Alkmaar
AlkmaarStad in Noord-Holland. Ook Alcmere (1063; 1083; 1156), Alcmera (1083), Alkmare (1132; 1169), Alcmare (1166), Alcmariensibus (1166), Alkmarenses (1166), Almeer, Alcmariaalgemeen=Zou gesticht zijn onder Adgilt II die in 723 Radboud opvolgde [Aa,Bio1, blz. 68]=In 924 komt de plaats al voor als de Friezen er binnenvallen [Aa, Aard1, blz. 90]=Alkmaar krijgt op 11 juni 1254 stadsrechten van Willem II.=Een charter uit 1254, waarbij Simon van Haerlem als gunst verkrijgt, dat géén der "homines", wonende "infra Harlem et officium de Helgela" poorter zal mogen worden te Alkmaar.=Voor 1288 behorend tot Kennemerland. Daarna tot West-Friesland [Aa, Aard1, blz. 85].=In 1376 wordt een handvest aan Alkmaar verleend.=Thomas van Hogendorp, rentmeester van Philips den Goede voor Kennemerland en Noordholland, kwam om in een volksoploop bij Alkmaar op Hemelvaartsdag 1457 [AaBio8.2, blz. 929]=In 1509 wordt gestart met de bouw van het raadhuis [Aa, Aard1, blz. 81]=In 1520 wordt de bouw van het raadhuis voltooid [Aa, Aard1, blz. 81]=Op 24 april 1528 wordt de eerste steen gelegd voor de oude Friese poort en voor slot Torenburg.[Aa, Aard1, blz. 85]=Op 4 november 1557 geeft Philips II verlof voor het bouwen van een waag [Aa, Aard1, blz. 87].=In 1563 wordt de marktplaats verruimd. =In 1565 wordt de Geestmolen gebouwd om de Geestmolenpolder te bemalen.=In 1572 wordt de stad vergroot [Aa, Aard1, blz. 85]=In 1574 wordt de stad verder vergroot [Aa, Aard1, blz. 85]=In 1575 wordt de Sluismolen gebouwd om de Grote Sluispolder de bemalen.=In 1579 wordt de molen De Viaan gebouwd om de Bergermeerpolder te bemalen.=In 1582 is de bouw van de waag voltooid=Maurits bracht in 1604 in Alkmaar contra-remonstranten op het kussen.=er is een kaart van de stad in 1644 [Zei DDB]=er is een tekening van de stad uit 1649 [zie DDB]=In 1682-1686 is Adriaan Baart pensionaris van Alkmaar [Chalmot2.185; Kobus/Rivecourt1.75; Aa, Aard13, blz. 530]=In 1799 wordt de Alkmaarsche Courant opgericht
belastingenaccijnzen=In 1622 wordt de accijnstoren gebouwd. Op deze plek moest aangifte worden gedaan van ingevoerde goederen [Baert, Goor, blz. 17]algemeen=In 1385 vindt het huwelijk plaats tussen Willem van Beieren en Margaretha van Bourgondië. Alkmaar moet met een groot aantal andere plaatsen bijdragen in de kosten ingeval Maria als weduwe achterblijft.=Op 8 augustus 1428 spreekt de hertog die van A. vrij van achterstallen, tijdens de onlusten gemaakt tot zes weken na het sluiten van de vrede met zijn nicht [Aa, Aard1, blz. 91]=Door sterfte onder het rundvee gevolgd door twee muisjaren is de gemeente niet in staat om de gevorderde lasten op te brengen. In 1715 ontstaat een grote opschudding te Alkmaar omdat het volk zeer gebeten is op twee pachters van 's lands middelen, Daniel Sangné en Adolf Cromhout. Op 7 oktober 1715 vallen ze op hun huizen aan en plunderden die, met voornemen, om, straks daarna, de woning van Mr. Nicolaas Kien, voorzittend schepen der stad op dezelfde manier aan te pakken. Hij heeft, het schoutsambt, bij het openstaan van die bediening, waarnemende, de pachters in het vorderen van 's lands penningen, hulp bewezen. Dit laatste echter werd nog voorkomen, door het tijdig op de been brengen van een gedeelte van de burgerij, die geholpen door stadsbedienden, de plunderaars uit elkaar dreef [Aa, Aard1, blz. 94]=Admiraal Verhuell geeft bij een missive van 25 november 1813 de onderprefect te kennen, dat hij de heer Willet, Ontvanger der Douane in den Helder, bevel had gegeven, om zich, onder geleide van een detachement koloniale troepen, gecommandeerd door de kapitein St. Just, naar Alkmaar te begeven, tot overneming van alle contante penningen, die daar in de kas van 's Rijks ontvanger voorhanden waren.cogschuld=In Almere (Alkmaar) Regalis decimae census quae vocatur Cogschuld [Van Mieris Deel I, blz. 18].controleur =Caspar Jacob Ouwens is in 1813 controleur der belastingen [ANF1888, blz 35]=op 9 juni 1836 wordt Geldof Adriaan Ouwens benoemd tot controleur [ANF1888, blz. 35]convoyen en licenten=mr. Pieter Ouwens is ontvanger der convoyen en licenten [ANF1888, blz. 34]haardstedengeld=In 1425 vonniste de hertog Alkmaar hard; alle poorten, muren en vesten moeten worden geslecht, de huizen Nieuwburg en Middelburg moeten worden herbouwd; schattingen en tienden en f 124.000 opbrengen; de soldij van de soldaten betalen en ieder jaar voor elke haardstede twee stuivers; te velde trekken op eigen kosten [Aa, Aard1, blz. 91]Claes Corff [....-1506] pacht op 29 oktober 1498 erfelijk voor 4095 ponden het aan de stad en 36 dorpen, die aan het oproer deelgenomen hadden, opgelegde haardstedengeld, voor de stad 3 en voor de dorpen 2 stuivers per huis bedragende, met een gezamenlijke opbrengst van 390 ponden 's jaars [NNBW 1911, blz. 639]inspecteurCaspar Jacob Ouwens is in 1826 inspecteur der belastingen [ANF1888, blz 35]ontvanger=Rutger Ouwens is ontvanger der waag en rondemaat [ANF1888, blz 34]=Adam van Foreest [1570-1640] wordt in 1600 ontvanger van de gemeene landsmiddelen [NNBW 1911, blz. 876]=Cornelis Johannes Hellingwerff [1796-1857] werd in Alkmaar ontvanger van de stedelijke accijnzen [NNBW 1911, blz. 1062]=Caspar Jacob Ouwens is van 1786-1806 ontvanger der waag en rondemaat [ANF1888, blz 35]
rentmeester=Augustijn van Teylingen was schout van Alkmaar in 1570 en, gedurende het beleg, rentmeester van den impost [AaBio18, blz. 88]
ruitergeld=In 1491 komt het Kaas- en Broodvolk de stad binnen, mismoedig wegens de slechte tijd en het gewelddadig afvorderen van het ruitergeld door de stadhouder van Holland, Jan van Egmond. Het huis van Klaas Korf van Boshuizen, de rentmeester van Noord-Holland en uiterst schraapzuchtig, wordt vernield [Aa, Aard1, blz. 91-92; AaBio2.2, blz. 1026] surnumerair=op 16 mei 1823 wordt Geldof Adriaan Ouwens benoemd tot surnumerair [ANF1888, blz. 35]tol=Claes Corff [....-1506] pacht de wissel en de tol te Alkmaar [NNBW 1911, blz. 639]waag=Claes Corff [....-1506] pacht in 1498 de stadswaag te Alkmaar [NNBW 1911, blz. 639]wissel=Claes Corff [....-1506] pacht de wissel en de tol te Alkmaar [NNBW 1911, blz. 639]
bestuuralgemeenIn 1610 is er onrust over de magistraat. Een delegatie uit de Hoge Raad doet het voorstel dat verwanten [vader, zoon, zwager] slechts één stem kunnen uitbrengen [Clerc, Geschiedenissen2, blz. 28]
buitencollegesStaten-Generaal=Adriaen Anthonisz [1543-1620] is in 1580 gedeputeerde ter dagvaart te Antwerpen [NNBW 1911, blz 157] =Jan van Foreest wordt in 1579 gecommitteerde raad namens Alkmaar [NNBW 1911, blz. 880]
