Elden in 1391-1399

Het jaar 1391

Op 3 mei 1391 verklaren Arnt van der Lawyc, ridder, met zijn vrouw Aliit en hun zoons Rolof en Henric, dat ze Johan van Beerse geheeten Van Brabant gezet hebben in hun tienden op de Eldenreweide, in het kerspel Elden, in hun raettiende te Heervelt en in hun tiende te Setten, zoodat Johan voorgenoemd jaarlijks daaruit beuren zal 300 gouden schilden, totdat hij in totaal 900 schilden gebeurd zal hebben.

BRONNENoverige bronnenGoogle Search jaar en plaats; Google Search boeken

Het jaar 1392

Uit 1392 dateert de eerste vermelding van Holthuizen. De boerderij Groot Holthuizen is al in 1392 vanuit de leenkamer te Kleef beleend door leenman Arndt van Holthuizen. Jan van Eylden, tynsheer, oorkondt op 28 mei 1392 dat Jan Meussoen en zijn vrouw Stijn, Jan en Dierc van Brienen Diercszoons, gebroeders, hebben overgedragen aan Henric Doncker, neef van de oorkonder, 13 hont en 12 roeden land onder Eylden in Eylderwyde, genaamd "dat Bieskempkem", begrensd door de landerijen van Jan van Eylden, van Jan en Dierc van Brienen voornoemd, die van Henric van Helle en door de Eyldersche seghe

BRONNENarchievenGelders Archief 2072 St. Nicolai Broederschap te Arnhem 2.3.2. Betuwe district nr. 760, nr. 72; Nederend-Goris 1994; overige bronnenGoogle Search jaar en plaats; Google Search boeken

Het jaar 1393

De oude tiende (1434: grof) en de smalle in (1434: het kerspel) Elden (1393: met toebehoren) zonder de gift van de kerk van Elden.[Repertorium op de lenen en tijnsen van de proosdij Ten Dom, 1174-1660 17 april 1393: Wijnand van Arnhem, 1a fol. 14. De zomer van 1393 is warm en langdurig droog; de droogte schijnt al in april te zijn aangevangen. De Rijn staat heel laag, nu al voor de vierde keer in een jaar of tien. Eind november wordt Europa opgeschrikt door een plotselinge hevige vorstinval, die met zware sneeuwval gepaard gaat, waarin tal van argeloze reizigers de dood vinden. De Rijn vriest dicht. De lage standen van de rivieren hebben het dichtvriezen versneld.

BRONNENoverige bronnenGoogle Search jaar en plaats; Google Search boeken; weerstation haaksbergen.

Het jaar 1394

De rekeningen van de landsheerlijke riviertollen in Gelderland over 1394/1395 zijn bewaard. Otte van Herwen, richter in de Overbetuwe, oorkondt 4 februari 1394 dat Johan van Brienen en Diric van Brienen, zoons van Diric, overgedragen hebben aan Wouter Kyvit en Johan den Hecket, ten behoeve van de Broederschap, een kamp land onder Elden in Elderweyde, groot 3½ morgen, gelegen tussen de landerijen van Henric Doncker en van Johan en Deric voornoemd. Het Tolhuis ligt in 1394 al ongeveer 1,5 km noordelijker, op het punt waar dan de Rijngeul samenkomt met de Rijndijk, bij de Steenen Paal, het begin van de Holthuizerdijk

BRONNENarchievenGelders Archief 2072 St. Nicolai Broederschap te Arnhem 2.3.2. Betuwe district nr. 757, nr. 75literatuurRAAP-rapport 1302, blz. 27 overige bronnenGoogle Search jaar en plaats; Google Search boeken

Het jaar 1395

De latere Hervormde kerk van Elden komt voor in de kerkenlijst van de Utrechtse dom van 1395. In de kerk waren twee St. Nicolaasvicariëen gefundeerd, waarvan één, naar de vrouw van één der stichters, ook Leydeckersvicarie werd genoemd. Elden draagt bij aan de bouw van de Domkerk. Met "Aefkens Campe tot Elden" wordt zeer wsch bedoeld "Den Rurijck" of "Op den Roerick" aan de westzijde van de "Clapstraet" in Elden. Dit perceel wordt in 1395 gekocht door het Sint Catharina Gasthuis. Het Sint Anthonie Gasthuis uit 1395 ligt buiten de stadsmuren en is een ziekenhuis voor melaatsen.

