Elden in 1400-1410

Het jaar 1400

De vroeg-middeleeuwse loop van de Rijn (Holthuizen-Elden-Praats) verlandt geleidelijk. Na bedijking krijgt de Rijn rond 1400 vanaf Malburgen een meanderend karakter en ontstaan de kronkelwaarden van de Margarethapolder en de Stadswaarden. 1400 De oude tiende (1434: grof) en de smalle in (1434: het kerspel) Elden (1393: met toebehoren) zonder de gift van de kerk van Elden. .-.-14..: Wijnand van Arnhem verzoekt aan Zweder van Culemborg zonder bewijs, 1a fol. 96v-97 blad. Vanaf 1400 tot 1981 is er een archief van het polderdistrict Overbetuwe

BRONNENarchievenReg. Arch Rivierenland; Repertorium op de lenen en tijnsen van de proosdij Ten Dom, 1174-1660literatuurAlterra-rapport nr. 405, blz. 24overige bronnenGoogle Search jaar en plaats; Google Search boeken

Het jaar 1401

2 mei 1401: De oude tiende (1434: grof) en de smalle in (1434: het kerspel) Elden (1393: met toebehoren) zonder de gift van de kerk van Elden. 23 december 1401: Peter Bartholomeus van Amsterdamme, Alphar van der A, kanunnik van de kerk van St. Peter Utrecht, Lodewich de Wael en Roetardt van Arnhem, burgers Utrecht, verklaren, als executeurs-testamentair van Mr. Johan van Arnhem, kanunnik van de kerk van St. Peter Utrecht, dat deze bij uitersten wil zijn huis, geheeten die Munte, staande in de Rhijnstraate te Arnhem, benevens landerijen te Elden, te Raven bij Utrecht, bij den Ouden Rhijn, te Vloeten, alsmede eenige renten vermaakt heeft tot een gasthuis voor de armen, ter eere van St. Peter, waarbij zij regels voor het beheer vaststellen. Gegeven ende geschiet Utrecht in St. Peters kercke Utrecht int jaer onses Heeren geboert duysent vierhondert ende een opter negende indictie na gewoont ende costume der stadt ende des kersdoms van Utrecht opten drieentwintichsten dach van der maendt van December omtrent compleet tijdt, des pausdoms onses alre Heylichsten vaders in Christo ende ons heeren heeren Bonifacius mitter Godtlijcker voorsienicheyt des negenden paus in synen derthienden jaer. Henric van der Lawyc, richter in de Overbetuwe, oorkondt op 15 april 1401 dat Johan van Elden Barnyerssoen en zijn vrouw Jutte overgedragen hebben aan Peter Pelegrimssoen ten behoeve van de armen van het Sint-Nicolaasgasthuis te Arnhem 4 morgen land in Elderweyde, in het westen begrensd door het land van Herman van Wije, in het oosten door dat van Henric van Helle, verder door de Elderleydgreve en door de Middelwech Johan van Elden Bernierssoen van Elden erkent op 2 juli 1401 voldaan te zijn door Peter van Utrecht van de koopsom van 4 morgen land in de Elderweyde, door deze gekocht ten behoeve van de armen in het Sint-Nicolaasgasthuis

BRONNENarchievenGelders Archief 2072 St. Nicolai Broederschap te Arnhem 2.3.2. Betuwe district nr. 758, nr. 100, 104; Repertorium op de lenen en tijnsen van de proosdij Ten Dom, 1174-1660: Wijnand van Arnhem, 1a fol. 14.overige bronnenGoogle Search jaar en plaats; Google Search boeken;

Het jaar 1402

Willem Henke, richter in de Overbetuwe, oorkondt in 1402, dat Arnt van der Praest en diens vrouw Hille overgedragen hebben aan Roeloff van den Sande ten behoeve van het St. Peters gasthuis te Arnhem, de helft van 28 morgen land in het kerspel Elden, waarvan Jacob Lambertszoon de andere helft heeft. Gegeven int jaer ons Heren duysent vierhondert ende twee des Maenendaechs nae St. Lamberts dach. Afschrift in inv. no. 23, fol. 212 verso. Het Oud Archief bevat vanaf 1402 tot 1636 koop- en opdrachtbrieven van landerijen onder Elden, Elst, Angeren en Gent in Overbetuwe ten behoeve van het St. Peters Gasthuis, als in Eldeweiden, op het Griet, in de Maat, Mabenhofstede, een hofstede in de Obermaat, het Nijeslach, de Polweerd, de Elzenpas, de Elzenpas etc. Willem Houke, richter in de Overbetuwe, oorkondt op 13 december 1402 dat Sander Rademaker en zijn vrouw Wendelmoet hebben overgedragen aan Heymerick Penninc ten behoeve van de Broederschap 5/7 deel van 2 morgen 1 hont land in het kerspel Elden in de Elderweyde, in het oosten en westen begrensd door landerijen van de Broederschap. Arnt ten Have en Gerselys van Aller, schepenen te Arnhem, oorkonden op 21 december 1402 dat Snader die Rademaker beloofd heeft aan Heymeric Penninc, ten behoeve van de Broederschap, de verkoop, vermeld in de akte van 1402 december 13 (reg.no. 107) te zullen nakomen. Eind februari 1402 overstroomt de Betuwe. Er zijn hevige windstoten en hagel. Willem I, hertog van Gelre en van Jülich, overlijdt in 1402. Hij is kinderloos. Zijn broer Hertog Reinoud IV treedt aan op 13 februari 1402. Hij is hertog van Gelre en Gulik. Nijmegen wordt in 1402 Hanzestad.