burgemeester=Jorden of Jordanus van Foreest [.....- 1559] zoon, is in 1534-1535, 1537 en 1540 burgemeester van Alkmaar [AaBio6, blz. 167; NNBW 1911, blz. 881]=Toen Adriaan Anthonisz of Theunisse of Doedeszoon [1529- …] tot burgemeester werd benoemd, werd hij afgevaardigd naar 's Gravenhage en elders, had deel in de handel met Willem I, Prins van Oranje, over de souvereiniteit en deed, namens Alkmaar, de eed aan de Prins, die hem de bewaring van de Hollandse kusten toevertrouwde, waarvan hij zich zeer loffelijk kweet. In 1581, ongenoegen opgevat hebbende tegen zijn mederegenten, dreigde hij de stad te verlaten indien men hem niet van zijn burgemeestersambt ontsloeg. Men deed dit echter niet, tenzij hij beloofde in de vroedschap te komen als de regenten hem riepen, hetgeen nochtans niet dan in moeilijke gevallen mocht plaats hebben. Later schijnt hij evenwel weer tot burgemeester te zijn benoemd en dat ambt aanvaard te hebben, althans in 1588 komt hij als raad voor [AaBio1, blz. 321]=in 1574-1590 is Cornelis van Egmond van der Nijenburg [1530-....] burgemeester in Alkmaar [AaBio5, blz. 67; Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 179]=in 1582, 1584, 1588, 1589 en 1601 is Adriaen Antonisz burgemeester [NNBW 1911, blz. 157; Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 19]=Jacob Coren is burgemeester in 1600 [AaBio3, blz. 717]=Floris van Teilingen is burgemeester [Aa. Aard1, blz. 88]=Adam van Foreest [1570-1640] is burgemeester in 1615-1616, 1618-1619, 1631-1632 [NNBW 1911, blz. 876]=Cornelis Albertsz. Ruil [1577-1649] was oud-burgemeester en zouthandelaar te Alkmaar [AaBio16, blz 548]=in 1620 is Gerrard van Egmond van der Nijenburg burgemeester [Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 180]=J. Koorn is burgemeester [AaBio10, blz. 345]=Jacobus Schagen-Hoochlandt is burgemeester [AaBio17.1, blz. 214]=in de periode 1634 tot 1672 is Thomas van Egmond van den Nijenburg regelmatig burgemeester [AaBio5, blz. 66]=Barthoud van der Nijenburg was burgemeester [AaBio17.1, blz. 584]=Jakob van Nieuwstad is burgemeester [AaBio8.1, blz.97]=in de periode 1651 tot 1664 is Jan van Egmond van der Nijenburg [1618-....] regelmatig burgemeester [AaBio5, blz. 67]=Cornelijs van der Lyn is vanaf 1657 meermalen burgemeester [AaBio11, blz. 794]=in 1696 wordt Johan Kien burgemeester [AaBio10, blz. 164]=in 1729 werd Gerard Fannius [1690-1733] burgemeester van Alkmaar [AaBio6, blz. 37]=Rutgerus Paludanus werd in 1736 geboren en was achtereenvolgens schepen, thesaurier, hoofdofficier en burgemeester te Alkmaar [AaBio15, blz.72]=Arie van der Mieden is tot burgemeester van Alkmaar benoemd op 24 december 1756 [AaBio12.2, blz. 843]=in 1760 is mr Pieter Ouwens raad en burgemeester [ANF1888, blz. 34]=Dirk van Foreest [1729-1782] is in 1778, 1781-1782 burgemeester [NNBW 1911, blz. 879]=Gualtheris George Gideon van der Mieden [.....-1798] is sinds 1778 burgemeester [NNBW 1911, blz. 1337]=Willem Jacob Domis [...-1792] is burgemeester van Alkmaar [NNBW 1911, blz. 726]
gouverneurIn 1572 was Willem Mostaert door Sonoy tot gouverneur van Alkmaar (luitenant der stede Alkmaar) aangesteld [AaBio12.2, blz. 1076]
hoofdofficier=Simon Willemsz van Veen [....-1690] is hoofdofficier van .... tot 1690 [AaBio8.1, blz. 457; AaBio19, blz. 54-55]=Rutgerus Paludanus werd in 1736 geboren en was achtereenvolgens schepen, thesaurier, hoofdofficier en burgemeester te Alkmaar [AaBio15, blz.72]pensionaris =Nanning van Foreest [1519-1592] in 1572 teruggekeerd, werd hem 27 september 1572 het ambt van pensionaris opgedragen, op een jaarwedde van ƒ 250, met vrijdom van accijns van wijn, bier en andere victualiën voor zijn gezin, alsmede van schutterij, waken en personele belastingen [NNBW 1911, blz. 882]. =Cornelis de Neyn is pensionaris van Alkmaar [AaBio13, blz. 173]=Cornelis Schagen is pensionaris van Alkmaar [AaBio17.1, blz. 211]=Adriaen Baert [28 april 1646 Alkmaar-28 juni 1698 Delft], zoon van Jacob Baert en Catharina Kessel, is in 1684 pensionaris van Alkmaar [NNBW 1911, blz. 265]=in 1692 is Nicolaas Kien pensionaris van Alkmaar [Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 368]
raad=in 1760 is mr Pieter Ouwens raad en burgemeester [ANF1888, blz. 34]
schepen=in ..... is Nicolaas Kien schepen van Alkmaar [Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 368]=Jorden van Foreest, vader, is in 1482 en in 1486 schepen van Alkmaar [NNBW 1911, blz. 881]=Jorden van Foreest, zoon, is in 1522, 1524, 1531, 1533, 1539, 1542 en 1546 schepen van Alkmaar [NNBW 1911, blz. 881]=Dirk van Foreest [....-1596] wordt op 13 mei 1565 tot schepen van Alkmaar benoemd [NNBW 1911, blz. 878]=Jacob Madder volgt Dirk van Foreest na diens ontslag “bij ‘t hoff” op [NNBW 1911, blz. 878]=Adriaan Anthonisz of Theunisse of Doedeszoon [1529- …] werd gedurende het beleg in 1573 tot schepen verkozen en deed als zodanig de belangrijkste diensten [AaBio1, blz. 321]=Andreas Schagensteyn is schepen in Alkmaar [AaBio17.1, blz. 214]=Aris van der Mieden [1726-.....] lid van de stadsregering van Alkmaar [NNBW 1911, blz. 1337]=Gualtheris George Gideon van der Mieden [.....-1798] is lid van de regering sinds 1757 [NNBW 1911, blz. 1337]=Jacob van Veen is raad in de vroedschap, oud-schepen van de stad Alkmaar [AaBio19, blz. 49]=Cornelis van Egmond van der Nijenburg is schepen. Gehuwd met Catharina van Panhuyse [AaBio5, blz. 67]=in 1722 werd Gerard Fannius raad en schepen van Alkmaar [AaBio6, blz. 37]=Jean Louis van Kinschot is schepen [AaBio10, blz.. 193]=Jacob van Foreest [1731-1783] is in 1758-1759, 1761-1762 en 1764-1765 schepen [NNBW 1911, blz. 880=Dirk van Foreest [1729-1782] is in 1755-1756 en 1759-1760 schepen [NNBW 1911, blz. 879]=Jacob van Foreest [1731-1783] is in 1758-1759, 1761-1762 en 1764-1765 schepen [NNBW 1911, blz. 880=Rutgerus Paludanus werd in 1736 geboren en was achtereenvolgens schepen, thesaurier, hoofdofficier en burgemeester te Alkmaar [AaBio15, blz.72]=Cornelis van Foreest [1756-1825] was schepen van Alkmaar in 1778-1779, 1783-1784, 1787 [NNBW 1911, blz. 877]=Lucas Dijl is raad in de vroedschap en schepen in Alkmaar [AaBio4, blz. 466]schout=Jan van Foreest is in 1574-1577 schout in Alkmaar [NNBW 1911, blz. 880]=Pieter Jansz Schagen [1578-1636] is van 30 november 1627-1636 schout van Alkmaar [NNBW 1911, blz. 1455]=Augustijn van Teylingen was schout van Alkmaar in 1570 en, gedurende het beleg, rentmeester van den impost [AaBio18, blz. 88]secretaris=Nanning van Foreest [1578-1668] wordt op 7 januari 1603 secretaris [AaBio6, blz. 167; NNBW 1911, blz. 883]. =Cornelis Schagen [1590-1665] wordt op 18 december 1621 secretaris van Alkmaar [NNBW 1911, blz. 1452]=J. Koorn is secretaris [AaBio10, blz. 345]
thesaurier=Jorden of Jordanus van Foreest [....-1559], zoon, is in 1531-1532 en 1543 thesaurier in Alkmaar [AaBio6, blz. 167; NNBW 1911, blz. 881]=Dirk van Foreest [....-1596] is van 1580-1596 thesaurier van Alkmaar [NNBW 1911, blz. 878]=Dirk van Foreest is thesaurier [NNBW 1911, blz. 876]=van 1597-1599 volgt zijn zoon Adam van Foreest [1570-1640] hem in die functie op [NNBW 1911, blz. 876=Rutgerus Paludanus werd in 1736 geboren en was achtereenvolgens schepen, thesaurier, hoofdofficier en burgemeester te Alkmaar [AaBio15, blz.72]
vroedschap=Adriaen Anthonisz [1543-1620] is lid van de vroedschap [NNBW 1911, blz. 157]=Adam van Foreest [1570-1640] is lid van 1610-1618 [NNBW 1911, blz. 876]=Pieter Jansz Schagen [1578-1636] wordt eind 1608 lid van de vroedschap, op 22 februari 1610 dor commissarissen van de Staten ontslagen , maar op 11 oktober 1618 weer in ere hersteld door prins Maurits [AaBio17.1, blz. 209; NNBW 1911, blz. 1455]=Nanning van Foreest [1578-1668] wordt in 1626 lid van de vroedschap [NNBW 1911, blz. 883]. =Cornelis Schagen [1590-1665] wordt eind 1636 vroedschap van Alkmaar [NNBW 1911, blz. 1452]=Jacobus Neostadius is lid van de regering van Alkmaar [AaBio13, blz. 126]=in 1682 wordt Johan Kien raad in de vroedschap [AaBio10, blz. 164]=Nicolaus Vrijburg was vroedschap in Alkmaar [AaBio19, blz. 481]=Dirk van Foreest [1729-1782] wordt op 6 juni 1759 lid van de vroedschap [NNBW 1911, blz. 879]=Pieter Adriaanszoon Pauw, raad in de vroedschap en rentmeester van Alkmaar [AaBio17.2, blz. 903] =Jacob van Foreest [1731-1783] is in 1762 lid van de vroedschap [NNBW 1911, blz. 880]=Cornelis van Foreest [1756-1825] wordt lid van de vroedschap van Alkmaar op 28 april 1786 [AABio8.2, blz. 1430; NNBW 1911, blz. 877]=Willem Jacob Domis [...-1792] is vroedschap van Alkmaar [NNBW 1911, blz. 726]
domeinenPieter Paauw, schepen, raad te Amsterdam in 1596, en daarna rentmeester der domeinen te Alkmaar, ongetrouwd overleden.
