaat tussen Baardwijk en Drunen over vier roeischuitjes op lands kosten mag beschikken. De twee die zijn gegeven zijn geheel defect en onbruikbaar. De Commissaris der Veerlieden krijgt toestemming om in Dordrecht of op zoodanige andere plaats waar dezelve het best te vinden zullen zijn aan te koopen voor maximaal f 40 per stuk.gemeente=In 1786 zijn er 122 woningen, een korenmolen en een oude kerk [Kok blz. 9]=In 1796 zijn er 676 inwoners.=In 1798 deelt het Uitvoerend Bewind van de Bataafse Republiek Baardwijk in bij het 7e departement (Dommel), 2e ring (hoofdplaats Heusden).=Van 1801-1807 behoort Baardwijk tot het Departement Holland.=Van 1807-1810 behoort Baardwijk tot het Departement Brabant.=In 1810 wordt Baardwijk ingelijfd bij Frankrijk en is onderdeel van het Departement des Bouches du Rhin.Het rechterlijk arrondissement is van 1811-1877 Den Bosch. Het kanton is dan Waalwijk. Vanaf 1877 is dat gecontinueerd.[Heijden205]=In 1814 behoort Baardwijk tot de provincie Noord-Brabant.=In 1815 zijn er 772 inwoners (721 katholieken en 51 gereformeerden [Gils225] =Over aantallen inwoners tussen 1815 en 1840 en verdeling over katholiek en protestant [Coppensblz. 207]=Op 19 december 1818 worden de grenzen opgenomen [Heijden205]=In 1821 zijn er 680 inwoners [Wijk235]=in 1826 gemeente in het district Waalwijk met 845 zielen [Gosselin, blz. 22]=In 1839 zijn er 1100 inwoners [Aa, Aard2, blz. 9]=Inwoners per 19 november 1849 is 1280 (678 mannen en 602 vrouwen) en op 31 december 1855 1293 (681 mannen en 612 vrouwen).[StaJrb2.85]=Rond 1850 volgens kadaster oppervlakte van 900 bunder 51 roeden 11 ellen, alles belastbaar land. Baardwijk telt 153 huizen, bewoond door 251 huisgezinnen, uitmakend een bevolking van 1280 inwoners.=Tot 1 januari 1922 zelfstandige gemeente daarna een wijk in de Brabantse gemeente Waalwijk [GenVer].=Tot 1930 beschikt Baardwijk over een tramlijn.=Veel voorkomende familienamen zijn: Krol, Puiiens, Kuijsten, van Hulten, Verhoeven en van Bijnenheerlijkheidalgemeen=Het middeleeuwse Baardwijk was een geheel van 'mini-lenen'. De heren van Heusden hadden stukken grond in deze streek ter ontginning in leen gegeven aan "buren": vrije mannen exploiteerden het stuk land en de heer behield het tiendrecht en de gerechtsheerlijkheid. Als vrije en hoge heerlijkheid nam Baardwijk binnen dit Land van Heusden een vrij zelfstandig positie in. [Streekarchief Langstraat Heusden Altena 1001 Dorpsbestuur , Baardwijk, 1650-1813, Inleiding].=Philips, koning van Frankrijk, legt in 1334 de geschillen bij tussen de hertog van Braband en den graaf van Gelder. Onder andere worden voor Noord-Braband de onenigheden bijgelegd over Herpen, Megen, Boxtel, Baardwijk, Merwede en Rode, die beide partijen voor zich, als van ouds leenroerig, eisten. Bemiddelaars zullen te Grave bij elkaar komen, de gronden van beide onderzoeken en de rechthebbende het bezit toewijzen [Butkens166ev] =Vanaf de tweede helft van de 14de eeuw viel Baardwijk binnen het machtsgebied van het graafschap Holland" [Streekarchief Langstraat Heusden Altena 1001 Dorpsbestuur , Baardwijk, 1650-1813, Inleiding]=Baardwijk was een hoge of vrije heerlijkheid, een Heusdens leen en was achtereenvolgens in bezit van:1407-1413 Foijken Foykensoon of Fooy krijgt op 29 februari van de graaf van Holland Willem VI de heerlijkheid Baardwijk als vergoeding voor de schade geleden bij het beleg van het slot van Altena [Aa, Aard2, blz. 9; van Mieris, Charterboek IV, 94]. Heer van Baardwijk, Waalwijk en Sprang [Kok13, blz. 31]=1413-1438 Hugo van Wielesteijn Foijkenssoon [Aa, Aard2, blz. 9]=1438-1443 Geertruijt van Wielesteijn [Aa, Aard2, blz. 9]=1443-1447 Diederik of Dirk van der Merwede, ridder, heer van Ethen en Meeuwen, kastelein van Geertruidenberg, dijkgraaf van Zuid-Holland. Dirk van de Merwede is heer van Eethen, Meeuwen en Baardwijk [Aa, Aard2, blz. 9]. Van 1413 tot 1418 baljuw van Zuid-Holland en van 1425 tot 1447 drost van Heusden. Hij is Hoeksgezind. Hij overlijdt in 1459. Hij heeft o.a. twee natuurlijke zonen: Jan van de Merwede en Nicolaas [Klaas] van de Merwede [Bruch 11]=1447-1500 Nicolaas van der Merwede [Aa, Aard2, blz. 9]=Op 25 april 1444 komt het gehele leen aan Arnout van Zevenbergen. =Op 16 mei 1459 wordt het gehele leen overgedragen door Arnout, heer van Zevenbergen, aan Arnout Wit, kanunnik in Luik=Op 30 september 1463 verkrijgt Govert Wit het gehele leen waarna het wordt gesplitst in twee helften. Simon Wit krijgt de helft. De andere helft wordt door Govert overgedragen aan de Luikenaar Jan van Hancourt.=Op 10 juni 1464 komt het gehele leen aan Anton Wit bij het overlijden van zijn broer Govert.=Op 11 juli 1465 draagt Simon Wit over aan Nikolaas en Daniel van de Merwede.=Op 14 april 1469 draagt de Harcourt het halve leen over aan Laurens Evertsz.=Op 13 juli 1473 draagt Laurens Evertsz het halve leen over aan Hendrik van Hasselt en Laurens dochter Everarda=1500-1504 Machteld van der Merwede, weduwe van mr. Cornelis de Jonge.=Op 7 september 1504 verkrijgt mr. Reiner de Jonge het halve leen van zijn vader Cornelis. Reiner zal jaarlijks 1,5 mark aan de leenheer betalen.=1504-1515 Reiner de Jonge=Op 9 oktober 1505 verkrijgt Engelbert van Hasselt het halve leen. Hij zal 1,5 mark per jaar aan de leenheer betalen.=Op 4 februari 1509 verkrijgt Reinier de andere helft van het leen bij de dood van zijn moeder Machteld van de Merwede [NNBW1911, blz. 637]=Op 24 oktober 1515 verkrijgt Jacob de Jonge bij de dood van zijn broer Reinier het gehele leen1515-1554 Jacob de Jonge Cornelisz=Op 3 augustus 1534 draagt Engelbert van Hasselt het halve leen over aan Frederik van Renesse, heer van Malle.1540-1554 Reinier de Jonge, heer van Baardwijk. Hij is ook raad in het Hof van Holland=Op 12 mei 1544 gaat het halve leen bij de dood van Frederik van Renesse aan Jan van Renesse, heer van Malle.=Op 6 augustus 1551 gaat het halve leen over op Arnout van Steynart voor Klara van Renesse, dochter van Frederik en weduwe van Filips van Hoorne, Bassigny, Boxtel, e.d.=Op 2 december 1554 gaat het halve leen over van Klara van Renesse op Jan van Hoorne, heer van Bassigny , Boxtel, etc.=Van 1554-1579 is Cornelis de Jonge heer van Baardwijk [NNBW1924, blz. 768]. Hij leeft van 12 juli 1512 tot 21 april 1578=Op 22 april 1555 verkrijgt Cornelis het leen bij de dood van Jacob.=Op 4 maart 1563 de helft van het leen Nicolaas Kegelers voor Jan van Hoorne aan mr. Francois van Hanenborg=In 1572 komen de rechten van de graaf van Holland aan de Staten van HollandHeerlijkheid; Heusdens leen, tussen 1579 en 1795 in bezit van de geslachten de Jonghe, van Renesse en van Overschie.[SandersHam246] =Van 1579-1615 is Cornelis de Jonghe heer van Baardwijk [9 januari 1615]=Op 20 februari 1580 gaat het leen bij het overlijden van Cornelis de Jonge over op Cornelis de Jonge [NNBW1930, blz. 931]=Op 9 oktober 1609 verkrijgt Pieter van Gerwen het halve leen van Van Hanenborg=Van 1615-1624 is Anna de Jonghe, nicht van Cornelis, vrouwe van Baardwijk [22 mei 1624]=Op 29 oktober 1616 gaat het leen bij het overlijden van Cornelis de Jonge over op Adam van der Duin, heer van 's-Gravenmoer, echtgenoot van Anna de Jonge, dochter van Cornelis.=Willem Corsman (Guillielmus Corsmannus) in Leiden in 1590 geboren; hij studeerde daar theologie. Hij overlijdt in Baardwijk in 1644. Vanaf 1622 is hij daar NG predikant. [Nauta140]=Op 26 juni 1624 gaat het leen over naar Jan Swennen, burger van St-Truiden=Op 27 augustus 1624 draagt Van Gerwen het halve leen over aan Isak Govertz van de Graeff.=Van 1624-1660 is Jacob de Jonghe heer van Baardwijk [17 februari 1660].=Vanaf 1637 gebruiken de katholieken de huiskapel van de heer.=Van 1660-1682 is Anna Juliana van Renesse van Baar geboren de Jonge o.g.v. testament van haar oom Jacob de Jonge Jacobsz vrouwe van Baardwijk. De weduwe Emmerentia van Bam beheert de heerlijkheid. Zij wordt beschouwd als vrouwe van Baardwijk.=Van 1682-1686 is Machtelt Adriana van Renesse, dochter van Anna, vrouwe van Baardwijk.=Van 1686-1700 is Johan Adriaan van Renesse heer van Baardwijk [19 juli 1686]=Van 1700-1725 is Adriana van Overschie koopt van de crediteuren van Johan Adriaan van Renesse [25 oktober 1700]=GA Waalwijk nr. 019 Heerlijkheid Baardwijk (1712-1935)=Van 1725-1745 is Charles Joseph baron van Overschie heer van Baardwijk [6 december 1725]=Van 1745-1767 is Adrianus Franciscus baron van Overschie [vrij]heer van Baardwijk [18 juni 1745]=Op 15 juni 1752 wordt de 4-jarige Hendrik Zeegerse de Graaff door Adrianus beleend met 4,25 hont land te velde gelegen in Baardwijk op het Laageinde.=GA Waalwijk Rentmeester van de heerlijkheid Baardwijk 1758-1778=Rendant de rentmeester van de heerlijkheid Baardwijk Adriaen Cock. Afgehoord op 17 januari 1759 door Gerard van Asten te Den Haag, opperrentmeester van Adrianus Franciscus baron d'Overschie, heer van Baardwijk en patroon van de vicarie van Sint Nicolaas [inventaris 019 sub 2.3]=Van 1767-1795 is Gaspar Frederick Charles van Overschie, ook Joseph baron van Overschie, heer van Baardwijk [22 januari 1767] =Rendant de rentmeester van de heerlijkheid Baardwijk Adriaen Cock. Afgehoord op 26 juli 1775 door Martinus Timmermans, zaakgelastigde van Christina Eleonora, geboren barones van Bourschiedt, doarière van Adriaan Franciscus baron d'Overschie, heer van Baardwijk en patroon van de vicarie van Sint Nicolaas [inventaris 019 sub 2.4]=Op 29 april 1777 wordt Laurens van Herpt door Gaspar beleend met drie morgen land te Veen in Baardwijk op het Laageinde.=Akte van 4 juli 1778 waarbij Zeeger Cock, in naam van de heer van Baardwijk, aan de kerkenraad van Baardwijk toestemming geeft tot het beroepen van een andere predikant of leraar.=Willem Muskens wordt op 26 oktober 1789 door Gaspar beleend met twee morgen land in Baardwijk, hem toekomend bij testament van oom Aard Muskens=In 1839 in bezit van de gravin de Hochstadt, douairiere van baron Renatus d'Overschie Wisbergonroerend goed=In Ketteldunc, Baardwijk en Sprang had de familie Arkel land waaronder moergrond. Bij elkaar was dit minstens 300 ha [Waale57]tienden=Op 10 juli 1242 m.b.t. de tiende van de leenheer in Baardwijk (alleen degene, die een dienstmaagd van de leenheer huwt, kan erven) wordt Dirk Loef van Barendonk verpacht zoals zijn voorouders samen met de kapel en een half ploegland voor 1½ mark zilver als leen [Piot, Cartulaire, nr. CLXXV].=In 1291 oorkonden schepenen van 's-Hertogenbosch dat Joh. de Dysta (van Diest) met zijne vrouw Beatrix en hunne kinderen (Elisabeth en Johan) afgestaan hebben hun recht op de tienden van Baardwijk die zij van den abt van S.Truiden hielden, aan Jan, heer van Heusden (11 december 1291).=Op 15 april 1355 wordt tweederde deel van de tiende van Baardwijk toegewezen aan Jan, heer van Boekhout, gehuwd met Klarisse de Myrabile.=Op 29 december 1356 wordt een derde van de tiende van Baardwijk.=Op 25 januari 1357 wordt de abt van St Truiden bevestigd in zijn bezit van de tiende van Baardwijk door de graaf van Holland na een geschil daarover met Govert van Dommelen.=Op 19 mei 1389 draagt Jan van Boekhout het recht op twee derden van de tienden van Baardwijk over aan ridder Jan van Immerzeel=Op 2 juni 1433 komt twee derde deel van de tienden van Baardwijk aan Willem, zoon van Jan van Zevenbergen=Op 14 september 1442 komt een derde van de tienden van Baardwijk aan ridder Willem van der Aa na =overlijden van Floris van der Aa.