BRONNENarchievenGelders Archief 2072 St. Nicolai Broederschap te Arnhem 2.3.2. Betuwe district nr. 759, nr. 107-108overige bronnenGoogle Search jaar en plaats; Google Search boeken

Het jaar 1403

18 oktober 1403 des derden dages nae sunte lenartsdage des heiligen marsscalk Jan van Borla belooft Setsse van Brede en diens erfgenament te houden in een erfrente van 6 malder rogge te Holthusen. Medezegelaar: Jan van Dert.

BRONNENliteratuurScheres nr 657 overige bronnenGoogle Search jaar en plaats; Google Search boeken;

Het jaar 1404

In december 1404 vriest het hard. Hertog Reinoud IV van Gelre laat in Hattem een kasteel bouwen dat vanwege zijn dikke muren de bijnaam Dikke Tinne krijgt.

BRONNENoverige bronnenGoogle Search jaar en plaats; Google Search boeken;

Het jaar 1405

Herman en Aleid van Apeldoren bekennen op 25 april 1405 verkocht te hebben aan het klooster van St. Mariënborn bij Arnhem, kerspel Oosterbeek, zestien morgen lands, gelegen onder Elden in Eldenerweide, westwaards van het land van het St. Catharina gasthuis, en daarenboven nog 16 morgen lands aan het klooster te hebben verpacht. Johan van Heteren, richter in de Overbetuwe, oorkondt dat Herman van Apeldooren en zijn vrouw Aliit hebben overgedragen aan heer Walraavan van Wye ten behoeve van het klooster van Sunte Marienborne zeven morgen, een hont, vijf en dertig roeden land, gelegen in het kerspel Elden, 25 april 1405.

Herman van Apeldoren en zijn vrouw Aleyd oorkonden verkocht te hebben aan de prior en het convent van het klooster Sente Marienborn bij Arnhem zestien morgen land, gelegen in het kerspel Elden in Eldenreweyde, 25 april 1405.

Herman van Apeldoren en zijn vrouw Aleyd oorkonden verpacht te hebben aan de prior en het convent van het klooster Sente Marienborne voor vijfentwintig jaar hun zestien morgen land, gelegen in het kerspel Elden in Eldenreweyde; elke morgen land voor drieënhalve oude gouden franse schild, 25 april 1405.

Gheryt van Doerninck als leenheer oorkondt op 9 mei 1405, dat Jutte van Ravenswade erkend heeft schuldig te zijn aan Lye Gruters 500 gulden 9 botdregers, en daarom aan laatstgenoemde het gebruik geeft van haar leengoed in het kerspel Elden in Eldermate.

Gheryt van Doerninck beleent op 18 mei 1405, na opdracht door Johan van Elden Bernyerssoen en zijn vrouw Jutte, Jutte van Ravenswade met een stuk land in het kerspel van Elden in Eldenremate.

Johan van Elden en zijn vrouw Jutte erkennen op 30 mei 1405 verkocht te hebben aan Jutte van Ravenswade 11 morgen, 1 hont en 30 roeden land in het kerspel van Elden in Eldenremate, in het oosten begrensd door het land van Arnt Scriver Wynantssoen, in het westen door de Eldenreseghe.

Voor een erf in Elden behorend tot de "goederen tot Loepen" wordt in 1405 twaalf deniers als tijns betaald door Heymeric van Rykerswoert.

Akte waarbij Jutte van Ravenswade 13 morgen land in het kerspel Elden overdraagt aan de Broederschap, 1440; met retroactum van 1405, 1411. 6 charters:

BRONNENoverige bronnenGoogle Search jaar en plaats; Google Search boeken;

Het jaar 1406

Op 16 juni 1406 is er een totale zonsverduistering

BRONNENoverige bronnenGoogle Search jaar en plaats; Google Search boeken;

[Google Search jaar en plaats; Google Search boeken]

Het jaar 1407

De winter houdt in 1407 tien weken aan, met veel sneeuw en ijs

BRONNENoverige bronnenGoogle Search jaar en plaats; Google Search boeken;