economie=in 1390 wordt de vaart van Egmond naar Alkmaar gegraven [AaBio5, blz. 47]=in vroeger tijden was de lakenhandel bloeiend=in 1563 begonnen met de bouw van de waag en in 1565wordt een jaarlijkse paardenmarkt toegestaan [Aa, Aard1, blz. 86-87]=op 3 maart 1575 van Karel V het privilege van twee leermarkten [Aa, Aard1, blz. 87]=Gijsbert Boomkamp [...-1755] is huisschilder, tekenaar en kaarsenmaker. Een bemiddeld man. Hij bezat een azijnmakerij, een aandeel in twee zoutketen, enkele huizen en huisjes, landerijen in de Schermeer, Egmondermeer, onder Bergen en Oudkarspel [NNBW 1911, blz. 405-406]=Caspar Benoist was een in Brussel geboren zijdewever in Amsterdam. Tijdens de oorlog tussen Perzië en Turkije was de zijde in Italië zeer duur en bijna niet te verkrijgen. Twee met een aanzienlijke hoeveelheid van die kostbare grondstof geladen schepen raakten door toevallige omstandigheden naar Holland. Caspar drong met succes bij de Staten en de bewindhebbers van de O.I. Compagnie aan om die zijde, waarop de Italianen reeds aasden, te kopen om hier te lande de zijdehandel te vestigen en door het weven vele lieden en kinderen werk en brood te doen winnen. Op 9 augustus 1604 van deed hij bij de vroedschap van Alkmaar een aanbod om zijn bedrijf naar Alkmaar over te brengen, mits men hem en zijn kinderen levenslang een woning, hem een jaarlijks pensioen en vrijdom van wachten verleende, 40 meisjes en jongens aanwees om in 4 jaren het vak te leren, en de kosten droeg voor het verwerven van een 25-jarig octrooi, dat iedereen in de Verenigde Provinciën zou verbieden zijn zijdemolens na te maken, tenzij hij het, doch uitsluitend te Alkmaar, toestond. Er kwam een overeenkomst tot stand waarbij niet in al deze voorwaarden werd bewilligd [NNBW 1911, blz. 290-291]=Passchier Lammertijn, de uitvinder van het damastweven, trof op 5 maart 1607, toen hij te Haarlem woonde, met de burgemeesters van Alkmaar een overeenkomst ‘om zijn woninge en residentie’ derwaarts over te brengen, ‘en zijn handtwerck en conste’ daar uit te oefenen, waarvoor hij, op zekere voorwaarden, een renteloos voorschot van f 3000 en enige vrijheden zou genieten [AaBio11, blz. 79]. =Aan kaas werd in 1817 7.258.164, en in 1818, 7.526.128 pond ter markt gebracht en op de waag gewogen. Ook drijft men er veel handel in granen, (in 1817 bracht men ter markt 80,006 zak onderscheidene soorten van granen) rundvee, schapen en varkens. [Nieuwenhuis, Algemeen, A-B, blz. 97]=in de zomer van 1824 kwamen er 372.000 oude ponden kaas op de markt.=in 1834 wordt 4.113.516 pond kaas vermarkt, ongeveer 40% van het landelijk totaal [Aa, Aard1, blz. 87]=in 1836 is er een marktdag waarop 187.489 pond wordt verhandeld [Aa, Aard1, blz. 87]=er zijn in 1839 drie zoutketen, een zeepziederij, twee azijnmakerijen, twee pottenbakkerijen, vier leerlooierijen, een pergamentmakerij, vier houtzaagmolens en drie korenmolens. Er zijn koemarkten, varkenmarkten en een jaarlijkse paardenmarkt [Aa, Aard 1, blz. 87]=in 1849 worden op de markt aangevoerd 19154 stapels zoetemelkse kaas met een gewicht van 4.234.776 Ned. ponden
financiën=In 1531 komt de gevluchte Deense koning Christiaan II vijf dagen in Alkmaar met 3000 man . Na afloop bleek de schade ruim 8000 [Aa, Aard1, blz. 92]=bij vergunning van 7 februari 1544 staat Karel V toe dat de stad een bank van lening, een lommerd, opricht [Aa, Aard1, blz. 87]
geestelijkheid=In de naamlijst van de goederen der Utrechtsche Kerk, welke zij voor de tijden van Odibaldus, den XII Bisschop, gehad heeft, komen ook voor de tienden in Almere (Alkmaar) van de grootte vischnetten [blz. 12]=De Grote kerk zou al in de 9e eeuw zijn gesticht [Aa, Aard 1, blz. 88]=In 922 is sprake van giften door Alcmare aan het klooster van Egmond gedaan [Aa, Aard 1, blz. 85]=Onder de milde gevers zou Dirk V volgens den giftbrief van 1083 eene voorname plaats bekleeden, aan hem zou het klooster wereldlijk bezit en het schoutambacht te Alkmaar te danken hebben.=Op 25 mei 1328 raakt de kerk in brand en daardoor ook belangrijke huizen [Aa, Aard 1, blz. 90] =In 1382 wordt de Sint Matthijskerk gebouwd
gemeentealgemeen=In 1820 zijn er 8.059 inwoners [Nieuwenhuis, Algemeen, A-B, blz. 97]=In 1822 wordt de Waterpoort afgebroken.=In 1826 heeft de gemeente Alkmaar met de jurisdictie 8435 inwoners [Gosselin, blz. 7]=In 1835 wordt de Westfriese poort afgebroken.=Rond 1836 zijn er 9439 inwoners (5555 protestanten; 3687 katholieken; 191 israëlieten; 6 onbekenden.=In 1839 is de gemeente 1445 bunder 72 v. roeden 65 v. ellen groot en wonen er ongeveer 9000 mensen. De gemeente omvat, behalve de stad Alkmaar, de polders Overdije, Achtermeer, Groenewater, Klappolder, Kijfpolder, Weezenpolder, Huiswaard, Zwijnsmeer en delen van de Schermeer en de Egmondermeer [Aa, Aard1, blz. 85]. De binnenstad is 94 bunder 92 v. roeden groot [Aa, Aard1, blz. 87] =In 1851 eene oppervlakte van 1350 bunder, 70 roeden, 28 ellen belastbaar land; en telt 2076 huizen bewoond door 2079 huisgezinnen,...eene bevolking van 10.000 inwoners [Aa, Aard13, blz. 529]=In 1867 valt A. onder de gemeente Alkmaar.=op 1 oktober 1972 wordt Oudorp toegevoegd [GenVer]=In 1913 valt Alkmaar onder de gemeente Alkmaar. Er zijn 21461 inwoners op 1444 hectare [IJzerman]=op 1 januari 1936 zijn er 30467 inwoners [Lijst KNAG]=in 1968 zijn er 50.000 inwoners. De gemeente omvat delen van Huiswaard en Omval [Baert, Goor, blz. 17]=In 2014 is Alkmaar deel van de gemeente Alkmaar, postcde 1800-1827, 106.857 inwoners op 110,51 km2 [metatopos]
burgemeesterNanning van Foreest van Petten [1756-1828] wordt op 19 mei 1811 adjunct-maire en op 23 oktober 1811 maire [NNBW 1911, blz. 883]Nanning van Foreest van Petten [1756-1828] wordt op 28 december 1815 burgemeester [NNBW 1911, blz. 883]
raadslid=Pieter Buyskes [1794-1863] is raadslid [NNBW 1911, blz. 530]=Nanning van Foreest van Petten [1756-1828] wordt op 10 april 1804 raadslid [NNBW 1911, blz. 883]=Nanning van Foreest van Petten [1756-1828] wordt op 5 november 1815 raadslid [NNBW 1911, blz. 883]
wethouder=Nanning van Foreest van Petten [1756-1828] wordt op 28 januari 1808 en op 13 februari 1824 wethouder [NNBW 1911, blz. 883]=Dirk van Foreest [1792-1833] wordt op 4 januari 1824 wethouder [NNBW 1911, blz. 879]
oorlog=In 924 onder graaf Dirk II dringen de Friezen binnen en stichten brand [Aa, Aard 1, blz. 90; Verwoert, Handwoordenboek 1, blz. 11]=In 1072 wordt Godevaart met de Bult, hertog van Lotharingen, na negen weken door de West-Friezen belegerd te zijn geweest ontzet door Willem van Gelder, bisschop van Utrecht [Aa, Aard 1, blz. 90]=In 1132 houdt graaf Dirk VI zich na het verslaan van de West-Friezen enige tijd in de stad op [Aa, Aard 1, blz. 90; Verwoert, Handwoordenboek 1, blz. 11]=In 1133 viel zijn broer Floris de Zwarte die met hem in onmin leefde de stad binnen en stak die in brand [Aa, Aard 1, blz. 90; Verwoert, Handwoordenboek 1, blz. 11]=In 1166 wordt de stad door de West-Friezen geplunderd en verbrand. In 1169 wordt dit herhaald [Aa, Aard 1, blz. 90; Verwoert, Handwoordenboek 1, blz. 11]=Een van de aanstichters van het oproer in 1492 in Alkmaar was de Haarlemse linnenwever Willem Dirksen, ook Brederode genoemd [AaBio4, blz. 193]. Alkmaar moest het na afloop van het Kaas-en Broodoproer in 1492 bezuren. De stad moest 2600 gouden Sint Andries guldens opbrengen. Daarenboven moest de stad in handen van Hertog Albert hun banier