=Op 2 oktober 1442 komt een derde van de tienden van Baardwijk aan Arnout van Zevenbergenwaterstaat=Op 18 november 1421 overstroomt Baardwijk [Aa, Aard2, blz. 9]=Martinus van Barnevelt, burgemeester van Gorinchem, toonde zijn ijver voor 't algemeene welzijn door zijn ontwerp tot daarstelling van den Baardwijkschen Overlaat in 1740; gewijzigd werd die overlaat in 1768 tot stand gebragt. Het hoofdzakelijke hieromtrent staat vermeld in een werkje getiteld: Rivierkundige waarnemingen, enz. gedaan door M v Barnevelt in 1773 uitgegeven door J.P. Ploos van Amstel. [Kobus 99]. De totale kosten zijn f 216.175. Gelderland betaalde f 30.000, de Generaliteit f 40.648, de stad Den Bosch f 25.000 en het restant f120.527 door de provincie Holland, die het beheer en onderhoud heeft van de overlaat [Aa, Aard2, blz. 10]BRONNENarchievenEr is een bestuursarchief van 1650-1921, een rechterlijk archief van 1575-1811, een archief van het kadaster van 1832-1985, een archief van de heerlijkheid van 1712-1935 en archief van het Waterschap de Binnen- en Buitenpoldergeraadpleegde bronnenGoogle Search; GenVer; NNBWalleliteratuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 2e deel (B), Gorinchem, Jacobus Noorduyn,1840, blz. 9-10Avonds, BrabantBergh, Register, blz. 120Bruch, Expeditie, blz. 11Brugmans, Paardenkracht, blz.Butkens, Preuves, tome I, blz 166-174 (2 en 17 augustus 1334)Coppens, Nieuwe, blz. 207 e.v.Couwenbergh, G.F., Inventaris van het administratief oud en nieuw archief der voormalige gemeente Baardwijk. Waalwijk, 1956.Epen, Patriciaat, deel 57, blz. 315Fruin, Informacie, pp. 433-435 (1514)Gils, Katholyk, blz. 225Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 22Hammen, InkomstenHeijden/Sanders, blz. 205Heijmans/Verwimp, InventarisHoppenbrouwers, P., Een middeleeuwse samenleving. Het Land van Heusden (ca. 1360-ca. 1515). Groningen, 1992.Hornmann, GeschiedenisHornmann, C., De heren van Baardwijk, in: Met gansen trou deel 33 1983Kappelhof, A.C.M., Belastingheffing in de Meierij van Den Bosch gedurende de Generaliteitsperiode, 1648-1730. Tilburg, 1986.Kobus/de Rivecourt, Biographische A-H, blz. 99Kok, Vaderlandsch V, blz. 9Kort, J.C., Lenen van de abdij St. Truiden in het Land van Heusden 1242-1627Lejour, E., Inventaire des archives de la famille Overschie de Neeryssche, Brussel 1963Mieris, Charterboek IV, nr. 519 (4 februari 1419)Mieris, Charterboek V, nr. 94 (29 februari 1408)Muller, Kritiek, blz. 88Nauta e.a., Biografisch, blz. 140Niermeijer, Bronnen, blz. 643, 655, 657, 671, 680, 687Oudenhoven, J. van, Beschryvinghe van het Landt van Heusden, Amsterdam 1651Ouwerling, StichtingPeijnenburg, GeschiedenisPiot, C., Cartulaire de l'abbaye de St. Trond, Brussel 1870-1874, nr. CLXXVSanders, LijstSanders/Bos-Rops/VlietSanders, J.G.M. red., Noord-Brabant tijdens de Republiek der Verenigde Nederlanden, 1572-1795, Een institutionele handleiding ('s-Hertogenbosch /Hilversum 1996).Sanders/van Ham, Noord-Brabant, blz. 154, 246Smit, J.P.W.A., Bezitters van Noord-Brabantse heerlijkheden, in: De Brabantse Leeuw, 5 (1956)Statistisch Jaarboek deel 2, blz. 85Taxandria X, p. 12Thijssen, Chr.E.J., Het oude Baardwijk, een bijdrage tot de geschiedenis van het Nederlandse rivierengebied. Eersel, 1986. (Typescript; Uitgave in eigen beheer)Turnhout-Jansen, GeschiedenisVeen, Annemiek van/Wols, Rien (eindred.), Lezen in Brabantse bronnen, Begrippenapparaat bij Brabants oud-schrift. 's-Hertogenbosch, 1988.Vugts, Honderd. blz. 60-66 (1889)Waale, Arkelse, blz. 57Westerlaken/Woensel, WoenselsWijk, Algemeen, blz. 235
BaarenZie Baarn
BaarlandEen dorp in Zeeland in Zuid Beveland nabij Goes. Ook Baerlandt, Baerland.algemeen=De stormvloed van 1014 liet ten zuiden van het vernielde Zuid-Beveland twee eilanden achter, Oost-Borsele en West-Borsele. =Er heeft ten westen van B. een kasteel gestaan, Hellenburg. Het oudste deel dateert van 1325. Het kasteel Hellenburg is waarschijnlijk in 1477 bij een stormramp verwoest.=In 1488 wordt Adriaan van Baarland geboren in Baarland. Hij is later een wetenschapper, filosoof en docent Latijn [Aa, Aard2, blz. 17]=Rond 1500 wordt in Baarland Hubert van Baerland geboren ook Barlandus, ook hij ontwikkelde zich tot een veelzijdig wetenschapper [Aa, Aard2, blz. 18]=In 1532 slaat de bliksem in de kerk; een deel van het dorp brandt af [Aa, Aard2, blz. 17]=In 1747 zijn er 84 huizen, een brouwerij en een korenmolen.=In 1839 bestaat Baarland met onderhorigheden uit 481 bunder grond en telt ruim 500 inwoners [Aa, Aard2, blz. 17]belastingenmorgengeld=In september 1452 wordt Frederik van Renesse in B. begraven. Hij speelde rond 1450 een rol in het conflict tussen bisschop Rudolf van Diepholt en Utrecht, welke stad werd gesteund door de Renesses, Reinout van Brederode, Jacob van Gaesbeek e.a. over het heffen van mergengelden [Tributum praediale quod Mergengeld vocant, Heda 289; NNBW]parochie-accijns=In 1480 verlenen Wolfert van Borselen van Vere, Willem de Vriese van Oostende en Jan van Oostende aan die van Baarland, Bakendorp, Oudelande en het Nieuwland het recht de parochie-accijns naar welgevallen te verhogen of verlagen ten behoeve van het ouderhoud van de kerken, orgels, klokken, straten, ommegang en van alle de gilden aldaar [Aa, Aard2, blz. 17]=Bij resolutie van 20 december 1606 wordt het privilegie inzake de parochie-accijns opnieuw bekrachtigd door de Heeren Staten van Zeeland en om die reden zijn deze vier heerlijkheden vroeger altijd vrij geweest van den tienden penning over de gratieuse concessien, den Rentmeester Bewesterschelde toegevoegd en welke de meeste andere dorpen van Zuid Beveland moesten betalen die ook altoos hunne Edelmogende bij requeste verlof moesten verzoeken om dien parochie- accijns te mogen heffen [Aa, Aard2, blz. 17]vrijdom=Jan IV, hertog van Brabant, verleent op 8 december 1418 aan die van Baarland c.s. eeuwig de vrijheid om overal binnen zijn Brabant, Holland en Zeeland te varen te water en te lande zonder betaling van marktpenningen, pondgelden, tollen en geleide, tolvrij te mogen varen [Aa, Aard2, blz. 16]=Op 29 september 1520 wordt de tolvrijheid voor Holland en Zeeland bevestigd door Karel V. Voorwaarde is dat men een waarbrief toont waaruit blijkt dat het om goederen van burgers uit Baarland. c.s. gaat [Aa, Aard2, blz. 17]economie=Op 20 april 1390 krijgt Baarland het recht op een wekelijkse markt op woensdag. =Op 1 juni 1394 vergunt Albrecht van Beijeren op verzoek van o.m. Jan van Renesse van Renouwen, heer van Baarland, aan die van B. c.s. om iedere maandag een weekmarkt te houden. Ieder moet op verbeurte van een boete van 10 pond zwarten [=ruim 13 gulden] met zijn goederen eerst op de markt komen alvorens vervoer naar elders toegestaan is [Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 29]gemeente=In 1826 gemeente in het district Goes, samen met Bakendorp 506 inwoners [Gosselin, blz. 22]=In 1839 is het gemeente Baarland en Bakendorp met een haven aan de Hont. In Baarland wonen 500 mensen. De oppervlakte is rond 481 bunder. In het dorp ligt het adellijke huis Hof te Baarland [Aa, Aard2, blz. 16-17]. De volledige gemeente telt 600 inwoners en 1033 bunder grond (Bakendorp, de Grote en de Kleine Reinoutspolder, Quistkost, OLV-polder en de Zuidpolder) [Aa, Aard2, blz. 18]=In 1970 deel van de gemeente Borsele geworden [GenVer]=Op 1 januari 2011 zijn er 620 inwoners.=In 2014 deel van de gemeente Borsele. Veel voorkomende familienamen zijn: Traas, Moerdijk, van Bovengodsdienst=In 1280 wordt de kerk al genoemd. =Rond 1300 wordt de kerk herbouwd.=In de zomer van 1532 slaat de bliksem in de kerk. De kerk en een deel van het dorp brandt af.=Door zijn dekenschap (1563) kwam Joh. Pistor in het bezit of verkreeg hij de collatie van vele beneficies of vicarijen, zooals in Baarland en Sinaatskerke en in het dekenaat Schouwen te Dreischor en in de kapel Dreischorhaven [NNBW]=In 1568 wordt een vicarie begeven in de kerk van Baarland. Engelmundus, een priester van het diocees Middelburg is daarbij betrokken [NNBW].=In 1571 is Hendrik Ridzaarts van Mierlo pastoor=In 1774 wordt de driehallenkerk wegens geldgebrek deels afgebroken.heerlijkheid=Op Oost-Borsele ligt op een kreekrug de heerlijkheid Baarland, bestaande uit Baarland, Oudelande en Bakendorp. =Het is een heerlijkheid, toebehorend aan Nicolaas Vriese [Aa, Aard2, blz. 16]=Dodyn van Everingen doet op 15 oktober 1295 afstand van al zijn aanspraken op goed in Baarland, Bakendorp en Oudelande ten behoeve van Floris van Henegouwen, prins van Morea [Aa, Aard2, blz. 16]=Na de dood van Floris komt de heerlijkheid in handen van Willem III, graaf van Holland [Aa, Aard2, blz. 16]=Willem beleent in 1312 Hendrik en Costijn van Renesse met de heerlijkheid [Aa, Aard2, blz. 16]=In 1394 is Jan van Renesse van Renouwen heer van Baarland [Aa, Aard2, blz. 16]=In 1418 is de graaf van Groesbeek heer van Baarland.=van 1533-1566 is Jacob Smit heer van Baarland. Hij is getrouwd met Anna van Bourgondië. Hij is tevens baljuw van Middelburg (1558) en Veere (1562) [NNBW1930, blz. 194].=in 1584 is Mattheus van Baarland heer van Baarland [NNBW 1911, blz. 221]=de Goese baljuw Johan van Baarland, heer van Baarland, Dirksland en Wemeldinge verkoopt in 1634 aan neef Jacob van Baarland [1578-1662] zijn aandeel in de heerlijkheid Baarland [NNBW 1911, blz. 221] =in 1638 is de heer van Heumen, baron van Groesbeke, vicomte d'Aublain tevens heer van Baarland [NNBW1911, blz. 221].=Magdalena van Baarland, dochter van Jacques, heer van Baarland, en Maria van Schuiflen trouwt op 3 juli 1665 met Phiippes de Recourt de Licques [Généalogie de la Maison de Recourt, Reims 1782, blz. 61] =De graaf van Groesbeek is heer van Baarland en heeft er ook een kasteel.... aanwasschen zyn hier van tydt tot tydt ingedykt, zo dat in 1694 de polders van Baarland met hare vronen ende vogelzank te zamen uitmaakten 1757 gemeten en 137 roeden.=mr. Arnoud van Kerchem is heer van Baarland [Roelants, Gulden, blz. 45]=mr. Hendrik van der Heim [1751-1799] is ontvanger der convoyen en licenten en heer van Baarland, Bakendorp en Oudelande [Roelants, Gulden, blz. 44, 209]=De heerlijkheid omvat in 1840 mede Bakendorp, Oudelande en Stuivezand en is dan eigendom van Cornelis Adrianus van Bolnes uit Schiedam en mr. Jacobus de Bakker uit Rotterdam [Aa, Aard2, blz. 16]oorlog=In 1295 verrast Floris V Baarland en steekt Sluis in de brand =In 1295 landt een troep van 3000 Vlamingen die plunderen en veel verwoesten als wraakactie tegen graaf Floris V. Dodyn van Everingen en enige uit de familie van Borselen brengen 500 Zeeuwen op de been en jagen op 12 of 27 oktober 1295 de Vlamingen weg [Aa, Aard2, blz. 16; Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 29, 264]=Op 10 juni 1747 heeft luitenant-generaal Smissaart het bevel over het eiland Zuid-Beveland. Hij heeft zijn kwartier in Baarland. Hij beschikt over de generaal-majoors de Zoute, Huske en Bronckhort en de brigadiers Evertsen en Douglas waterstaatIn 1666 wordt in Baarland geboren Elisabeth van den Hove. Haar vader is daar brouwer en dijkgraaf [NNBW].BRONNENgeraadpleegde bronnenGoogle Search; GenVer; NNBWalleinternetwww.volkstelling.nl/nl/scans_1947/1947/Zeeland/Baarland/index.htmlliteratuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 2e deel (B), Gorinchem, Jacobus Noorduyn,1840, blz. 15-17Abelmann, L.J., Hellenburg 1977Gallé, Beveiligd, p. 188 (1604) Gazette 10 juni 1747, blz. 270Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 22Mercure de France, Dédié au Roi, Juin 1747, Premier Volume, Paris 1747, blz. 146Renaud, J.G.N., De Hellenburg, 1959T.S. Zeeland II, p. 315 (1418)Verwoert, Hermanus, Handwoordenboek der vaderlandsche geschiedenis volgens de nieuwste en beste bronnen bewerkt, deel 1 [A-K], Nijmegen 1851, blz. 29