Het jaar 1408

In 1408 is sprake van een extreem strenge winter met veel ijs en sneeuw. Henrich In geen Nywelant, richter in de Overbetue, verklaart in 1408 "des donredaghes nae sunte Mathiasdach des heiligen Apostels" dat Peter van Steenbergen en zijn vrouw Sweder, opgedragen hebben aan prior en convent van Monichusen 31 morgen in het kerspel van Elden, gelegen tussen Cosiin van Helle enerzijds en Henrich Donker anderzijds, het land van de kerk van Elden en schietend met een zijde op de Middelwech en met de andere op de Rijn. Borgen: Henrich, heer van Homoet, en Ghysbert van Mekeren. Gerechtslieden: Johan van Wye, Otte van Herwen en Gosen van der Gruuthuus. In 1408 "up den yrsten sonnendach in der vasten als men in der heilighen kyrken singht invocavit" verklaart Peter van Steenbergen dat hij van Ghoessen van der Gruythuys uit Arnhem en prior en convent van Monichusen 2400 gulden ontvangenheeftinafkortingvandesomdiezehemschuldigwarenvoorheterfgelegeninElden

BRONNENarchieven GeldersArchief 0311 Klooster Monnikhuizen bij Arnhem inv.nr. 3;internethttp://www.cartusiana.org/files/StuCa%201%20offprint_Prosopografie%20Monichusen%20bij%20Arnhem.pdfoverige bronnenGoogle Search jaar en plaats; Google Search boeken;

Het jaar 1409

In 1409 is er sprake van een zachte winter en grote droogte. Henrick Ingeen Nywelant, richter in de Overbetuwe, oorkondt op 30 april 1409 dat Hubert Johanssoen en zijn vrouw Hille overgedragen hebben aan Johan Blanckert 1 morgen land in het kerspel Oesterbeke, maalschap Meynerswijck (op de Praest, La) , genaamd "de Bernacker", oostwaarts begrensd door de Dwerswech, west-, zuid-, en noordwaarts door eht land van Jehan Gruther. Gegheven int jaer ons heren dusent vyer hondert ende neghen up sunte Philips ende Jacobs avont der heiligher Apostelen. Henrich Ingeen Nywelant, richter in de Overbetue, verklaart dat Henrich Vuethuus, broeder van Sunte Johans Oerden, Bernt Vuethuus, Gheryt Vuethuus, priester, met hun gekozen momber Willem Hueken, overgedragen hebben aan Johan van Rokel Gosensz 6 morgen en 1 hont land op Elderweyde in het kerspel van Elden gelegen O en W naast Reyner van Echtelt, W Aelbert Heymerix soon, N de bandijk, Zutpen Middelwech. Gerechtslieden: Johan van Aemb en Jonghe Willem Heucke.

BRONNENinternethttp://www.cartusiana.org/files/StuCa%201%20offprint_Prosopografie%20Monichusen%20bij%20Arnhem.pdfoverige bronnenGoogle Search jaar en plaats; Google Search boeken;

Het jaar 1410

Peter Pelgrumssoen, huismeester van de Broederschap, oorkondt op 12 juli 1410 als tijnsheer dat Henric van Hirne en zijn vrouw Gheertruyt overgedragen hebben aan Johan Meckynck van der Praest, ten behoeve van de Broederschap, 3½ hont en 25 roeden land in het kerspel Elden in Elderweyde, genaamd "dat Bieskempken". Broeder Jan Lauwerenszoon, pitanciemeester van het Godshuis van St. Johan te Arnhem, verklaart op 22 juli 1410, met toestemming van heer Arnt Grunewalt, commandeur, van heer Vranck Vranckenzoon, prior, en van het Convent verpacht te hebben aan Jan van Huesen 5 hond land, gelegen in het kerspel Elden, geheeten die Kartacker, tegen één oud Fransch schild 's jaars. Henrich, heer van Homoet, richter in de Overbetuwe, verklaart in 1410 dat Vrederic van der Ese en zijn echtgenote Fye, opgedragen hebben aan prior en convent van Monichusen 38 morgen land gelegen in het kerspel van Elden, gelegen boven Johan van Dueben, beneden Johan van Dueben en Gheenken Bierwissche met het ene einde omtrent één roede over de Seghegrave, het andere aan de landdijk grenzend aan dat Kleefse land. Borgen: Wynant van Arnhem Derixsoen, Wynant van Arnhem Gheryts soen en Johan Gruther de Oude. Gerechtslieden: Ghysbert van Renwyck en Ott van Herwen. Frederic van der Eze en Fye zijn echtgenote verklaren in 1410 door de prior en het convent van Monichusen voldaan te zijn van 2000 gulden in afkorting van de som die de kartuizers hen schuldig zijn voor een stuk land gelegen in de Overbetuwe in het kerspel van Elden. Frederik van der Eze en Fye zijn echtgenote, verklaren dat ze van de prior en het convent van Monichusen voldaan bij Aernhem de volledige som ontvangen hebben voor de verkoop van een stuk land gelegen in de Overbetuwe in het kerspel van Elden. In 1410 is er sprake van grote droogte.

BRONNENinternetwww.cartusiana.org; Gelders Archief 2072 St. Nicolai Broederschap te Arnhem 2.3.2. Betuwe district nr. 760, nr. 72 en 128].overige bronnenGoogle Search jaar en plaats; Google Search boeken;