BRONNENliteratuurW.V.R., blz. 51overige bronnenGoogle Search jaar en plaats; Google Search boeken

Het jaar 1396

Op 11 juli 1396 oorkondt Otto van Herwen, richter in de Averbetue, dat Gheryt van den Haghe de oude en Gheertruyt diens echtgenoote, Gheryt van den Haghe de jonge en Aleyt, diens echtgenoote, Heymerich van den Haghe en Gherberich, Heymerichs echtgenoote, overgedragen hebben aan heer Lambert Scriver, priester, ten behoeve der vicarissen in de oude kerk tArnhem, 4 morgen land in Eldenre Griete, geheeten de Dertich Roden. Op 9 september 1396 oorkonden Johan die Gruuter Gheryts.zoon en Aernt ten Have, schepenen te Arnhem, dat Gheryt ten Haghe de oude en Gheryt en Eymeric, zijn zoons, hebben toegezegd aan heer Dyrc Johanszoon, priester, de aan de vicarissen in de oude kerk tArnhem verkochte 4 morgen land in de Betuwen, geheeten de Dertich Roeden, jaar en dag te zullen waren. Op 9 oktober 1396 (op sente Dyonisius dach) draagt Arend Lamberts op aan priester Randolf van Halle, voor de kerk van St. Walburg, een jaarrente van 15,5 grooten, uit een stuk lands onder Elden. In de gegevens over verpachte onroerende goederen uit de jaarrekening van het Gasthuis over 1396/1397 en uit de fragmentarisch bewaard gebleven ongedateerde jaarrekening van omstreeks 1400 komen de volgende pachters voor:

-Jacop Hack van den lande tot Elden

-Johan die Veer van den lande tot Elden

-Claes die Lewe van den lande tot Elden

-Aefkens campe tot Elden

Voorts de namen:

-Henric Scoc nunc Johan van Brunchorst uyt den lande tot Elden

-Dirc van Breler uyt Sabels Camp tot Elden

-Claes ten Have tot Elden

-Aefkens Campe tot Elden moet jaarlijks afdragen "4 mouder weyts". Hiermee zal bedoeld zijn perceel C "Den Rurijck"op kaart 16 ("Elden en Groete Griet") in het kaartboek vn 1635 gelegen "op den Roerick"aan de westzijde van de "Clapstraet" te Elden. Het Gasthuis had dit perceel gekocht in 1395. Volgens de toelichting op het Kaartboek van 1635 heette het vroeger "Avekens Camp". Akte van overdracht in 1396 aan de vicarissen van een jaarrente uit een stuk land te Elden. Malburgens kerk bestond al in 1396 toen Catharina van Holland, echtgenote van Hertog Willem van Gelre, er op St. Victorsdag (3 augustus) ter bedevaart ging. Op weg daarheen gebruikte zij een maaltijd in het veerhuis te Malburgen. De kerk behoorde onder de proosdij Emmerik, als zelfstandige parochie.

BRONNENarchievenGA Oud Archief toegangsnr. 2000, nr. 3.1. Regesten, nrs. 420 en 422Inv. Oud Archief, blz. 51 internetwww.lucasvanelden.nl/archiefjes/17.htmliteratuurLeppink, Kaartboek (1988), blz. 150 en 157Leppink/Wientjes, Sint, blz. 281, 293, 346, 348overige bronnenGoogle Search jaar en plaats; Google Search boeken

Het jaar 1397

BRONNENoverige bronnenGoogle Search jaar en plaats; Google Search boeken

Het jaar 1398

Op 13 februari 1398 verklaart Wynant Scriver, dat hij krachtens het testament van Mechtelt, zijne overleden echtgenoote, overgedragen heeft aan de vicarissen in de oude kerk tArnhem een rente van 13 schellingen kleinpenningen 's jaars, gaande uit 7 hond land in het kerspel Elden bij de Clapstrate.

BRONNENarchievenGA Oud Archief toegangsnr. 2000, nr. 3.1. Regesten, nr. 435; overige bronnenGoogle Search jaar en plaats; Google Search boeken

Het jaar 1399

"Henric vander Lawijc richter inder Overbetue" verklaart op 10 november 1399 "upter Proest (= Praest), datr voor hem en "gherichts lude" zijn verschenen: Henric Pottinc (tevens als "momber""van zijn vrouw), zijn vrouw Alijt, haar zuster Griete en Gheertrud Wandagen, weduwe van Gherijt Keijser, met haar momber. Deze dragen op aan "heren Derich Johans soen priester provisor des Gaedshuus Sunte Katherinen tAernhem tot behoeff des Gaedshuus voerscreven": de helft van 21 morgen land "gelegen ijn Meijnnerwickervelt", waarvan de andere helft aan een mede-eigenaar toebehoort en dat is gelegen "an stucken" (...). Op het verkochte blijven nog enkele lasten rusten onder meer ten behoeve van "die kirke van Elden"en de "hertoge van Gelre" De winter van 1399 is in januari streng, veel vorst en sneeuw. In mei en juni regent het vrijwel onafgebroken.

BRONNENliteratuurLeppink/Wientjes, Sint Catharinae, blz. 471overige bronnenGoogle Search jaar en plaats; Google Search boeken