BaarleBuurtschap nabij Zwartsluis aan het Meppelerdiep. Ook Baerle, Baarloalgemeengemeente=Baarle valt in 1839 onder de gemeente Staphorst [Aa, Aard2, blz. 19]BRONNENgeraadpleegde bronnenGoogle Search; NNBWalleliteratuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 2e deel (B), Gorinchem, Jacobus Noorduyn,1840, blz. 19
BaarleDorp bij Gent in Oost-Vlaanderen. Ook Barloria (820-822), Barla (1025), Barle (1178).algemeen=in 1826 deel van de gemeente Drongen in het district Gent [Gosselin, blz. 22]BRONNENgeraadpleegde bronnenGoogle Search; GenVer; NNBWalleliteratuurGosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 22
BaarleBuurtschap bij Tessenderlo in Belgisch Limburg. Ook Barle (1160)BRONNENgeraadpleegde bronnenGoogle Search; NNBWalleliteratuur
BaarleVerdwenen dorp bij Aardenburg. Ook Berle (1153), Berla (1161), Barla (1214).BRONNENgeraadpleegde bronnenGoogle Search; NNBWalle
BRONNENgeraadpleegde bronnenAa, Aard2; Google Search; NNBWalleliteratuurde Potter/Broeckaert, Geschiedenis van de gemeenten der provincie Oost-Vlaanderen, deel 1, blz. 6 (1694-1710)
BaaijumZie BajumBaakDorp ten noordwesten van Steenderen met het Huis te Baak of Bake. Ook de Baco [1190]algemeen=Er zijn urnen gevonden uit de 10e eeuw.=Het dorp is rond het jaar 1000 gesticht op een rug langs de IJssel. Het hofstelsel wordt ingevoerd en er zijn twee hoven, het Hof te Baak van de graaf van Gelre en het Hof Tamming van de bisschop van Utrecht.=In de 12e eeuw wordt veel woeste grond ontgonnen.=het huis Te Baak komt als havezathe reeds voor in 1326 in het Leenboek des Furstendoms Gelre en Graafschap Zutphen.belastingen=Gelders Archief, 0463 Familie Van der Heyden van Baak. Daarin o.m.:=Stukken betreffende het betalen van collaterale successie door J.H. en W.J. van der Heyden als legatarissen van baron van Hertefeld tot de Ploen,=Memorie namens J.E. van der Heyden ter zake van hem een wegens belastingzaken opgelegde boete.=Requesten van G. Breukink te Bronckhorst om schadevergoeding wegens ontslag als beurder der verponding te Steenderen.=Verklaring van den beurder der verponding te Vorden over den aanslag aldaar van de goederen van B.F.W. baron van Westerholt 1788=Gelders Archief 0020 Schepenen-commissarissen ter Judicature van de Middelen te Lande, ressort Zutphen.=5 Concepten van alle attesten, die over diverse aanhalingen door des Lands-bedientens over de algemene middelen gestationeert te Doetinchem, aan den subst. fiscaal en hoofd chercher sijn afgesonden", 1807-1808. 3 katernseconomie=de bevolking leeft in 1839 vooral van de landbouw [Aa, Aard2, blz. 1]familiesBAAK=Het kasteel zou in 1190 al hebben bestaan. In dat jaar is Bertold van Baak of Bertholdus de Baco getuige bij het opmaken van de akte waarbij de graaf van Gelre aan Zutphen stadsrechten verleent.=Rond 1200 wordt een kapel gebouwd gewijd aan de heilige Nicolaas.=Na Bertold van Baak komt Egidius van Baak, genoemd in bronnen uit 1231, 1241, 1243, 1258=In 1294 wordt het Hof te Baak als bezit van de graven van Gelre vermeld, kennelijk in leen gehouden door de van Baaks.=Na Egidius van Baak komt Jorden van Baak, genoemd in 1303.=Hof te Baak wordt vermeld in het leenboek van 1326. Bewoner is dan Jorden van Baak.[Aa, Aard2, blz. 2]=In 1347 wordt nog steeds Jorden van Baak genoemd.=De kapel wordt in 1362 in steen herbouwd.=Na de vorige Jorden volgt opnieuw een Jorden op, vermeld in 1378, 1405=In 1375 wordt Willem van Baak, schildknaap, genoemd. Hij is vrijwel zeker een jongere broer van Jorden.=Na Jorden volgt Aleijt van Baak, genoemd in 1447, 1459. Aleijt trouwt met Henrick van Hoevelwijk.=Evert van Baak wordt, als in 1457 beleend.=Op 6 mei 1544 wordt Johan van Goltstein in de Walburgkerk in Zutphen begraven. Hij is de echtgenoot van Henrika van Egmond, genaamd Baak. Ze is een dochter van bastaard Henrik van Egmond en Agnes Kreynck, vrouwe van Baak [NNBW1911, blz. 953]=Op landdagen in de 16e eeuw verschijnen heren van Baak.=Na de familie van Baak zijn de families Kreyinck, Van Egmont, van Hackfort, van Raesfelt en Westerholt in bezit van Baak. De laatste, Westerholt, maakt veel schulden bij de familie van Zweeten.
VAN DER HEYDEN=Uit 1682 dateert een akte waarbij de richter van Hummelo, Henrick Ketjen, in naam van de landdrost van de Graafschap, Zutphen, verklaart welke schulden de Heer van Baak bij de diverse leenkamers heeft. In dat jaar leent Johan Borchart van Westerholt opnieuw een som geld van Anna Johanna van Zweeten die in dat jaar trouwt met haar achterneef Johannes Everhardus Canisius van der Heyden, sinds 24 juni 1686 heer van Meyerinck en Gorssel. De schuld beloopt dan f 35.408. Johan Borchart overlijdt in 1688. Na drie jaar procederen wordt op 6 november 1691 Johan Everhart baron van der Heyden, heer van Meinerswijk bij gerechtelijke verkoop eigenaar [Aa, Aard2, blz. 2]=In 1697 verwerft hij bij verwin het "Bielkengoed" of "Lange Hofstede"=Johannes Everhardus Canisius van der Heyden, heer van Baak, Meyerinck en Gorssel overlijdt op 9 december 1711.=Hij wordt opgevolgd door Gerardus Wilhelmus Josephus van der Heyden (1688-1752). Deze trouwt met Aleida Richarda Gertrudis Haeck (1707-1760)=In de jaren 1732-1740 is het huis onder Gerardus Wilhelmus Josephus van der Heyden, heer van Meinerswijk, Meijerink en Baak afgebroken en in 1738-1739 vervangen door een nieuw huis met boerenwoning [Aa, Aard2, blz. 2]. =Gerardus overlijdt in 1752. Hij wordt opgevolgd door Joannes Everhardus Canisius van der Heijden tot Baak (1728-1794). Joannes trouwt met Gertrudis Maria Adriana von Hertefeld tot Magerhorst (1736-1779).=In 1758 is Maria Lucia Josepha van der Heyden tot Baak getrouwd met Willem Gerhard van Lamsweerde [NNBW1930, blz. 1006] Ze wonen dan in Eerbeek.=Joannes overlijdt in 1794. Joannes wordt opgevolgd door Judocus Henricus Antonius Adrianus Josephus baron van der Heyden (1765-1854), lid van Provinciale Staten en Staatsraad in buitengewone dienst. Hij trouwt met Richmund Louise Dorothea von Daell tot Eyll (1798-1840) [Adel1925, blz. 96]=In 1839 is het huis in eigendom bij J.H.A.A.J. baron van der Heyden [Aa, Aard2, blz. 2]=In 1840 is het huis nog steeds in zijn bezit. Het landgoed bestaat uit een gerestaureerd landhuis, 1300 hectare grond met bos (635 hectare in de gemeente Steenderen en 689 hectare in de gemeente Hengelo), landerijen, woningen en boerderijen. Judocus overlijdt in 1854.=Kort na het overlijden van August Alexander Wilhelmus van der Heyden (1803-1868) sterft zijn broer Ernestus Wilhelmus Franciscus. Drie nichten van August zijn erfgenaam. Eén van hen is Engelbartha Maria Bernardina Alouisa.Augusta van Middachten, die inmiddels met Gerhardus Antonius Helmich (1828-1892) getrouwd is (1856). Zij erft uit de nalatenschap een vierde gedeelte, waartoe ook Huis Baak behoort en wordt aldus vrouwe van Baak. In september 1868 betrekken zij, komende van Oldeneek (bij Zwolle), Huis Baak. Na hun overlijden, wordt hun oudste zoon, Johannes Bernardus Helmich, Heer van Baak (1857-1925). Zijn broer Ernestus George Helmich volgt hem op als Heer van Baak (1862-1941). In 1909 trouwt hij met Antonetta Huberta Maria Eras (1874-1949). Hun enige zoon, Werner Bernard Helmich, is de laatste heer van Baak (1913-1976). Hij trouwt met Aldegonda Gerarda Maria Schneider. Hij verkoopt het huis in 1956 aan de "Zusters van de Heilige Vincentius".
CAPELLEN=Gerlach van der Capellen heer van Swavinck (...- 1379)=Johan van der Capellen heer van Swavinck (... -1404)=Gerlach van der Capellen heer van Rijsselt (1385-1428)=Hendrik van der Capellen heer van Rijsselt en Emeldink (1415-1459)=Gerlach van der Capellen heer van Rijsselt van Swavinck (1475-1532)=Hendrik van der Capellen heer van Rijsselt en Swavinck (1515-1582)=Gerlach van der Capellen heer van Rijsselt en de Boedelhoff (1543-1625)=Alexander van der Capellen heer van Rijsselt (1592-1656)=Gerlach van der Capellen heer van 's Heeraartsbergen (1627-1685)=In de periode 1602 is Gerlach van der Capellen betrokken bij de hof. Gerlach (1519-1605) is rechtsgeleerde=In 1660 draagt Emilia van Zuylen van Nyvelt, douairiere van der Capellen, aan haar zoon Henrick van der Capellen tot Rijssel over de helft van de hof te Baak en alle broeklanden in Baak=In 1742 draagt Catarina Agnes van der Capellen de hof te Baak tegen een lijfrente over aan Frederik Robert Evert van der Capellen en diens vrouw.=In 1776 schenkt Anna Margareta baronesse van der Capellen, geboren van Lynden d'Aspremont, aan haar dochter Carolina Albertina van der Capellen, kanonikesse te Bedbur, haar helft van de hof te Baak, door haar en haar man in 1742 aangekocht.=Het huidige huis te Baak en de vroegere Hof liggen een kilometer uit elkaar. Gedacht wordt dat het huidige huis aanvankelijk een boerderij bij de Hof is geweest.=In 1848 wordt de marke van Baak verdeeld. De heer van Baak is tot die tijd erfmarkerichter
gemeente=in 1826 gelegen in het schoutambt Steenderen en het hoofdschoutambt Doetinchem [Gosselin, blz. 22]=in 1840 deel van de gemeente Steenderen [Aa, Aard2, blz. 1]=In 1840 buurtschap in graafschap Zutphen met 800 inwoners, die vooral werkzaam zijn in de landbouw.=Baak is tot 2004 onderdeel van de gemeente Steenderen geweest en vanaf 1 januari 2005 deel van de gemeente Bronckhorst.tienden=Gelders Archief, 0463 Familie Van der Heyden van Baak. Daarin o.m.: Acte van belening voor Johannes Everardus Canisius van der Heyden met het huis Baak, de tienden te Vierhuysen en het goed Ter Horst te Azewijn, leenroerig aan Gelre en Zutphen, 1753. Met oudere brieven van 1691, 1712, 1722 en 1732. Voorts stukken betreffende de aankoop door J.H.A. van der Heyden van enige tienden onder Baak, afkomstig van de Nationale Domeinen 1807. Vervolgens een eigendomsbewijs voor Otto Henric Hoevel van de helft van de ruitertiend onder Hengelo en Zelhem, afkomstig van Oswald Buck, 1706. Met Keulse leenbrieven van 1613, 1644 en 1788, tiendrollen van 1713-1788, en andere stukken betreffende deze tiend sedert 1706 Tenslotte eigendomsbewijzen voor J.H.A.A.J.J. baron van der Heyden van de korenuitgang en bloedtiend uit de hem toebehorende erven Saarbelink onder Hengelo en Poppink onder Zelhem, afkomstig van W. Kruinen.=Gelders Archief 0005 Staten van het Kwartier van Zutphen en hun Gedeputeerden Taxaties van goederen en tienden onder Gorssel, Vorden, Warken, Zwiep en Baak, 1797=Gelders Archief 0124 Hof van Gelre en Zutphen; 5094 De momber contra W. van der Capellen. Tiend uit de Heerenpas onder Baak in het richterambt van Steenderen; 4913 Wed. Johan Schullen contra Gerrit Cuyper. Tiend onder Baak.=Gelders Archief 0012 Gelderse Rekenkamer Stukken betreffende een proces, door den momber gevoerd tegen Wessel Roelofsz over de tiendplicht van zeker land onder Baak, 1665.