Assendelft
Dorp in Noord-Holland. Ascmannedilf (1063), Ascmannedelf (1063; 1148), Ascmandilf (1083), Ascumannedelf (1083), Escmundelf (1083), Ascamannasdelf (1156), Escinordelf, Ascemdelf (1182), Assemdelf (13e eeuw)algemeen=In 1065 komt Ascumannedelft voor in een brief [Aa, Aard1, blz. 371]=In 1678 is er oproer over de turfpacht [Aa, Aard1, blz. 371]=In 1717 is er veel schade door een dijkbreuk [Aa, Aard1, blz. 371]l kaart met dijkdoorbraken in DDBbelastingenbede=In 1444 heeft Gerrit van Assendelft onenigheid met zijn onderdanen over de betaling van 400 Rijnse guldens [ANF1888, blz. 107]=In 1465 krijgt hij een bede voor zich en zijn zoons Jan en Claas in ruil voor meer privileges [ANF1888, blz. 107]bestuurbaljuw=In 1449 is Gerrits broer Willem baljuw van Assendelft [ANF1888, blz. 107]=Marten Adriaan Beels is baljuw en schout van de hoge en vrije heerljkheid Assendelft [Aa, Bio, deel 2-1, blz. 258]=In 1662 is er een proces over Ambrosius de Renoij en zijn baljuwschap van Assendelft [ARA, Verslagen 1888, blz. 148]=kaart van het Baljuwschap van Kennemerland 1601-1700 [DDB]secretaris=In 1786 is W. Sypestyn secretaris [Chalmot1, blz. VIII]economie=In 1836 is er een papiermolen, oliemolen, snuifmolen, veefokkerij en vetweiderij. Er wordt boter en kaas gemaakt.=In 1838 zijn naar schatting 370 weefgetouwen aan de gang [Aa, Aard1, blz. 370]=In 1839 zijn er vier papiermolens, een verfmolen, twee oliemolens. Tallozen vinden een bestaan in het weven van zeildoek. Voorts is er boter- en kaasbereiding [Aa, Aard1, blz. 370]financiën=Gerrit van Assendelft kent zijn vader Dirk een lijftocht toe van "hondert Ingelsche Nobelen van vijfthalven engelsz elck stuck wegende of payment haire waarde", te betalen uit de opbrengsten van de hh [ANF1888, blz. 106gemeente=in 1826 zijn er c.a. 2148 inwoners [Gosselin, blz. 17]=In 1839 omvat de gemeente mede Dijk en Dam en een groot deel van Nauwerna. Groot 3000 bunder met de polders en de buitenlanden; er zijn 365 huizen met 2500 inwoners [Aa, Aard1, blz. 370]=In 1851 ...eene oppervlakte van 2990 bunder, 3 roeden, 29 ellen waaronder 2979 bunder, 50 roeden, 60 ellen belastbaar land; en telt 357 huizen bewoond door 549 huisgezinnen,...eene bevolking van 2800 inwoners [Aa, Aar13, blz. 585]=In 1867 valt A. onder de gemeente Assendelft.=In 1913 valt A. onder de gemeente Assendelft. Er zijn 3758 inwoners op 3261 hectare [IJzerman].=op 1 januari 1936 zijn er 5443 inwoners [Lijst KNAG]=in 1968 zijn er 7500 inwoners in de gemeente. Daartoe behoren Assendelver Veenpolder, Bus en Dam, Nauerna, Nauernaschepolder, Vrouwenverdriet en Zuidwijkermeerpolder [Baert, Goor, blz. 28]=vanaf 1 januari 1974 deel van de gemeente Zaanstad [GenVer]=In 2014 is Assendelft deel van Zaanstad, postcdes 1566-1567 [metatopos]heerlijkheid=al vóór 1265 heren van Assendelft bekend [Aa, Aard1, blz. 370]=als stamvader wordt aangewezen de dorpsschout Barthoud. Hij trouwt in 1265 met vrouwe Maria van Heemskerk =Barthouts zoon Gheraet [Gerrit] wordt in 1306 beleend met een aantal stukken land.=Gheraets zoon Barthoud krijgt in 1316 de rechten die “vrije luyden” toegekend worden. Hij trouwt de dochter van Dirk van den Wale. In 1328 koopt hij het kasteel in Heemskerk, slot Assumburg. =In 1335 wordt slot Assumburg in Heemskerk opgedragen aan Jan van Polanen en in leen ontvangen door Barthout van Assendelft [ANF1888, blz. 106]=in 1392 wordt Barthout van Assendelft verlijd met de goederen van zijn oom Dirk Barthoutsz en ontving daarbij de ambachtsheerlijkheid [NNBW, deel 7, blz. 28]=onder hertog Albrecht van Beijeren, vader van Barthouts echtgenote Nathalia, wordt A. in 1400 tot vrije heerlijkheid verklaard. Barthout sterft kinderloos. [Aa, Aard1, blz. 370]=in 1424 of 1425 wordt het kasteel verwoest door de Kabeljauwsen [Aa, Aard1, blz. 372]=Barthout van Assendelft [...