en handvesten komen overleveren, alsmede op hun eigen kosten hun muren afbreken en hun grachten vullen (Aa, Bio I, blz. 141)=Op 25 juni 1517 ingenomen door een groep Geldersen onder overste Selbach versterkt met een aantal Friezen. Acht dagen lang raasde de "zwarte hoop " door de stad, rovend en vernielend, Bij hun vertrek steken ze twee molens in brand. Daardoor gaan nog eens 100 huizen verloren [Aa, Aard 1, blz. 92;Verwoert, Handwoordenboek 1, blz. 11 ]=Christiaan II, Koning van Denemarken, die uit zijn rijk verdreven en gevlucht was, om van Keizer Karel V, met wiens zuster Elisabeth hij gehuwd was, onderstand te vragen kon, bij zijn inval in Holland, Alkmaar niet ongemoeid laten, maar kwam er op 19 september 1531, aan het hoofd van 5000 man aan, en vertoefde er vijf dagen, in welke tussentijd zijn benden de stad zo ernstig beroofden, dat de regering de schade, daarbij geleden, weinige jaren later, op f 8000 of f 9000 gulden begrootte [Aa, Aard 1, blz. 92]=In 1571 Spaanse bezetting [Aa, Aard 1, blz. 93]=De stad wordt in 1572 door Sonoy in bezit genomen [Aa, Aard 1, blz. 93]Er is een tekening uit 1616 van de bezetting [zie DDB]. =In de winter van 1572 tijdens de belegering van Haarlem werd Jacob Cabeliau [....-1574] met zijn krijgsvolk naar Alkmaar gezonden, maar daar niet ingelaten. Wel besloot de vroedschap op 1 januari 1573 zijn volk met graan en geld te steunen. De troepen van de Prins verschansten zich in Egmond-Binnen, van waaruit Cabeliau en 4 andere hoplieden op 7 maart 1573 een schrijven aan Sonoy te Enkhuizen richtten. Op de dag van de val van Haarlem vermaande de Prins de regering van Alkmaar schriftelijk Cabeliau, door hem tot gouverneur der stad benoemd, met zijn vendel binnen te laten; maar men weifelde tot 16 juli 1573 toen de Spanjaarden reeds zeer nabij waren en de kloeke houding van burgemeester Van Teylingen de poorten deed openen voor de wachtende vendels van Cabeliau, Ruichaver, Hennebaart en Dirk Duivel, die terstond de vijand tegemoet trokken en deze tot Heiloo deed terugdeinzen. Gedurende het op 21 augustus 1573 begonnen beleg van Alkmaar toonde Cabeliau zich een wakker bevelhebber. Op de bangste dag van het beleg, 18 september 1573, was hij bij de fel bestormde Friese poort om de strijdenden moed in te spreken. Hij mocht zich 8 oktober 1573 in het ontzet van de stad verheugen [Aa, Aard 1, blz. 93; AaBio4, blz. 388; Verwoert, Handwoordenboek 1, blz. 11; NNBW 1911, blz. 537]=Maerten Pietersz. van der Ameide, onder den naam van van der Mey bekend als de man, die in 1573 de Friese poort hielp openslaan om 's Prinsen krijgsvolk te Alkmaar in te laten [NNBW1911, blz. 109]=In 1653 oproer door Griet Piet Scheer en Aleid de turfvulster gericht tegen touwslager Zeeman die ten onrechte overigens beschuldigd wordt van leveringen aan de vijand [Aa, Aard 1, blz. 94]=er is een tekening uit 1702 van de vesting [zie DDB]=op 2 oktober 1799 is de slag bij Alkmaar [NNBW 1911, blz. 496, 669.]=Dumonceau laat in 1799 vanuit Groningen toen de Engelsen op de Noord-Hollandse kust geland waren, op bevel van Brune zijn divisie over land oprukken naar Alkmaar, waar zij het centrum van het Frans-Bataafse leger uitmaakte (hoofdkwartier Koedijk) [NNBW1911, blz. 762]rechtspraakhoofdofficierJacob van Foreest [1731-1783] wordt in 1777 hoofdofficier [NNBW 1911, blz. 880]officier van justitie=Pieter Buyskes [1794-1863] wordt in 1827 officier van justitie [NNBW 1911, blz. 530]presidentCornelis van Foreest [1756-1825] wordt in 1811 president van de rechtbank Alkmaar [NNBW 1911, blz. 877]rechterOp 1 oktober 1861 wordt mr. Pieter van Bemmelen rechter in de Alkmaarse rechtbank [NNBW 1911, blz. 287]=Pieter Buyskes [1794-1863] wordt in 1826 rechter [NNBW 1911, blz. 530waterstaat=Op 14 december 1285 richten een zware storm en watervloed grote schade aan [Aa, Aard 1, blz. 95]=In 1570 Allerheiligenvloed richt verwoestingen aan [Aa, Aard 1, blz. 95]=Op 22 januari 1575 breken door een zware storm de Huigendijk en de Galgendijk door [Aa, Aard 1, blz. 95]=Op 15 augustus 1597 doorbraak van de nieuwe bedijking van de Zijpe [Aa, Aard 1, blz. 96]=In 1675 doorbraak Westfriese zeedijk [Aa, Aard 1, blz. 94]BRONNENarchievengeraadpleegde bronnenBaert, Goor; DDB; GenVer; NNBW1911internethttp://kranten.archiefalkmaar.nl/periodicalsliteratuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 1e deel (A), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1839, blz. 85-96Aa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, deel 13, Aanhangsel, Gorinchem 1851, blz. 529-530Aa, A.J. van der, Biographisch Woordenboek der Nederlanden, deel I, Haarlem 1852, blz. 141Alkmaarsche Courant 1892, nrs 75 en 131ANF 11 maart 1884, blz. 1 (19e e)Baert, A.G.C. Van Goor’s Aardrijkskundig Woordenboek van Nederland, 3e druk, Van Goor Zonen 1968, Den Haag Brussel, blz. 17Becht, Statistische, blz. 141 (1591)Belonje, J., De twee Nijenburgen bij Alkmaar 1956Bergh, Handboek, blz. 61 Blok, Financiën, blz. 80 (1344), 81 (1316-1337)Blok, Geschiedenis I, blz. 624 e.v. (15e e) Boomkamp, Gijsbert, Alkmaar en deszelfs Geschiedenissen ....., Rotterdam 1747 Bruinvis, C.W., De Alkmaarse vroedschap tot 1795, Alkmaar 1904 Bruinvis, C.W., Het Patriotisme te Alkmaar, Alkmaar 1786 Bruinvis, C.W., De Bardesen te Heiloo en te Alkmaar, in: Amsterdamsch Jaarboekje 1899, blz. 158Bruinvis, C.W., De regering van Alkaar tot 1795 1904Bruinvis, C.W., Naamlijst van de leden...van Alkmaar sedert 1795, Alkmaar 1904 Bruinvis, C.W., Over Alkmaarsche Geschiedboeken en Geschiedschrijvers, Alkmaar 1892Buys, Jan Stevensz, Alkmaar Belegert Den 21 Augustus, en Ontset Den 8 October 1573. Mitsgaders de Reedenen, en Oorsaaken Die tot dat strenge Beleg aanleiding hebben gegeeven: Als meede de voornaamste Saeken die in 't Beleg van Haarlem zyn voorgevallen: By een versamelt en opgesteld uyt de Geschiedenissen van ons Vaderland, en by naa woordelyk uytgesprooken, en in een Redenvoering voorgesteld, Alkmaar 1759.Chalmot, Biographisch, deel 2, blz. 185Chijs, Munten, blz. 8 (m.e.), 22 (id), 41-42 (m.e.), 43 (1064; 1083; 1116; 1157) Doorman, Brouwerij, blz. 20 (1599), 78 (1399), 82 (1398), 86 (1559)Dresch, N.J.M., Inventaris van de archieven van de notarissen die in Alkmaar hebben gefungeerd, 1550-1842, 1928Eikelenberg, Simon, Alkmaar en zyne geschiedenissen, Alkmaar 1739 [zie DDB] Eikelenberg, Simon, Gedaante en gesteldheid van Westvriesland voor den jare 1300; En teffens den ondergang van het dorp Vroone Alkmaar 1714Engels, Geschiedenis, blz. 12 (m.e.), 14 (id), 26 (m.e.), 32 (1116), 51 (1553), 66 (1557)Fruin, Informacie, blz. 21 (1514), 38 (id), 40 (id), 42-43 (id), 45 (id), 63 (id), 72-79 (id), 604 (id) Gelder, H.E. van, in: Alkmaarse Opstellen, Vereniging "Oud Alkmaar" 1963Goes, Register I, blz. 37 (1525), 195 (1528), 360 (1532); IV, blz. 74 (1555), 139 (id); V, blz. 47 (1557), 93 (id), 142 (id)Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 7Gosses, Welgeborenen, blz. 44 (1254)Hall, Stedelijke, blz. 582 (1116)Halma, Tooneel I, blz. 423 (1468)Henne, Histoire I, blz. 62 (1505)Heusden, Hugo Franciscus van, Oudheden En Gestichten Van Kennemerland, Amstelland, Noordholland En Westvriesland : Behelzende De Oudheden, opkomste en benaminge der Steden Haarlem, Alkmaar, Amsterdam, Hoorn, Enkhuizen, Edam, Medenblik, enz. met de omleggende Dorpen, hare Kerkelijke en Geestelijke Gebouwen ... ; Getrokken uyt de oude Handschriften