=Gelders Archief 0467 Familie van der Capellen bevat o.m. onder 1059 stukken betreffende het beheer van de hof te Baak en de Ringenbergse tienden 1620-1700=Gelders Archief 1060 Stukken betreffende een geschil tussen den graaf van Bentheim en Reyner van Aeswijn over de pandschap van de hof te Baak en de Ringenberger tienden; onder 1061 stukken betreffende het proces van Gerlach van der Capellen als gemachtigde, sedert 1611 opvolger van den graaf van Bentheim, tegen Reyner van Aeswijn c.s. over de lossing van de hof te Baak en de Ringenberger tienden; onder 1062 stukken uit 1607-1608 betreffende het proces van den graaf van Bentheim en Gerlach van der Capellen als procurator tegen de familie Van Aeswijn en Walraven van Heeckeren over de lossing van de hof te Baak en de Ringerberger tienden; onder 1064 stukken uit 1636-1637 betreffende de onderhandelingen tussen Hendrik en Alexander van der Capellen met de graaf van Bentheim over de hof te Baak en de Ringenberger tienden en onder 1065 diverse stukken en afschriften gebruikt bij de processen over de hof te Baak en de Ringenberger tienden.BRONNENarchivaliaGelders Archief, 0463 Familie Van der Heyden van Baak. Daarin o.m.: Stukken betreffende de aankoop van een eendenkooi te Lindvelde onder Beltrum door J.H.A. van der Heyden, afkomstig van de Nationale DomeinenGelders Archief 0366 Marken en maalschappen 015 Mark van BaakGelders Archief 0012 Gelderse Rekenkamer 1119-1122 Stukken betreffende een in 1557 door koninklijke commissarissen ingesteld onderzoek naar de hoorige personen en goederen onder de hoven te Zutphen, Lochem, Hengelo en Baak.Gelders Archief 0467 Familie van der CapellenRegionaal Archief Zutphen Archief van Huis Baak (1681-1956) met onder 0040.1 het markenboek en andere stukken; onder 0040.4 een akte van 1691 waarbij Huis Baak en de daarbij horende goederen uit de nalatenschap van Johan Borchart van Westerholt gekocht worden en waarbij tevens diens schulden vereffend worden; onder 0040.14. "Bierboek", register van hoeveelheden bier, verkocht in Baak en omgeving, 1782-1785, tevens register van verkochte en gekochte soorten hout en graan, 1783-1790 1782-1790; onder 0040.17 een onderhandse akte uit 1793 waarbij J.E.C. van der Heyden verklaart het ambt van "stadholder", en griffier der lenen van het Huis Leemcuyl, gekocht te hebben; onder 0040.26 een lijst van goederen welke J.H.A.A.J.J. van der Heyden in eigendom heeft, opgemaakt na het overlijden van zijn vrouw [circa 1840].geraadpleegde bronnenGoogle Search; GenVer; NNBWalleliteratuurGosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 22;Koekkoek, J., De heerlijkheid Baak. Geschiedenis van een Achterhoeks dorp, Doetinchem 1990, uitgever Staring Instituut.BaalBuurtschap bij Bemmel. Ook Barla (850), Barlam (11e eeuw), Barle (13e eeuw)algemeen=in 1826 gelegen in het schoutambt Bemmel en hoofdschoutambt Overbetuwe [Gosselin, blz. 22]=in 1839 deel van de gemeente Bemmel; er zijn 60 inwoners [Aa, Aard2, blz. 2]=in 2019 deel van de gemeente Lingewaard.BRONNENgeraadpleegde bronnenGoogle Search; NNBWalleliteratuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 2e deel (B), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1840, blz. 2Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 22;
BaalDorp bij Tremelo in Vlaams Brabant. Ook Bael.algemeenDe naam "Bael" komt voor in een oorkonde van 1320.In 1806 zijn er 630 inwoners, in 1846 1008, in 1876 1266, in 1910 1776, in 1947 2491, in 1976 3275Thans deelgemeente van Tremelo.BRONNENgeraadpleegde bronnenGoogle Search; GenVer; NNBWalle
BaalderBuurtschap in Overijssel ten oosten van Hardenberg. Ook Balder, Baler, Bodelaar (1385)algemeen=Genoemd in een brief uit 1449 van de Utrechtse bisschop Rudolf van Dempholt [Aa, Aard2, blz. 3]financien=In 1942 is door de burgemeester van de gemeente de begroting 1942 ter inzage gelegd met de volgende eindcijfers. Gewone dienst ontvangsten f 159.514, 7; uitgaven f 175.701,98: nadelig saldo f 16.187,84. De post onvoorzien is uitgetrokken op f 700. Kapitaaldienst in inkomsten en uitgaven f 136.918,66.gemeente=in 1826 gelegen in schoutambt Hardenberg in het kwartier Salland [Gosselin, blz. 22]=in 1839 is het deel van de gemeente Ambt Hardenberg; er zijn 220 inwoners [Aa, Aard2, blz. 3]=in 2008 worden 55 kinderen geboren en overlijden 10 personen.=in 2010 zijn er 3.480 inwoners (1735 mannen; 1745 vrouwen). Er wonen 1709 personen op 1 km2.infrastructuur=Voor de aanleg van een kunstweg tussen Hardenberg en Gramsbergen krijgt de provincie in 1908 en 1909 f 2.500 [TK 1909-1910, stuknr 2 IX ondernummer 3 blz. ]. Achter artikel 114 van het IXde hoofdstuk der Staatsbegrooting voor het dienstjaar 1910 wordt o.m. ingevoegd het artikel 114a luidende: Bijdrage aan de provincie Overijssel in de kosten van aanleg van een kunstweg van Hardenberg naar Gramsbergen bij Loozen, langs de halte Radewijk en Baalder van den Noordooster locaalspoorweg door de buurtschap Radewijk naar de Pruisische grens onder Wielen f 4.600. [Hand. S-G Bijlagen 1909-1910 nr. 304, 1-3]=Volgens de dienstregeling die vanaf 5 juli 1915 geldt stopt de trein Zwolle-Coevorden ook te Baalder-Radewijk [Nieuwsblad van het Noorden 10 augustus 1915, blz. 6]. M.i.v. 15 mei 1933 is Radewijk-Baalder niet langer stopplaats voor de N.S. [De Banier 9 mei 1933, blz. 5].marke=Heeft samen met Hardenberg een gemene marke. De marke wordt bestuurd door markerigters, de burgemeesters van H en een verkozen goedsheer uit B. [Aa, Aard2, blz. 3]=Later in 1839 wordt de marke bestuurd door gecommitteerden uit de burgerij en de goedsheren [Aa, Aard2, blz. 3]=In 1852 roept de "marken-regter" S. Bromet de gerechtigden in de Hardenberger en Baalder Marke uit voor een algemene vergadering op dinsdag 10 februari 1852 om 14.00 uur ten huize van H. Schoemaker in Hardenberg. Op de agenda staat o.m. de definitieve benoeming van leden voor de Commissie van Verdeling. [Provinciale Overijsselsche en Zwolsche Courant 6 februari 1852, blz. 3].waterstaat=Er is een waterschap "Radewijk-Baalder".=In 1887 wordt het waterschap "Baalder-Baaldewijk" opgericht (2500 hectare onder Hardenberg).=In 1896 wordt door de landelijke overheid een bedrag van f 2.500 bijgedragen in de kosten van verbetering van de Radewijkerbeek uitgevoerd door het waterschap Radewijk en Baalder [TK 1895-1896, stuknr. 2 IX ondernummer 3 blz. 30 sub 110]BRONNENgeraadpleegde bronnenGoogle Search; NNBWalleliteratuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 2e deel (B), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1840, blz. 3Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 22;
BaalhoekBuurtschap bij Hontenisse in Zeeuws-Vlaanderen. Beschikt over een haventje aan de Westerschelde, uitwaterend op het Verdronken land van Saaftinge. Ook Balhoek (1847), Balhoec.algemeen=De polder Frankendijk met het dorp Hontenisse werd in het jaar 1509 door het water van de Schelde verzwolgen. Het gebied veranderde in het schor van Hontenisse. De Spyerspolder verdween 80 jaar later in de golven. Delen van de dijken in de buurt van de oude strekdam bleven echter boven het water uitsteken. Zij vormden samen een nagenoeg haakse hoek die Ballenhouck werd genoemd. Ruim 100 jaar later verdwenen ook deze dijkresten in de Schelde. Een deel van het schor van Hontenisse was ondertussen weer bedijkt in de Kruispolder. De herinnering aan het verdwenen Ballen of Ballenhouck werd hier levend gehouden, bijvoorbeeld door Nicolaas Donkersloot die in april 1780 zijn “huisken met stalleken bij Balenshoek” verkocht aan Willem Kools. Dat zal zeker in de buurtschap zijn geweest die nu Baalhoek heet [Plaatsengids.nl]=In 1775 tekent David Hattinga de Kruispolder met daarin Baalhoek.emeente=in 1826 deel van de gemeente Hontenisse in het district Hulst [Gosselin, blz.22]=in 1839 deel van de gemeente Hontenisse; er zijn 19 huizen alle gelegen op of tegen de Zeedijk met ruim 70 bewoners [Aa, Aard2, blz. 3].=tot 2003 behoort Baalhoek tot de gemeente Hontenisse. Daarna tot de gemeente Hulst.=in 2008 zijn er 20 huizen en 50 inwoners.BRONNENgeraadpleegde bronnenGoogle Search; NNBWalleliteratuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 2e deel (B), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1840, blz. 3Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 22;
BaambruggeDorp in de provincie Utrecht, gelegen aan de Kromme Angstel bij Abcoude. Ook Bambrug, Baembrug, Baanebrug of Baanebrugge.algemeen=er is in de middeleeuwen een kapel waarin in 1545 een altijddurende kapellanie of vicarie is gesticht door priester Melis [Aa, Aard2, blz. 3]=op 7 november 1672 is B. grotendeels door de Fransen verwoest [Aa, Aard2, blz. 3; Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 28]=rond 1680 wordt de poldermolen Hoog- en Groenland gesticht ten noorden van het dorp.=op 4 juli 1809 overlijdt Abraham van Ketwich kinderloos op zijn buitenverblijf "Rusthoff" in Baambrugge.economie=op 22 juli 1714 trouwt Jan Nicolaas van Eys in Baambrugge met Abigael van Veen (1688-1731). Hij is koopman in wol, lakenen en zijdestoffen=in 1839 leeft men voornamelijk van veeteelt en de handel in boter en kaas [Aa, Aard2, blz. 3]gemeente=tot 1818 een zelfstandige gemeente. =in 1818 verandert de naam in Abcoude-Baambrugge. Abcoude wordt Abcoude-Proostdij.=in 1826 deel van de gemeente Abcoude [Gosselin, blz. 22]=in 1839 zijn er 700 inwoners [Aa, Aard2, blz. 3]=In 1840 gemeente Abcoude-Baambrugge. Telt dan 900 inwoners in 177 huizen vooral levend van veeteelt en handel in boter en kaas. Het dorp ligt aan de weg van Amsterdam naar Utrecht. Aan die weg een aantal buitenplaatsen, o.a. Rusthoff.=op 1 mei 1941 worden de gemeenten Abcoude-Proostdij en Abcoude-Baambrugge samengevoegd tot de gemeente Abcoude.=in 2007 zijn er 1100 inwoners in rond 450 huizen.=in 2010 zijn er 980 inwoners in 395 huishoudens. =in 2014 is Baambrugge deel van de gemeente De Ronde Venen.BRONNENgeraadpleegde bronnenGoogle Search; GenVer; NNBWalleliteratuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 2e deel (B), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1840, blz. 3=Carasso, D.G./Carasso-Kok, M., e.a., Abcoude en Baambrugge 900 jaar, Stichting Historisch Boek Abcoude 900 jaar, Abcoude 1985=Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 22;=Hardenberg, L., De Hoge Raad, de gewoonte en de grens van de rechterlijke macht : kanttekeningen bij het wetsontwerp tot opheffing van het recht van de dertiende penning, in: WPNR 1982/5619, blz. 534-558=Kampen, G. van., Het recht van de XIIIe penning, in=Verwoert, Hermanus, Handwoordenboek der vaderlandsche geschiedenis volgens de nieuwste en beste bronnen bewerkt, deel 1 [A-K], Nijmegen 1851, blz. 28
BaamsumBuurtschap nabij Termunten in Groningen, stroomopwaarts op de oeverwal van de Munter Ae. Ook Bompsum, Baemzen, Boomessum, Bonsum, Bamsumalgemeen=einde 13e eeuw wordt westelijk van Baamsum het klooster Menterne gesticht door monniken uit Aduard. Ook Grijzemonnikenklooster.=een munt uit de 14e eeuw wordt in Baamsum gevonden op de plaats van een voormalig klooster. Waarschijnlijk van Ludolf II van Selwerdeconomie=een landregister van rond 1530 noemt Ayzke Eppes Hermans in Oestwolt met 21 grazen land in Baamsum.=in 1571 komt Walrich Reynts voor op de lijst van hoogstaangeslagenen. =in 1626 staat op de lijst van te verkopen kloostergoederen de "Gryse Monneken"gemeente=in 1826 deel van de gemeente Termunten [Gosselin, blz. 22]=in 1839 deel van de gemeente Termunten [Aa, Aard2, blz. 4]=tot 1990 onderdeel van de gemeente Termunten.=in 2014 deel van de gemeente Delfzijl.BRONNENgeraadpleegde bronnenGoogle Search; NNBWalleliteratuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 1e deel (A), Gorinchem, Jacobus Noorduyn, blz. 78Aa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 2e deel (B), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1840, blz. 4Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 22;Houting, Edward, Wandelen in Grunnen, 1e druk, blz. 58Kon. Ned. Aardrijkskundig Genootschap, Nomina geographica neerlandica, 1928Walters, J.B., Bijdragen tot de kennis van de Provincie Groningen en omgelegen streken, deel 2, blz. 250, 274, 277