-1443] is ambachtsheer van Assendelft [Aa, Aard1, blz. 370]. =broer Dirk van Assendelft volgt op [Aa, Aard1, blz. 371]=op 23 november 1443 wordt Dirk verlijd met de vrije heerlijkheid A. met hoge en lage rechtsmacht. Hij droeg de hh aan de leenheer op ten behoeve van "Gherijts van Assendelft" Gerrit wordt ermee beleend [ANF1888, blz 106]=in 1446 had Gerrit geen slot of versterkt huis, zo nodig maakt hij gebruik van het slot van zijn vader, het huis Assumburg. Het gaat over in 1451 als Dirk overlijdt [ANF1888, blz. 106]=In 1482 is Gerrit van Assendelft [1454-1501], heer van Assendelft, van Besoyen. [ANF1888, blz. 105].=Gerrit van Assendelft (1487-1558) is heer van Assendelft en Honingen van 1509-1558. Zoon van Klaas van Assendelft en Aleid van Kijfhoek. Zijn echtgenote is Catharyne Dechassoir, Ze hebben een zoon [AaBio, deel 1. blz 419; Kobus/Rivecourt1.63]=Nicolaas Gerardszoon van Assendelft (...- 1570) is op 12 augustus 1570 heer van Assendelft en Heemskerk [Aa, Bio I, blz. 420; DDB]=Cornelis van Assendelft [1540-1600] is heer van Assendelft en Goudriaan. Zijn echtgenote is Margaretha van Meerten. Ze hebben een zoon Floris van Assendelft, die op 18-jarige leeftijd overlijdt [Kobus/Rivecourt1.63; Aa, Bio, deel 1, blz. 418; BMHG 1925, blz. 100]=Gerrit van Assendelft [1567-1617] overlijdt in juni 1617=in 1617 gaat de heerlijkheid over op zijn zuster Anna van Assendelft getrouwd met Gerrit van Renesse van der Aa [Aa, Aard1, blz. 371]=Gerrits dochter Agnes volgt op. Ze is getrouwd met Nicolaas van Renesse van Elderen [Aa, Aard1, blz. 371]=Op 27 juni 1669 komt Johan Wuitiers in bezit van de hh [Aa, Aard1, blz. 371]=Johan laat de heerlijkheid na aan zijn echtgenote Debora Bake [Aa, Aard1, blz. 371]=Debora trouwt [2] met Eustatius, baron van Bronkhorst [Aa, Aard1, blz. 371]=In 1696 verkoopt Eustatius de heerlijkheid aan Jan Deutz, raad en schepen van Amsterdam. Zijn echtgenote is Maria Boreel. Hij is dan vrijheer van Assendelft en Assumburg en heer van Heemskerk, Hoogdorp, Nootdorp en Reeuwijk. Ze hebben een zoon: mr. Jacob Deutz (1695-1761) [Aa, Aard1, blz. 371; Aa, Bio, deel 4, blz. 141; BMHG 1909, blz. 94]=Kurfürst Johann Wilhelm, Herzog von Jülich-Berg, bekundet op maart 1714, daß er in Abstimmung mit den jülich-bergischen Landständen aus Finanznot 245.390 holländische Gulden mit einer Verzinsung von jährlich 6 Prozent geliehen hat. Die Schuld, von der jährlich ein Zehntel getilgt werden soll, wurde von Johann Deuz, Herr von Assendelft, wohnhaft in Amsterdam, aufgenommen, der auch die Zahlung der Zinsen und Tilgung vermittelt [DDB] =Obligation des Pfalzgrafen Johann Wilhelm über 4 Millionen holländische Gulden, 7. März 1714 (eingesetzte Geldempfänger: Johann Deutz, Herr zu Assendelft, in Amsterdam) [DDB] =In 1839 is Hendrik Jan Deutz van Assendelft heer [Aa, Aard1, blz. 371]=In 1888 is jhr. W.G. van de Poll van Assendelft uit Den Haag ambachtsheer [ARA, Verslagen 1888, blz. 149]BRONNENgeraadpleegde bronnenAa, Bio; Baert, Goor; BMHG; DDB; Navorscher 1851; GenVer; Lijst KNAG; NNBW1911; SG1576-1625literatuurAa, A.J. van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, Gorcum 1839, deel I, blz. 370-372Aa, A.J. van der, Biographisch Woordenboek der Nederlanden, deel I, Haarlem 1852, blz. 419-420Aa, Aardrijkskundig, deel 13, nr. 2, blz. 585 (1851)Baert, A.G.C. Van Goor’s Aardrijkskundig Woordenboek van Nederland, 3e druk, Van Goor Zonen 1968, Den Haag Brussel, blz 28Beschrijving van stukken betreffende het geslacht Van Assendelft, van 1558-1577, door Zijn Genade Van Brederode overgeleverd aan den Heere van Assendelft, 17 Juli 1610 [DDB]. Chijs, Munten, blz. 44 (m.e.)Drielsma, Karakter, p. 419 (16e e) Fruin, Informacie, pp. 42 (1514), 62-63 (1514) Gelder, Nederlandse, pp. 21-32 (16e e) Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 17Gosses, Welgeborenen, p. 113 (1445-50) Kobus, J.C./jkhr W, de Rivecourt, Biographisch Handwoordenboek van Nederland, Zutphen 1870, deel 1 [A t/m H], blz. 63Meerkamp van Embden, Goudsche Vroedschapsresoluties betreffende dagvaarten der Staten van Holland en der Staten-Generaal , 1523-1560, in: BMHG 1917, blz. 208-347Smidt/Strubbe, Chronologische I, p. 465 (1501) Smidt/Strubbe/Rompaey, Chronologische II, p. 29(1505) Woude, Noorderkwartier, pp. 634 (1696-1810), 680 (1630)overige bronnenNavorscher 1851-1854; BGN