Handschriften van Kerken en Kloosters, Leiden 1721 [Zie DDB]Kerckhoffs-de Hey, Grote (Bio), blz. 10 (1511), 149 (16e e)Kobus, J.C./jkhr W, de Rivecourt, Biographisch Handwoordenboek van Nederland, Zutphen 1870, deel 1 [A t/m H], blz. 75Korteweg, Stadrecht, blz. 63 (1272)Kosters, Oude, blz. 49 (1116)Kruisheer, Oorkonden, blz. 245 (1116), 280 (1248), 296 (1255), 310 (1266), 334 (1276)Lange, Mislukte, blz. 182 (1573)Meerkamp van Embden, Goudsche, blz. 108 (1525), 228 (1537), 240 (1539)Navorscher IX, blz. 50 (16e e); XI, blz. 137 (1573); XII, blz. 154 (16e e); XVIII, blz. 442 (1797); 1870, blz. 125-128; XLV, blz. 484 (1445)Nieuwenhuis, G., Algemeen woordenboek van kunsten en wetenschappen A-B, Thieme, Zutphen 1820. blz. 97Obreen, Stukken, blz. 140 (14e e)Rees, Geschiedenis I, blz. 47 (1339), 74 (1505), 82 (15e e)Rombach, J.H., Overzicht van de inhoud van het gemeentelijk archiefdepot en de stadsbiblitheek van Alkaar, 1966Schaap, Philips, blz. 52-53 (1513-1514), 127-128 (id)Scheltema, Inventaris Archief Alkmaar, Alkmaar 1869Smidt/Rompaey, Chronologische III, blz. 8 (1531)Smidt/Strubbe, Chronologische I, blz. 469 (1502)Smidt/Strubbe/Rompaey, Chronologische II, blz. 130 (1513)Verwoert, Hermanus, Handwoordenboek der vaderlandsche geschiedenis volgens de nieuwste en beste bronnen bewerkt, deel 1 [A-K], Nijmegen 1851, blz. 11, 19, 179, 180Voorthuysen, Mercantilisme, blz. 33 (1588)Welcker, Gemeente, blz. 48 (16-19e e)Woude, Noorderkwartier, blz. 699 (1680)Wijnpersse, Statistiek, blz. 386 (1854)overige bronnenNavorscher 1851-1854; BGN; Google Search
belastingenaccijnzen=In 1622 wordt de accijnstoren gebouwd. Op deze plek moest aangifte worden gedaan van ingevoerde goederen [Baert, Goor, blz. 17]algemeen=In 1385 vindt het huwelijk plaats tussen Willem van Beieren en Margaretha van Bourgondië. Alkmaar moet met een groot aantal andere plaatsen bijdragen in de kosten ingeval Maria als weduwe achterblijft.=Op 8 augustus 1428 spreekt de hertog die van A. vrij van achterstallen, tijdens de onlusten gemaakt tot zes weken na het sluiten van de vrede met zijn nicht [Aa, Aard1, blz. 91]=Door sterfte onder het rundvee gevolgd door twee muisjaren is de gemeente niet in staat om de gevorderde lasten op te brengen. In 1715 ontstaat een grote opschudding te Alkmaar omdat het volk zeer gebeten is op twee pachters van 's lands middelen, Daniel Sangné en Adolf Cromhout. Op 7 oktober 1715 vallen ze op hun huizen aan en plunderden die, met voornemen, om, straks daarna, de woning van Mr. Nicolaas Kien, voorzittend schepen der stad op dezelfde manier aan te pakken. Hij heeft, het schoutsambt, bij het openstaan van die bediening, waarnemende, de pachters in het vorderen van 's lands penningen, hulp bewezen. Dit laatste echter werd nog voorkomen, door het tijdig op de been brengen van een gedeelte van de burgerij, die geholpen door stadsbedienden, de plunderaars uit elkaar dreef [Aa, Aard1, blz. 94]=Admiraal Verhuell geeft bij een missive van 25 november 1813 de onderprefect te kennen, dat hij de heer Willet, Ontvanger der Douane in den Helder, bevel had gegeven, om zich, onder geleide van een detachement koloniale troepen, gecommandeerd door de kapitein St. Just, naar Alkmaar te begeven, tot overneming van alle contante penningen, die daar in de kas van 's Rijks ontvanger voorhanden waren.cogschuld=In Almere (Alkmaar) Regalis decimae census quae vocatur Cogschuld [Van Mieris Deel I, blz. 18].controleur =Caspar Jacob Ouwens is in 1813 controleur der belastingen [ANF1888, blz 35]=op 9 juni 1836 wordt Geldof Adriaan Ouwens benoemd tot controleur [ANF1888, blz. 35]convoyen en licenten=mr. Pieter Ouwens is ontvanger der convoyen en licenten [ANF1888, blz. 34]haardstedengeld=In 1425 vonniste de hertog Alkmaar hard; alle poorten, muren en vesten moeten worden geslecht, de huizen Nieuwburg en Middelburg moeten worden herbouwd; schattingen en tienden en f 124.000 opbrengen; de soldij van de soldaten betalen en ieder jaar voor elke haardstede twee stuivers; te velde trekken op eigen kosten [Aa, Aard1, blz. 91]Claes Corff [....-1506] pacht op 29 oktober 1498 erfelijk voor 4095 ponden het aan de stad en 36 dorpen, die aan het oproer deelgenomen hadden, opgelegde haardstedengeld, voor de stad 3 en voor de dorpen 2 stuivers per huis bedragende, met een gezamenlijke opbrengst van 390 ponden 's jaars [NNBW 1911, blz. 639]inspecteurCaspar Jacob Ouwens is in 1826 inspecteur der belastingen [ANF1888, blz 35]ontvanger=Rutger Ouwens is ontvanger der waag en rondemaat [ANF1888, blz 34]=Adam van Foreest [1570-1640] wordt in 1600 ontvanger van de gemeene landsmiddelen [NNBW 1911, blz. 876]=Cornelis Johannes Hellingwerff [1796-1857] werd in Alkmaar ontvanger van de stedelijke accijnzen [NNBW 1911, blz. 1062]=Caspar Jacob Ouwens is van 1786-1806 ontvanger der waag en rondemaat [ANF1888, blz 35]
rentmeester=Augustijn van Teylingen was schout van Alkmaar in 1570 en, gedurende het beleg, rentmeester van den impost [AaBio18, blz. 88]
ruitergeld=In 1491 komt het Kaas- en Broodvolk de stad binnen, mismoedig wegens de slechte tijd en het gewelddadig afvorderen van het ruitergeld door de stadhouder van Holland, Jan van Egmond. Het huis van Klaas Korf van Boshuizen, de rentmeester van Noord-Holland en uiterst schraapzuchtig, wordt vernield [Aa, Aard1, blz. 91-92; AaBio2.2, blz. 1026] surnumerair=op 16 mei 1823 wordt Geldof Adriaan Ouwens benoemd tot surnumerair [ANF1888, blz. 35]tol=Claes Corff [....-1506] pacht de wissel en de tol te Alkmaar [NNBW 1911, blz. 639]waag=Claes Corff [....-1506] pacht in 1498 de stadswaag te Alkmaar [NNBW 1911, blz. 639]wissel=Claes Corff [....-1506] pacht de wissel en de tol te Alkmaar [NNBW 1911, blz. 639]
bestuuralgemeenIn 1610 is er onrust over de magistraat. Een delegatie uit de Hoge Raad doet het voorstel dat verwanten [vader, zoon, zwager] slechts één stem kunnen uitbrengen [Clerc, Geschiedenissen2, blz. 28]
buitencollegesStaten-Generaal=Adriaen Anthonisz [1543-1620] is in 1580 gedeputeerde ter dagvaart te Antwerpen [NNBW 1911, blz 157] =Jan van Foreest wordt in 1579 gecommitteerde raad namens Alkmaar [NNBW 1911, blz. 880]
burgemeester=Jorden of Jordanus van Foreest [.....- 1559] zoon, is in 1534-1535, 1537 en 1540 burgemeester van Alkmaar [AaBio6, blz. 167; NNBW 1911, blz. 881]=Toen Adriaan Anthonisz of Theunisse of Doedeszoon [1529- …] tot burgemeester werd benoemd, werd hij afgevaardigd naar 's Gravenhage en elders, had deel in de handel met Willem I, Prins van Oranje, over de souvereiniteit en deed, namens Alkmaar, de eed aan de Prins, die hem de bewaring van de Hollandse kusten toevertrouwde, waarvan hij zich zeer loffelijk kweet. In 1581, ongenoegen opgevat hebbende tegen zijn mederegenten, dreigde hij de stad te verlaten indien men hem niet van zijn burgemeestersambt ontsloeg. Men deed dit echter niet, tenzij hij beloofde in de vroedschap te komen als de regenten hem riepen, hetgeen nochtans niet dan in moeilijke gevallen mocht plaats hebben. Later schijnt hij evenwel weer tot burgemeester te zijn benoemd en dat ambt aanvaard te hebben, althans in 1588 komt hij als raad voor [AaBio1, blz. 321]=in 1574-1590 is Cornelis van Egmond van der Nijenburg [1530-....] burgemeester in Alkmaar [AaBio5, blz. 67; Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 179]=in 1582, 1584, 1588, 1589 en 1601 is Adriaen Antonisz burgemeester [NNBW 1911, blz. 157; Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 19]=Jacob Coren is burgemeester in 1600 [AaBio3, blz. 717]=Floris van Teilingen is burgemeester [Aa. Aard1, blz. 88]=Adam van Foreest [1570-1640] is burgemeester in 1615-1616, 1618-1619, 1631-1632 [NNBW 1911, blz. 876]=Cornelis Albertsz. Ruil [1577-1649] was oud-burgemeester en zouthandelaar te Alkmaar [AaBio16, blz 548]=in 1620 is Gerrard van Egmond van der Nijenburg burgemeester [Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 180]=J. Koorn is burgemeester [AaBio10, blz. 345]=Jacobus Schagen-Hoochlandt is burgemeester [AaBio17.1, blz. 214]=in de periode 1634 tot 1672 is Thomas van Egmond van den Nijenburg regelmatig burgemeester [AaBio5, blz. 66]=Barthoud van der Nijenburg was burgemeester [AaBio17.1, blz. 584]=Jakob van Nieuwstad is burgemeester [AaBio8.1, blz.97]=in de periode 1651 tot 1664 is Jan van Egmond van der Nijenburg [1618-....] regelmatig burgemeester [AaBio5, blz. 67]=Cornelijs van der Lyn is vanaf 1657 meermalen burgemeester [AaBio11, blz. 794]=in 1696 wordt Johan Kien burgemeester [AaBio10, blz. 164]=in 1729 werd Gerard Fannius [1690-1733] burgemeester van Alkmaar [AaBio6, blz. 37]=Rutgerus Paludanus werd in 1736 geboren en was achtereenvolgens schepen, thesaurier, hoofdofficier en burgemeester te Alkmaar [AaBio15, blz.72]=Arie van der Mieden is tot burgemeester van Alkmaar benoemd op 24 december 1756 [AaBio12.2, blz. 843]=in 1760 is mr Pieter Ouwens raad en burgemeester [ANF1888, blz. 34]=Dirk van Foreest [1729-1782] is in 1778, 1781-1782 burgemeester [NNBW 1911, blz. 879]=Gualtheris George Gideon van der Mieden [.....-1798] is sinds 1778 burgemeester [NNBW 1911, blz. 1337]=Willem Jacob Domis [...-1792] is burgemeester van Alkmaar [NNBW 1911, blz. 726]
gouverneurIn 1572 was Willem Mostaert door Sonoy tot gouverneur van Alkmaar (luitenant der stede Alkmaar) aangesteld [AaBio12.2, blz. 1076]
hoofdofficier=Simon Willemsz van Veen [....-1690] is hoofdofficier van .... tot 1690 [AaBio8.1, blz. 457; AaBio19, blz. 54-55]=Rutgerus Paludanus werd in 1736 geboren en was achtereenvolgens schepen, thesaurier, hoofdofficier en burgemeester te Alkmaar [AaBio15, blz.72]pensionaris =Nanning van Foreest [1519-1592] in 1572 teruggekeerd, werd hem 27 september 1572 het ambt van pensionaris opgedragen, op een jaarwedde van ƒ 250, met vrijdom van accijns van wijn, bier en andere victualiën voor zijn gezin, alsmede van schutterij, waken en personele belastingen [NNBW 1911, blz. 882]. =Cornelis de Neyn is pensionaris van Alkmaar [AaBio13, blz. 173]=Cornelis Schagen is pensionaris van Alkmaar [AaBio17.1, blz. 211]=Adriaen Baert [28 april 1646 Alkmaar-28 juni 1698 Delft], zoon van Jacob Baert en Catharina Kessel, is in 1684 pensionaris van Alkmaar [NNBW 1911, blz. 265]=in 1692 is Nicolaas Kien pensionaris van Alkmaar [Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 368]
raad=in 1760 is mr Pieter Ouwens raad en burgemeester [ANF1888, blz. 34]
schepen=in ..... is Nicolaas Kien schepen van Alkmaar [Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 368]=Jorden van Foreest, vader, is in 1482 en in 1486 schepen van Alkmaar [NNBW 1911, blz. 881]=Jorden van Foreest, zoon, is in 1522, 1524, 1531, 1533, 1539, 1542 en 1546 schepen van Alkmaar [NNBW 1911, blz. 881]=Dirk van Foreest [....-1596] wordt op 13 mei 1565 tot schepen van Alkmaar benoemd [NNBW 1911, blz. 878]=Jacob Madder volgt Dirk van Foreest na diens ontslag “bij ‘t hoff” op [NNBW 1911, blz. 878]=Adriaan Anthonisz of Theunisse of Doedeszoon [1529- …] werd gedurende het beleg in 1573 tot schepen verkozen en deed als zodanig de belangrijkste diensten [AaBio1, blz. 321]=Andreas Schagensteyn is schepen in Alkmaar [AaBio17.1, blz. 214]=Aris van der Mieden [1726-.....] lid van de stadsregering van Alkmaar [NNBW 1911, blz. 1337]=Gualtheris George Gideon van der Mieden [.....-1798] is lid van de regering sinds 1757 [NNBW 1911, blz. 1337]=Jacob van Veen is raad in de vroedschap, oud-schepen van de stad Alkmaar [AaBio19, blz. 49]=Cornelis van Egmond van der Nijenburg is schepen. Gehuwd met Catharina van Panhuyse [AaBio5, blz. 67]=in 1722 werd Gerard Fannius raad en schepen van Alkmaar [AaBio6, blz. 37]=Jean Louis van Kinschot is schepen [AaBio10, blz.. 193]=Jacob van Foreest [1731-1783] is in 1758-1759, 1761-1762 en 1764-1765 schepen [NNBW 1911, blz. 880=Dirk van Foreest [1729-1782] is in 1755-1756 en 1759-1760 schepen [NNBW 1911, blz. 879]=Jacob van Foreest [1731-1783] is in 1758-1759, 1761-1762 en 1764-1765 schepen [NNBW 1911, blz. 880=Rutgerus Paludanus werd in 1736 geboren en was achtereenvolgens schepen, thesaurier, hoofdofficier en burgemeester te Alkmaar [AaBio15, blz.72]=Cornelis van Foreest [1756-1825] was schepen van Alkmaar in 1778-1779, 1783-1784, 1787 [NNBW 1911, blz. 877]=Lucas Dijl is raad in de vroedschap en schepen in Alkmaar [AaBio4, blz. 466]schout=Jan van Foreest is in 1574-1577 schout in Alkmaar [NNBW 1911, blz. 880]=Pieter Jansz Schagen [1578-1636] is van 30 november 1627-1636 schout van Alkmaar [NNBW 1911, blz. 1455]=Augustijn van Teylingen was schout van Alkmaar in 1570 en, gedurende het beleg, rentmeester van den impost [AaBio18, blz. 88]secretaris=Nanning van Foreest [1578-1668] wordt op 7 januari 1603 secretaris [AaBio6, blz. 167; NNBW 1911, blz. 883]. =Cornelis Schagen [1590-1665] wordt op 18 december 1621 secretaris van Alkmaar [NNBW 1911, blz. 1452]=J. Koorn is secretaris [AaBio10, blz. 345]
thesaurier=Jorden of Jordanus van Foreest [....-1559], zoon, is in 1531-1532 en 1543 thesaurier in Alkmaar [AaBio6, blz. 167; NNBW 1911, blz. 881]=Dirk van Foreest [....-1596] is van 1580-1596 thesaurier van Alkmaar [NNBW 1911, blz. 878]=Dirk van Foreest is thesaurier [NNBW 1911, blz. 876]=van 1597-1599 volgt zijn zoon Adam van Foreest [1570-1640] hem in die functie op [NNBW 1911, blz. 876=Rutgerus Paludanus werd in 1736 geboren en was achtereenvolgens schepen, thesaurier, hoofdofficier en burgemeester te Alkmaar [AaBio15, blz.72]
vroedschap=Adriaen Anthonisz [1543-1620] is lid van de vroedschap [NNBW 1911, blz. 157]=Adam van Foreest [1570-1640] is lid van 1610-1618 [NNBW 1911, blz. 876]=Pieter Jansz Schagen [1578-1636] wordt eind 1608 lid van de vroedschap, op 22 februari 1610 dor commissarissen van de Staten ontslagen , maar op 11 oktober 1618 weer in ere hersteld door prins Maurits [AaBio17.1, blz. 209; NNBW 1911, blz. 1455]=Nanning van Foreest [1578-1668] wordt in 1626 lid van de vroedschap [NNBW 1911, blz. 883]. =Cornelis Schagen [1590-1665] wordt eind 1636 vroedschap van Alkmaar [NNBW 1911, blz. 1452]=Jacobus Neostadius is lid van de regering van Alkmaar [AaBio13, blz. 126]=in 1682 wordt Johan Kien raad in de vroedschap [AaBio10, blz. 164]=Nicolaus Vrijburg was vroedschap in Alkmaar [AaBio19, blz. 481]=Dirk van Foreest [1729-1782] wordt op 6 juni 1759 lid van de vroedschap [NNBW 1911, blz. 879]=Pieter Adriaanszoon Pauw, raad in de vroedschap en rentmeester van Alkmaar [AaBio17.2, blz. 903] =Jacob van Foreest [1731-1783] is in 1762 lid van de vroedschap [NNBW 1911, blz. 880]=Cornelis van Foreest [1756-1825] wordt lid van de vroedschap van Alkmaar op 28 april 1786 [AABio8.2, blz. 1430; NNBW 1911, blz. 877]=Willem Jacob Domis [...-1792] is vroedschap van Alkmaar [NNBW 1911, blz. 726]
domeinenPieter Paauw, schepen, raad te Amsterdam in 1596, en daarna rentmeester der domeinen te Alkmaar, ongetrouwd overleden.