BaanBuurtschap in de Meierij bij Oisterwijk.algemeen=in 1826 deel van de gemeente Loon op Zand in het district Waalwijk [Gosselin, blz. 22]=in 1839 deel van de gemeente Loon op Zand zijn er 30 inwoners [Aa, Aard2, blz. 4]BRONNENgeraadpleegde bronnenGoogle Search; NNBWalleliteratuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 2e deel (B), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1840, blz. 4Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 22;
Baan, GrotePlaats in de gemeente Glabbeek in Belgisch Brabantalgemeen=in 1826 deel van de gemeente Glabbeek in het arrondissement Leuven [Gosselin, blz. 22]BRONNENgeraadpleegde bronnenNNBWalleliteratuurGosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 22;
Baan, GrotePlaats in de gemeente Leeuwergemalgemeen=in 1826 deel van de gemeente Leeuwergem in het district Aalst [Gossselin, blz. 22] BRONNENgeraadpleegde bronnenNNBWalleliteratuurGosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 22;
BaandrieschPlaats in Oost-Vlaanderenalgemeen=in 1826 deel van de gemeente Oultre in het district Aalst [Gosselin, blz. 22]BRONNENgeraadpleegde bronnenNNBWalleliteratuurGosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 22
BaanstDorp in Vlaanderen. Ook Baenst.algemeen=In 939 schenkt Aarnout, graaf van Vlaanderen de bij B. gelegen Benno's moeren aan de Sint Pietersabdij in Gent [Aa, Aard2, blz. 4]=In de 12e eeuw wordt daar de priorij van Elmara gesticht [Aa, Aard2, blz. 4]heerlijkheid=In de 13e eeuw wordt in Oost-Souburg geboren Ritzardt van Baanst. Hij trouwt een dochter van Rengers. =In 1377 gaat Baanst door overstroming verloren [Aa, Aard2, blz. 4]=In de 14e eeuw bestaat een adellijk geslacht Baenst. Ze wonen na de overstroming in Sluis [Aa, Aard2, blz. 4]=Op 21 maart 1403 overlijdt Jan de Baenst, Requaertszoon. Hij wordt begraven in Sluis bij zijn in 1396 overleden echtgenote Elisabet Baefs of van Bavinge [Aa, Aard2, blz. 4]=Uit dit geslacht stamt waarschijnlijk ook Joost van Baenst, heer van Melissant en Gapinge, die na indijken van de Baenstpolder in 1510, eerste eigenaar daarvan werd. De polder omvat 59 bunder 76 v.r. en 51 ellen. Joost is kamerheer van Maximiliaan van Oostenrijk en van zijn zoon Filips.BRONNENgeraadpleegde bronnenGoogle Search; NNBWalleliteratuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 2e deel (B), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1840, blz. 4-5
BaarDorp in Zuid-HollandalgemeenheerlijkheidWillem van Egmond [.....-1483] is heer van IJsselstein, Leerdam, Schoonderwoert, Haastricht en Baar [Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 182]
BaardDorp in Friesland. Ook Baerd, Bawert of Bauwerdalgemeen=De laatste verkozen potestaat van Friesland, Juw van Dekama, woonde hier op een stins, Dekamastate. Hij werd geboren in 1449 of 1450. Hij was raadsheer in het hof van Friesland (1500) en grietman van Baarderadeel (ca 1510) [Haan Hettema5]belastingen=in 1840 is er een ontvanger der directe belastingen [Haan Hettema6]=in 1840 florenen f 207.00.00 [Haan Hettema6]economie=ze verdienen in 1839 de kost vooral in landbouw en veeteelt. Er is een korenmolen en een wolkammerij [Aa, Aard2, blz. 5]financiën=in 1830 wordt een afzonderlijke weg van Franeker naar Jorwerd aangelegd; de kosten bedragen f 3306 [Aa, Aard2, blz. 5]gemeente=in 1826 deel van de grietenij Baarderadeel [Gosselin, blz. 22]=in 1839 zijn er 260 inwoners [Aa, Aard2, blz. 5]=valt in 1840 onder de grietenij Baarderadeel. Er wonen dan ruim 244 mensen in 41 huizen. =in 1840 groot 3381 bunders 20 roeden en 78 ellen=tot en met 1983 deel van de gemeente Baarderadeel.=in 1984 deel van de gemeente Littenseradiel. Onder Baard valt de buurtschap De Him.=in 2014 zijn er 200 inwoners in 80 huizen.onderwijs=van 1852-1862 is Harmen Sytstra hoofd van de school in Baard. Hij overlijdt op 4 april 1862 in Baard.rechtspraak=in deze plaats wordt de Waar, het gerecht van de grietenij, gehouden. Later werd dat Jorwerd, nog later Weidum.BRONNENoverige bronnenGoogle Search; NNBWalleliteratuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 2e deel (B), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1840, blz. 5Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 22Haan Hettema, Montanus de, Oud en nieuw Friesland, of aardrijkskundige beschrijving van die provincie, Leeuwarden 1840, blz. 5-6
BaardegemDorp in Oost-Vlaanderen. Ook Bardingaheim, Bardenghem (1240)algemeen=In de Karolingische tijd gelegen in de Brabantgouw. Later in het hertogdom Brabant. gemeente=In 1806 zijn er 757 inwoners.=in 1826 gemeente in het district Aalst. Deelgemeente van Aalst c.a. 814 zielen. Naast Herdersem, Meldert en Moorsel één van de faluintjesgemeenten. [Gosses, blz. 22]In 1830 zijn er 984 inwonersIn 1890 zijn er 1216 inwoners.In 1930 zijn er 1596 inwoners.In 1961 zijn er 1817 inwonersIn 1976 zijn er 1924 inwonersOp 1 januari 1977 met Meldert gevoegd bij de stad Aalst. BRONNENgeraadpleegde bronnenGoogle Search; NNBWalleliteratuurGosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 22
BaarderadeelGrietenij in Friesland in Westergo. De grietenij heeft 16 dorpen binnen haar grenzen: Baard, Beers, Bozum, Britswerd, Huins, Hylaard, Jellum, Jorwerd, Lyons, Mantgum, Oosterlittens, Oosterwierum, Schillaard, Weidum, Wieuwerd, Winsum. Ook Baerderadiel, Baverderadeel (1369).algemeen=Uit de "Beschryvinge van de vyf Specien in Baarderadeel" is afgeleid dat in 1749 in de grietenij 840 hectare bouwland is [BGN 1965, blz. 52].=In 1767 is de grietenij nog 165 hectare grootbelastingen=In 1801 is Bernhardus Buma ontvanger-generaal van de florenen in B [NNBW1918, bl. 342]=B. levert totaal op een kadastraal belastbaar inkomen wegens ongebouwde eigendommen van f 235.589,- en wegens gebouwde eigendommen van f 22.174,-. [Aa, Aard2, blz. 5; Haan Hettema6]bestuuralgemeen=in 1511 is er in de grietenij rond 240 hectare bouwland.grietman=Juw van Dekama is rond 1510 grietman van B. [NNBW1933, blz. 197]=Hette van Dekama is in 1517 grietman van B. [NNBW1933, blz. 197]=in 1538 wordt Peter van Dekama grietman van B. [NNBW1933, blz. 197]=in 1542 is Jan van Egmondt van Meresteyn grietman van Baarderadeel [ANF1888, blz. 156]=aanschrijving van 26 april 1542 van het Hof van Friesland aan Dominicus Piebesz., grietman van Baarderadeel, om zich te informeren op de costumen, die aldaar geuseerd worden en dezelve aan het Hof over te zenden [Leeuwen, Alphabetische, blz. 33]. =in 1558 wordt Hommo van Hettinga benoemd tot grietman [Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 303]. Focke of Fokko van Eysinga is in 1563 substituut-grietman in B. Hij behoorde tot het Verbond van Edelen.[Kok14, blz. 606; NNBW1918, blz. 586]=Seerp van Galama is in 1577 grietman van Baarderadeel en hopman over een vendel voetknechten [Aa, Aard2, blz. 8; NNBW1933, blz. 265, 630]=op 18 april 1597 is Ulbo van Aylva grietman van B. [NNBW1927, blz. 244]=Hobbe van Aylva [1552-1645] wordt op 9 november 1610 grietman van B. [NNBW1927, blz. 60; Winkler Prins, Geïllustreerde 1884, blz. 324]=Epo van Aylva [1612-1645] wordt na afstand door zijn vader Hobbe van Aylva in 1639 grietman in B. [NNBW1927, blz. 55]. In 1640 is hij voor Friesland lid van de Staten-Generaal [Kobus/Rivecourt1.70]=Ulbo van Aylva wordt nadat zijn broer afstand heeft gedaan op 16 juli 1640 tot in 1647 grietman van B [NNBW1927, blz. 64; Winkler Prins, Geïllustreerde 1884, blz. 324]=Ubbo van Aylva wordt in 1679 grietman van B. [Kobus/Rivecourt1.70]=Pieter Edzard Harinxma thoe Slooten (1682-1708), zoon van Ernst Mockema van Harinxma, wordt in 1701 grietman van B (WP) nadat zijn vader jhr Ernst Mockema van Harinxma thoe Slooten afstand heeft gedaan =in 1722 is Hans Willem baron van Aylva, grietman van Baarderadeel [NNBW 1911, blz. 203]=op 7 mei 1734 wordt Tjaard van Aylva grietman van B. [NNBW1927, blz. 64; Winkler Prins, Geïllustreerde 1884, blz. 324]=zoon Hans Willem van Aylva wordt op 11 april 1747 benoemd tot grietman in B. [NNBW1927, blz. 57=op 4 juli 1752 wordt Ernst Frans van Aylva grietman van B. [Winkler Prins, Geïllustreerde 1884, blz. 324; NNBW1912, blz. 20]=in 1786 is Ernst Frans van Aylva jr grietman [Chalmot1, blz. III]=in 1788 wordt Hans Willem baron van Aylva [1751-1827] grietman van Baarderadeel [NNBW1927, blz. 58]secretaris=op 16 oktober 1583 is Tjomme Sybrandszoon secretaris van Baarderadeel [Leeuwen, Alphabetische, blz. 33]. economie=In 1837 wordt de door de grietenij lopende trekvaart van Leeuwarden naar Sloten opnieuw uitgegraven, verdiept en verbreed. De kosten van deze slatting f 63.600 waarvan door de dorpen van de grietenij ruim f 22.000 is opgebracht [Aa, Aard2, blz. 6]. -In 1837 zijn in B. 13725 vierendeels botervaten geijkt en bijna alle gebruikt voor de uitvoer van in B. gemaakte boter. In 1838 zijn het 11668 vaten van 40 Ned. ponden [Aa, Aard2, blz. 6]-Behalve boter wordt ook kaas gemaakt. In goede jaren vindt uitvoer van hooi plaats. Belangrijk is ook de veeteelt, vetweiderij [Aa, Aard2, blz. 7]-Er is in 1840 een pel- en korenmolen, een korenmolen, een houtzaagmolen, een scheepstimmerwerf, een dakpannen- en vloerstenenfabriek, een cementmolen, een vellenbloterij, twee huidenzouterijen en twee wolkammerijen [Aa, Aard2, blz. 7]geestelijkheidDe kloosters van Lidlum, Ludingakerk en Hartwerd bezitten in de 12e eeuw veel grond in het gebied.gemeente=op 1 oktober 1816 gevormd uit Bozum en Jorwerd [GenVer]=van 1816-1834 is Bernhardus Buma grietman van B. [NNBW1918, blz. 342]=in 1826 zijn er 3564 inwoners [Gosselin, blz. 22]=Wybe Bernhard Buma volgt in 1834 zijn vader op [NNBW1918, blz. 346]. Hij is van 1840-1844 lid van Tweede Kamer [NNBW1918, blz. 346]=in 1839 is mr. W.B. Buma grietman van Baarderadeel. Hij woont in Weid [Aa, Aard1.XX] Er zijn twee assessoren, vier leden van de raad, een secretaris en een ontvanger [Haan Hettema6]=op 1 januari 1839 wonen in B. 4364 mensen in 703 huizen. De omtrek is 44200 ellen en de oppervlakte is 7288 bunders [Aa, Aard2, blz. 5; Haan Hettema6]=in 1851 is B. verdeeld in drie kadastrale gemeenten Jorwerd, Oosterwierum en Baard. Het beslaat ... eene oppervlakte van 7277 bunder, 79 roeden, 64 ellen waaronder 7194 bunder 99 roeden 17 ellen belastbaar land. Er zijn 715 huizen bewoond door 943 huisgezinnen, uitmakend een bevolking van 4500 inwoners [Aa, Aard13.590]=Jacobus van Loon wordt in september 1851 benoemd tot lid van de gemeenteraad van B en in november van dat jaar tot gemeentesecretaris van B. [NNBW1933, blz. 619]=op 1 januari 1984 deel geworden van Littenseradeel [GenVer]regelgeving=aanschrijving van 26 april 1542 van het Hof van Friesland aan Dominicus Piebesz., grietman van Baarderadeel, om zich te informeren op de costumen, die aldaar geuseerd worden en dezelve aan het Hof over te zenden [Leeuwen, Alphabetische, blz. 33]. =artikelen van costumen en gewoonten, die dagelijks in Baarderadeel en andere plaatsen geuseerd worden, door gecommitteerden van dat Deel geconcipieerd en op order van het Hof van 26 april 1542 in schrift gesteld op 8 mei 1542 [Leeuwen, Alphabetische, blz. 33]. =antwoord van 13 juni 1542 van Dominicus Piebesz. aan het Hof van Friesland, ten geleide bij de costumen [Leeuwen, Alphabetische, blz. 33]. waterstaat-De grietenij draagt met 6401 florenen mee in het onderhoud van de zeedijken. Per floreen wordt jaarlijks f 1:71:75 betaald [Aa, Aard2, blz. 8]BRONNENgeraadplleegde bronnen Google Search; GenVer; NNBWalleliteratuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 1e deel (A), Gorinchem, Jacobus Noorduyn,1839, blz. XXAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 2e deel (B), Gorinchem, Jacobus Noorduyn,1840, blz. 5-6Aa, Aardrijkskundig deel 13 nr. 2, blz. 590 (1851)Baerderadiel, in: Geakunde, door het Geakundich Wurkforbân van de Fryske AcademyGosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 22Haan Hettema, Montanus de, Oud en nieuw Friesland, of aardrijkskundige beschrijving van die provincie, Leeuwarden 1840, blz. 5-6Kobus, J.C./jkhr W, de Rivecourt, Biographisch Handwoordenboek van Nederland, Zutphen 1870, deel 1 [A t/m H], blz. 70Winkler Prins, A. Geïllustreerde Encyclopedie (H-IYNX), deel 8, Amsterdam 1876, blz. 125 (WP)
BaarderbuirenBuurtschap in Friesland bij Arum. Ook Baardeburen, Baardeberen.algemeen=Behoort in 1839 tot de grietenij Wonseradeel, deel van Arum [Aa, Aard2, blz. 9]BRONNENgeraadpleegde bronnenGoogle Search; NNBWalleliteratuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 2e deel (B), Gorinchem, Jacobus Noorduyn,1840, blz. 9
BaardonkDorp in Oost-Vlaanderen. Ook Bardunc (1185)algemeenIn 1272 wordt de kapel door de bisschop van Luik tot parochiekerk gemaakt.BRONNENgeraadpleegde bronnenNNBWalleliteratuuroverige bronnen
BaardwijkEen dorp gelegen in de Langstraat tussen de heerlijkheden Waalwijk en Drunen. Oudere benamingen: Barduwich (1110, 1136), Baartwijk (1631,1728,1757,1766,1773, 1785, 1825,1840), Baarwijk (1840,1972,2006), Bartwijk (1661,1840), Bartvec(1661), Baerdwijck (1393, 1425, 1451, 1545,1617,1624,1646,1657,1677, 1691), Barduvich (1136), Baertwijck (1403, 1579, 1617, 1666,1731), Bardwijc (1329,1391), Bardewijc (1282,1304, 1312, 1359), Bardwijk (1786, 1821, 1840), Bork. N.B. In de 12e eeuw was bij Lüneburg de plaats Bardowick gelegen. Ook Bardewik (ca 1150), Bardewic (1172-1178) of Bardewich (1198-1206)algemeen=Na het uiteenvallen van Teisterbant ruziën diverse partijen om het gebied. Tienden van stukken land in Baardewijk.="Zeker is dat Baardwijk gedurende grofweg de tweede helft van de middeleeuwen [1000-1500] behoorde tot het land van Heusden.=De oudste vermelding is van 1108. Er zijn nederzettingen van mensen die de streek ontginnen.=De voorganger van abt Rodulfi van de proosdij Sint Truiden van 1108-1138, had een geschil met Arnold III van Rode, Heer van Rode om Baardwijk. In 1108 werd deze plaats voor het eerst vermeld als Barduwich in Teisterbant. Het stuk waarin Barduwich in voor komt luidt: Tot de niet inbare posten behoort de tiende van Barduwich in Teisterbant, die jaarlijks anderhalve mark opbrengt, en die ik heb geboekt op de jaarlijkse dienst van de bisschop van Mettis (Metz), die de man moet zijn waaronder de abt ressorteert die er de houder van is. Hierop is echter inbreuk gemaakt door een adellijk, maar wreed tiranniek heer, Arnulfus van het kasteel Rode, tegen wie mijn voorganger, heer abt Theodoricus, een lange maar vergeefse strijd heeft gevoerd. Want hij (Arnulfus) beweerde de houder ervan te zijn vanwege de bisschop van Trajectum. http://nl.wikipedia.org/wiki/Baardwijk. Zie ook Monumenta Germaniae Historica=Rond 1140 is het veen onder Baardwijk al helemaal afgegraven.=In 1243 draagt de Abdij van St. Truiden het patronaatsrecht over aan Dirk Loeff van Berendonk.=Rond 1350 gelegen op het grondgebied van Holland.=De graaf van Holland had in 1357 diverse voorheen zelfstandige gebieden en lenen van anderen in zijn bezit gekregen. Heusden was daar één van. En dus werd het leenhof van Heusden opgenomen in het leenhof van Holland. =Na een 'opschoningsoperatie' aan het grafelijke hof, rond 1400, kregen de Baardwijkse 'minilenen' een andere status: zij verdwenen uit de repertoria en registers van de Hollandse leenkamer. Formeel werden zij waarschijnlijk niet meer als zelfstandige lenen beschouwd. Ondanks deze formele verandering bleef men in deze streek de lenen in het hele land van Heusden, inclusief de Baardwijkse lenen, beschouwen als lenen van Heusden. [ Streekarchief Langstraat Heusden Altena 1001 Dorpsbestuur , Baardwijk, 1650-1813, Inleiding].=In 1447 wordt een oudemannengasthuis gesticht door Arnoldus Wouterse, van geboorte van Besoijen.=Rond 1520 wordt Adrianus Loeff in B. geboren. Hij heet ook Oudheusdanus=Rond 1528 wordt in B. Joannes Laet geboren, de latere hoogleraar te Leuven=Het Heusdense Baardwijk ligt tussen de Oisterwijkse heerlijkheden Waalwijk en Drunen zodanig geënclaveerd, dat het hiervan kwalijk te scheiden is en beter bij Oisterwijk wordt ingedeeld. [Muller88]belastingen=Hertog Jan van Braband verpacht den tol in het land van Heusden met de wachten te Engelen Vlijmen en Baardwijk. [MierisIV519] =In 1378/1379 6 ponden ontvangen "van der tolle tot Baerdewijc [Niermeijerblz. 643]=Gherijt uit Baardwijk heeft Heusdense tol betaald voor het laken, 12 stuivers voor 2 witte lakens [blz. 655]=In 1379/1380 ontvangen "van der landtol te Baerdwijc" 6 ponden 10 stuivers [blz. 657]=In 1391 ontvangen "Ghibe die Vos van der tolle tot Bardwijc" [blz. 671]=In 1391/1392 ontvangen "Ghibe die Vos van der tolle tot Bardwijc" 8 ponden [blz. 680]=In 1392/1393 ontvangen "Ghibe die Vos van der tolle tot Bardewijc" 15 ponden [blz. 687]=De Heusdense landtol werd onder meer geheven in .... Baardwijk [SandersHamblz 154]=Op 19 september 1625 gaat de SG niet in op een verzoek van die van B. om vrijstelling van licent [Res. SG 19 september 1625, nr. 3146]=Vanaf 1658 moest volgens de richtlijnen van de Raad van State voor de inning van de landelijke belastingen, de verponding, een afzonderlijke collecteur worden aangesteld door middel van een openbare aanbesteding. Waarschijnlijk oefenden in Baardwijk de borgemeesters, al dan niet na een vorm van aanbesteding, de functie van collecteur uit.=in 1674 wordt in Baardwijk familiegeld geheven. Het gaat om dertig belastingplichtigen die de 200e penning betalen. Tezamen 231: 9: 5. Vier belastingplichtigen wonen elders maar hebben inkomsten en vermogen in Baardwijk [Stasse, Familiegeld, blz. 240] =In 1675 werd door het 'groot'-bestuur besloten dat de borgemeesters voortaan een 'collectloon' zouden ontvangen van vier gulden en tien stuivers voor elke honderd gulden die zij zouden ophalen van de dorpsonraet, de hele en de halve verponding =Register 1764-1765 van inkomsten uit de molen van Baardwijk, recognitie van bruggeld en renten, alsmede landpacht =Belastingcontroles waren er in 1817, 1830, 1834, 1852, 1867 en 1869 [Heijden205]=GA Waalwijk: nr. 376 Registers der patentschuldigen Baardwijk 1869=Besluit tot heffing en verordening op de invordering van een hoofdelijken omslag in de gemeente Baardwijk, 1916bestuuralgemeen="Baardwijk werd bestuurd door een schout, als vertegenwoordiger van de heer, en (maximaal) zeven schepenen, als vertegenwoordigers van de ingezetenen. Verder waren er nog (drie tot vijf) borgemeesters en telkens twee weesmeesters, kerkmeesters en Heilige-Geestmeesters. Bovendien kon ook nog overleg worden gepleegd met de "notabele naburen". Het geheel van al deze bestuurders wordt ook wel het 'corpus' genoemd. De schepenbank, de vergadering van schout en schepenen, was verantwoordelijk voor het (dagelijks) bestuur en de rechtspraak. Alle bestuurders, met uitzondering van de schout, werden gekozen uit de ingezetenen en jaarlijks benoemd. Zoals overal elders, betrof het ook in Baardwijk veelal benoemingen binnen een kleine groep notabelen, waarbij de functies rouleerden en binnen een beperkt aantal families bleven. [Streekarchief Langstraat Heusden Altena 1001 Dorpsbestuur , Baardwijk, 1650-1813, Inleiding]=GA Waalwijk Oud-rechterlijk archief van Baardwijk, 1575-1811=GA Waalwijk Oud-administratief archief van Baardwijk 1650-1813=GA Waalwijk nr. 001 Dorpsbestuur Baardwijk (1650-1813)=De schepenbank bestond uit zeven schepenen. De drossaard van B. heeft hoge, middelbare en lage justitie. Beroep bij de schepenbank van Heusden. Het bestuur geschiedt door de drossaard, schepenen, drie burgemeesters en "notabele nabueren" of enige van de voornaamste ingelanden en naburen [SandersHam246]burgemeester=De borgemeesters waren verantwoordelijk voor het financiële beheer: het (doen) innen van de belastingen en andere inkomsten en het op tijd verrichten van betalingen. De borgemeester stond een jaar lang borg voor de schulden van het dorp. [Streekarchief Langstraat Heusden Altena 1001 Dorpsbestuur , Baardwijk, 1650-1813, Inleiding]=In de loop van de 18de eeuw verdween de functie van borgemeester en was er nog slechts sprake van één collecteur.=Johannes Loeff is in de 19e eeuw schepen en burgemeester van Baardwijk [Epen blz. 315]schout/drossaard=Van 1651-1663 is Wouter Nicols schout=Van 1663-1669 is Anthony Jansz. Cuijsten schout.=Van 1669-1680 is Cornelis Clootwijck drossaard.=Van 1680-1685 is Geerard van Berckel drossaard=Van 1685-1692 is Pieter Walthere van Isendooren drossaard=Van 1692-1715 is Hendrick Fred. van Rentsen drossaard=Van 1715-1735 is Willem van Vessem is drossaard en schout=Van 1735-1774 is Anthony Heermans Anthonis is drossaard=Van 1774-1786 is Anthony Gerard Heermans schout.=Van 1786-1800 is Francois van de Werken schout.=In 1800 wordt Gosuinus van Heijst drossaard en baljuw.domeinCatalogus der door de ontvangers der Registratie en Domeinen te Breda, 's-Hertogenbosch en Helmond, op na te melden dagen, in het openbaar te verkoopen domaniale goederen onder de gemeenten: Baardwijk....Vlijmen, 1875economie=In 1525 zijn er een molenaar, een smid, een kleermaker, een bakker, een herbergier, een timmerman en een dakdekker.=In 1751 zijn er een molenaar, twee bakkers, enkele winkeliers (koffie en thee, zout, tabak en snuif), tappers van bier, wijn, brandewijn en gedistilleerde wateren.=Jan Kops concludeerde in zijn landbouwverslag van 1800 uit de „vervallene leemen hutten en schuren" bij Baardwijk, Nieuwkuik en Vlijmen tot armoede van de landbewoners in deze streek.=In 1838 verleent Willem II concessie voor de bouw van een windkorenmolen=In 1839 zijn de inwoners vooral werkzaam in de landbouw Er is een windkorenmolen [Aa, Aard2, blz. 9-10]financiën=De borgemeesters waren verantwoordelijk voor het financiële beheer: het (doen) innen van de belastingen en andere inkomsten en het op tijd verrichten van betalingen. De borgemeester stond een jaar lang borg voor de schulden van het dorp. [Streekarchief Langstraat Heusden Altena 1001 Dorpsbestuur , Baardwijk, 1650-1813, Inleiding]=Op 11 februari 1806 overweegt het Departementaal Bestuur van Holland m.b.t. de Res. 22 november 1796 dat het veer in de Overlaat tussen Baardwijk en Drunen over vier roeischuitjes op lands kosten mag beschikken. De twee die zijn gegeven zijn geheel defect en onbruikbaar. De Commissaris der Veerlieden krijgt toestemming om in Dordrecht of op zoodanige andere plaats waar dezelve het best te vinden zullen zijn aan te koopen voor maximaal f 40 per stuk.gemeente=In 1786 zijn er 122 woningen, een korenmolen en een oude kerk [Kok blz. 9]=In 1796 zijn er 676 inwoners.=In 1798 deelt het Uitvoerend Bewind van de Bataafse Republiek Baardwijk in bij het 7e departement (Dommel), 2e ring (hoofdplaats Heusden).=Van 1801-1807 behoort Baardwijk tot het Departement Holland.=Van 1807-1810 behoort Baardwijk tot het Departement Brabant.=In 1810 wordt Baardwijk ingelijfd bij Frankrijk en is onderdeel van het Departement des Bouches du Rhin.Het rechterlijk arrondissement is van 1811-1877 Den Bosch. Het kanton is dan Waalwijk. Vanaf 1877 is dat gecontinueerd.[Heijden205]=In 1814 behoort Baardwijk tot de provincie Noord-Brabant.