economie=in 1390 wordt de vaart van Egmond naar Alkmaar gegraven [AaBio5, blz. 47]=in vroeger tijden was de lakenhandel bloeiend=in 1563 begonnen met de bouw van de waag en in 1565wordt een jaarlijkse paardenmarkt toegestaan [Aa, Aard1, blz. 86-87]=op 3 maart 1575 van Karel V het privilege van twee leermarkten [Aa, Aard1, blz. 87]=Gijsbert Boomkamp [...-1755] is huisschilder, tekenaar en kaarsenmaker. Een bemiddeld man. Hij bezat een azijnmakerij, een aandeel in twee zoutketen, enkele huizen en huisjes, landerijen in de Schermeer, Egmondermeer, onder Bergen en Oudkarspel [NNBW 1911, blz. 405-406]=Caspar Benoist was een in Brussel geboren zijdewever in Amsterdam. Tijdens de oorlog tussen Perzië en Turkije was de zijde in Italië zeer duur en bijna niet te verkrijgen. Twee met een aanzienlijke hoeveelheid van die kostbare grondstof geladen schepen raakten door toevallige omstandigheden naar Holland. Caspar drong met succes bij de Staten en de bewindhebbers van de O.I. Compagnie aan om die zijde, waarop de Italianen reeds aasden, te kopen om hier te lande de zijdehandel te vestigen en door het weven vele lieden en kinderen werk en brood te doen winnen. Op 9 augustus 1604 van deed hij bij de vroedschap van Alkmaar een aanbod om zijn bedrijf naar Alkmaar over te brengen, mits men hem en zijn kinderen levenslang een woning, hem een jaarlijks pensioen en vrijdom van wachten verleende, 40 meisjes en jongens aanwees om in 4 jaren het vak te leren, en de kosten droeg voor het verwerven van een 25-jarig octrooi, dat iedereen in de Verenigde Provinciën zou verbieden zijn zijdemolens na te maken, tenzij hij het, doch uitsluitend te Alkmaar, toestond. Er kwam een overeenkomst tot stand waarbij niet in al deze voorwaarden werd bewilligd [NNBW 1911, blz. 290-291]=Passchier Lammertijn, de uitvinder van het damastweven, trof op 5 maart 1607, toen hij te Haarlem woonde, met de burgemeesters van Alkmaar een overeenkomst ‘om zijn woninge en residentie’ derwaarts over te brengen, ‘en zijn handtwerck en conste’ daar uit te oefenen, waarvoor hij, op zekere voorwaarden, een renteloos voorschot van f 3000 en enige vrijheden zou genieten [AaBio11, blz. 79]. =Aan kaas werd in 1817 7.258.164, en in 1818, 7.526.128 pond ter markt gebracht en op de waag gewogen. Ook drijft men er veel handel in granen, (in 1817 bracht men ter markt 80,006 zak onderscheidene soorten van granen) rundvee, schapen en varkens. [Nieuwenhuis, Algemeen, A-B, blz. 97]=in de zomer van 1824 kwamen er 372.000 oude ponden kaas op de markt.=in 1834 wordt 4.113.516 pond kaas vermarkt, ongeveer 40% van het landelijk totaal [Aa, Aard1, blz. 87]=in 1836 is er een marktdag waarop 187.489 pond wordt verhandeld [Aa, Aard1, blz. 87]=er zijn in 1839 drie zoutketen, een zeepziederij, twee azijnmakerijen, twee pottenbakkerijen, vier leerlooierijen, een pergamentmakerij, vier houtzaagmolens en drie korenmolens. Er zijn koemarkten, varkenmarkten en een jaarlijkse paardenmarkt [Aa, Aard 1, blz. 87]=in 1849 worden op de markt aangevoerd 19154 stapels zoetemelkse kaas met een gewicht van 4.234.776 Ned. ponden
financiën=In 1531 komt de gevluchte Deense koning Christiaan II vijf dagen in Alkmaar met 3000 man . Na afloop bleek de schade ruim 8000 [Aa, Aard1, blz. 92]=bij vergunning van 7 februari 1544 staat Karel V toe dat de stad een bank van lening, een lommerd, opricht [Aa, Aard1, blz. 87]
geestelijkheid=In de naamlijst van de goederen der Utrechtsche Kerk, welke zij voor de tijden van Odibaldus, den XII Bisschop, gehad heeft, komen ook voor de tienden in Almere (Alkmaar) van de grootte vischnetten [blz. 12]=De Grote kerk zou al in de 9e eeuw zijn gesticht [Aa, Aard 1, blz. 88]=In 922 is sprake van giften door Alcmare aan het klooster van Egmond gedaan [Aa, Aard 1, blz. 85]=Onder de milde gevers zou Dirk V volgens den giftbrief van 1083 eene voorname plaats bekleeden, aan hem zou het klooster wereldlijk bezit en het schoutambacht te Alkmaar te danken hebben.=Op 25 mei 1328 raakt de kerk in brand en daardoor ook belangrijke huizen [Aa, Aard 1, blz. 90] =In 1382 wordt de Sint Matthijskerk gebouwd
gemeentealgemeen=In 1820 zijn er 8.059 inwoners [Nieuwenhuis, Algemeen, A-B, blz. 97]=In 1822 wordt de Waterpoort afgebroken.=In 1826 heeft de gemeente Alkmaar met de jurisdictie 8435 inwoners [Gosselin, blz. 7]=In 1835 wordt de Westfriese poort afgebroken.=Rond 1836 zijn er 9439 inwoners (5555 protestanten; 3687 katholieken; 191 israëlieten; 6 onbekenden.=In 1839 is de gemeente 1445 bunder 72 v. roeden 65 v. ellen groot en wonen er ongeveer 9000 mensen. De gemeente omvat, behalve de stad Alkmaar, de polders Overdije, Achtermeer, Groenewater, Klappolder, Kijfpolder, Weezenpolder, Huiswaard, Zwijnsmeer en delen van de Schermeer en de Egmondermeer [Aa, Aard1, blz. 85]. De binnenstad is 94 bunder 92 v. roeden groot [Aa, Aard1, blz. 87] =In 1851 eene oppervlakte van 1350 bunder, 70 roeden, 28 ellen belastbaar land; en telt 2076 huizen bewoond door 2079 huisgezinnen,...eene bevolking van 10.000 inwoners [Aa, Aard13, blz. 529]=In 1867 valt A. onder de gemeente Alkmaar.=op 1 oktober 1972 wordt Oudorp toegevoegd [GenVer]=In 1913 valt Alkmaar onder de gemeente Alkmaar. Er zijn 21461 inwoners op 1444 hectare [IJzerman]=op 1 januari 1936 zijn er 30467 inwoners [Lijst KNAG]=in 1968 zijn er 50.000 inwoners. De gemeente omvat delen van Huiswaard en Omval [Baert, Goor, blz. 17]=In 2014 is Alkmaar deel van de gemeente Alkmaar, postcde 1800-1827, 106.857 inwoners op 110,51 km2 [metatopos]
burgemeesterNanning van Foreest van Petten [1756-1828] wordt op 19 mei 1811 adjunct-maire en op 23 oktober 1811 maire [NNBW 1911, blz. 883]Nanning van Foreest van Petten [1756-1828] wordt op 28 december 1815 burgemeester [NNBW 1911, blz. 883]
raadslid=Pieter Buyskes [1794-1863] is raadslid [NNBW 1911, blz. 530]=Nanning van Foreest van Petten [1756-1828] wordt op 10 april 1804 raadslid [NNBW 1911, blz. 883]=Nanning van Foreest van Petten [1756-1828] wordt op 5 november 1815 raadslid [NNBW 1911, blz. 883]
wethouder=Nanning van Foreest van Petten [1756-1828] wordt op 28 januari 1808 en op 13 februari 1824 wethouder [NNBW 1911, blz. 883]=Dirk van Foreest [1792-1833] wordt op 4 januari 1824 wethouder [NNBW 1911, blz. 879]
oorlog=In 924 onder graaf Dirk II dringen de Friezen binnen en stichten brand [Aa, Aard 1, blz. 90; Verwoert, Handwoordenboek 1, blz. 11]=In 1072 wordt Godevaart met de Bult, hertog van Lotharingen, na negen weken door de West-Friezen belegerd te zijn geweest ontzet door Willem van Gelder, bisschop van Utrecht [Aa, Aard 1, blz. 90]=In 1132 houdt graaf Dirk VI zich na het verslaan van de West-Friezen enige tijd in de stad op [Aa, Aard 1, blz. 90; Verwoert, Handwoordenboek 1, blz. 11]=In 1133 viel zijn broer Floris de Zwarte die met hem in onmin leefde de stad binnen en stak die in brand [Aa, Aard 1, blz. 90; Verwoert, Handwoordenboek 1, blz. 11]=In 1166 wordt de stad door de West-Friezen geplunderd en verbrand. In 1169 wordt dit herhaald [Aa, Aard 1, blz. 90; Verwoert, Handwoordenboek 1, blz. 11]=Een van de aanstichters van het oproer in 1492 in Alkmaar was de Haarlemse linnenwever Willem Dirksen, ook Brederode genoemd [AaBio4, blz. 193]. Alkmaar moest het na afloop van het Kaas-en Broodoproer in 1492 bezuren. De stad moest 2600 gouden Sint Andries guldens opbrengen. Daarenboven moest de stad in handen van Hertog Albert hun banier en handvesten komen overleveren, alsmede op hun eigen kosten hun muren afbreken en hun grachten vullen (Aa, Bio I, blz. 141)=Op 25 juni 1517 ingenomen door een groep Geldersen onder overste Selbach versterkt met een aantal Friezen. Acht dagen lang raasde de "zwarte hoop " door de stad, rovend en vernielend, Bij hun vertrek steken ze twee molens in brand. Daardoor gaan nog eens 100 huizen verloren [Aa, Aard 1, blz. 92;Verwoert, Handwoordenboek 1, blz. 11 ]=Christiaan II, Koning van Denemarken, die uit zijn rijk verdreven en gevlucht was, om van Keizer Karel V, met wiens zuster Elisabeth hij gehuwd was, onderstand te vragen kon, bij zijn inval in Holland, Alkmaar niet ongemoeid laten, maar kwam er op 19 september 1531, aan het hoofd van 5000 man aan, en vertoefde er vijf dagen, in welke tussentijd zijn benden de stad zo ernstig beroofden, dat de regering de schade, daarbij geleden, weinige jaren later, op f 8000 of f 9000 gulden begrootte [Aa, Aard 1, blz. 92]=In 1571 Spaanse bezetting [Aa, Aard 1, blz. 93]=De stad wordt in 1572 door Sonoy in bezit genomen [Aa, Aard 1, blz. 93]Er is een tekening uit 1616 van de bezetting [zie DDB]. =In de winter van 1572 tijdens de belegering van Haarlem werd Jacob Cabeliau [....