=In 1815 zijn er 772 inwoners (721 katholieken en 51 gereformeerden [Gils225] =Over aantallen inwoners tussen 1815 en 1840 en verdeling over katholiek en protestant [Coppensblz. 207]=Op 19 december 1818 worden de grenzen opgenomen [Heijden205]=In 1821 zijn er 680 inwoners [Wijk235]=in 1826 gemeente in het district Waalwijk met 845 zielen [Gosselin, blz. 22]=In 1839 zijn er 1100 inwoners [Aa, Aard2, blz. 9]=Inwoners per 19 november 1849 is 1280 (678 mannen en 602 vrouwen) en op 31 december 1855 1293 (681 mannen en 612 vrouwen).[StaJrb2.85]=Rond 1850 volgens kadaster oppervlakte van 900 bunder 51 roeden 11 ellen, alles belastbaar land. Baardwijk telt 153 huizen, bewoond door 251 huisgezinnen, uitmakend een bevolking van 1280 inwoners.=Tot 1 januari 1922 zelfstandige gemeente daarna een wijk in de Brabantse gemeente Waalwijk [GenVer].=Tot 1930 beschikt Baardwijk over een tramlijn.=Veel voorkomende familienamen zijn: Krol, Puiiens, Kuijsten, van Hulten, Verhoeven en van Bijnenheerlijkheidalgemeen=Het middeleeuwse Baardwijk was een geheel van 'mini-lenen'. De heren van Heusden hadden stukken grond in deze streek ter ontginning in leen gegeven aan "buren": vrije mannen exploiteerden het stuk land en de heer behield het tiendrecht en de gerechtsheerlijkheid. Als vrije en hoge heerlijkheid nam Baardwijk binnen dit Land van Heusden een vrij zelfstandig positie in. [Streekarchief Langstraat Heusden Altena 1001 Dorpsbestuur , Baardwijk, 1650-1813, Inleiding].=Philips, koning van Frankrijk, legt in 1334 de geschillen bij tussen de hertog van Braband en den graaf van Gelder. Onder andere worden voor Noord-Braband de onenigheden bijgelegd over Herpen, Megen, Boxtel, Baardwijk, Merwede en Rode, die beide partijen voor zich, als van ouds leenroerig, eisten. Bemiddelaars zullen te Grave bij elkaar komen, de gronden van beide onderzoeken en de rechthebbende het bezit toewijzen [Butkens166ev] =Vanaf de tweede helft van de 14de eeuw viel Baardwijk binnen het machtsgebied van het graafschap Holland" [Streekarchief Langstraat Heusden Altena 1001 Dorpsbestuur , Baardwijk, 1650-1813, Inleiding]=Baardwijk was een hoge of vrije heerlijkheid, een Heusdens leen en was achtereenvolgens in bezit van:1407-1413 Foijken Foykensoon of Fooy krijgt op 29 februari van de graaf van Holland Willem VI de heerlijkheid Baardwijk als vergoeding voor de schade geleden bij het beleg van het slot van Altena [Aa, Aard2, blz. 9; van Mieris, Charterboek IV, 94]. Heer van Baardwijk, Waalwijk en Sprang [Kok13, blz. 31]=1413-1438 Hugo van Wielesteijn Foijkenssoon [Aa, Aard2, blz. 9]=1438-1443 Geertruijt van Wielesteijn [Aa, Aard2, blz. 9]=1443-1447 Diederik of Dirk van der Merwede, ridder, heer van Ethen en Meeuwen, kastelein van Geertruidenberg, dijkgraaf van Zuid-Holland. Dirk van de Merwede is heer van Eethen, Meeuwen en Baardwijk [Aa, Aard2, blz. 9]. Van 1413 tot 1418 baljuw van Zuid-Holland en van 1425 tot 1447 drost van Heusden. Hij is Hoeksgezind. Hij overlijdt in 1459. Hij heeft o.a. twee natuurlijke zonen: Jan van de Merwede en Nicolaas [Klaas] van de Merwede [Bruch 11]=1447-1500 Nicolaas van der Merwede [Aa, Aard2, blz. 9]=Op 25 april 1444 komt het gehele leen aan Arnout van Zevenbergen. =Op 16 mei 1459 wordt het gehele leen overgedragen door Arnout, heer van Zevenbergen, aan Arnout Wit, kanunnik in Luik=Op 30 september 1463 verkrijgt Govert Wit het gehele leen waarna het wordt gesplitst in twee helften. Simon Wit krijgt de helft. De andere helft wordt door Govert overgedragen aan de Luikenaar Jan van Hancourt.=Op 10 juni 1464 komt het gehele leen aan Anton Wit bij het overlijden van zijn broer Govert.=Op 11 juli 1465 draagt Simon Wit over aan Nikolaas en Daniel van de Merwede.=Op 14 april 1469 draagt de Harcourt het halve leen over aan Laurens Evertsz.=Op 13 juli 1473 draagt Laurens Evertsz het halve leen over aan Hendrik van Hasselt en Laurens dochter Everarda=1500-1504 Machteld van der Merwede, weduwe van mr. Cornelis de Jonge.=Op 7 september 1504 verkrijgt mr. Reiner de Jonge het halve leen van zijn vader Cornelis. Reiner zal jaarlijks 1,5 mark aan de leenheer betalen.=1504-1515 Reiner de Jonge=Op 9 oktober 1505 verkrijgt Engelbert van Hasselt het halve leen. Hij zal 1,5 mark per jaar aan de leenheer betalen.=Op 4 februari 1509 verkrijgt Reinier de andere helft van het leen bij de dood van zijn moeder Machteld van de Merwede [NNBW1911, blz. 637]=Op 24 oktober 1515 verkrijgt Jacob de Jonge bij de dood van zijn broer Reinier het gehele leen1515-1554 Jacob de Jonge Cornelisz=Op 3 augustus 1534 draagt Engelbert van Hasselt het halve leen over aan Frederik van Renesse, heer van Malle.1540-1554 Reinier de Jonge, heer van Baardwijk. Hij is ook raad in het Hof van Holland=Op 12 mei 1544 gaat het halve leen bij de dood van Frederik van Renesse aan Jan van Renesse, heer van Malle.=Op 6 augustus 1551 gaat het halve leen over op Arnout van Steynart voor Klara van Renesse, dochter van Frederik en weduwe van Filips van Hoorne, Bassigny, Boxtel, e.d.=Op 2 december 1554 gaat het halve leen over van Klara van Renesse op Jan van Hoorne, heer van Bassigny , Boxtel, etc.=Van 1554-1579 is Cornelis de Jonge heer van Baardwijk [NNBW1924, blz. 768]. Hij leeft van 12 juli 1512 tot 21 april 1578=Op 22 april 1555 verkrijgt Cornelis het leen bij de dood van Jacob.=Op 4 maart 1563 de helft van het leen Nicolaas Kegelers voor Jan van Hoorne aan mr. Francois van Hanenborg=In 1572 komen de rechten van de graaf van Holland aan de Staten van HollandHeerlijkheid; Heusdens leen, tussen 1579 en 1795 in bezit van de geslachten de Jonghe, van Renesse en van Overschie.[SandersHam246] =Van 1579-1615 is Cornelis de Jonghe heer van Baardwijk [9 januari 1615]=Op 20 februari 1580 gaat het leen bij het overlijden van Cornelis de Jonge over op Cornelis de Jonge [NNBW1930, blz. 931]=Op 9 oktober 1609 verkrijgt Pieter van Gerwen het halve leen van Van Hanenborg=Van 1615-1624 is Anna de Jonghe, nicht van Cornelis, vrouwe van Baardwijk [22 mei 1624]=Op 29 oktober 1616 gaat het leen bij het overlijden van Cornelis de Jonge over op Adam van der Duin, heer van 's-Gravenmoer, echtgenoot van Anna de Jonge, dochter van Cornelis.=Willem Corsman (Guillielmus Corsmannus) in Leiden in 1590 geboren; hij studeerde daar theologie. Hij overlijdt in Baardwijk in 1644. Vanaf 1622 is hij daar NG predikant. [Nauta140]=Op 26 juni 1624 gaat het leen over naar Jan Swennen, burger van St-Truiden=Op 27 augustus 1624 draagt Van Gerwen het halve leen over aan Isak Govertz van de Graeff.=Van 1624-1660 is Jacob de Jonghe heer van Baardwijk [17 februari 1660].=Vanaf 1637 gebruiken de katholieken de huiskapel van de heer.=Van 1660-1682 is Anna Juliana van Renesse van Baar geboren de Jonge o.g.v. testament van haar oom Jacob de Jonge Jacobsz vrouwe van Baardwijk. De weduwe Emmerentia van Bam beheert de heerlijkheid. Zij wordt beschouwd als vrouwe van Baardwijk.=Van 1682-1686 is Machtelt Adriana van Renesse, dochter van Anna, vrouwe van Baardwijk.=Van 1686-1700 is Johan Adriaan van Renesse heer van Baardwijk [19 juli 1686]=Van 1700-1725 is Adriana van Overschie koopt van de crediteuren van Johan Adriaan van Renesse [25 oktober 1700]=GA Waalwijk nr. 019 Heerlijkheid Baardwijk (1712-1935)=Van 1725-1745 is Charles Joseph baron van Overschie heer van Baardwijk [6 december 1725]=Van 1745-1767 is Adrianus Franciscus baron van Overschie [vrij]heer van Baardwijk [18 juni 1745]=Op 15 juni 1752 wordt de 4-jarige Hendrik Zeegerse de Graaff door Adrianus beleend met 4,25 hont land te velde gelegen in Baardwijk op het Laageinde.=GA Waalwijk Rentmeester van de heerlijkheid Baardwijk 1758-1778=Rendant de rentmeester van de heerlijkheid Baardwijk Adriaen Cock. Afgehoord op 17 januari 1759 door Gerard van Asten te Den Haag, opperrentmeester van Adrianus Franciscus baron d'Overschie, heer van Baardwijk en patroon van de vicarie van Sint Nicolaas [inventaris 019 sub 2.3]=Van 1767-1795 is Gaspar Frederick Charles van Overschie, ook Joseph baron van Overschie, heer van Baardwijk [22 januari 1767] =Rendant de rentmeester van de heerlijkheid Baardwijk Adriaen Cock. Afgehoord op 26 juli 1775 door Martinus Timmermans, zaakgelastigde van Christina Eleonora, geboren barones van Bourschiedt, doarière van Adriaan Franciscus baron d'Overschie, heer van Baardwijk en patroon van de vicarie van Sint Nicolaas [inventaris 019 sub 2.4]=Op 29 april 1777 wordt Laurens van Herpt door Gaspar beleend met drie morgen land te Veen in Baardwijk op het Laageinde.=Akte van 4 juli 1778 waarbij Zeeger Cock, in naam van de heer van Baardwijk, aan de kerkenraad van Baardwijk toestemming geeft tot het beroepen van een andere predikant of leraar.=Willem Muskens wordt op 26 oktober 1789 door Gaspar beleend met twee morgen land in Baardwijk, hem toekomend bij testament van oom Aard Muskens=In 1839 in bezit van de gravin de Hochstadt, douairiere van baron Renatus d'Overschie Wisbergonroerend goed=In Ketteldunc, Baardwijk en Sprang had de familie Arkel land waaronder moergrond. Bij elkaar was dit minstens 300 ha [Waale57]tienden=Op 10 juli 1242 m.b.t. de tiende van de leenheer in Baardwijk (alleen degene, die een dienstmaagd van de leenheer huwt, kan erven) wordt Dirk Loef van Barendonk verpacht zoals zijn voorouders samen met de kapel en een half ploegland voor 1½ mark zilver als leen [Piot, Cartulaire, nr. CLXXV].=In 1291 oorkonden schepenen van 's-Hertogenbosch dat Joh. de Dysta (van Diest) met zijne vrouw Beatrix en hunne kinderen (Elisabeth en Johan) afgestaan hebben hun recht op de tienden van Baardwijk die zij van den abt van S.Truiden hielden, aan Jan, heer van Heusden (11 december 1291).=Op 15 april 1355 wordt tweederde deel van de tiende van Baardwijk toegewezen aan Jan, heer van Boekhout, gehuwd met Klarisse de Myrabile.=Op 29 december 1356 wordt een derde van de tiende van Baardwijk.=Op 25 januari 1357 wordt de abt van St Truiden bevestigd in zijn bezit van de tiende van Baardwijk door de graaf van Holland na een geschil daarover met Govert van Dommelen.=Op 19 mei 1389 draagt Jan van Boekhout het recht op twee derden van de tienden van Baardwijk over aan ridder Jan van Immerzeel=Op 2 juni 1433 komt twee derde deel van de tienden van Baardwijk aan Willem, zoon van Jan van Zevenbergen=Op 14 september 1442 komt een derde van de tienden van Baardwijk aan ridder Willem van der Aa na =overlijden van Floris van der Aa.