-1574] met zijn krijgsvolk naar Alkmaar gezonden, maar daar niet ingelaten. Wel besloot de vroedschap op 1 januari 1573 zijn volk met graan en geld te steunen. De troepen van de Prins verschansten zich in Egmond-Binnen, van waaruit Cabeliau en 4 andere hoplieden op 7 maart 1573 een schrijven aan Sonoy te Enkhuizen richtten. Op de dag van de val van Haarlem vermaande de Prins de regering van Alkmaar schriftelijk Cabeliau, door hem tot gouverneur der stad benoemd, met zijn vendel binnen te laten; maar men weifelde tot 16 juli 1573 toen de Spanjaarden reeds zeer nabij waren en de kloeke houding van burgemeester Van Teylingen de poorten deed openen voor de wachtende vendels van Cabeliau, Ruichaver, Hennebaart en Dirk Duivel, die terstond de vijand tegemoet trokken en deze tot Heiloo deed terugdeinzen. Gedurende het op 21 augustus 1573 begonnen beleg van Alkmaar toonde Cabeliau zich een wakker bevelhebber. Op de bangste dag van het beleg, 18 september 1573, was hij bij de fel bestormde Friese poort om de strijdenden moed in te spreken. Hij mocht zich 8 oktober 1573 in het ontzet van de stad verheugen [Aa, Aard 1, blz. 93; AaBio4, blz. 388; Verwoert, Handwoordenboek 1, blz. 11; NNBW 1911, blz. 537]=Maerten Pietersz. van der Ameide, onder den naam van van der Mey bekend als de man, die in 1573 de Friese poort hielp openslaan om 's Prinsen krijgsvolk te Alkmaar in te laten [NNBW1911, blz. 109]=In 1653 oproer door Griet Piet Scheer en Aleid de turfvulster gericht tegen touwslager Zeeman die ten onrechte overigens beschuldigd wordt van leveringen aan de vijand [Aa, Aard 1, blz. 94]=er is een tekening uit 1702 van de vesting [zie DDB]=op 2 oktober 1799 is de slag bij Alkmaar [NNBW 1911, blz. 496, 669.]=Dumonceau laat in 1799 vanuit Groningen toen de Engelsen op de Noord-Hollandse kust geland waren, op bevel van Brune zijn divisie over land oprukken naar Alkmaar, waar zij het centrum van het Frans-Bataafse leger uitmaakte (hoofdkwartier Koedijk) [NNBW1911, blz. 762]rechtspraakhoofdofficierJacob van Foreest [1731-1783] wordt in 1777 hoofdofficier [NNBW 1911, blz. 880]officier van justitie=Pieter Buyskes [1794-1863] wordt in 1827 officier van justitie [NNBW 1911, blz. 530]presidentCornelis van Foreest [1756-1825] wordt in 1811 president van de rechtbank Alkmaar [NNBW 1911, blz. 877]rechterOp 1 oktober 1861 wordt mr. Pieter van Bemmelen rechter in de Alkmaarse rechtbank [NNBW 1911, blz. 287]=Pieter Buyskes [1794-1863] wordt in 1826 rechter [NNBW 1911, blz. 530waterstaat=Op 14 december 1285 richten een zware storm en watervloed grote schade aan [Aa, Aard 1, blz. 95]=In 1570 Allerheiligenvloed richt verwoestingen aan [Aa, Aard 1, blz. 95]=Op 22 januari 1575 breken door een zware storm de Huigendijk en de Galgendijk door [Aa, Aard 1, blz. 95]=Op 15 augustus 1597 doorbraak van de nieuwe bedijking van de Zijpe [Aa, Aard 1, blz. 96]=In 1675 doorbraak Westfriese zeedijk [Aa, Aard 1, blz. 94]BRONNENarchievengeraadpleegde bronnenBaert, Goor; DDB; GenVer; NNBW1911internethttp://kranten.archiefalkmaar.nl/periodicalsliteratuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 1e deel (A), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1839, blz. 85-96Aa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, deel 13, Aanhangsel, Gorinchem 1851, blz. 529-530Aa, A.J. van der, Biographisch Woordenboek der Nederlanden, deel I, Haarlem 1852, blz. 141Alkmaarsche Courant 1892, nrs 75 en 131ANF 11 maart 1884, blz. 1 (19e e)Baert, A.G.C. Van Goor’s Aardrijkskundig Woordenboek van Nederland, 3e druk, Van Goor Zonen 1968, Den Haag Brussel, blz. 17Becht, Statistische, blz. 141 (1591)Belonje, J., De twee Nijenburgen bij Alkmaar 1956Bergh, Handboek, blz. 61 Blok, Financiën, blz. 80 (1344), 81 (1316-1337)Blok, Geschiedenis I, blz. 624 e.v. (15e e) Boomkamp, Gijsbert, Alkmaar en deszelfs Geschiedenissen ....., Rotterdam 1747 Bruinvis, C.W., De Alkmaarse vroedschap tot 1795, Alkmaar 1904 Bruinvis, C.W., Het Patriotisme te Alkmaar, Alkmaar 1786 Bruinvis, C.W., De Bardesen te Heiloo en te Alkmaar, in: Amsterdamsch Jaarboekje 1899, blz. 158Bruinvis, C.W., De regering van Alkaar tot 1795 1904Bruinvis, C.W., Naamlijst van de leden...van Alkmaar sedert 1795, Alkmaar 1904 Bruinvis, C.W., Over Alkmaarsche Geschiedboeken en Geschiedschrijvers, Alkmaar 1892Buys, Jan Stevensz, Alkmaar Belegert Den 21 Augustus, en Ontset Den 8 October 1573. Mitsgaders de Reedenen, en Oorsaaken Die tot dat strenge Beleg aanleiding hebben gegeeven: Als meede de voornaamste Saeken die in 't Beleg van Haarlem zyn voorgevallen: By een versamelt en opgesteld uyt de Geschiedenissen van ons Vaderland, en by naa woordelyk uytgesprooken, en in een Redenvoering voorgesteld, Alkmaar 1759.Chalmot, Biographisch, deel 2, blz. 185Chijs, Munten, blz. 8 (m.e.), 22 (id), 41-42 (m.e.), 43 (1064; 1083; 1116; 1157) Doorman, Brouwerij, blz. 20 (1599), 78 (1399), 82 (1398), 86 (1559)Dresch, N.J.M., Inventaris van de archieven van de notarissen die in Alkmaar hebben gefungeerd, 1550-1842, 1928Eikelenberg, Simon, Alkmaar en zyne geschiedenissen, Alkmaar 1739 [zie DDB] Eikelenberg, Simon, Gedaante en gesteldheid van Westvriesland voor den jare 1300; En teffens den ondergang van het dorp Vroone Alkmaar 1714Engels, Geschiedenis, blz. 12 (m.e.), 14 (id), 26 (m.e.), 32 (1116), 51 (1553), 66 (1557)Fruin, Informacie, blz. 21 (1514), 38 (id), 40 (id), 42-43 (id), 45 (id), 63 (id), 72-79 (id), 604 (id) Gelder, H.E. van, in: Alkmaarse Opstellen, Vereniging "Oud Alkmaar" 1963Goes, Register I, blz. 37 (1525), 195 (1528), 360 (1532); IV, blz. 74 (1555), 139 (id); V, blz. 47 (1557), 93 (id), 142 (id)Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 7Gosses, Welgeborenen, blz. 44 (1254)Hall, Stedelijke, blz. 582 (1116)Halma, Tooneel I, blz. 423 (1468)Henne, Histoire I, blz. 62 (1505)Heusden, Hugo Franciscus van, Oudheden En Gestichten Van Kennemerland, Amstelland, Noordholland En Westvriesland : Behelzende De Oudheden, opkomste en benaminge der Steden Haarlem, Alkmaar, Amsterdam, Hoorn, Enkhuizen, Edam, Medenblik, enz. met de omleggende Dorpen, hare Kerkelijke en Geestelijke Gebouwen ... ; Getrokken uyt de oude Handschriften Handschriften van Kerken en Kloosters, Leiden 1721 [Zie DDB]Kerckhoffs-de Hey, Grote (Bio), blz. 10 (1511), 149 (16e e)Kobus, J.C./jkhr W, de Rivecourt, Biographisch Handwoordenboek van Nederland, Zutphen 1870, deel 1 [A t/m H], blz. 75Korteweg, Stadrecht, blz. 63 (1272)Kosters, Oude, blz. 49 (1116)Kruisheer, Oorkonden, blz. 245 (1116), 280 (1248), 296 (1255), 310 (1266), 334 (1276)Lange, Mislukte, blz. 182 (1573)Meerkamp van Embden, Goudsche, blz. 108 (1525), 228 (1537), 240 (1539)Navorscher IX, blz. 50 (16e e); XI, blz. 137 (1573); XII, blz. 154 (16e e); XVIII, blz. 442 (1797); 1870, blz. 125-128; XLV, blz. 484 (1445)Nieuwenhuis, G., Algemeen woordenboek van kunsten en wetenschappen A-B, Thieme, Zutphen 1820. blz. 97Obreen, Stukken, blz. 140 (14e e)Rees, Geschiedenis I, blz. 47 (1339), 74 (1505), 82 (15e e)Rombach, J.H., Overzicht van de inhoud van het gemeentelijk archiefdepot en de stadsbiblitheek van Alkaar, 1966Schaap, Philips, blz. 52-53 (1513-1514), 127-128 (id)Scheltema, Inventaris Archief Alkmaar, Alkmaar 1869Smidt/Rompaey, Chronologische III, blz. 8 (1531)Smidt/Strubbe, Chronologische I, blz. 469 (1502)Smidt/Strubbe/Rompaey, Chronologische II, blz. 130 (1513)Verwoert, Hermanus, Handwoordenboek der vaderlandsche geschiedenis volgens de nieuwste en beste bronnen bewerkt, deel 1 [A-K], Nijmegen 1851, blz. 11, 19, 179, 180Voorthuysen, Mercantilisme, blz. 33 (1588)Welcker, Gemeente, blz. 48 (16-19e e)Woude, Noorderkwartier, blz. 699 (1680)Wijnpersse, Statistiek, blz. 386 (1854)overige bronnenNavorscher 1851-1854; BGN; Google Search