=Op 2 oktober 1442 komt een derde van de tienden van Baardwijk aan Arnout van Zevenbergenwaterstaat=Op 18 november 1421 overstroomt Baardwijk [Aa, Aard2, blz. 9]=Martinus van Barnevelt, burgemeester van Gorinchem, toonde zijn ijver voor 't algemeene welzijn door zijn ontwerp tot daarstelling van den Baardwijkschen Overlaat in 1740; gewijzigd werd die overlaat in 1768 tot stand gebragt. Het hoofdzakelijke hieromtrent staat vermeld in een werkje getiteld: Rivierkundige waarnemingen, enz. gedaan door M v Barnevelt in 1773 uitgegeven door J.P. Ploos van Amstel. [Kobus 99]. De totale kosten zijn f 216.175. Gelderland betaalde f 30.000, de Generaliteit f 40.648, de stad Den Bosch f 25.000 en het restant f120.527 door de provincie Holland, die het beheer en onderhoud heeft van de overlaat [Aa, Aard2, blz. 10]BRONNENarchievenEr is een bestuursarchief van 1650-1921, een rechterlijk archief van 1575-1811, een archief van het kadaster van 1832-1985, een archief van de heerlijkheid van 1712-1935 en archief van het Waterschap de Binnen- en Buitenpoldergeraadpleegde bronnenGoogle Search; GenVer; NNBWalleliteratuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 2e deel (B), Gorinchem, Jacobus Noorduyn,1840, blz. 9-10Avonds, BrabantBergh, Register, blz. 120Bruch, Expeditie, blz. 11Brugmans, Paardenkracht, blz.Butkens, Preuves, tome I, blz 166-174 (2 en 17 augustus 1334)Coppens, Nieuwe, blz. 207 e.v.Couwenbergh, G.F., Inventaris van het administratief oud en nieuw archief der voormalige gemeente Baardwijk. Waalwijk, 1956.Epen, Patriciaat, deel 57, blz. 315Fruin, Informacie, pp. 433-435 (1514)Gils, Katholyk, blz. 225Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 22Hammen, InkomstenHeijden/Sanders, blz. 205Heijmans/Verwimp, InventarisHoppenbrouwers, P., Een middeleeuwse samenleving. Het Land van Heusden (ca. 1360-ca. 1515). Groningen, 1992.Hornmann, GeschiedenisHornmann, C., De heren van Baardwijk, in: Met gansen trou deel 33 1983Kappelhof, A.C.M., Belastingheffing in de Meierij van Den Bosch gedurende de Generaliteitsperiode, 1648-1730. Tilburg, 1986.Kobus/de Rivecourt, Biographische A-H, blz. 99Kok, Vaderlandsch V, blz. 9Kort, J.C., Lenen van de abdij St. Truiden in het Land van Heusden 1242-1627Lejour, E., Inventaire des archives de la famille Overschie de Neeryssche, Brussel 1963Mieris, Charterboek IV, nr. 519 (4 februari 1419)Mieris, Charterboek V, nr. 94 (29 februari 1408)Muller, Kritiek, blz. 88Nauta e.a., Biografisch, blz. 140Niermeijer, Bronnen, blz. 643, 655, 657, 671, 680, 687Oudenhoven, J. van, Beschryvinghe van het Landt van Heusden, Amsterdam 1651Ouwerling, StichtingPeijnenburg, GeschiedenisPiot, C., Cartulaire de l'abbaye de St. Trond, Brussel 1870-1874, nr. CLXXVSanders, LijstSanders/Bos-Rops/VlietSanders, J.G.M. red., Noord-Brabant tijdens de Republiek der Verenigde Nederlanden, 1572-1795, Een institutionele handleiding ('s-Hertogenbosch /Hilversum 1996).Sanders/van Ham, Noord-Brabant, blz. 154, 246Smit, J.P.W.A., Bezitters van Noord-Brabantse heerlijkheden, in: De Brabantse Leeuw, 5 (1956)Statistisch Jaarboek deel 2, blz. 85Taxandria X, p. 12Thijssen, Chr.E.J., Het oude Baardwijk, een bijdrage tot de geschiedenis van het Nederlandse rivierengebied. Eersel, 1986. (Typescript; Uitgave in eigen beheer)Turnhout-Jansen, GeschiedenisVeen, Annemiek van/Wols, Rien (eindred.), Lezen in Brabantse bronnen, Begrippenapparaat bij Brabants oud-schrift. 's-Hertogenbosch, 1988.Vugts, Honderd. blz. 60-66 (1889)Waale, Arkelse, blz. 57Westerlaken/Woensel, WoenselsWijk, Algemeen, blz. 235
BaarenZie Baarn
BaarlandEen dorp in Zeeland in Zuid Beveland nabij Goes. Ook Baerlandt, Baerland.algemeen=De stormvloed van 1014 liet ten zuiden van het vernielde Zuid-Beveland twee eilanden achter, Oost-Borsele en West-Borsele. =Er heeft ten westen van B. een kasteel gestaan, Hellenburg. Het oudste deel dateert van 1325. Het kasteel Hellenburg is waarschijnlijk in 1477 bij een stormramp verwoest.=In 1488 wordt Adriaan van Baarland geboren in Baarland. Hij is later een wetenschapper, filosoof en docent Latijn [Aa, Aard2, blz. 17]=Rond 1500 wordt in Baarland Hubert van Baerland geboren ook Barlandus, ook hij ontwikkelde zich tot een veelzijdig wetenschapper [Aa, Aard2, blz. 18]=In 1532 slaat de bliksem in de kerk; een deel van het dorp brandt af [Aa, Aard2, blz. 17]=In 1747 zijn er 84 huizen, een brouwerij en een korenmolen.=In 1839 bestaat Baarland met onderhorigheden uit 481 bunder grond en telt ruim 500 inwoners [Aa, Aard2, blz. 17]belastingenmorgengeld=In september 1452 wordt Frederik van Renesse in B. begraven. Hij speelde rond 1450 een rol in het conflict tussen bisschop Rudolf van Diepholt en Utrecht, welke stad werd gesteund door de Renesses, Reinout van Brederode, Jacob van Gaesbeek e.a. over het heffen van mergengelden [Tributum praediale quod Mergengeld vocant, Heda 289; NNBW]parochie-accijns=In 1480 verlenen Wolfert van Borselen van Vere, Willem de Vriese van Oostende en Jan van Oostende aan die van Baarland, Bakendorp, Oudelande en het Nieuwland het recht de parochie-accijns naar welgevallen te verhogen of verlagen ten behoeve van het ouderhoud van de kerken, orgels, klokken, straten, ommegang en van alle de gilden aldaar [Aa, Aard2, blz. 17]=Bij resolutie van 20 december 1606 wordt het privilegie inzake de parochie-accijns opnieuw bekrachtigd door de Heeren Staten van Zeeland en om die reden zijn deze vier heerlijkheden vroeger altijd vrij geweest van den tienden penning over de gratieuse concessien, den Rentmeester Bewesterschelde toegevoegd en welke de meeste andere dorpen van Zuid Beveland moesten betalen die ook altoos hunne Edelmogende bij requeste verlof moesten verzoeken om dien parochie- accijns te mogen heffen [Aa, Aard2, blz. 17]vrijdom=Jan IV, hertog van Brabant, verleent op 8 december 1418 aan die van Baarland c.s. eeuwig de vrijheid om overal binnen zijn Brabant, Holland en Zeeland te varen te water en te lande zonder betaling van marktpenningen, pondgelden, tollen en geleide, tolvrij te mogen varen [Aa, Aard2, blz. 16]=Op 29 september 1520 wordt de tolvrijheid voor Holland en Zeeland bevestigd door Karel V. Voorwaarde is dat men een waarbrief toont waaruit blijkt dat het om goederen van burgers uit Baarland. c.s. gaat [Aa, Aard2, blz. 17]economie=Op 20 april 1390 krijgt Baarland het recht op een wekelijkse markt op woensdag. =Op 1 juni 1394 vergunt Albrecht van Beijeren op verzoek van o.m. Jan van Renesse van Renouwen, heer van Baarland, aan die van B. c.s. om iedere maandag een weekmarkt te houden. Ieder moet op verbeurte van een boete van 10 pond zwarten [=ruim 13 gulden] met zijn goederen eerst op de markt komen alvorens vervoer naar elders toegestaan is [Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 29]gemeente=In 1826 gemeente in het district Goes, samen met Bakendorp 506 inwoners [Gosselin, blz. 22]=In 1839 is het gemeente Baarland en Bakendorp met een haven aan de Hont. In Baarland wonen 500 mensen. De oppervlakte is rond 481 bunder. In het dorp ligt het adellijke huis Hof te Baarland [Aa, Aard2, blz. 16-17]. De volledige gemeente telt 600 inwoners en 1033 bunder grond (Bakendorp, de Grote en de Kleine Reinoutspolder, Quistkost, OLV-polder en de Zuidpolder) [Aa, Aard2, blz. 18]=In 1970 deel van de gemeente Borsele geworden [GenVer]=Op 1 januari 2011 zijn er 620 inwoners.=In 2014 deel van de gemeente Borsele. Veel voorkomende familienamen zijn: Traas, Moerdijk, van Bovengodsdienst=In 1280 wordt de kerk al genoemd. =Rond 1300 wordt de kerk herbouwd.=In de zomer van 1532 slaat de bliksem in de kerk. De kerk en een deel van het dorp brandt af.=Door zijn dekenschap (1563) kwam Joh. Pistor in het bezit of verkreeg hij de collatie van vele beneficies of vicarijen, zooals in Baarland en Sinaatskerke en in het dekenaat Schouwen te Dreischor en in de kapel Dreischorhaven [NNBW]=In 1568 wordt een vicarie begeven in de kerk van Baarland. Engelmundus, een priester van het diocees Middelburg is daarbij betrokken [NNBW].=In 1571 is Hendrik Ridzaarts van Mierlo pastoor=In 1774 wordt de driehallenkerk wegens geldgebrek deels afgebroken.heerlijkheid=Op Oost-Borsele ligt op een kreekrug de heerlijkheid Baarland, bestaande uit Baarland, Oudelande en Bakendorp. =Het is een heerlijkheid, toebehorend aan Nicolaas Vriese [Aa, Aard2, blz. 16]=Dodyn van Everingen doet op 15 oktober 1295 afstand van al zijn aanspraken op goed in Baarland, Bakendorp en Oudelande ten behoeve van Floris van Henegouwen, prins van Morea [Aa, Aard2, blz. 16]=Na de dood van Floris komt de heerlijkheid in handen van Willem III, graaf van Holland [Aa, Aard2, blz. 16]=Willem beleent in 1312 Hendrik en Costijn van Renesse met de heerlijkheid [Aa, Aard2, blz. 16]=In 1394 is Jan van Renesse van Renouwen heer van Baarland [Aa, Aard2, blz. 16]=In 1418 is de graaf van Groesbeek heer van Baarland.=van 1533-1566 is Jacob Smit heer van Baarland. Hij is getrouwd met Anna van Bourgondië. Hij is tevens baljuw van Middelburg (1558) en Veere (1562) [NNBW1930, blz. 194].=in 1584 is Mattheus van Baarland heer van Baarland [NNBW 1911, blz. 221]=de Goese baljuw Johan van Baarland, heer van Baarland, Dirksland en Wemeldinge verkoopt in 1634 aan neef Jacob van Baarland [1578-1662] zijn aandeel in de heerlijkheid Baarland [NNBW 1911, blz. 221] =in 1638 is de heer van Heumen, baron van Groesbeke, vicomte d'Aublain tevens heer van Baarland [NNBW1911, blz. 221].=Magdalena van Baarland, dochter van Jacques, heer van Baarland, en Maria van Schuiflen trouwt op 3 juli 1665 met Phiippes de Recourt de Licques [Généalogie de la Maison de Recourt, Reims 1782, blz. 61] =De graaf van Groesbeek is heer van Baarland en heeft er ook een kasteel.... aanwasschen zyn hier van tydt tot tydt ingedykt, zo dat in 1694 de polders van Baarland met hare vronen ende vogelzank te zamen uitmaakten 1757 gemeten en 137 roeden.=mr. Arnoud van Kerchem is heer van Baarland [Roelants, Gulden, blz. 45]=mr. Hendrik van der Heim [1751-1799] is ontvanger der convoyen en licenten en heer van Baarland, Bakendorp en Oudelande [Roelants, Gulden, blz. 44, 209]=De heerlijkheid omvat in 1840 mede Bakendorp, Oudelande en Stuivezand en is dan eigendom van Cornelis Adrianus van Bolnes uit Schiedam en mr. Jacobus de Bakker uit Rotterdam [Aa, Aard2, blz. 16]oorlog=In 1295 verrast Floris V Baarland en steekt Sluis in de brand =In 1295 landt een troep van 3000 Vlamingen die plunderen en veel verwoesten als wraakactie tegen graaf Floris V. Dodyn van Everingen en enige uit de familie van Borselen brengen 500 Zeeuwen op de been en jagen op 12 of 27 oktober 1295 de Vlamingen weg [Aa, Aard2, blz. 16; Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 29, 264]=Op 10 juni 1747 heeft luitenant-generaal Smissaart het bevel over het eiland Zuid-Beveland. Hij heeft zijn kwartier in Baarland. Hij beschikt over de generaal-majoors de Zoute, Huske en Bronckhort en de brigadiers Evertsen en Douglas waterstaatIn 1666 wordt in Baarland geboren Elisabeth van den Hove. Haar vader is daar brouwer en dijkgraaf [NNBW].BRONNENgeraadpleegde bronnenGoogle Search; GenVer; NNBWalleinternetwww.volkstelling.nl/nl/scans_1947/1947/Zeeland/Baarland/index.htmlliteratuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 2e deel (B), Gorinchem, Jacobus Noorduyn,1840, blz. 15-17Abelmann, L.J., Hellenburg 1977Gallé, Beveiligd, p. 188 (1604) Gazette 10 juni 1747, blz. 270Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 22Mercure de France, Dédié au Roi, Juin 1747, Premier Volume, Paris 1747, blz. 146Renaud, J.G.N., De Hellenburg, 1959T.S. Zeeland II, p. 315 (1418)Verwoert, Hermanus, Handwoordenboek der vaderlandsche geschiedenis volgens de nieuwste en beste bronnen bewerkt, deel 1 [A-K], Nijmegen 1851, blz. 29
BaarleBuurtschap nabij Zwartsluis aan het Meppelerdiep. Ook Baerle, Baarloalgemeengemeente=Baarle valt in 1839 onder de gemeente Staphorst [Aa, Aard2, blz. 19]BRONNENgeraadpleegde bronnenGoogle Search; NNBWalleliteratuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 2e deel (B), Gorinchem, Jacobus Noorduyn,1840, blz. 19
BaarleDorp bij Gent in Oost-Vlaanderen. Ook Barloria (820-822), Barla (1025), Barle (1178).algemeen=in 1826 deel van de gemeente Drongen in het district Gent [Gosselin, blz. 22]BRONNENgeraadpleegde bronnenGoogle Search; GenVer; NNBWalleliteratuurGosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 22
BaarleBuurtschap bij Tessenderlo in Belgisch Limburg. Ook Barle (1160)BRONNENgeraadpleegde bronnenGoogle Search; NNBWalleliteratuur
BaarleVerdwenen dorp bij Aardenburg. Ook Berle (1153), Berla (1161), Barla (1214).BRONNENgeraadpleegde bronnenGoogle Search; NNBWalle